سعدالله زارعی
بام عراق و طشت رسوايي آمريكا
در ارتباط با فرآيند سياسي عراق و اتفاق مهمي كه در هفته گذشته در اين كشور روي داد نكات زير از اهميت ويژه اي برخوردار است:
1- آنچه در هفته گذشته در صحنه سياسي عراق روي داد يك فرآيند كاملاً داخلي بود و اين در حالي بود كه از ماهها قبل از انتخابات 16 اسفند 88 آمريكايي ها، سازمان ملل و كشورهاي عربي منطقه تلاش فراواني كردند تا انتخاب دولت و رئيس جمهور عراق نه در يك فراگرد داخلي بلكه در يك فراگرد منطقه اي و بين المللي صورت گيرد. انتخاب رئيس جمهور، نخست وزير و رئيس مجلس در يك فرآيند كاملاً داخلي نشان داد كه ساختار سياسي عراق و رشد سياسي شخصيت هاي آن فراتر از آن است كه دخالت خارجي بتواند آنان را از حقوقشان محروم كند. آنچه در هفته گذشته روي داد حاصل 8 ماه رايزني گسترده در درون عراق ميان طيف هاي مختلف عراقي بود و عليرغم آنكه اين فرآيند به درازا كشيد و ملال آور شد در عين حال اشغالگران و دولت هاي منطقه اي متحد آنان نتوانستند مدل مورد نظر خود را در عراق پياده كرده و يا افراد مورد نظر خويش را به مردم عراق تحميل نمايند.
2- آمريكا، سازمان ملل، عربستان و... از دو هفته پس از انتخابات عراق تلاش خود را روي نخست وزيري علاوي متمركز كردند. در روز 7 فروردين 89 سايت فارسي بي بي سي نوشت: «كريستوفر هيل سفير آمريكا و ژنرال ري اوديرنو فرمانده ارشد اين كشور در عراق در بيانيه مشتركي از نتايج اين انتخابات حمايت كرده و گفته اند از يافته هاي ناظران بين المللي و مستقل عراقي كه شاهد تخلف جدي و گسترده اي نبودند، پشتيباني مي كنند.» اين سايت نوشت: «ملكرت نماينده سازمان ملل نيز از نتايج انتخابات سراسري حمايت كرده و از تمامي گروههاي عراقي خواسته تا اين نتايج را بپذيرند» اين سايت اضافه كرد: «آقاي علاوي كه خود يك شيعه است در اين انتخابات از حمايت اعراب سني نيز برخوردار شده است» اعلام رسمي حمايت آمريكا از نتايجي كه دو هفته پس از برگزاري انتخابات اعلام شد و فشار بر گروههاي سياسي ديگر براي پذيرش اين نتيجه در حالي صورت گرفت كه صحت انتخابات عراق توسط دستگاههاي ذيربط هنوز اعلام نشده بود و شيعيان نسبت به وقوع تقلب در انتخابات شكايت كرده بودند و دو هفته زمان باقي بود تا به اين شكايات رسيدگي شود.
جالب اين است كه آمريكايي ها و... براي حاكم كردن سكولارها بر سرنوشت مردم عراق چند ماه تلاش كردند و زماني كه به نتيجه نرسيدند تلاش خود را روي كنار زدن مالكي و طالباني- از دو پست نخست وزيري و رياست جمهوري- متمركز كردند. اواسط شهريورماه گذشته كريستو فر هيل سفير وقت آمريكا در عراق در جمع سفراي كشورهاي خارجي در بغداد گفت: «قطعاً نه طالباني دوباره رئيس جمهور مي شود و نه مالكي نخست وزير مي شود و نه علاوي» اما طرح آمريكايي ها براي بهم زدن نخست وزيري مالكي هم عقيم ماند آنان براي آنكه قافيه را نبازند اينك اعلام مي كنند كه «اين نخست وزير غير از آن نخست وزير است!» سايت آمريكايي راديو فردا- وابسته به سيا- روز پنجشنبه و پس از مشخص شدن شكست كامل آمريكا مدعي شد: «قانوناً بايد اياد علاوي نخست وزير مي شد. هشت ماه مالكي بر سر راه دولت توسط علاوي سنگ انداخت... سرانجام آمريكا و متحدانش، از جمله كشورهاي عربي به اين نتيجه دست يافتند كه از تلاش خود نتيجه اي نمي گيرند». اين سايت دولتي آمريكا اضافه كرد: «با توافق انجام شده، ديگر نخست وزير شكل گذشته را نخواهد داشت چرا كه اينك ائتلاف العراقيه شريك واقعي آقاي مالكي و بقيه خواهد بود» در عين حال شكست آمريكا از مردم عراق و اسلام گراهايي كه به ايران دلبستگي دارند آنقدر عيان است كه اين سايت ناچار شد بنويسد: «بودن آقاي مالكي در رأس دولت ولي مقيد كردنش به مراتب بهتر از آن است كه نگذارند او دولت تشكيل دهد و بعد با تمام خرابكاري هاي جمهوري اسلامي روبرو شوند.» اين در حالي است كه از قدرت نخست وزير چيزي كاسته نشده و شيعيان به هيچ وجه زير بار كاهش اقتدار و اختيار او نرفته اند و در اين خصوص چيزي هم به تصويب نرسيده است.
