درخواست عجیب یک متهم

صراط:  رخدادهای 24 تیر 1359

چکیده

• ابوالحسن بنی صدر رئیس جمهور  : عده ای تلاش می کنند تا نشان دهند کودتای نوژه علیه دولت من نبوده است و این را یک مقدمه ای قرار دادند برای تسویه حساب هایی و اینکه خودشان را وارد در امور نشان می دهند در حالی که اینگونه نیست .
• خبرگزاری رسمی ترکیه می گوید گروهی از افسران فراری ارتش ایران که در حوادث اخیر این کشور دست داشته اند با استفاده از هلیکوپتر وارد خاک ترکیه شده و از آنکارا تقاضای پناهندگی سیاسی کرده اند.
• روزنامه تشرین چاپ دمشق به نقل از روزنامه گاردین چاپ لندن نوشت دولت عراق به زودی روابط رسمی و عادی خود را با دولت آمریکا اعلام خواهد کرد .
• نخستین جلسه دادگاه انقلاب اسلامی مرکز جهت رسیدگی به اتهامات محمد تقی شهرام و محاکمه وی تشکیل شد .
• یک واحد از نیروهای سپاه به طرف پاسگاه های مرزی هلاله و تلخاب در حرکت بودند که ناگهان نیروهای عراقی مستقر در پاسگاه کاسه گاف پاسداران را مورد هدف قرار دادند و با پاسخ متقابل نیروهای ایرانی این پاسگاه منهدم شد .

ابوالحسن بنی صدر رئیس جمهور در یک گفت و گوی تلویزیونی اظهار داشت : عده ای تلاش می کنند تا نشان دهند کودتای نوژه علیه دولت من نبوده است و این را یک مقدمه ای قرار دادند برای تسویه حساب هایی و اینکه خودشان را وارد در امور نشان می دهند در حالی که اینگونه نیست . وی ادامه داد : واقعیت این است که فرمانده نیروی هوایی وقت یک ماه پیش اطلاع داد که در نیروی هوایی مثلا در میان چتربازها شاید هم به صراحت از نوژه حرف زد یک تشکل هایی در حال انجام است ، این خبر را ما دادیم به دستگاه اطلاعاتی برای تحقیق و این را پیگیری کردیم تا اینکه حدود 3 هفته پیش از این معلوم شد اینها همان کودتاچی ها هستند.

آمریکا عاشق چشم و ابروی ایران نیست / اگر ما کاری نمی کردیم کودتا نمی شد

وی گفت : آمریکا عاشق چشم و ابروی ایران نیست ، می بیند که ما اهل های و هوی نیستیم که به جای مبارزه واقعی با آمریکا به شعار دلمان را خوش کنیم ، این است که مشاور امنیتی کارتر به روزنامه لوموند گفته است که هر روز تاخیر به زیان غرب است ، پس لابد ما کاری را داریم انجام می دهیم که هر روز تاخیر به زیان غرب است . بنی صدر در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت : تبلیغ می کردند که ما در خط غرب هستیم ، لیبرال هستیم ، این توطئه ها نشان داد که نه خط مکتبی ما هستیم و مردم ایران درست تشخیص داده اند . (1)

فرار دو عامل کودتا به ترکیه

خبرگزاری رسمی ترکیه می گوید گروهی از افسران فراری ارتش ایران که در حوادث اخیر این کشور دست داشته اند با استفاده از هلیکوپتر وارد خاک ترکیه شده و از آنکارا تقاضای پناهندگی سیاسی کرده اند. هنوز تعداد دقیق این افسران معلوم نیست . این خبرگزاری در ادامه گزارش خود می افزاید : این افسران از دولت آمریکا نیز تقاضای پناهندگی کرده اند ولی تاکنون هیچ عکس العملی از سوی وزارت امورخارجه ایران نشان داده نشده است . (2)

