صراط:دفتر امور مشارکت زنان در واقع اولین جایی بود که مقدمه حضور بانوان در کابینه را دست و پا کرد. روایت تشکیل این دفتر به سال های میانی دهه 60 برمی گردد که با پیشنهاد مقام معظم رهبری در زمان ریاست جمهوری شان، شورای فرهنگی- اجتماعی زنان تشکیل و عملا فعالیت خود را از تیرماه سال 1367 آغاز کرد.
كميسيون‌هاي امور بانوان عملا در سال 1368 در وزارت كشور و به صورت آزمايشي در فرمانداري قم تشكيل شد، به دنبال آن كميسون هاي امور بانوان در سال 1369 در سراسر كشور شكل گرفت. در سال 1370 اکبر هاشمی رفسنجانی اولین حکم مشاور ریاست جمهوری در امور زنان را برای شهلا حبیبی صادر کرد و او را به عنوان رئیس دفتر امور زنان برگزید. اما عملا تا پیش از دوران ریاست جمهوری خاتمی، رئیس دفتر امور زنان در جلسات کابینه حضور پیدا نمی کرد.
زهرا شجاعی که در دوره اصلاحات به عنوان رئیس دفتر امور زنان منصوب شده بود در این باره می گوید: « آقای خاتمی تلاش کرد که رئیس مرکز امور مشارکت زنان را که تا آن زمان بر اساس قوانین جزء کابینه به حساب نمی‌آمد، عضوی از کابینه کند و برای رسیدن به این هدف از اختیار خود در زمینه قانون‌گذاری استفاده کرد و به این ترتیب برای اولین بار در دولت اصلاحات دو زن عضو کابینه دولت شدند».
البته برای اولین بار در دوره اصلاحات هم بود که یک زن به عنوان معاون رئیس جمهور منصوب شد. معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست در دوره اصلاحات اولین زنی بود که بعد از انقلاب عنوان معاون رئیس جمهور را می گرفت. تا پیش از این دوره فائزه هاشمی تنها کسی بود که تا آستانه معاونت رئیس جمهوری پیش رفته بود. او در دوره ریاست جمهوری پدرش معاون رئیس کمیته ملی المپیک بود. ابتكار تصميم سيد محمد خاتمي در قرار دادن زنان در كابينه خود را اقدامي جسورانه تعبير كرده و می گوید: در سال 76 خاتمي علي‌رغم مخالفت‌هايي كه وجود داشت تصميم جسورانه‌اي اتخاذ كرد و خانم‌ها را وارد كابينه كرد.
بعد از انتخاب ابتکار، به عنوان معاون رئیس‌جمهور، مباحث زیادی هم مطرح شد. برخی از علما به خاتمی پیغام دادند و اعتراض خود را نسبت به این انتخاب اعلام کردند. این روایت در دوران ریاست جمهوری دوم احمدی نژاد و در مقطعی که او سه وزیر زن را به مجلس معرفی کرده بود تکرار شد. فاطمه آجرلو، سوسن کشاورز و مرضیه وحید دستجردی به عنوان گزینه های احمدی نژاد برای تصدی پست های وزارت رفاه، وزارت آموزش و پرورش و وزارت آموزش و پرورش معرفی شد اما نهایتا تنها وحید دستجردی بود که از مجلس رای اعتماد گرفت و نام خود را به عنوان اولین وزیر زن پس ازانقلاب ثبت کرد.
در دوران احمدی نژاد تعداد بانوان در هیات دولت بیشتر شد. نسرین سلطان خواه به عنوان معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، سوسن کشاورز رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، فاطمه بداغی معاون رئیس جمهور در امور حقوقی، مریم مجتهدزاده مشاور و رئیس مرکز امور زنان و خانواده از جمله زنانی بودند که در هیات دولت حضور داشتند. زهره طبيب زاده نوري که هم اکنون نماینده مجلس است نیز در اواخر دولت نهم به سمت مشاوره رئیس جمهور و رئيس مركز امور زنان و خانواده برگزيده شد. بعد از برکناری مهرداد بذرپاش از ریاست سازمان ملی جوانان محمود احمدی نژاد تلاش زیادی کرد که فرحناز ترکستانی از نزدیکان حمیدرضا بقایی را به این سمت منصوب کند اما ترکستانی نپذیرفت و نهایتا هم با مصوبه مجلس، سازمان ملی جوانان در سازمان تربیت بدنی ادغام شده و وزارت ورزش و جوانان تشکیل شد. بماند اینکه سرنوشت تنها زن وزیر کابینه دولت احمدی نژاد هم خیلی شیرین نبود و محمود احمدی نژاد در روزهای پایانی دولتش او را هم برکنار کرد تا با انتصاب محمدحسین طریقت منفرد به جای او نشان دهد که در انتصاب وزیر زن هم مثل خیلی از مقولات دیگر شعاری برخورد کرده است.
تنها زن مجلس خبرگان
در کنار زنان کابینه شاید لازم است به نام تنها زن مجلس خبرگان هم اشاره شود. منیره گرجی متولد سال ۱۳۰۹ از تهران به عنوان تنها زن عضو خبرگان قانون اساسی شناخته می شود.
وی در مورد عضویتش در مجلس خبرنگان گفت: وقتی جریان مجلس خبرگان مطرح شد، چند نفر از آقایان مرتب تلفن می زدند و اصرار داشتند که من در انتخابات شرکت کنم. من هم خودم تعجب می کردم، چون نه همسرم در این جریانات حضور داشت و نه پسر یا دامادی داشتم و نه خودم اهل این بودم و هستم که بخواهم خودم را مطرح کنم.
وی افزود: «یَا مَنْ اَظْهَرَ الجَمیلَ و سَتَرَ القبیح» در باره من قضیه این طور پیش آمد. من اول نمی پذیرفتم، چون مریض بودم. یک روز از رادیو یا تلویزیون شنیدم که با خانمهایی از مجاهدین (منافقین) و فداییان آن زمان مصاحبه می کردند و می خواستند با آن نظرات غیر اسلامی خود به مجلس بروند. من با خودم گفتم اگر بناست مجلس تشکیل شود و اینها بخواهند کاندید شوند، من باید بروم و لااقل جلوی یکی از اینها را بگیرم.
وی در ادامه گفت: وقتی دیدم پیشنهاد زیاد است و این مسایل نیز در جامعه وجود دارد، بعد از مدتی به این برادران جواب مثبت دادم. البته این برادران از جمله آقای خزعلی، آن موقع در جلساتی مرا آزمایش کردند. همچنین در مسافرتهایی که داشتیم در داخل یا خارج از کشور مثل خاور دور، آفریقا و کنیا در کنفرانس بین المللی زن، بدین طریق مرا به مجلس بردند! چون خودم حتی قدمی را در راه مجلس رفتن و انتخاب شدن برنداشتم. نظرم این بود که اگر لایق باشیم، خدا ما را انتخاب خواهد کرد.
او گفته است: البته انتخاب وی به عنوان تنها زن مجلس خبرگان قانون اساسی، اعتراض برخی از منتخبان این مجلس را برانگیخت. آنان تهدید کردند: «این زن باید برود وگرنه ما مجلس را ترک می‌کنیم.» و او پاسخ داد: «من بر مسئولیتی که مردم به من واگذار کرده اند، استوارم؛ هرکس نمی تواند حضور یک زن را تحمل کند، برود.»
