جمعیت آمارها نشان می دهد که نرخ باروری جمعیت (T.F.R) در کشور ما از حد بحران فراتر رفته و به عدد خطرناک 1٫6 رسیده است. منظور از نرخ باروری تعداد فرزندانی است که جانشین والدین خواهند شد. اگر این شاخص کمتر از 2٫1 باشد به معنی منفی شدن نرخ رشد جمعیت در آینده و نهایتاً انقراض نسلی است. نرخ باروری 1٫8 به معنای آن است، 18 فرزند با 20 نفر والدین جایگزین می‌شود که 2 نفر کمتر از حد جانشینی است. این رقم در حال حاضر (1390) به حدود 1٫6 فرزند برای هر مادر رسیده است. همچنین نرخ رشد جمعیت از 3٫91 درصد در سال 1365 به 1٫3 درصد در سال 1390 رسیده است.
مقام معظم رهبری نیز با تا کید بر لزوم اتخاذ هرچه سریعتر سیاست های افزایش جمعیت خطاب به مسئولین نظام فرمودند: من معتقدم که کشور ما با امکاناتى که داریم، میتواند صد و پنجاه میلیون نفر جمعیت داشته باشد. من معتقد به کثرت جمعیتم. هر اقدام و تدبیرى که میخواهد براى متوقف کردن رشد جمعیت انجام بگیرد، بعد از صد و پنجاه میلیون انجام بگیرد[1].
در این گزارش اظهارات هر یک از نامزدهای ریاست جمهوری پیرامون این مساله در بازه زمانی مهرماه 1391 تا 5 اردیبهشت 1392 به ترتیب حروف الفبا بررسی و بیان خواهد شد.
الهام (یک موضع):
چکیده: الهام جمعیت را یکی از ارکان قدرت در ارتباطات سیاسی می‌داند و تاکید دارد: مقوله جمعیت را نباید سیاست گذاران نادیده بگیرند. وی شرایط اقتصادی را در تغییر فرهنگ خانواده‌ها موثر دانسته و می‌گوید: در واقع دستگاههای مسول باید راهکارهایی را برای کاهش مشکلات اجتماعی و اقتصادی جوانان ایجاد کنند. همچنین الهام تک فرزندی را به دلیل آثار بد آن مذموم می‌داند.[2]
جمع‌بندی: الهام به افزایش جمعیت معتقد است و بر آن تاکید دارد. وی راه‌کاری مشخص برای تحقق این مهم ارایه نکرده است.
پزشکیان (یک موضع):
چکیده: پزشکیان سیاست کنترل جمعیت در سال‌های گذشته را غیرکارشناسی می‌داند و تاکید دارد: «با اصلاح قانون کنترل جمعیت چاره‌ای برای این مشکل اندیشیده شود». وی معتقد است «باید به جای کنترل جمعیت ، تنظیم جمعیت را در دستور کار قرار دهیم»[3]
جمع‌بندی: پزشکیان مسیر گذشته برای کنترل جمعیت را اشتباه دانسته و بر تغییر آن تاکید دارد. وی راهبرد خود را تنظیم جمعیت به جای کنترل جمعیت بیان کرده، اما جزییات بیشتری ارایه نکرده است.
رضایی (دو موضع):
چکیده: رضایی معتقد است:«در مساله جمعیت در گذشته افراط و تفریط شده است و در حقیقت یک هول و هراس اضافی در برخی از سال‌ها در زمینه کنترل جمعیت شکل گرفت و افراط شد، اما سیاست‌های کلی جمعیت این رویکردها را متعادل کرده است و نوعی تعادل‌بخشی در سیاست‌ها به وجود آورده است.»[4] وی در صحبت دیگری[5] تاکید دارد که در تهیه سیاست‌های کلی جمعیت از نظر کارشناسان استفاده شده و مخاطب اصلی این سیاست‌ها را دولت و مجلس شورای اسلامی بیان می‌کند.
جمع‌بندی: رضایی طرفدار افزایش جمعیت است و سیاست‌های کلی تنظیم شده در مجمع تشخیص را خوب می‌داند. هرچند رضایی به نقش دولت و مجلس در اجرایی شدن سیاست‌های کلی اشاره کرده است، اما به جزییات وظایف آنها اشاره نکرده است. همچنین برنامه‌های خود را برای اجرایی شدن آن سیاست‌ها بیان نکرده است.
قالیباف (یک موضع):
چکیده: قالیباف در اظهارنظری به مشکلات ناشی از پیک جمعیتی در دهه 60 اشاره کرده و تاکید کرده:« امروز موج این مشکلات در بحث اشتغال، ازدواج و مسکن متبلور شده است و دیگر کنکور مساله این گروه نیست.»[6]
جمع‌بندی: قالیباف اشاره مستقیمی درباره موافق بودن یا مخالف بودن با افزایش جمعیت نکرده است و تنها برخی از مشکلات ناشی از رشد زیاد جمعیت در دهه 60 را بیان کرده است.
سایر نامزدهای ریاست جمهوری تاکنون اظهارنظری پیرامون مساله جمعیت نکرده‌اند.
[1] -بیانات رهبر انقلاب در دیدار مسئولان نظام جمهورى اسلامى ایران، مرداد 1390
[2] -http://ayaronline.ir/archive/2176/
[3] -http://ayaronline.ir/archive/554
[4] -http://ayaronline.ir/archive/1225
[5] -http://ayaronline.ir/archive/1217
منبع:عیار
