داشتن یک زندگی ساده و دوری از زرق و برق و تجملات و یکیبودن ظاهر و باطن از نگاه اکثر مردم یک فضیلت اخلاقی بهشمار میرود. پولداربودن خصوصیتی است که بعضی سعی در مخفی نگاهداشتن آن دارند و تظاهر به زندگی ساده میکنند. هر انسانی حق دارد بر اساس میزان درآمد خود، برای نحوه خرجکردن آن تصمیم بگیرد و این یک موضوع کاملا شخصی است که به خودیخود نه باعث افتخار است و نه عملی نکوهیده. البته روش کسب درآمد موضوع جداگانهای است اما آنچه در هر فرهنگی، مذموم و ناپسند است تبلیغ تجملگرایی است و از آن بدتر تظاهر به چیزی است که فاقد آن هستیم.
صداوسیمای ایران حداقل در حرف و شعار، سردمدار ترویج سادهزیستی و مقابله با اشرافیگری و تجملگرایی و تظاهر به آنهاست. بگذریم از تبلیغاتی که هر روزه در رسانه ملی پخش میشود و مردم را تشویق به خرید اجناس بزرگتر و گرانتر و مصرفگرایی میکند اما چند روز پیش تبلیغی در تلویزیون دیدم که به معنای واقعی کلمه، شاخ درآوردم. دو دوست در مورد شرایط اقتصادی و کاری با هم صحبت میکردند. یکی نگران و مضطرب از شرایط بد کاری خود میگفت و اینکه همه از او شماره تلفن میگیرند و قول همکاری میدهند ولی با او تماس نمیگیرند و در لابهلای گفتوگو با موبایل خود پاسخگوی تماس افرادی بود که اشتباه گرفته بودند و دوست دیگر به آرامی و بیخیالی به کارهای خود رسیدگی و فقط توصیه میکرد: «عوض کن» و در پایان ما متوجه میشویم که آگهی شرکت مخابراتی اول کشور را دیدهایم. یعنی دلیل عدم موفقیت در تجارت شماره تلفن وی بوده است و با تعویض این شماره و استفاده از سیمکارت این شرکت، تمام مشکلات وی حل میشود.
فارغ از میزان واقعیت این امر از دید علم اقتصاد، آنچه باعث شگفتی من شد، دستگاه عریض و طویل نظارتی صداوسیماست که چگونه به چنین تبلیغی اجازه پخش داده است؛ تبلیغی که به صورت علنی نه ضمنی و هنرمندانه، این نکته را گوشزد میکند که ارزش و اعتبار افراد به شماره سیمکارت آنها و میزان رندی و شماره کد آن است و توهین به سایر افراد مبنی بر اینکه «عقلشان به چشمشان است» و با دیدن شماره تلفن شما در مورد توانایی شما در امر تجارت تصمیمگیری میکنند و تحقیر سایر اپراتورهای تلفن همراه کشور که باعث سرافکندگی و بیاعتباری میشوند و مزاحم تلفنی زیادی هم دارند.
این آگهی به این معنی است که سعدی اشتباه میکرده است و تن آدمی به جان آدمیت شریف نیست بلکه همین لباس زیبا و شماره موبایل رند، نشانه آدمیت است. اگر هم در واقعیت جامعه ما چنین است، رسانه ملی نباید به آن دامن بزند و از سوی دیگر شعار سادهزیستی و تظاهرنکردن را بدهد.