اعتراض به طرح عجولانه رتبه بندی معلمان

بر اساس مصوبه دولت، افزایش انگیزه و کارایی معلمان در انجام وظایف و اثر بخشی فعالیتهای آنان برای شکوفا شدن شایستگی های دانش آموزان، ارتقای منزلت اجتماعی و صلاحیت و مرجعیت علمی و مهارتهای حرفه ای معلمان و بالابردن سطح معیشت آنان، توسعه مشارکت معلمان در فرایند بهسازی برنامه های آموزشی، پژوهشی، تربیتی و فرهنگی، سنجش مستمر صلاحیت های تخصصی و حرفه ای معلمان، ایجاد انگیزه در زمینه سازی برای مشارکت و دخالت دانش آموزان در امر تعلیم و تربیت و بهبود و ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت و ایجاد رابطه بین درجه کارایی و میزان پرداخت از اهداف طبقه بندی شایستگیهای معلمان حسب شاخص های چهارگانه فرهنگی، تربیتی، آموزشی، پژوهشی و اجرایی است.

شیوه رتبه بندی معلمان توهین به جامعه فرهنگیان است

وزیر آموزش و پرورش پس از ابلاغ این مصوبه اعلام کرد: جایگاه و شان معلم برای همیشه حفظ می شود و معلمان همتراز اساتید دانشگاهها هستند. با تدوین نظام رتبه بندی معلمان جایگاه معلم مشخص است و کسی شرایط تدریس در کلاس را پیدا می کند که مراحل حرفه ای معلمی را در یک دوره 6 ماهه برای ورود به کلاس ببیند.

اما در این میان برخی کارشناسان آموزشی معتقدند که برخی از مفاد نظام رتبه بندی معلمان دارای ابهاماتی است و در برخی موارد به جایگاه و شان معلم نیز توهین شده است.

مهدی بهلولی کارشناس آموزشی در این زمینه می گوید:« رتبه بندی معلمان زمینه ای برای افزایش حقوق و انگیزه معلمان برای ارتقای سطح آموزشی کشور است اما در شیوه ارائه شده رتبه بندی معلمان نه تنها انگیزه معلمان افزایش پیدا نمی کند بلکه به نوعی این نحوه رتبه بندی توهین به جامعه فرهنگیان است.»

او با بیان اینکه واپسین تغییری که گویا قرار است در آموزش و پرورش دولت دهم اعمال شود لایحه نظام رتبه بندی حرفه ای معلمان و جذب و تآمین منابع انسانی است، توضیح می دهد:« در متن این لایحه که روی سایت آموزش و پرورش نیز قرار گرفته، آمده است که در مدت سه سال، نظام رتبه بندی فرهنگیان و استخدام آنها دستخوش دگرگونی هایی جدی می شود. تغییر و تحول در وضعیت فرهنگیان شامل افزایش حقوق، ارتقای سطح آموزش، کم کردن تعداد کلاسهای درسی، افزایش انگیزه معلمان و ... است. اما معلمان برای رتبه بندی باید در سال دو تا سه بار در آزمونهای ادواری شرکت کنند. حال سوال این است که معلم را هم سطح یک دانش اموز تلقی کرده اند، که باید برای اثبات سطح سواد خود در سال دو تا سه بار آزمون دهد؟»

به اعتقاد بهلولی برگزاری آزمون های ادواری برای معلمان توهین به این قشر است. وزیر آموزش و پرورش بارها و بارها اعلام کرده است که با رتبه بندی معلمان، آنها نیز همتراز اساتید دانشگاه می شوند. آیا از اساتید دانشگاه نیز سالی دو تا سه آزمون گرفته می شود.

معلمان را با دانشگاهیان مقایسه نکنید

منتقدان طرح نظام رتبه بندی معلمان هر کدام از جهات مختلف به این طرح انتقاد دارند، اما حرف مشترک همه آنها این است که رتبه بندی به این شیوه نه فقط انگیزه معلمان برای پیشرفت را از بین می برد، بلکه شأن آنها را نیز خدشه دار می کند.

باقر امیری، از کارشناسان آموزشی چنین اعتقادی دارد. او توضیح می دهد که اگر چه تلاش برای ارتقای سطح معیشت فرهنگیان حرکتی شایسته است، اما برای این کار ضرورتی ندارد فرهنگیان با استادان دانشگاه مقایسه شوند، چون فرصت های مطالعاتی آنها، زمان های کم تدریسشان و امکانات زیادی که در اختیار دارند به هیچ عنوان با معلمان قابل مقایسه نیست.

