صراط:اقتصاد در دوره یازدهم انتخابات ریاستجمهوری به مهمترین محور شعارها و اظهارات کاندیداهای ریاستجمهوری تبدیل شده است، چراکه وضعیت بد اقتصادی فعلی معیشت مردم را تحت تاثیر قرار داده است.
در این میان کاندیداهایی وجود دارند که قولها و وعدههای رنگارنگ اقتصادی برای عبور از بحران را سر میدهند اما نکتهای که در این زمینه وجود دارد این است که آیا مدرک تحصیلی این کاندیداها ربطی به اقتصاد دارد؟ پاسخ دادن به این سوال که آیا یک رئیسجمهور غیر اقتصادی اصولا میتواند صرفا با یک تیم اقتصادی، توسعه اقتصادی را تضمین کند خود مطلبی بلند بالا را میطلبد اما جالب خواهد بود که بدانیم ربط مدارک تحصیلی نامزدهای دوره یازدهم ریاستجمهوری چه ارتباطی با اقتصاد دارد.
* دیپلمات غیر اقتصادی
سعید جلیلی جوانترین کاندیدای این دوره است که مدرک تحصیلیاش هیچ ارتباطی به اقتصاد ندارد. او حتی در مناظره اقتصادی نشان داد که کمترین علاقهای به اقتصاد ندارد! جلیلی دکترای علوم سیاسی دارد و عنوان پایاننامهاش «سیاست خارجی پیامبر» بود و در دانشگاه امام صادق به تدریس «دیپلماسی پیامبر» میپردازد. جلیلی دیپلمات به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی قصد دارد رئیسجمهور شود و طرفداران او معتقدند که جلیلی یک تیم اقتصادی قوی در کابینهاش خواهد آورد.
* فلسفه یا اقتصاد؟
اگر شما میخواهید کسی که دکترای فلسفه دارد و عنوان رساله دکترایش نظر کانت درباره مابعدالطبیعه است، رئیس جمهور شود چارهای ندارید که به غلامعلی حدادعادل رای دهید! نمیدانیم درباره رابطه اقتصاد و فلسفه چه بنویسیم چون کمترین ارتباطی با هم ندارند اما قطعا فلسفه فکر اینجا را هم میکند: آیا اصلا مقولهای به نام اقتصاد وجود خارجی دارد و یا ما فقط فکر میکنیم که باید به ساز و کارها و تصمیمات مالی و اتفاقات و بحرانهای مالی اقتصاد بگوییم!
اگر از شوخی بگذریم باید بگوییم که غلامعلی حدادعادل 68 ساله یکی از باسوادترین کاندیدای رقابتهای انتخاباتی محسوب میشود؟ او در سال 1342 از دبیرستان علوی فارغ التحصیل شد. در سالهای 1345و 1347 لیسانس و فوق لیسانس خود را در فیزیک از دانشگاههای تهران و پهلوی دریافت کرد.
بین سالهای 1345 تا 1347 او در دانشگاه پهلوی و از 1347 تا 1350 در دانشگاه ملی ایران فیزیک درس میداد.
در سال 1351، کارشناسی ارشد فلسفه را از دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران دریافت کرد. دروس دوره دکتری فلسفه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران را در سال 1353 به پایان برد. بین 1351 تا 1357 در دانشگاه صنعتی آریامهر به تدریس فلسفه، تاریخ علم و تاریخ فلسفه غرب و تاریخ فلسفه اسلامی پرداخت. در سال 1364 دکتر فلسفه شد. او اولیت رئیسمجلس غیر روحانی جمهوری اسلامی ایران هم به شمار میآید.
* اقتصادیترین مدرک تحصیلی
رضایی در سال 1353 پس از قبولی در رشته مهندسی مکانیک دانشگاه علم و صنعت به تهران آمد. شاید این رشته ارتباط کمی با اقتصاد داشته باشد اما محسن رضایی هیچگاه مهندس مکانیک نشد و به علت حضور در جبهه درس را رها کرد.وی پس از برقراری صلح، ضمن تغییر رشته از مهندسی مکانیک به اقتصاد، مقطع کارشناسی را در دانشگاه تهران گذراند. محسن رضایی در سال 1379 دکتر اقتصاد شد تا به عنوان اقتصادیترین کاندیدا معرفی شود. با این وجود او سابقه اجرای چندانی در رابطه با رشته تحصیلیاش ندارد. او فقط تا کنون عهدهدار مسئولیت اداره کمیسیون اقتصاد کلان مجمع تشخیص مصلحت نظام شده و سمت دیگری در این زمینه ندارد. رضایی 3 دوره است که کاندیدای ریاستجمهوری میشود.
* دفاع از حقوق اقتصادی
وی دکترای حقوق اساسی از دانشگاه کالدونینان گلاسکوی اسکاتلند دارد. البته زمانی که روحانی در حال دریافت مدرک دکترای حقوق اساسی بوده نام خانوادگیاش فریدون بوده است. حقوق اساسی ارتباط چندانی با اقتصاد ندارد. روحانی حقوقدان و 65 ساله، بیشتر عمر اجرایی خود را هم دیپلمات بوده و اولین مذاکرهکننده هستهای ایران محسوب میشود. هواداران روحانی اعتقاد دارند در صورت رئیسجمهور شده روحانی او از حقوق اقتصادی مردم ایران دفاع خواهد کرد!
* کاندیدای ریاضیدان
محمد رضا عارف 62 ساله از آن شاگرد زرنگهای دانشگاه بوده است: او در کنکور سراسری رشته ریاضی سال 1349حائز رتبه دوم کشوری شده و پس از تحصیل در رشته مهندسی برق دانشکده فنی دانشگاه تهران و موفقیت در کسب رتبهاول این دانشکده در سال 1354 با معدل 3/91 از 4 از آن دانشکده فارغالتحصیل شود.
