دکتر عبدالله عبدالله سخنگوی شیر دره پنجشیر (احمدشاه مسعود) این بار در مقام ریاست اجرایی جمهوری اسلامی افغانستان میهمان تهران است. او دیروز و در دومین روز سفرش به تهران در کاخ سعدآباد به سوالات «شرق» پاسخ داد. در این گفت‌وگو با او از آینده مذاکرات صلح افغانستان و طالبان، وضعیت فعالیت داعش در خاک افغانستان و موضع این کشور نسبت به تحولات این روزهای خاورمیانه سخن گفتیم.
با توجه به افزایش فعالیت‌ها و حملات طالبان، انتظار شما از مذاکرات صلح چیست؟
متأسفانه با وجود اینکه قرار شده بود به گروه طالب‌ها فشار بیاید و
به‌صورت جدی از آنها خواسته شود که وارد مذاکرات شوند، اما شاهدیم که از
میزان خشونت‌ها در افغانستان کاسته نشده است. بنا بر این است که در ماه
جاری، چهار کشور چین، پاکستان، آمریکا و افغانستان با هم گفت‌وگوهایی
داشته باشند و بعد از پایان یک‌ماه، مجدد بررسی شود که کدام گروه از
طالب‌ها حاضر به گفت‌وگو نیستند و بعد هم درباره نقشه راه صحبت و مذاکره و
شرایطی نظیر اینکه مذاکرات در کجا صورت می‌گیرد مشخص شود و نحوه انجام
مذاکرات پس از بررسی‌های اولیه صورت گیرد، ما هنوز در مرحله مقدماتی هستیم و
در همین راستا پنج روز بعد، اولین مذاکرات گروه چهارجانبه در کابل آغاز
می‌شود.
پس از مرگ
ملامحمدعمر، طالبان به چند دسته تقسیم شده. در مذاکرات صلح با کدام گروه
طرف خواهید شد و چه ضمانتی وجود دارد بقیه به فعالیت‌های تروریستی خود
ادامه ندهند؟
این امکان وجود دارد که همین اتفاق بیفتد و در این صورت ما از یک طرف با جدیت مسئله مذاکرات را دنبال می‌کنیم...
...و از طرف دیگر اقداماتی را که برای تأمین امنیت مردم لازم است، باید انجام دهیم و آماده باشیم. کشورها هم تعهد کرده‌‌اند درصورتی‌که طالبان حاضر به انجام این گفت‌وگوها نشوند، با هم یک تفاهم مشترک داشته باشیم و با این مسئله برخورد کنیم.
پاکستان برای شروع دوباره مذاکرات صلح چه انتظاراتی از افغانستان داشته است؟
در هفته‌های گذشته پاکستان تأکید کرده که می‌خواهد در رابطه با مذاکرات
صلح، صادقانه با افغانستان همکاری کند. ژنرال راحیل‌شریف، فرمانده ارتش
پاکستان در سفر خود به کابل گفته است آنها صادقانه می‌خواهند و علاقه‌مند
هستند که صلح در افغانستان تأمین شود و می‌خواهند با افغانستان همگام شوند.
آنها می‌خواستند درباره گروه‌هایی که در جنگ هستند با ما تبادل اطلاعات
داشته باشند تا پس از آن بتوانیم اقدامات مشترکی علیه آن گروه‌ها انجام
دهیم. پاکستانی‌ها مطالبه خاصی از ما نداشتند.
طالبان تهدید مشترکی برای ایران و افغانستان است، انتظار شما از ایران چیست؟
حالا شروع کار است و تاکنون مذاکره‌ای در این رابطه انجام نشده است. در
مراحلی که کار ادامه خواهد داشت بی‌شک ایران به عنوان همسایه افغانستان و
کشوری در مهم منطقه که از تهدیدات و ناامنی در افغانستان و مواد مخدر متأثر
است و همچنین به عنوان کشوری که میزبان سه میلیون مهاجر افغان برای چهار
دهه بوده است، در این مسئله هم تأثیر‌گذار است و می‌تواند نقش مؤثری داشته
باشد.
