به وجود آمدن دستگاه هایی نظیر تلفن، موبایل، ماشین پیام گیر و ... توانست مقوله ارتباط را تا حدود زیادی تحت الشعاع قرار دهد اما ایجاد فضای سایبرنتیک و گسترش جهانی آن، موجب حرکت جهشی در حوزه ارتباطات شد. شاید بتوان استفاده از پست الکترونیکی را اولین گام ارتباطی در فضای سایبر دانست، بعد از آن بود که ارتباط های متنی، تصویری و صوتی از طریق ابزارهای الکترونیکی جایگاه ویژه ای در بین مردم پیدا کرد به نحوی که امروز این سیستم ها یکی از اساسی ترین شقوق ارتباطی مردمان جهان می‌باشد. در این راستا بود که فضای سایبر توانست فاصله ها در میان جهانیان را کم کند. به وجود آمدن رسانه‌های اجتماعی(Social Media) منجر به تعاملات میان افراد در جوامع مختلف شد این سیستم ارتباطی توانست با ایجاد محتوی توسط کاربر، و سپس به اشتراک گذاشتن و یا تبادل اطلاعات گامی مهم در تحولات ارتباطی رقم بزند.
با گذشت زمان و بسط پیدا کردن زیر ساخت های مخابراتی در کشور های مختلف جهان و به وجود آمدن شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از زیر مجموعه های رسانه های اجتماعی، این وضعیت ارتباطی دچار تحول زیادی شد و توانست جایگاه ویژه ای در میان کاربران اینترنت پیدا کند.
امروزه شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک، گوگل پلاس و توئیتر یکی از اصلی ترین راهکار های ارتباطی ما بین بسیاری از مردم جهان می باشند اما مسئله این شبکه ها صرفا به ارتباط های جهانی خلاصه نمی‌شود. بلکه با کمی تعمق بیشتر در آن می‌توان به موضوع پیچیده ای نظیر زندگی دوم (Second Life) و چرایی استقبال روز افزون کاربران فضای سایبر از این شبکه ها را مورد بررسی قرار داد.
به هنگام مطرح شدن کلمه زندگی، می توان از بسیاری گزاره های اثرگذار و مهم نام برد که در طول شبانه روز با زندگی انسان ها عجین است، گزاره هایی که هر کدام از آنها نتیجه قرن ها عادات و عقاید فرهنگی یک ملت می باشد. به تبع مطرح شدن زندگی دیگری به نام زندگی دوم در فضای سایبر به موازات زندگی واقعی هر انسان، قوانین و رسومات خاصی در آن زندگی پدید خواهد آمد که توسط به وجود آورندگان آن تعیین شده است. در زندگی دوم به مانند زنگی اول پیچیدگی ها و قواعد فراوانی وجود دارد به نحوی که تمامی شئونات یک زندگی واقعی به شکلی دیگر در این فضا تجلی پیدا کرده است، از این حیث می طلبد با تعمق کردن در فضای سایبر و بلاخص زندگی دوم مقولات مهمی نظیر شبکه های اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد.
امروزه رسانه‌های اجتماعی حوزه‌های مختلفی از زندگی انسان را دستخوش تغییر قرار داده اند، اما همان طور که ذکر شد عمیق ترین اثرگذاری این شبکه ها در حوزه ارتباطات انسان بوده است. اتصال تار عنکبوتی بین کاربران توسط رشته های اینترنت، تحت عنوان شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک و گوگل پلاس موجب شده تا هر کاربر خانه ای مجازی در این فضا برای خود مهیا کند و با قرار دادن اطلاعات شخصی درون پروفایل مخصوص خود، به آی پی رایانه خود روح بخشد. اما غافل از آنکه این خانه مجازی بر روی تار های سستی بنا شده که پایه های لغزان آن در آینده نه چندان دور مشکلات فراوان امنیتی را ایجاد خواهد کرد.
