صراط: بدون شک نهادهای مردمی ومدنی تاثیرفراوانی درتسریع فرایند توسعه ,پیشگیری ازجرم وجنایت ,ارتقای سطح مشارکتهای اجتماعی ,افزایش نشاط واعتمادعمومی و من جمله جلوگیری ازآسیبهای اجتماعی خواهندداشت که طرح ایجادکمپین نهادهای مدنی درمبارزه ,مقابله ومحکومیت تحریمهای جهانی علیه ملت ایران که اخیرا ازسوی برخی روشنفکران پیشنهادگردیده نشان واقعی و باورجهانی ازاین نوع نهادهاست.
امروزه قبول و توسعه نقش نهاد های مدنی دیگر یک انتخاب برای دولت ها نیست بلکه ضرورتی گریز ناپذیر برای تحکیم پایه های دولت به شمار می رود. این موسسات سازمان هایی مردم بنیاد هستند که با دیده بانی عملکرد نهادهای دولتی، دسته بندی مطالبات مردمی و ارایه پیشنهاد به دولت ها می کوشند تا از بروز ناآرامی ها و خشونت کور میان مردم و دولت ها کاسته و با آموزش اصول شهروندی شرایط بهبود زندگی فردی و اجتماعی را فراهم کنند. عمده ترین وظایف جامعه مدنی رامی توان به
1. تولیدسرمایهءاجتماعی2. نمایندگی منافع و خواست های مردم 3 تدارک و
عرضهء خدمات برای مردم عنوان نمود. به طور عمده می توان رابطه میان دولت
ونهادهای مردمی را در چهار صورت ذیل به تصویر کشید:1. نهادهای جامعهء
مردمی تلاش می کنند از دولت و سیطرهء دولت به دور باشند.2- سعی درارایه
انتقادهای سازنده به دولت هستند.3. در صدد تاثیر گذاری و نفوذ بر سیاست
های دولت اند.4. با دولت همکاری می نمایند.بااین حال گذری براقدامات
وسیاستهای دولت نهم ودهم مبین این واقعیت است که که موسسات مردمی ونهادهای
مدنی باچالشهای جدی مواجه بوده وبرخی ازمدیران میانی باوجودتاکیدبرنامه
چهارم وپنجم توسعه مبنی برتوسعه کمی وکیفی نهادهای مدنی وهمچنین شخص رییس
جمهوراعتقادی به این امرنداشته واقدام به تعطیلی نهادها وخانه های
تاثیرگذارمدنی نموده اند.
1-خانه سینما:
اقدام ودخالت دولت درتعطیلی خانه سینمابه عنوان یک نهادصنفی ومدنی بنابرهردلیلی دارای مشروعیت مردمی نبوده ونوعی تقابل دولت با اهالی هنرقلمدادمیگردد.مدیران دولتی درعرصه هنرباتعطیلی این واحدمدنی هزینه های زیادی متوجه دولت نمودندوباوجوددستورات صریح رییس جمهور وتعامل اهالی هنروتحصنهای ممتدکماکان ازبازگشایی آن ممانعت ورزیده ودخالت آشکارراحق قانونی خودمیداننددرحالی که فرایندفعالیت وانحلال نهادهای مدنی تابع مقررات دیگری است.
2-خانه احزاب:
احزاب به عنوان نهادهای مدنی سیاسی فعال درعرصه قدرت
وسیاست یکی دیگرازنهادهای مدنی جا افتاده ومقبول همه کشورهاست که مهمترین
محل جلوه وظهورآنان درانتخابات است . احزاب توانمند و تاثیرگذارمیتوانند
درافزایش وارتقای مشروعیت سیاسی هرکشورایفای نقش نمایند.خانه احزاب ایران
بااهداف ذیل در سال1379 تاسیس و در سال1380 به عنوان یک نهاد غیردولتی به
منظور تضارب آرا و هم‌اندیشی میان احزاب و گروههای سیاسی آغاز به کار کرد
وبه گفته مقامات کمسیون ماده 10احزاب وزارت کشور این نهاد به دلیل عدم
تمدید پروانه از سال83،ازسوی وزارت کشور در سال 89 منحل اعلام شد. : 1-
تلاش در جهت ایجاد فضای سالم سیاسی و تعمیق بینش سیاسی .2- ارتقاء و گسترش
فرهنگ حزبی و فعالیت گروهی در جامعه در راستای اجرای اصل 26 قانون اساسی
جمهوری اسلامی ایران .3- اهتمام جهت تامین امنیت فعالیت سیاسی و نهادینه
کردن آن در کشور .4- تقویت روحیه تعاون و همکاری و تفاهم بین احزاب و
گروههای سیاسی .5- اهتمام جهت تقویت بنیه مالی احزاب و گروههای سیاسی در
چهارچوب قوانین و مقررات .6- دفاع از حقوق قانونی احزاب و گروههای سیاسی
.7- حمایت های علمی , آموزشی و اطلاع رسانی از احزاب و گروههای سیاسی 8-
تلاش در جهت حاکمیت ضوابط قانونمند بررقابت های سیاسی و پذیرش داوری بین
احزاب و گروههای سیاسی .9- تلاش در جهت گسترش روابط احزاب و گروههای سیاسی
با مجامع بین المللی و احزاب دیگر کشورها و تبادل تجارب با آنها در چهارچوب
قوانین و مقررات .