در همان سال با استفاده از بورس تحصیلی دانشگاه صنعتی اصفهان برای ادامه تحصیل راهی امریکا شد و در سال 1355 با اخذ مدرک کارشناسی ارشد و در سال 1359 با اخذ مدرک دکترای برق مخابرات هردو از دانشگاه استنفورد با معدل 4 از 4 به میهن بازگشت.
ویژگی بارز محمد رضا عارف در کودکی نبوغ ذاتی وی در علم ریاضی بود، آنچنان که در سن 5 سالگی مسلط به حساب سیاق بود و پس از آن نیز درخشش بینظیر وی در درس ریاضی چنان بود که توانست در مسابقات ریاضی کشور در رامسر در سال 1348 رتبه اول کشوری را به دست آورد.
با این وجود مهمترین سمت عارف تا سال 1376 ریاست دانشگاه تهران بوده است و بعد از آن خاتمی وی را به عنوان وزیر پست و تلگراف و تلفن معرفی کرد. او بعد از اینکه مرحوم حبیبی سمت معاون اولی را نپذیرفت در دوره دوم ریاستجمهوری خاتمی معاون اول رئیسجمهور شد. تحصیلات عارف ارتباط مستقیم با اقتصاد دارد چراکه رشته برق مخابرات ارتباط مستقیم با حوزه فناوری اطلاعات دارد.
* مدرک فنی، سابقه اقتصادی
شاید خیلیها در عرصه رقابت انتخاباتی، سید محمد غرضی را جدی نگرفته باشند اما بدانید که او یکی از اقتصادیترین کاندیدایی است که سابقه اجرایی هم دارد. غرضی 72 ساله حدود 52 سال پیش وارد دانشکده فنی دانشگاه تهران شد و موفق به دریافت درجه فوق لیسانس در رشته الکترونیک گردید.غرضی در سالهای 1346 و 1347 برای گذراندن دورههای تخصصی انتقال و توزیع نیروی برق، عازم فرانسه شد.
غرضی پس از پیروزی انقلاب سمتهای مختلف در سپاه پاسداران، استانداری کردستان و استانداری خوزستان عهدهدار بود و در سال 1360 به عنوان وزیر نفت انتخاب و از سال 1364 تا 1376 به عنوان وزیر پست و تلگراف و تلفن در دولت مشغول به خدمت بود. اینکه الکترونیک خوانده باشی و یک دوره وزیر نفت باشی و دو دوره وزارت مربوط به مخابرات پشتوانه قوی اجرایی اقتصادی برای رقابت داری.
* جغرافیای سیاسی و اقتصاد
محمدباقر قالیباف 52 ساله که خیلیها وی را رئیسجمهور آینده میدانند دکترای جغرافیای سیاسی یا همان ژئوپولیتیک دارد. قالیباف دکترایش را 12 سال پیش از دانشگاه تربیت مدرس گرفته؛ زمانی که فرمانده نیروی انتظامی بود. شاید در ظاهر جغرافیای سیاسی ربطی به اقتصاد نداشته باشد اما همین را بدانید که در مطالعه جغرافیای سیاسی عوامل موثر بر جغرافیا و سیاست بحث میشود که یکی از این عوامل اقتصادی است. به عبارت بهتر رشته جغرافیای اقتصادی زیرمجموعه جغرافیای سیاسی تعریف میشود و یک جغرافیدان سیاسی باید مولفه اقتصاد را در تصمیمگیریهایش در نظر بگیرد. هواداران قالیباف میگویند وی در شهرداری تهران امتحانش را پس داده و همه میدانند که او چند مرده حلاج است.
* متخصص غیر اقتصادی
قطعا پزشکی و متخصص اطفال بودن هیچ ربطی به اقتصاد ندارد اما ولایتی 68 ساله به غیر از پزشک بودن وزیر خارجه هم بوده و قطعا تصمیمات دیپلماتیک بر آینده اقتصاد تاثیر مستقیم دارد.
در زندگینامه على اکبر ولایتى آمده است: در 4 تیر سال 1324، در رستم آباد، یکى از 33 روستاى شمیران در خانوادهای متوسط به دنیا آمد.ولایتى در خانوادهاى نسبتا شلوغ (5 دختر و 1 پسر) به دنیا آمد. او کودکى آرام بود و بیشتر وقت خود را به مطالعه کتاب میگذراند، به طورى که در 9 سالگى، کتاب 7 جلدى اسکندرنامه، و در کلاس پنجم ابتدایى، کتاب کلیله و دمنه را خواند. از نوجوانى علاقه فراوانى به کتابهاى تاریخى داشت، به حدى که گاه 12 ساعت شبانه روز را به مطالعه تاریخ مى گذراند.
وی دوران ابتدایى و دوره نخست دبیرستان را در رستمآباد گذراند و در دوره دوم دبیرستان به دبیرستان جم قلهک رفت و در سال 1342 دیپلم طبیعى گرفت. در سال 1343 در کنکور سراسرى رتبه 49 کشورى را به دست آورد و در رشته پزشکى دانشگاه تهران پذیرفته شد و از سال 1342 در مدرسه قائمیه و سپس در دبیرستان جهانآراى قلهک تا سال 1350 به تدریس اشتغال داشت.
ولایتی دوره تخصص اطفال را در مرکز طبى کودکان دانشگاه تهران و فوق تخصص بیمارىهاى عفونى را در دانشگاه جان هاپکینز آمریکا گذرانده است.