تجدید روابط عراق با آمریکا

روزنامه تشرین چاپ دمشق به نقل از روزنامه گاردین چاپ لندن نوشت دولت عراق به زودی روابط رسمی و عادی خود را با دولت آمریکا اعلام خواهد کرد . گاردین در سرمقاله خود در این باره نوشته است دولت عراق در سال های اخیر علاقه شدید خود را نسبت به غرب نشان داده است . خبرگزاری ها به نقل از این روزنامه گزارش داده اند بلند پایگان کاخ سفید آمریکا از اظهار نظر در این باره خودداری کرده و در عین حال بر روابط و همکاری نزدیک و در همه زمینه ها با دولت عراق تاکید می کنند . گفتنی است برژینسکی مشاور امنیتی کارتر چندی پیش از روابط دوستانه دولت آمریکا با عراق خبر داده بود . (3)

نخستین جلسه دادگاه انقلاب اسلامی مرکز جهت رسیدگی به اتهامات محمد تقی شهرام و محاکمه وی تشکیل شد .در ابتدا محمد تقی شهرام از شرکت در جلسه دادگاه امتناع کرد و حجت الاسلام معادیخواه حاکم شرع دادگاه برای آخرین بار به وی اخطار کرد چنانچه در جلسه دادگاه حاضر نشود به صورت غیابی محاکمه خواهد شد .

همه بهانه های یک متهم

معادیخواه گفت : اولین بهانه شهرام برای عدم صلاحیت دادگاه انقلاب برای رسیدگی به این اتهام است در عین حال که در آئین نامه دادگاه های انقلاب که از تصویب شورای انقلاب گذشته صریحا رسیدگی به این نوع اتهام را در صلاحیت دادگاه انقلاب می داند .

وی ادامه داد : سرکوبی مبارزینی که با رژیم گذشته مبارزه داشته اند یکی از جنایت هایی است که رسیدگی به آن به تصریح آئین نامه شورای انقلاب در صلاحیت دادگاه انقلاب است و شورای انقلاب که فعلا مرکز قانون گزاری است رسیدگی به اتهامات شهرام و نوع اتهام را در صلاحیت دادگاه انقلاب دانسته است .

یک تقاضای عجیب / دادگاه توسط سازمان مجاهدین برگزار شود !

تقاضای عجیب دیگر شهرام این بود که دادگاه وی توسط مجاهدین خلق [منافقین] برگزار شود ولی این سازمان هرگز صلاحیت این را ندارد که در جمهوری اسلامی دادگاه انقلابی تشکیل بدهد . به دنبال اخطار معادیخواه تقی شهرام در دادگاه حاضر شد و بعد از اینکه به صلاحیت دادگاه ایراد وارد کرد خود را یک فرد انقلابی خواند که با آمریکا مبارزه کرده است .

انقلاب مقابل آمریکا کوتاه نیامد چه برسد به شما

محمد تقی شهرام در ادامه از دادگاه خواست به صورت غیابی وی را محاکمه کرده و حکم را صادر کند ، معادیخواه نیز به وی پاسخ داد : انقلاب اسلامی در برابر آمریکا تسلیم نشد چه برسد به شما . ادامه دادگاه به دو روز بعد موکول شد . (4)

پشتوانه ارزی ریال به طلا تبدیل شد

سمینار جهاد ارزانی با حضور بنی صدر رئیس جمهور گشایش یافت . بنی صدر گفت :ما پیش بینی کردیم که چگونه پشتوانه پول در جامعه ای که ثبات و آرامش و تولید دارد نقش تعیین کننده ندارد ، اما در جامعه ای که اضطراب و تحریک و درگیری دارد نقش تعیین کننده ای دارد  پس ما به این نظر رسیدیم که با دستیاری بعضی از کشورها پشتوانه ارزی ریال را تبدیل به طلا کردیم و دیدیم اگر طلاها را در آنجا نگهداریم امکان توقیف هست و محرمانه وارد کشور کردیم ، حالا پشتوانه پول ما به صورت طلا در داخل کشور ما موجود می باشد و یک میلیارد و 200 میلیون دلار هم به نفع ما تمام شده است . (5)