این خانه سست در زمین فضای سایبر به وجود آمده است و هر فرد با اتصال خود به این شبکه ها گویی دریچه زندگی خصوصی خود را به روی تمامی کاربران اینترنت باز می کند. در این راستا تاسیس پی در پی شبکه های اجتماعی در طول سال های گذشته گامی نهایی برای رسیدن به جامعه دیجتالی اندیشه لیبرالیسم بود که به دلیل وسعت ابعاد در حد یک زندگی واقعی اما مجاز شده، مباحث تمام نشدنی درارتباط با خود را به وجود آورده است. اما موضوع اصلی و مطرح در این ارتباط چرایی استقبال از شبکه های اجتماعی می باشد و برای پاسخ به این سوال نیاز به عقب گرد و تجسس در مبانی فکری و تئوریک اندیشه لیبرالیسم است. برای پرداختن به این مسئله در آغاز می‌توان این سوال را پرسید که اساسا چرا شبکه های اجتماعی به وجود آمد؟
با تعمق بر اندیشه لیبرالیسم و رسیدن به بن مایه و هسته آن می‌توان سر چشمه شبکه های اجتماعی را در اومانیسم جستجو کرد. بشر با کنار زدن خدا، خود و من فردی را در مرکز عالم قرار داد و تمامی شئونات خلقت را بر مبنای نفسانیات خود سنجید. از آن روز بود که حرکت آرام و خزنده برای رسیدن به شرایط امروز و به وجود آمدن زندگی مجازی و دور از من حقیقی آغاز شد. انسان اومانسیم با حرکت در محوریت من، تنها موضوعی را که مد نظر دارد صرفا "خود" می باشد، از این حیث، انسانِ انسان گرا طی دوره چند صد ساله به سمت تفرد گرایی حرکت کرد و در نهایت با رقم زدن ایندیویژوالیسم و دوری جستن از خانواده و روی آوردن به زندگی فردی موجب ایجاد بساط شبکه های اجتماعی شد.
از سوی دیگر انسان هایی که کمتر به سمت و سوی تفردگرایی حرکت کرده بودند و اغلب در جوامعی غیر از جوامع غربی زندگی می کنند با ورود به شبکه های اجتماعی به دلیل سرگرمی ذاتی این شبکه ها، ساعات زیادی از وقت خود را در آن هدر می‌دهند و همین مقوله موجب می شود پدیده تفردگرایی در میان دیگر کشور های جهان پر رنگ تر شود کما اینکه در جمهوری اسلامی ایران ورود بی محابای تکنولوژی و عدم آسیب شناسی مناسب آن به موضوع تفردگرایی دامن زده است و به یقین می‌توان گفت یکی از اصلی ترین عوامل افزایش سن ازداوج علی رغم تصور عوام و خواص که در مقولات اقتصادی خلاصه می شود را باید در تفردگرایی حاصل از وابستگی زیاد به تکنولوژی های نوین جستجو کرد. یکی از این شبکه های اجتماعی که در حال حاضر اصلی ترین رقیب شبکه اجتماعی فیسبوک بوده و توانسته است در عمر اندک خود، کاربران زیادی را جذب کند شبکه گوگل پلاس(+Google) می باشد.
شرکت گوگل در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۰ (۲۸ ژوئن ۲۰۱۱) به طور رسمی از این سرویس رونمایی کرد. در گذشته این شرکت برای رقابت با شبکه اجتماعی فیسبوک، شبکه اجتماعی اورکات(Orkut) و سرویس گوگل باز( Google Buzz )و ویو(Wave) را ساخته بود ولی این دو سرویس هیچ گاه نتوانستند با این شبکه رقابت کنند.
از آنجایی که شبکه های اجتماعی و جذب روز افزون کاربران به شبکه ها ادامه داشت این شکست برای شرکت گوگل ناراحت کننده بود. در نتیجه گوگل با برنامه ریزی گسترده و بی سر و صدا و با استفاده از تجربه دو شکست قبلی خود شبکه اجتماعی گوگل پلاس را به معرض عمومی در آورد. این شبکه اجتماعی از روز افتتاح تا کنون توانسته است کاربران زیادی را به خود جلب کند. در ابتدا به عقیده بسیاری از کارشناسان گوگل پلاس توانایی رقابت با شبکه فیسبوک را نداشت اما در حال حاضر این شبکه با گذشت کمتر از سه سال از فعالیت رسمی خود توانسته است رتبه دوم شبکه های اجتماعی را کسب کند. تفاوتی که باعث شده گوگل پلاس به مزیتی نسبی دست پیدا کند زیر ساخت موتور جستجوی گوگل است، به این جهت عده ای از کارشناسان سایبر گوگل پلاس را بزرگترین تهدید برای بزرگترین شبکه‌ی اجتماعی جهان، فیسبوک می دانند.