آیا فکر نمی‌کنید که داعش به افغانستان به عنوان حیاط خلوت خود نگاه کند؟
امروز داعش در گوشه‌ای از افغانستان حضور دارد. البته من باز هم تأکید
می‌کنم که خطر اصلی در افغانستان هنوز طالبان و سایر گروه‌های تروریستی
هستند، اما ما به صورت کلی داعش را یک خطر جهانی می‌دانیم. داعش امروز در
سطح منطقه به یک خطر بزرگ تبدیل شده است و ما فرقی بین گروه‌های تروریستی
قائل نیستیم. البته داعش خشونت بیشتری اعمال کرده و چهره جنایت‌کارانه خود
را بیشتر به مردم نشان داده است، اما در ماهیت تروریسم همه گروه‌های
تروریستی شریک هستند و افغانستان هم همواره در مبارزه با تروریسم قربانی
زیادی داده است. امیدواریم چنین اتفاقی نیفتد. تأکید می‌کنم داعش در بین
مردم افغانستان جایی ندارند و همیاری و همنوایی با سایر کشور‌های منطقه
ضرورت دارد و موضع ما برای حفظ افغانستان، مبارزه با همه گروه‌های تروریستی
است. حمایت از داعش در هیچ سطحی برای افغانستان قابل‌تحمل نیست.
در چند روز گذشته روابط ایران و عربستان دچار تنش شده است. موضع افغانستان نسبت به این مسئله چیست؟
ما خود را متأثر از هر مسئله‌ای که در سطح منطقه و فراتر از منطقه باعث
ایجاد تنش شود می‌دانیم. امیدواریم شرایط امروز با هر عاملی که بوده موقتی
باشد. شرایط امروز به نفع هیچ‌کس نیست و خصوصا زمانی‌که تنش‌ها شکل فرقه‌ای
به خود بگیرد بزرگ‌ترین آسیب برای سلامت منطقه و برای مسلمانان خواهد
داشت.
اگر تنش‌ها در منطقه تشدید شود موضع افغانستان چه خواهد بود.
پیش‌تر افغانستان درباره مسائل یمن با بیانیه‌ای از موضع عربستان حمایت
کرده بود.
بیانیه‌ای که از سوی ارگ صادر شده بود به نفع هیچ کشوری نبود
و البته این مسئله به ماه‌های گذشته بازمی‌گردد اما ما به‌عنوان مردمان
این منطقه وقتی می‌بینیم تنش‌ها بالا می‌رود متأثر می‌شویم.
پیش‌تر
رؤسای جمهور ایران و افغانستان درباره علاقه‌مندی دو کشور در منطقه چابهار
صحبت کرده بودند. شما نیز چهارشنبه سفری به این بندر خواهید داشت. هدف از
سفر شما به این منطقه چیست؟
این اولین سفر من به‌عنوان رئیس
اجرائی جمهوری اسلامی افغانستان به ایران است. سفر من به تهران بسیار پربار
بود و پذیرایی خوبی از ما صورت گرفت. صحبت‌های مفصلی در رابطه با مسائل و
همکاری‌های مختلف دوجانبه انجام شد و با همه مقامات جمهوری اسلامی ایران و
همچنین مقام رهبری ملاقات داشتیم که همه با لطف و محبت، روحیه نیک همسایگی و
برادری صحبت کردند.چهارشنبه به چابهار می‌رویم. چابهار یک ظرفیت بسیار خوب
برای آسیای جنوبی و آسیای میانه و منطقه، افغانستان و جمهوری اسلامی ایران
است. ظرفیت خوبی در آنجا ایجاد شده است. یکی از مهم‌ترین فرصت‌های اقتصادی
به شمار می‌رود و از لحاظ ترانزیت و تجارت و تبادل کالا بسیار خوب است و
سهولت‌هایی نیز در آنجا برای افغانستان در نظر گرفته شده است. می‌خواهیم
فردا از چابهار بازدید و زمینه را برای مبادلات اقتصادی هموار کنیم.
افغانستان درباره چابهار با هندوستان هم مذاکراتی داشته است.
بله، گروهی از افغانستان به طور تخصصی صحبت‌هایی را درباره چابهار با طرف
هندی داشته‌‌اند و به نظر می‌رسد امروز لازم است صحبت‌هایی در سطح کابینه و
وزرای افغانستان دراین‌زمینه انجام شود تا درباره نتیجه صحبت‌های گروه‌های
تخصصی تصمیم گرفته شود.