3-خانه تشکلهای غیردولتی:
امروزه مشارکت امری است ضروری و گریز ناپذیر و نهادهای
مردمی و مدنی از جمله سازمان های مردم نهاد به عنوان شرکای دولت نقش مهمی
در توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... کشور ایفا می نمایند هدفهای تاسیس
این خانه هاعبارت بودنداز: الف)توانمند سازی تشکلهای غیردولتی استان از
طریق حمایت های علمی، آموزشی و اطلاع رسانی.
ب) تقویت روحیه تعاون، همکاری و تفاهم و ایجاد هماهنگی و انسجام میان سازمان های غیردولتی استان.
ج) برقراری ارتباط مداوم و نزدیک با تشکلهای غیردولتی استان و دفاع از حقوق آنها، بررسی مشکلات و موانع فرا روی تشکلها.
د)بهره گیری از تجارب ارزنده تشکلهای غیردولتی در راستای نیل به اهداف مورد نظر.
ر) تقویت کانالهای ارتباطی در سه بخش ارتباط با دولت، سمن ها و مردم
ز) اصلاح ساختارهای کلان مدیریتی مرتبط با سمن
بااین وجودخانه تشکلهای غیردولتی که بااعتبارات دولتی درکلیه استانها تاسیس
شده بودبنابردلایل نامعلوم دربیشتراستانهاتعطیل که حتی سرنوشت برخی
ازتجهیزات اداری خریداری شده چون استان قزوین نامعلوم است .
4-خانه روزنامه نگاران:
مقدمات تشکیل انجمن صنفی روزنامه نگاران از سال 75 شروع شد و نخستین مجمع
عمومی برای تأسیس انجمن صنفی در سال 76 برگزار گردید اصلی‌ترین هدف از
تشکیل انجمن صنفی روزنامه نگاران پاسخگویی به دغدغه‌های صنفی اهالی مطبوعات
بود .این انجمن پروانه فعالیت خودردرهمان سال ازوزارت کارواموراجتماعی اخذ
که دردولت نهم به علتهای مختلف منحل گردید.
نتیجه گیری:
باتوجه به عدم وجودزمینه های جدی تمرین اموراجتماعی ومشارکتی درفرهنگ ماایرانیان وشکست خیل موسسات مشارکت طلبانه اعم ازشرکتها تعاونی وموسسات صنفی ومردم نهاد,انجام یک مطالعه پژوهشی در خصوص آسیب شناسی نهادهای مدنی ضروری به نظرمی رسد ضمن آنکه به زعم نگارنده مرجع صدورمجوزکلیه نهادهای مدنی بایددرحوزه وزارت کشورواستانداریهاتعریف گردد.فقدان قانون جامع مصوب واستنادمراجع دولتی به آیین نامه ودستورالعملهای متعددموانع تشکیل وفعالیت این نوع ازموسسات رادوچندان مینماید.
باخلق حماسه سیاسی انتخابات ریاست جمهوری توسط مردم درراستای تاکیدمقام معظم رهبری و انتخاب دولت تدبیروامیدووباعنایت به رویکرد واعتقادجناب آقای دکترروحانی به نهادهای مدنی واشراف ایشان به نقش آفرینی موسسات موصوف درجوامع توسعه یافته امیداست ضمن بازگشایی خانه های تعطیل شده ورفع موانع قانونی ورعایت مفادقانونی ازسوی کارگزاران موسسات مدنی نسبت به حضور و ورود مدیران شایسته ومتخصص دربخشهای تاسیس وتوانمندسازی نهادهای مدنی همت گردد.
