صراط: 7داستانی که به واسطه آن 40 میلیون از جمعیت 70 میلیونی ایران در جرگه سهامداران بورسی قرارگرفتند . در زمان اجرای مراحل اولیه این طرح متولیان اهداف پیش روی آن را به مواردی همچون توزیع متعادل‌تر ثروت و درآمد، تسریع در روند خصوصی‌سازی، استفاده از روش‌های سالمتر و شفاف‌تر در واگذاری سهام شرکت‌های دولتی، افزایش ثروت و ایجاد درآمد دائمی برای خانوارهای ایرانی،کاهش تمرکز مالکیت دولت و انتقال مالکیت به عموم مردم، افزایش کارایی بنگاه‌های دولتی و همچنین گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد کشور عنوان کرده و مدعی شدند اجرای این طرح درصدد حمایت از قشر کم‌بضاعت جامعه است.
هرچند متولیان این امر کوشیدند تا بیش از سود و دارایی که از این مساله نصیب سهامداران مشمول این طرح می شود اذهان عمومی را به اهداف بلندتر طرح معطوف کنند اما از همان ابتدای کار سوالهای مطرحی همچون این سوال که چه زمانی می‌توانند سهامی را که دریافت کرده‌اند بفروشند ویا اینکه چه میزان از سود سهامی که در طول این هفت سال بابت سهام دریافت کرده‌اند ،بابت اقساط سهامشان تهاتر یا پرداخت شده است و دست آخراینکه چه زمانی اقساط این سهام به پایان می رسد، در جرگه مهمترین سوالات این مشمولین بود . با گذشت 7 سال از این مهم این گروه پاسخ سوال اصلی خود با این عنوان که چه زمانی می توانند نسبت به خرید و فروش این سهام اقدام کنند را یافته اند .
**شهریور ؛ماه موعود
براساس مصوبه شورای عالی سیاست‌های کلی اصل 44 توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی قرار است انجام معاملات سهام شرکت‌های استانی عدالت به تناسب اقساط واریزی به خزانه از سهام عدالت تا پایان شهریور 92 امکان‌پذیر شود. طبق این مصوبه به سازمان خصوصی‌سازی اجازه داده شده تا با هدف حفظ ارزش وپیشگیری از رقیق شدن سهام عدالت واگذار شده و پشتیبانی از سرمایه‌گذاری‌های موجه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، تا زمانی که سبد سهام اختصاص‌یافته برای طرح توزیع سهام عدالت از بابت تسویه اقساط ثمن معامله در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی قرار دارد، از محل مجموع سودهای دریافتی از شرکت‌های سرمایه‌پذیر منابع لازم برای مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه‌پذیر را تأمین کند.
از سوی دیگر به منظور تسهیل در ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی به بازار سرمایه و معاملاتی شدن سهام آنها، وزارت اقتصاد با رویکردهای حفظ حقوق سهامداران، حفظ ثبات بازار سرمایه، آموزش و ترویج فرهنگ سهامداری و تداوم و رشد پایدار ارزش سبد سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و نظارت بر آنها نسبت به تدوین دستورالعمل ورود شرکت‌های یادشده به بازار سرمایه برای تصویب در کمیسیون تخصصی شورا با همکاری دستگاه‌های ذیربط تا پایان تیرماه سال 92اقدام کند؛ به نحوی که تا پایان شهریور سالجاری انجام معاملات سهام این شرکت‌ها متناسب با اقساط واریزی به خزانه از سبد سهام عدالت، امکان‌پذیر شود.
با این وجود تمام سبد سهام عدالت تقسیم شده بین 30شرکت سرمایه‌گذاری استانی تحت عنوان سهام این 30شرکت، قرار است در فرابورس عرضه شود تا امکان دادوستد سهام عدالت به‌وجود بیاید.
**100هزار میلیارد تومان؛ ارزش سهام عدالت
طبق اظهار نظر متولیان سهام عدالت از ابتدای واگذاری سهام عدالت به مردم تاکنون ارزش کل سبد سهام عدالت2.5برابر شده است. به این ترتیب با احتساب 40هزار میلیارد تومان سهامی که تاکنون واگذار شده، ارزش کل 30شرکت سرمایه‌گذاری استانی به 100هزار میلیارد تومان رسیده است.
**کی و کجا
هرچند متولیان بورس در این خصوص معتقدند سهام عدالت برای قابل معامله شدن چند گام بیشتر فاصله ندارند به این معنا که با ابلاغ این مصوبه ،در قدم اول باید شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بورس یا فرابورس پذیرش شوند که با توجه به شفافیت آنها کار سختی نیست و در گام بعدی باید نسبت به شناسایی مشخصات کامل دارندگان برگه‌های سهام عدالت است که با توجه به وسعت جمعیت سهامدار عدالت کاری سخت و زمانبر است.با درنظر گرفتن جمعیت 6میلیون نفری سهامداران بورس تهران با ورود 30شرکت سرمایه‌گذاری استانی به فرابورس جمعیت کل سهامداران کشور به 50میلیون نفر معادل 65درصد از کل جمعیت ایران خواهد رسید.از مجموع کل جمعیت 77میلیون نفری ایران تاکنون 42میلیون نفر معادل 55درصد از کل جمعیت ایران سهام عدالت دریافت کرده‌اند که همه این سهام به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی تخصیص یافته است.
