گذشته از اینکه این پروژه، شوی سیاسی بود یا اقدامی کارشناسی، تنها ببر باقیمانده از این پروژه حدود 3 سال است که از اتاقک چندمتری قرنطینهاش بیرون نیامده و رنگ آفتاب را تنها از لابلای چند میله باریک اتاقکش میبیند، تستها میگویند که بیماری «مشمشه» دارد و هر روزی که بر آن میگذرد شکنجهای برای آن محسوب میشود.
قرنطینهاش حوالی پارک ارم تهران است، باغ وحش، مسئولیت خورد و خوراک و تأمین امنیت آن را دارد اما صاحبش محیط زیست است و اگر قرار باشد کسی برای آن تعیین تکلیف کند، این محیط زیست است که باید یا این گونه جانوری را به زندگی باز گرداند یا در صورت نبود هیچ راهحلی، با کشتن آن جلوی شکنجه طاقتفرسای آن را بگیرد.
با بازگشت معصومه ابتکار به سازمان محیط زیست کسانی که واقعاً به دور از سیاست، محیط زیست را دوست دارند و خواهان حفظ گونههای جانوری و گیاهی آن هستند امیدوار بودند، ابتکار در اولین تصمیماتش گونههایی را که اسیر تصمیمات نادرست شدهاند نجات دهد اما ظاهراً 2 سال اسارت برای یک ببر، آنقدرها هم مهم نیست!
این خانم رئیس، پروژه مبادله ببر سیبری و پلنگ را اقدامی تشریفاتی خوانده است و میگوید: «در رویکرد جدید سازمان حفاظت محیط زیست مسائل مهم تری وجود دارد که تلاش می کنیم گونه های در معرض تهدید و انقراض را احیا و زیستگاه های این گونه ها حفظ شود.»
جدا از اینکه این پروژه چرا و با چه هدفی آغاز شد و حتی اگر ورود ببر سیبری به ایران، اقدامی تشریفاتی در دولت دهم بود در حال حاضر برای یک دوستدار محیط زیست، وضعیت فعلی این جانور، مهم است. هیچ مدافع محیط زیستی نمیپذیرد که یک جانور، 2 سال در یک قرنطینه بماند و هر روز بدنش تحلیل برود، بدون هیچ تعیین تکلیفی.
طبق اطلاعات به دست آمده تنها در این 3 ماهی که ابتکار، رئیس سازمان محیط زیست شده است مسئولان پارک ارم 2 بار خطاب به رئیس سازمان محیط زیست نامه نوشتهاند که «تکلیف ببر سیبری» را تعیین کند اما تاکنون هیچ پاسخی داده نشده است.
نکته قابل تأمل اینکه در این 3 ماه، خانم ابتکار یا معاون ایشان حتی حاضر نشدهاند یک بار از محل قرنطینه این گونه جانوری بازدید به عمل آورند.
این ببر سیبری در ایران اسیر بازی سیاسی دولتها شده است رئیس محیط زیست در دولت دهم حاضر به کشتن این ببر نشد چرا که با مرگ ببر، مهر «شکست» بر این پروژه میخورد و امروز معصومه ابتکار، رئیس محیط زیست دولت یازدهم هم به قول خودش مسائل مهمتری برای پیگیری و رسیدگی دارد.
معاون محیط طبیعی ابتکار هم معتقد است که پروژه مبادله ببر سیبری و پلنگ به نفع سازمان حفاظت محیط زیست نبوده است.
اما پای این ببر چگونه به ایران باز شد؟ اردیبهشت 1389 دو قلاده ببر از سیبری به ایران وارد شد ببرهایی که حاصل تفاهمنامه مشترک سازمان محیط زیست ایران و روسیه بود. محیط زیست برای ورود 2 قلاده ببر از سیبری پروژهای را تعریف کرد که رئیس وقت سازمان محیط زیست بودجه مورد نیاز برای آن را 5 میلیارد تومان اعلام کرد. تفاهمنامهای که حاصل آن، خروج دو قلاده پلنگ ایرانی به مقصد روسیه و ورود دو قلاده ببر بیمار از سیبری به ایران بود.
ببر نر وارداتی پس از گذشت 8 ماه از انتقال به ایران جان داد. مرگی که تبدیل به سوژه ناب رسانههای داخلی و خارجی شد، مدیر باغ وحش تهران گفت: "ببر نر گوشت خر خورد و مرد "، محیط زیست اعلام کرد: "علت مرگ به احتمال 60 درصد بیماری مشمشه است "، باغ وحش تهران پاسخ داد: "ببر نر قبل از مشمشه، «ایدز گربهسانان» داشته است "، مشاور سازمان محیط زیست گفت: "تست ایدز ببر منفی است " و...
پس از مرگ ببر نر سیبری، نگرانیها از ابتلای ببر ماده به بیماری "مشمشه" نیز بالا گرفت تا حدی که از همان زمان مرگ ببر نر، ببر ماده در اتاقک "قرنطینه" قرار گرفت و نتیجه آزمایشهای تست مشمشه آن «مثبت» اعلام شد.
دوستداران محیط زیست از رئیس فعلی سازمان محیط زیست میخواهند به دور از هر نگاه سیاسی به مسائل زیست محیطی بپردازند و به هر شیوه علمی که سراغ دارند پرونده ببر سیبری را در کشور حل کنند.