31 مهاجم عراقی کشته و مجروح شدند

برپایه گزارش های رسیده از کرمانشاه در ادامه عملیات پاکسازی منطقه نوسود نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ، پاسداران ، پیش مرگان کرد مسلمان و ژاندارمری ارتفاعات دوآب را به تصرف درآوردند و اینک برای ادامه عملیات در این ارتفاعات مستقر هستند . سخنگوی مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در گفت و گویی اعلام کرد در دومین عملیات و پیشروی نیروهای انتظامی به طرف نوسود چندین روستا پس از یک درگیری شدید پاکسازی شدند . (6)

خبر دیگر اینکه ساعت 6 صبح دیروز یک واحد از نیروهای سپاهی به طرف پاسگاه های مرزی هلاله و تلخاب در حرکت بودند که ناگهان نیروهای عراقی مستقر در پاسگاه کاسه گاف پاسداران را مورد هدف قرار دادند و با پاسخ متقابل نیروهای ایرانی این پاسگاه منهدم شد . فرمانده سپاه پاسداران ایلام گفت : در این درگیری 31 نفر از افراد مزدور ارتش عراق که در پاسگاه کاسه کاف مستقر بوده اند کشته و زخمی شدند . (7)

درخواست سوریه از کشورهای اسلامی

دولت سوریه از کشورهای اسلامی خواست روابط خود را با مصر و آمریکا قطع کنند . در این اطلاعیه که به وسیله مطبوعات سوریه منتشر شده آمده است : اکنون لازم است کشورهای اسلامی روابط خود را با مصر و آمریکا که مناسبات نزدیکی با اسرائیل دارند قطع کنند بعضی از کشورهای اسلامی که در کنفرانس عمان شرکت کرده بودند با اسرائیل روابط دیپلماتیک نزدیک دارند باعث تاسف است که بعضی از کشورهای عضو مانع از آن شدند که حمایت آمریکا از اسرائیل محکوم شود . (8)

پی نوشت:

1- اطلاعات ، 24 تیر 1359 ، صفحه 2 ، میان داری بنی صدر در مورد کشف و نابودی شبکه توطئه در حالی است که همکاری برخی اعضای دفتر ریاست جمهوری با اعترافات دستگیر شدگان افشا شد .  نقش بنی‌صدر هم در این کودتا پیچیده و چندوجهی بود.

آیت الله ری شهری در مصاحبه ای می گوید :  متأسفانه باید عرض کنم 51 نفری که در این رابطه دستگیر شده بودند بدون مجوز قانونی به دستور آقای بنی صدر آزاد شدند. وی در همین مصاحبه اعلام کرد :  به پرونده‌ی 500 نفر از دستگیر شدگان رسیدگی و رأی دادگاهای انقلاب ارتش درباره آنها به اجرا گذارده شده است.

با توجه به مجموع موارد مذکور و شرایط خاص سیاسی کشور در آن زمان و آغاز تجاوز نظامی گسترده عراق به ایران در شهریور 59، عوامل سازمان منافقین  و دفتر بنی صدر با نفوذی که در مراکز حساس سیاسی و امنیتی از جمله ستاد ضد کودتا داشتند، توانستند شرایطی را ایجاد کنند که عملاً پی‌گیری نقش منافقین در کودتای نوژه متوقف شود و در پاییز سال 59 همکاری و مشارکت سازمان در این کودتا با ابهام روبرو گردد و حقایق آشکار نشود.

البته مسئولان بالای کشور با توجه به همان میزان اطلاعات به دست آمده و مواضع و عملکرد منفی سازمان تا آن زمان، غالباً به دیدگاه روشنی رسیده و دیگر کمترین اعتمادی به منافقین نداشتند؛ ولی وقوع جنگ و حمایت بنی‌صدر در موضع رئیس جمهور از سازمان، مانع تمرکز کافی امنیتی و اطلاعاتی نهادهای انقلابی بر سازمان گشت و عملاً شرایط مناسبی برای تجدید فعالیت و حضور مجدد این سازمان در عرصه سیاسی و تبلیغاتی پدید آمد. از یک سو سازمان خود را برای رویارویی تمام عیار نظامی و شورش مسلحانه کاملاً‌ آماده می‌ساخت و از سوی دیگر شتاب افزون‌تری به جذب هواداران و اعضای بیشتری برای عملیات آتی در پوشش فعلایت ظاهراً علنی و مجاز، می‌پرداخت. و این همه در حالی بود که بنی صدر خود را یکی از ارکان کشف و خنثی سازی توطئه کودتا می دانست و در یک کلام معتقد بود و یا می خواست اینگونه وانمود سازد که کودتا در واقع بر علیه او طراحی شده بود چرا که او می خواست ایران را به سرمنزل مقصود برساند و آمریکا این را نمی خواست ! گذشت ایام به خوبی عیان ساخت که آیا بنی صدر به گفته خود در حال مبارزه عملی با آمریکا بود و یا مشغول زمینه سازی برای بازگشت آمریکا به ایران ، فرار وی به همراه رجوی به فرانسه و همکاری همه جانبه با آمریکا و دیگر دشمنان ملت ایران در طول سه دهه گذشته به خوبی صحت و سقم ادعاهای بنی صدر را عیان می سازد .