**آذربایجان شرقی ؛سردمدار
طبق اخبار منتشر شده براساس اخبار منتشر شده تاکنون شرکت فرابورس موافقت اصولی خود را با پذیرش شرکت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت آذربایجان شرقی اعلام کرده است که طبق گفته مدیرعامل این شرکت این مهم در راستای رویکردهای حفظ حقوق سهامداران، حفظ ثبات بازار سرمایه، آموزش و ترویج فرهنگ سهامداری و تداوم رشد پایدار ارزش سبد سهام شرکت‌های سرمایه گذاری استانی و همچنین با همکاری سازمان خصوصی سازی و سازمان بورس صورت گرفته است.
طبق اعلام نظر دست اندرکاران شرایط پذیرش شرکت های سرمایه گذاری استانی به نهایی شدن فهرست سهامداران و اعلام آن به شرکت سپرده گذاری مرکزی بستگی دارد ضمن اینکه اجرای افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده 6ماهه، تهیه صورت‌های مالی بر اساس استانداردهای مورد نظر سازمان بورس و همچنین قطعی شدن ارزش پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری از دیگر موارد با اهمیتی است که در پذیرش این شرکت ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
**عایدی مردم
هرچند انتشار این اخبار این تصور را برای دارندگان سهام عدالت ایجاد کرده که از این پس می توانند نسبت به خرید و فروش این سهام خود اقدام کنند اما واقعیت این امر آن است که اولا قرار است سازمان خصوصی‌سازی سهام عدالت متعلق به مردم را به هر میزان که اقساطش پرداخت شده، آزاد کند تا امکان خرید و فروش آن بخش از سهام عدالت که اقساطش پرداخت شده در بازار سهام به‌وجود آید.
محمد جواد شیخ عضو هیات مدیره کانون شرکت های سرمایه گذاری سهام عدالت در این بازه به سیاست روز گفت: با .ورود این سهام به فرابورس ،مردم می توانند آن بخش از سهام خود که نسبت به پرداخت اقساط اقدام کرده اند را در فرابورس معامله کنند.
وی افزود: این سهام قیمت اسمی معادل 100 تومان دارند و در حال حاضر بخشی از اقساط این سهام پرداخت شده و بخشی هم با بخشودگی مواجه شده است به گفته وی اگر فردی یک میلیون تومان سهام عدالت داشته باشد واین سهام در رقمی نزدیک به ارزش ذاتی سهم کشف قیمت شود با توجه به شرایط حال حاضر بازار این یک میلیون تومان در بازار ،ارزش روز این سهام به طور متوسط 2.5 برابر خواهد بود.
شیخ تصریح کرد: برای مثال هر فرد 1 میلیون تومان سهام عدالت دارد و با پرداخت بخشی از اقساط آن به طور مثال 300هزار تومان این سهم آزاد شده و قابل معامله است و مابقی آن به عنوان رقمی است که فرد میتواند پس از پرداخت اقساط نسبت به معامله آن اقدام کند.
وی با بیان اینکه دهک های اول ودوم که دهک های کم درآمد محسوب می شوند،50درصد تخفیف در قیمت واگذاری سهام دریافت کرده اند تصریح کد:به طور مثال اگر کسی از دهک اول است علاوه بر 50 درصد سهامش که به خاطر تخفیف آزاد است، به فرض 30 درصد بقیه سهامش نیز از طریق پرداخت قسط آزاد شده، درمجموع می تواند 80 درصد سهامش را برای فروش عرضه کند.
شیخ خاطرنشان کرد: تاکنون دهک های اول و دوم دو بار و در مجموع 80 هزار تومان و سایر دهک ها یک بار 40 هزار تومان به عنوان سود این سهام ـ علاوه بر پرداخت اقساط ـ دریافت کرده اند.
به گفته این عضو هیات مدیره کانون شرکت های سرمایه گذاری سهام عدالت همچنین مقررشده قیمت 500هزارتومانی باقیمانده سهام در طول مدت 10 سال و هر سال 50 هزار تومان از سود شرکت صاحب سهام برداشت و پرداخت شود اما دهک های بالاتر این تخفیف 50 درصدی را ندارند و هر سال یکصد هزار تومان به مدت 10 سال از سود سهام به نامشان، صرف پرداخت اقساط می شود.
**شرکت های سهام عدالتی
طبق آمار و مستندات موجود در حال حاضر 56 شرکت به عنوان شرکت های سرمایه پذیر در بخش سهام عدالت مطرح هستند. این شرکت ها مربوط به 9 وزارتخانه است که مجموعه های صنعت، معدن و تجارت و نفت بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده اند که از این میزان 18 شرکت غیربورسی و مابقی بورسی هستند که ازیک تا 50 درصد سهام آنها به سهام عدالت تعلق گرفته است.فولاد مبارکه، صنایع ملی مس، سنگ آهن چادرملو، هلدینگ خلیج فارس، بانک تجارت، دخانیات ایران، بانک ملت، بانک صادرات و کشتیرانی ایران از جمله شرکت های معروفی هستند که بخشی از سهامشان به عنوان سهام عدالت به مردم واگذار شده است.
هرچند گفته می شود با آزاد شدن آن بخش از سهامی که اقساطش پرداخت شده امکان دادوستد سهام عدالت فراهم خواهد شد اما نکته‌ای که وجود دارد این استکه تا زمانی که سهام عدالت به‌طور کامل آزاد نشود، شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نمی‌توانند ترکیب سبد سرمایه‌گذاری‌شان را تغییر دهند، این به‌معنای آن استکه عملا سرمایه‌گذاری‌های استانی تا زمان آزاد نشدن کامل سهام عدالت شرکت‌های سرمایه‌گذاری غیرفعال خواهند بود.
منبع:سياست ما
