صراط:سیدبهاءالدین حسینی هاشمی با
اشاره به طرح جدید دولت برای تک‌نرخی کردن ارز اظهار داشت: بانک مرکزی
اواخر سال گذشته با دعوت از برخی کارشناسان، پیرامون بازار ارز به بحث و
گفت‌وگو پرداختند.
وی افزود: کارشناسان در آن جلسه عنوان کردند که ارز باید تک‌نرخی شود، زیرا در شرایط فعلی رانت و فساد در بازار ارز ایجاد شده و احتمال ایجاد مشکلات شدید برای دولت را به وجود می‌آورد، به همین دلیل بهتر است بازار ارز تک‌نرخی شود.
این کارشناس اقتصادی گفت: در آن جلسه سؤال شد که یکسان‌سازی نرخ ارز باید به شکلی صورت گیرد؟ که گفتیم کسانی که مشمول تخفیف یا یارانه می‌شوند مشخص شده و به آنها ارز با قیمت آزاد پرداخت شود، همچنین مابه‌التفاوت آن را به صورت تخفیف مالیاتی، تخفیف در سود بانکی و روش‌های دیگر بازپرداخت شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر مشکلات زیادی برای گیرندگان ارز مبادله‌ای و مرجع وجود دارد و حتی برخی تولیدکنندگان نمی‌توانند ارز مورد نیاز خود را تأمین کنند، اما در صورت تک‌نرخی شدن ارز، همه تقاضاها با یک نرخ پوشش داده شده و تقاضای کاذب وجود نخواهد داشت.
حسینی هاشمی با بیان اینکه برای تعیین قیمت ارز واحد باید مرکزی برای تعیین روزانه قیمت واحد و شناور ارز وجود داشته و آن را اعلام کند تا نرخ دومی در بازار ایجاد نشود، گفت: به عنوان مثال، رویترز در ساعت 11 به وقت تهران نرخ ارزها را مشخص می‌کند و همه بازار با آن نرخ خود را تطبیق می‌دهند و آن نرخ تا پایان روز معتبر است.
وی در پاسخ به این سؤال که یارانه از محل مابه‌التفاوت نرخ ارز باید به چه بخش‌هایی پرداخت شود، گفت: باید بررسی کرد که چه بخش‌ها و چه کسانی مشمول یارانه می‌شوند؛ دولت باید اولویت خود را در پرداخت ارز برای بخش‌های مختلف صنعت و کشاورزی را مشخص کند.
این اقتصاددان ادامه داد: همه کسانی که مشمول این یارانه می‌شوند، یکبار یا دو بار در سال میزان استفاده از ارز هزینه‌های خود را به بانک مرکزی یا وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار می‌کنند و دولت می‌تواند متناسب با آن، یارانه بپردازد.
به گفته وی، در این روش محل استفاده ارز کاملاً مشخص می‌شود، اما در روش فعلی مشخص نیست که گیرنده ارز در چه محلی آنها را مصرف می‌کند؛ در صورتی که ارز قیمت واقعی فروخته شود، امکان تشخیص محل استفاده ارز وجود خواهد داشت و دولت می‌تواند یارانه به بخش مورد نیاز بپردازد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: هم اکنون در کشور چین، یارانه به صادرکنندگان پرداخت می‌شود به طوری که در مقابل ارائه گواهی صادراتی، هزینه‌های صدور کالا به تاجران به عنوان یارانه پرداخت می‌شود.
وی تأکید کرد: با این روش، کسانی که ارز را برای نیازهای واقعی خود مصرف کرده‌اند شناسایی شده و تقاضا در بازار واقعی می‌شود.
حسینی هاشمی در پاسخ به این سؤال که در صورت تک نرخی شدن ارز، آیا روند قیمت ارز در بازار آزاد نزولی خواهد شد؟ گفت: در صورتی که دولت بخواهد ارز را تک‌نرخی کند، باید همه منابع ارزی به قیمت آزاد عرضه شده و با این اقدام متوسط قیمت ارز کاهش خواهد یافت، البته همه این مسائل در گرو ثبات و نظم در عرضه ارز به بازار است.
وی افزود: قیمت، شاخص عرضه و تقاضا را تعیین می‌کند و با تک‌نرخی شدن ارز اهرم مدیریت عرضه و تقاضا در اختیار دولت قرار می‌گیرد و متوسط قیمت آن از متوسط قیمت فعلی ارز در بازار آزاد پایین‌تر می‌آید که تداوم آن منوط به وجود نظم و انضباط در پرداخت ارز به بازار است.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سؤال که آیا پرداخت یارانه به تولید از محل مابه‌التفاوت ارز ضروری است؟ گفت: در صورتی که قیمت ارز بیش از شاخص برابری قدرت خرید باشد، موجب کاهش حجم صادرات و افزایش واردات خواهد شد و این مساله افزایش بیکاری و تورم را در پی خواهد داشت.
وی افزود: پرداخت یارانه از محل مابه‌التفاوت نرخ ارز برای حفظ اشتغال و تولید بسیار ضروری است، زیرا وجود قدرت خرید و تقاضا موجب رونق تولید خواهد شد.
این اقتصاددان با اشاره به وجود چند نرخ در بازار، گفت: هم‌اکنون باید برای متقاضیان ارز سازوکاری وجود داشته باشد تا تقاضای واقعی شناسایی شود و حتی میزان ارز درخواست متقاضی باید بررسی شود، که این فرایند طولانی است، اما در صورتی که نرخ ارز یک عدد باشد، به هر متقاضی به قیمت واقعی ارز فروخته می‌شود، بنابراین ارز تقاضای کاذبی نخواهد داشت و همه تقاضاها واقعی است.
به گفته وی تک‌نرخی شدن ارز، سود سرمایه‌گذاری در بازار ارز را از بین خواهد برد، اما هم‌اکنون با توجه به فاصله قیمتی ارز مبادله‌ای و بازار آزاد، سود فراوانی برای دریافت‌کنندگان ارز مبادله‌ای وجود دارد.
حسینی هاشمی در پاسخ به این سؤال که آیا تورمی از این ناحیه به اقتصاد وارد نخواهد شد؟ گفت: برای کالاهایی که ارز مرجع دریافت می‌کرده‌اند و یا برخی کالاهای وارد شده و تولیدشده با ارز مبادله‌ای، دچار افزایش قیمت می‌شوند، اما بسیاری از کالاها هم‌اکنون با ارز آزاد وارد شده که در صورت کاهش قیمت ارز در بازار آزاد حتی امکان کاهش قیمت آنها وجود دارد.
وی تصریح کرد: از طرفی دیگر، با توجه به افزایش درآمد دولت از محل فروش ارز، تورم ناشی از کسری بودجه از بین رفته و تورم ناشی از افزایش نرخ ارز را تا حدودی پوشش می‌دهد؛ به نظر می‌رسد در مجموع این اقدام تأثیر چندانی بر تورم نداشته باشد، اما در تورم بخشی تأثیر خواهد داشت.
