صراط: منوریل یکی از وسایل حمل‌ونقل ریلی است که ویژگی‌ها و اثرات خاصی داشته و در رفع مشکلات ترافیکی مؤثر است.
طبق نظر کارشناسان منوریل در فضاهایی استفاده می‌شود که جاذبه تاریخی و گردشگری داشته و یا به نوعی باشد که شهر امکان استفاده زمینی نداشته و مجبور به استفاده از ظرفیت هوایی شد.
اما با بررسی مسیر منوریل قم مشاهده می‌کنیم که در آن مسیر نه فضای تفریحی و گردشگری وجود دارد و نه عدم امکان برای ظرفیت زمینی، از سوی دیگر مهم‌ترین موضوع در آن زمان برای احداث منوریل استفاده از ظرفیت معنوی حرم مطهر بود که کارشناسان امر مدعی بودند با احداث این پروژه می‌توان توریست مذهبی را به قم کشاند، که البته با مخالفت آستان مقدس حضرت معصومه (س) در خصوص عبور منوریل از مقابل حرم مطهر کار را پیچیده کرد.
پس از کش‌وقوس‌های فراوان طرح منوریل قم بلاتکلیف رها شد و در نهایت جلساتی توسط نمایندگان مجلس و دیگر مسئولان گذاشته شد تا به این طرح اعتباری اختصاص داده شده تا بتواند به سرانجام برسد.
اجرای طرح منوریل قم از پایانه شمالی تا پردیسان خواهد بود که در چند فاز تعریف شده است، فاز نخست از پایانه تا حرم مطهر، فاز دوم از حرم مطهر تا مصلای قدس و فاز سوم نیز از مصلای قدس تا شهرک پردیسان در نظر گرفته شده است.
در حال حاضر با وجود مشکلی که برای عبور منوریل از مقابل حرم مطهر به وجود آمد مقرر شد تا منوریل تنها تا میدان مطهری یعنی قبل از حرم راه‌اندازی شده تا مابقی مسیر نیز در زمان دیگری تصمیم‌گیری شود.
برای راه‌اندازی این مسیر تاکنون 200 میلیارد تومان هزینه شده و به 100 میلیارد تومان دیگر نیاز است که شهرداری و دولت قرار است نیمی از این هزینه را پرداخت کنند.
طول مسیری که قرار است منوریل راه‌اندازی شود 4.7 کیلومتر است که با یک حساب سرانگشتی به این نتیجه می‌رسیم که منوریل قم تا اینجای کار برای هر متر 64 میلیون تومان هزینه روی دست شهر گذاشته است، هزینه‌ای که معلوم نیست کی به سوددهی رسیده و اصلاً نیاز و ضرورت آن چیست؟
اگر موضوع ترافیک شهری مطرح باشد که منوریل با دو واگن به هیچ عنوان نمی‌تواند مشکل ترافیکی را رفع کند و از سوی دیگر به چه اندازه می‌تواند تردد در مسیر داشته باشد، مسیری که حتی تا حرم نیز نمی‌رسد و از بعد میزان مسافر اماواگرهای بسیاری در خصوص فعالیت آن وجود دارد.
با همه این اوصاف شورای شهر قم اقدام به برگزاری جلسه غیرعلنی کرد تا در آن وضعیت پروژه و تکلیف آن مشخص شود و در نهایت اعضای شورا با پرداخت 50 میلیارد توسط شهرداری موافقت کرده و مقرر شد این پروژه کار خود را آغاز و تا دهه فجر به‌صورت آزمایشی به اتمام برسد.
نعمت‌الله عواطف رستمی سخنگوی شورای اسلامی شهر قم در این خصوص به خبرنگار فارس می‌گوید: مهم‌ترین پروژه‌ای که شاید در ذهن ما نقش بسته است موضوع منوریل است که در جلسه گذشته شورای اسلامی شهر قم تصمیم لازم اتخاذ شد.
وی گفت: این پروژه از سال 86 به طول 6.8 کیلومتر با قیمت 118 میلیارد تومان منعقد شد، در فرایند اجرا دو تغییر در پروژه ایجاد شد که نخست، طول افزایش پیدا کرد و از سوی دیگر در سطح ایستگاه‌ها هم هر ایستگاه هزار مترمربع افزایش ایجاد کرد.
سخنگوی شورای اسلامی شهر قم گفت: با وجود این موضوع و کاهش واگن‌ها و چالش‌های به وجود آمده، کار تا حدی کند شد و از سوی دیگر عبور منوریل از مقابل حرم مطهر نیز یک چالش دیگر بود که البته این موضوع هنوز به نتیجه نرسیده است.
عواطف رستمی افزود: کارشناسان برای این موضوع سه گزینه را در دستور کار قرار دادند که از روی سطح، زیر سطح و یا عبور انحرافی از مقابل حرم مطهر عبور کند؛ با این چالش‌ها شورای شهر قم سال گذشته موضوع ادامه منوریل از مصلی تا پردیسان را متوقف کرد تا ابتدا موضوع حرم برطرف شود.
وی با بیان اینکه تاکنون منوریل 200 میلیارد تومان هزینه در بر داشته است، تصریح کرد: با همه این مشکلات سه گزینه دیگر مطرح شد؛ نخست تکمیل فاز نخست که 300 میلیارد تومان اعتبار نیاز داشت، گزینه دوم موضوع تکمیل منوریل تا میدان مطهری بود که مبلغی حدود 200 میلیارد تومان نیاز داشت و گزینه سوم تکمیل منوریل تا میدان مطهری البته با کاهش واگن و ایستگاه بود که 100 میلیارد تومان اعتبار نیاز داشت.
سخنگوی شورای اسلامی شهر قم عنوان کرد: در نهایت گزینه سوم به تصویب رسید که 50 میلیارد تومان را شهرداری پرداخت کرده و مابقی را نیز دولت پرداخت کند که در نهایت این طرح به تصویب رسید.
وی بیان کرد: با این اوصاف قرار شد تا منوریل قم از محل اجرا تا میدان مطهری به طول 4.7 کیلومتر اجرایی شود و این بخش از پروژه در مجموع 300 میلیارد تومان اعتبار در پی خواهد داشت.
عواطف رستمی تصریح کرد: با توجه به این وضعیت منوریل آنچه مصوب شد و قرار شد تا دهه فجر تکمیل و تست شود، که دارای دو واگن و سه ایستگاه خواهد بود.
سخنگوی شورای اسلامی شهر قم در خصوص فاز دوم یعنی از مصلی تا پردیسان گفت: طول این بخش 18 کیلومتر خواهد بود که در حال انجام مطالعات است و البته طرح ایجاد مترو در این مسیر نیز در دستور کار است.
با همه این تفاسیر باید به این نکته اشاره کرد که آیا اجرای پروژه منوریل نیاز ضروری به شمار می‌رفت که مسئولان امر اقدام به راه‌اندازی آن کرده و چنین هزینه بیت‌المالی را به دوش شهر گذاشته‌اند و آیا این هزینه‌ها که بر دوش مردم قم گذاشته شده است روزی به بیت‌المال بازمی‌گردد؟
