مجید صنیعی؛ مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی در اینباره اظهار داشت: اسکناس 5 هزار ریالی برای اولین بار در سال 1372 با پرتره حضرت امام خمینی (ره) و با طرح گل و مرغ در پشت آن منتشر شد و تاکنون 2 میلیارد قطعه از این اسکناس چاپ و منتشر شده است. همانگونه که می دانید گل و مرغ نماد موهبت الهی و تجلی ظریف و لطیف آفریدگار است. این اسکناس با ابعاد 75*154 میلیمتر و با نخ امنیتی در بافت کاغذ آن با عرض 2.1 میلیمتر است که عبارت 5 هزار ریال به صورت فارسی و لاتین بر روی آن نوشته شده است.
مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی افزود: جنس کاغذ 100 درصد پنبه است و موارد امنیتی که در آن به کار رفته و اکنون نیز در اسکناس جدید تغییر نیافته است متشکل از الیاف نامرئی فلورسنتی در خمیره کاغذ به رنگ های آبی، زرد و قرمز بر رو و پشت اسکناس است که در مقابل تابش اشعه ماوراءبنفش قابل رویت است. تمامی رو و پشت اسکناس به صورت خطی طراحی شده است. در چاپ شماره سریال از مرکب فلورسنت استفاده شده که در مقابل اشعه ماوراءبنفش به رنگ طلایی نمایان خواهد شد، ضمن آنکه در سمت چپ گوشه پایین یک خط و دو نقطه در زیر آن به صورت برجسته برای سهولت شناسایی این اسکناس توسط عزیزان روشندل در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: پس از چاپ و انتشار مرحله اول این اسکناس و استفاده مردم در مبادلات روزمره خود از آن به صورت گسترده از یکسو و از سوی دیگر پرتاب موفقیت آمیز اولین ماهواره ایرانی با نام امید که یکی از مهمترین دستاوردهای بزرگ کشور در زمینه فناوری های خاص به شمار می‌رود، فرآیند طراحی برای اسکناس 5 هزار ریالی با موضوع ماهواره امید آغاز شد و پس از طی شدن مطالعات اولیه و تهیه تصاویر مناسب از مراجع مورد تایید، کار طراحی در سازمان تولید اسکناس و مسکوک آغاز و نهایتا در بیستم مردادماه سال 1388 اسکناس 5 هزار ریالی با طرح ماهواره امید به میزان 72 میلیون قطعه چاپ و منتشر شد.
این مقام مسئول در بانک مرکزی تاکید کرد: در سال 1390 با توجه به مطرح شدن موضوع توجه به میراث فرهنگی و صنایع دستی ایران، فرآیند طراحی بر این اساس آغاز و پس از ارائه و بررسی طرح های گوناگون در نهایت طرح پشت اسکناس 5 هزار ریالی از ماهواره امید به ظروف سفالی مربوط به قرن هشتم هجری تغییر یافت.
صنیعی در خصوص طرح پشت اسکناس و دلیل انتخاب این تصویر گفت: طرح پشت اسکناس متشکل از ظروف سفالی متعلق به قرن هشتم هجری است که از منطقه سلطان آباد یا همان اراک امروزی کشف شده است و از نمونه های ارزشمند و زیبای سفالگری به شمار می رود و در حال حاضر در موزه ملی ایران نگهداری می شود. دلیل انتخاب آن نیز همانطور که اشاره شد توجه ویژه به موضوع میراث فرهنگی و صنایع دستی است، برمبنای آخرین تحقیقات و کشفیات باستان شناسی فن و هنر سفالگری در ایران سابقه ای دیرینه دارد و به حدود هزاره هشتم پیش از میلاد باز می گردد. این سفال ها به دلیل تاثیر جنبه های مذهبی، اقتصادی کشاورزی و اجتماعی به خوبی بیانگر فرهنگ غنی ایرانیان است.
وی درباره طرح جدید اسکناس و میزان انتشار آن اظهار داشت: در برنامه چاپ سال جاری، انتشار بیش از 100 میلیون قطعه از این اسکناس با طرح جدید پیش بینی شده است که از نظر ریالی به میزان 600 میلیارد ریال است. در ابتدای سال 1391 تصمیم گرفته شد تغییراتی در طراحی اسکناس ها داده شود، بر این اساس اسکناس 5 هزار ریالی به عنوان اولین اسکناس انتخاب شد. این تصمیم موجب شد چاپ اسکناس ها از دو رو برجسته به یک رو برجسته با حفظ امنیت لازم تغییر یابد که این امر شیوه‌ای متداول در سطح جهان است.
مدیرکل سازمان تولید اسکناس و مسکوک بانک مرکزی گفت: موارد و مشخصات امنیتی این اسکناس همانند اسکناس 5 هزار ریالی قبلی است، قطع این اسکناس همچون اسکناس قبلی 75*154 است و در آن نکات امنیتی مانند واتر مارک، نخ امنیتی، کاغذ با الیاف پنبه، چاپ افست خشک، چاپ برجسته، میکرو پرینت و سیترو استفاده شده است.