این شبکه در کمتر از شش ماه توانست بیش از ۴۰ میلیون کاربر را از آن خود کند. رقمی که رسیدن به آن از دیدگاه اصحاب فن، آماری خیره کننده محسوب می شود، هم اکنون این شبکه با گذشت تقریبا سه سال از عمرش نزدیگ به 350 میلیون کاربر را برای خود فراهم کرده است اما دلایلی که این شبکه توانسته است در کوتاه ترین زمان ممکن طرفداران زیادی از اقصی نقاط دنیا را از آن خود کند در نوع خود قابل تامل است.
در اصل مهمترین برتری گوگل پلاس در یکپارچگی آن با سرویس های متنوع گوگل است، کاربر عضو در گوگل پلاس به هنگام اتصال می تواند از تمام سرویس های گوگل از جمله جستجو در موزیک، ویدئو، سند متنی و ... استفاده کند. به واقع این شبکه رشد سریع خود را مدیون کاربران رسانه و دیگر افزونه های گوگل می باشد، که توانسته است کاربران را به استفاده از این شبکه ترغیب کند. همچنین این شبکه اجتماعی توانسته است با لینک شدن به کاربران سرویس جی میل و یوتیوب کاتالیزوری قدرتمند برای پیشرفت خود داشته باشد. گوگل پلاس با تعبیه نوار بالای سرویس های گوگل این امکان را برای کاربر مهیا کرده است تا کاربر به تمام سرویس های گوگل دسترسی سریع داشته باشد.
طبق گفته مسئولان شرکت گوگل، گوگلپلاس فراتر از یک محل برای به اشتراک‌گذاری موضوعات مورد علاقه کاربر می باشد، این شبکه ملقب به "شهر مجازی ارواح" هم اینک توانسته است با ارائه خدماتی بی نظیر کاربران زیادی را مجذوب خود کند. اما ویژگی های خاصی در شبکه اجتماعی گوگل پلاس وجود دارد که در نسبت با شبکه فیسبوک بی نظیر محسوب می‌شود و دقیقا همین امر است که برای امنیت کاربر یک پاشنه آشیل محسوب می شود.
گوگل پلاس علی رغم شبکه فیسبوک حداقل در ظواهر امر ایمنی و حریم بیشتری برای کاربران خود مهیا کرده و برای حقوق کاربر احترام بیشتری قائل است. در فیسبوک بعضی از اطلاعات شخصی کاربر در صورت عدم اشراف صحیح به تنظیمات برای عموم قابل نمایش است به طور مثال در بخش لایک ها سلایق کاربر برخلاف میل او برای دیگر دوستان به نمایش گذاشته می-شود بالاخص آنکه این امر در میان کاربران ایرانی فیسبوک امری شناخته شده است به نحوی که بسیاری از فعالیت ها در این شبکه ها موجب رسوایی کاربران شده است. هر چند در فیسبوک کاربر می تواند برای انواع مختلف محتوا سطح دسترسی تعیین کند ولی نمی تواند برای هر محتوای به اشتراک گذاشته شده سطح دسترسی متفاوتی داشته باشد، اما در گوگل پلاس این امر رعایت شده و کاربر می‌تواند حلقه دسترسی به محتوای به اشتراک گذشته را تعیین کند. همین امر موجب شده است کاربران گوگل پلاس اطلاعات خصوصی بیشتری را در پروقایل خود آپلود کنند و اطلاعات بیشتری از خود را در اختیار سرویس های جاسوسی و مراکز امنیتی و اطلاعاتی قراردهند، در این ارتباط می‌توان به صحبت های اریک اشمیت رئیس موتور جستجوی گوگل اشاره کرد، وی در مصاحبه با نشریه وال استریت ژورنال گفته است:
«ممکن است این جوانان متوجه نباشند که ثبت حجم عظیمی از اطلاعات درباره خودشان چه عاقبتی می‌تواند داشته باشد. ... فکر نمی‌کنم جامعه از تبعات در دسترس بودن، قابل فهم بودن و قابل ثبت بودن اطلاعات در هر زمان و توسط هر کسی، آگاه باشد و درک کند که چه اتفاقی خواهد افتاد. ... به احتمال زیاد در آینده شرکت گوگل از کاربران خود اطلاعات شخصی بیشتری ذخیره خواهد کرد، در حال حاضر ما تقریبا می‌دانیم که شما که هستید، به چه مسائلی اهمیت می‌دهید و تا حدودی می‌دانیم که دوستان شما چه کسانی هستند.»