امیری به آزمون های ادواری اجباری گنجانده شده در این طرح نیز اعتراض دارد و می گوید:« اگر قرار است معلمان با استادان دانشگاه مقایسه شوند پس چرا هیچگاه برای سنجش تخصص و سطح سواد اعضای هیات علمی از آنها آزمون های ارزیابی گرفته نمی شود؟

مجلس کاری به مصوبه دولت ندارد

مصوبه دولت در  شرایطی به آموزش و پرورش ابلاغ شده است که اعضای کمیسیون آموزش همچنان در حال بحث و بررسی نحوه رتبه بندی معلمان بوده و اعلام کرده اند که ما کاری به مصوبه دولت نداریم.

او درباره اینکه دولت نیز در این زمینه مصوبه ای را به آموزش و پرورش داده است، می گوید:« در مصوبه دولت مواردی مطرح شده است که آن‌ها را مناسب نمی‌دانیم. از جمله موضوعات مطرح شده در مصوبه دولت مراتب ارتقای معلم به صورت مربی- معلم، استادیار- معلم، دانشیار– معلم و استاد – معلم است که این واژگان در عرف دانشگاه‌های جهان و کشور است و بیشتر به واسطه جایگاه علمی افراد این القاب به آن‌ها انتساب داده می‌شود. این اصطلاحات به جایگاه‌های کاملا علمی داده می‌شود؛این درحالی است که از معلم نباید قرارداشتن در جایگاه‌های علمی بالا را انتظار داشته باشیم زیرا معلم روح را پرورش می‌دهد.»

به گفته زاهدی، طرحی که مجلس به دنبال آن است ارتباطی به مصوبه دولت ندارد و ما طرح مورد نظر اعضای کمیسیون را ابتدا در کمیسیون آموزش بررسی کرده و سپس به صحن علنی مجلس می بریم.

نظام رتبه بندی معلمان کپی برداری است

وزیر سابق آموزش و پرورش نیز معتقد است که باید مجلس نیز نظر خود را درباره نظام رتبه بندی معلمان اعلام کند. چرا که آنچه که از مصوبه دولت مفهوم است، کپی برداری از نظام رتبه بندی اساتید دانشگاه هاست.

محمود فرشیدی با بیان اینکه دولت ابلاغ این مصوبه از سوی دولت حرکتی عجولانه بوده است، می گوید:« وزارت آموزش و پرورش در جریان کامل بررسی های کمیسیون آموزش بوده است و حق و انصاف این بود که منتظر نظر نمایندگان مجلس نیز می شدند و در نهایت با همکاری دولت و مجلس این مصوبه ابلاغ می شد.»

او توضیح می دهد:« با تصویب نظام رتبه بندی معلمان در مجلس شورای اسلامی، قطعاً این مصوبه از استحکام قانونی بیشتری برخوردار بود. اما در حال حاضر دولت دهم از اختیارات قانونی خود برای تصویب آن استفاده کرده است. از سوی دیگر نظام رتبه بندی معلمان بدون رای و نظر فرهنگیان تدوین شده است. در حالیکه بهتر بود قبل از تصویب فراخوان آن داده می شد تا فرهنگیان و کارشناسان نظرات خود را بیان می کردند و پس از بررسی نظرات آنها، رتبه بندی معلمان تدوین و تصویب می شود. در حال حاضر نیز بسیاری از فرهنگیان از وجود چنین مصوبه ای بی اطلاع هستند و قطعاً اجرای آن واکنش هایی را در پی دارد.»

وی درباره ایرادات نظام رتبه بندی معلمان عنوان می کند:« رتبه های داده شده به فرهنگیان کپی برداری از اساتید هیات علمی دانشگاه هاست. این در حالی است که آموزش و پرورش ویژگی های خاص خود را دارد و الگویی که در دانشگاه جواب می دهد قابل تعمیم و انطباق با آموزش و پرورش نیست. چرا که روند تعلیم و تربیت در مدرسه با سیستم آموزش در دانشگاه کاملاً متفاوت است، ابتدا باید همه جوانب آن مورد بررسی قرار می گرفت و سپس به تصویب دولت می رسید.»

.................................

گزارش از: نرگس محمدی