2- اطلاعات ، 24 تیر 1359 ، صفحه 2

3- اطلاعات ، 24 تیر 1359 ، صفحه 12

4- اطلاعات ، 24 تیر 1359 ، صفحه 1 و 2 ، محاکمه تقی شهرام تا اواخر تیرماه 59 ادامه یافت. 30 تیرماه بود که پیش از برگزاری چهارمین جلسه دادرسی حجت‌الاسلام معادیخواه که ریاست دادگاه را در جلسات قبل برعهده داشت، اعلام کرد که به دلیل رسمیت یافتن مجلس شورای اسلامی و اینکه او نماینده مجلس شده است و طبق قانون اساسی دخالت قوه مقننه در کار قوه قضاییه ممنوع است از ریاست دادگاه ویژه استعفا می‌دهد.

به دنبال استعفای معادیخواه، آخرین جلسه دادگاه ویژه رسیدگی به اتهامات تقی شهرام، به ریاست حجت‌الاسلام مبشری برگزار شد. در این جلسه نماینده دادستان با قرائت مطالبی از نوشته‌های شهید صمدیه لباف و دیگر شهدا، به دفاع از متن کیفرخواست پرداخت و سپس دادگاه وارد شور شد. حجت‌الاسلام مبشری رییس دادگاه هم اعلام کرد پس از شور لازم رای نهایی به متهم ابلاغ خواهد شد.

سرانجام در روز پنجشنبه 2 مرداد 1359 روزنامه‌ها ذیل خبر اعدام 21 محکوم دادگاه‌های انقلاب اسلامی مرکز، از اعدام محمدتقی شهرام خبر دادند. روابط عمومی دادستانی کل انقلاب در اطلاعیه‌ای که‌‌‌ همان روز منتشر شد، اعلام کرد «محمدتقی شهرام به جرم به شهادت رساندن فرزندان دلیر اسلام، شهید مجید شریف واقفی و علی میرزا جعفر علاف و جواد سعیدی و مجروح کردن شهید صمدیه لباف که منجر به شهادت وی گردیده چون این مجاهدین شهید حاضر نشدند دست از عقیده اسلامی خود بردارند و عقیده مارکسیستی را قبول کنند هدف ترور ناجوانمردانه آقای تقی شهرام قرار گرفتند که حتی هیچ یک از سازمان‌های همفکر و همیارانش حاضر نشدند صحه روی این اعمال جنایتکارانه هولناک بگذارند. لذا دادگاه انقلاب اسلامی مرکز این وارث خون شهیدان نامبرده را مفسد فی‌الارض تشخیص داده و به اعدام محکوم نمود که حکم صادره سحرگاه امروز در محوطه زندان اوین به اجرا درآمد و نامبرده تیرباران شد.»

بدین ترتیب آمر یکی از بزرگترین و مهم‌ترین تسویه حساب‌های سیاسی در تاریخ مبارزات پیش از انقلاب اعدام شد .

5- اطلاعات ، 24 تیر 1359 ، صفحه 12

6- اطلاعات ، 24 تیر 1359 ، صفحه 12

7- اطلاعات ، 24 تیر 1359 ، صفحه 12

8- جمهوری اسلامی ، 24 تیر 1359 ، صفحه 2

پژوهشگر : سید روح الله امین آبادی