باید توجه کرد نکات ذکر شده توسط یک کارشناس ساده مطرح نشده بلکه این صحبت ها توسط رئیس یکی از بزرگترین شرکت-های سایبری ارائه شده است، در واقع گوگل با فراهم کردن ایمنی ظاهری، کاربر را ترغیب به گذاشتن اطلاعات بیشتر می کند حال آنکه این اطلاعات به اعتراف رئیس این شبکه مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد.
از دیگر مواردی که می‌توان در مزیت ظاهری این شبکه اجتماعی در نسبت با فیسبوک نام برد پنج ویژگی معروف این شبکه می باشد. یکی از امکانات گوگل پلاس ویژگی دایره‌ها (Circles)است. یکی از معضلات شبکه اجتماعی فیسبوک عدم اجازه به کاربران برای متمایز ساختان دوستانشان از یکدیگر می باشد، گوگل پلاس این امکان را مهیا کرده است که کاربر بتواند محتوا را فقط برای گروهی خاص منتشر کند. از این جهت کاربر می‌تواند اشتراک گذاری های خود را جهت بخشد و از اشتراک گذاری اشتباه جلوگیری کند، این شبکه توانسته است نحوه نمایش حلقه ها و انتخاب افراد مورد نظر را به شکل کاملا جذاب طراحی کند تا جنبه سرگرمی برای مخاطب به وجود آورد.
یکی دیگر از ویژگی های خاص این شبکه جرقه‌ها (Sparks)می باشد که توانسته است جستجویی کاملا تخصصی را برای کاربر به ارمغان آورد. این امکان ویژه با اتصال به شبکه غنی گوگل می‌تواند مخاطب را در پیدا کردن مطالب مد نظر یاری کند، قابلیتی که فیسبوک از داشتن آن عاجز است. هر چند که موتور جستجوی بینگ در این موضوع به فیسبوک کمک کرده است اما به گفته کارشناسان موتور جستجوی گوگل قدرتی ماورای موتور بینگ دارد. موضوعی که درباره این ویژگی قابل تامل است دانستن و شناسایی سلیقه کاربر توسط موتور جستجوی گوگل می باشد. گوگل به دلیل جستجوی کاربر از طریق موتور جستجویش با سلایق کاربر آشنا است و می‌تواند توسط این ویژگی در گوگل پلاس مخاطب را به سمت مورد نظر هدایت کند و یا با در اختیار قرار دادن لیست موضوعات متنوع انتخاب هر یک از آنها را دراختیار کاربر قراردهد.
گوگل با ارائه ویژگی "جستجو کن به اضافه دنیای خودت!" (search, plus your world)، این امکان را به وجود آورده است تا نتایج جستجوی کاربر براساس اکانت گوگل پلاس به حالت شخصی در آید و به این ترتیب محتوای کاربر و محتوای شبکه گوگل پلاس به نتایج هر جستجویی در گوگل اضافه شود.
سرویس پاتوق‌ها (Hangouts) نیز توسط این شرکت برای چت تصویری و تماشای ویدئو به شکل گروهی ارائه شده است، امری که در ایران به دلیل پائین بودن سرعت اینترنت چندان فراگیر نشده است.
انجمن (Huddle) نیز از دیگر سرویس های جذاب و نه چندان جدید می باشد. با این سرویس می‌توان در هر لحظه با دوستان مورد نظر به گفتگو‌های جمعی پرداخت، به طوری که تمامی افراد در یک گروه بتوانند در گفتگو‌های متنی شرکت کنند و پیام‌های رد و بدل شده برای تمامی اعضای گروه قابل مشاهده باشد.
از دیگر سرویس های هوشمندانه شبکه اجتماعی گوگل پلاس سیستم موبایل (Mobile) می باشد که کاربر توسط آن می‌تواند به سادگی اطلاعات مورد نظر خود را آپلود کند. ابزارهای اندرویدی دارای امکان جدیدی به نام Instant Upload می باشند که توسط آن می توان به راحتی عکس ها را آپلود کرد. پدیده ای با توجه به آینده کاربران و پیشی گرفتن استفاده از شبکه های اجتماعی توسط موبایل در نسبت با کامپیوتر ها حائز اهمیت است.
درگوگل پلاس نیز دکمه ۱+ نظیر دکمه لایک شبکه فیسبوک وجود دارد که کاربر توسط آن می‌تواند در صورت پسندیدن محتوا آن را لایک کند!
نکات ذکر شده از این شبکه به عنوان ویژگی های اصلی گوگل پلاس که تنها بخشی از کلیت این شبکه اجتماعی می باشد به تنهایی می تواند هر مخاطبی را جذب کند و ساعت ها وقت هر کاربر را از آن خود کند. از این نکات می‌توان به پیچیدگی گوگل پلاس در نسبت با فیسبوک پی برد و با توجه به آنکه گوگل پلاس مزایای ویژه ای در نسبت با فیسبوک دارد پیشی گرفتن این شبکه اجتماعی از شبکه فیسبوک چندان دور از انتظار نیست.
گوگل پلاس و فیسبوک به طور ماهوی تفاوتی با یکدیگر ندارند و هر دو در فضای مجازی و با ایجاد بستر برای ارتباطات جمعی یک هدف را دنبال می کنند اما موضوعی که گوگل پلاس را از اهمیت بیشتری برخوردار می کند کامل و جامع بودن امکانات آن برای کاربر است. کاربری که در گوگل پلاس فعال است به طور قطع به مرور زمان و با استفاده از تمامی امکانات آن، ویژگی های شخصیتی و ارتباطی وی بعد از مدت کوتاهی مشخص و عیان خواهد شد و این مسئله از دیدگاه امنیتی یک چالش بزرگ برای هر فرد محسوب می شود. حال اگر این امر را در جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار داده شود، می توان به تبعات گسترده تری از آن پی برد.
ساعت ها پلاس بودن یک جوانان ایرانی در شبکه گوگل پلاس جدای از مضرات گوناگونی نظیر سوق پیدا کردن به تفرد گرایی ایجاد سرگرمی اغوا کننده، آسیب های شخصیتی جسمی و روحی، تاثیر گرفتن از دروغ های سایبری و اسیر شدن در دست شایعات، غفلت از زندگی واقعی و ده ها مورد دیگر از این عناوین که هر کدام نیاز به گزارشی مفصل دارد موجب می شود وی به عنوان آینده ساز کشور به شکل کاملا عریان تمامی زندگی شخصی خود را در اختیار دشمنان این جمهوری اسلامی ایران قرار دهد و به طور قطع نیز، راهبران امپریالیسم جهانی با مسلط بودن بر زیر ساخت های شبکه های اجتماعی با استفاده هر چه بیشتر از اطلاعات انسان ایرانی برای اهداف شوم خود برنامه ریزی کرده و برای به ثمر نشاندن نقشه هایشان از این شبکه ها بهره آماری می برند.
از این حیث هر انسان ایرانی باید به خوبی بداند علاوه بر آنکه دارای یک هویت شخصی می باشد و باید از آن به عنوان حریم خصوصی مراقبت کند دارای هویت ملی نیز هست و به عنوان یک انسان ایرانی و یک فرد از جامعه محسوب می شود و هر عمل او در شبکه های اجتماعی در نوع خود کمکی به دشمنان ایران اسلامی برای تکمیل برنامه‌های‌شان است.