3- توافقات انجام شده و محوريت شيعيان در فرآيند سياسي عراق كه حدود 65 درصد از جمعيت را شامل شده- و محور بودنشان كاملاً طبيعي است- و نيز حفظ موقعيت كردها در ساختار سياسي عراق به خوبي ثابت كرد كه با همگرايي شيعيان با هم و همگرايي طبيعي و تاريخي آنان با جامعه كردي و توده هاي اهل سنت از يك سو از اين پس امكان دخالت جدي آمريكا و كشورهايي نظير عربستان منتفي است و از سوي ديگر سكولاريزه كردن سيستم سياسي عراق با وجود قوانين موجود عراق و هوشياري مردم و رهبران آن امكان پذير نيست. مقامات آمريكا و عربستان طي ماههاي گذشته تلاش زيادي كردند تا به نام «عبور دادن عراق از طايفه گرايي» و « تحكيم پايه هاي مليت عراقي» مقدمات مذهب زدايي از قوانين و سيستم حكومتي را فراهم نمايند. آنان همزمان با حتمي خواندن نخست وزيري علاوي، پيشاپيش دولت او را دولتي سكولار مي خواندند عبارت مشترك رسانه هايي نظير فرانس پرس، فاينشنال تايمز و... دقيقاً اين بود: « در انتخابات پارلماني ماه مارس ائتلاف لائيك و چند فرقه اي العراقيه به رهبري اياد علاوي كه مورد حمايت سني ها بود، به پيروزي رسيد.» در تبليغات آنان وجه اصلي ائتلاف علاوي لائيك بودن آن بود. با اين وصف مي توان گفت عراق اينك مراحل اوليه حركت به سمت يك نظام حكومتي با هويت مستقل و در عين حال اسلام گرا را طي كرده و اين بزرگترين ضربه بر پيكر اشغالگران و متحدان منطقه اي آنان است.
4- آمريكايي ها و سعودي ها براي آنكه شكست فاحش و تعيين كننده خود از جريان اسلام گرايي را مخفي كنند روي رياست علاوي بر پست «شوراي ملي سياست عالي عراق» مانور مي كنند. يك مقام آمريكايي پس از حل و فصل مسائل سياسي ميان گروههاي عراقي گفت: «آمريكا همچنان معتقد است كه حق اظهارنظر درباره وضعيت سياسي عراق را دارد، به عنوان مثال اين واشنگتن بود كه براي خروج عراقي ها از بحران سياسي پيشنهاد تشكيل شوراي ملي سياست عالي عراق را مطرح كرد.» واقعيت اين است كه تنها توافق انجام شده رياست علاوي بر چنين شورايي است و حال آنكه درباره صلاحيت ها و حدود اختيارات اين شورا هيچ توافقي صورت نگرفته و هيچكس هيچ تعهدي به علاوي نداده است. براساس برخي از گمانه زني ها اين شوراي عالي با حضور نزديك به 15 نفر از مقامات ارشد عراق شامل شوراهاي رياست جمهوري، مجلس، دولت، فرمانده ارتش و... تشكيل مي شود و رياست جلسات آن با نخست وزير مي باشد. آمريكايي ها از سر ناچاري روي اين پست مانور كرده و مدعي شده اند كه با رياست علاوي بر اين شورا، از اختيارات نخست وزير كاسته شده است. جالب تر اين است كه آمريكايي ها در تبليغات رسانه اي خود مدعي شدند:«شيعيان و كردها نتوانستند نجيفي را از رياست پارلمان حذف كنند» و افزوده اند: «ايران در اين موضوع ناچار به نرمش شد» اين در حالي است كه از ابتدا حرف كردها و شيعيان اين بود كه يكي از اعضاي فهرست العراقيه بعنوان رئيس مجلس انتخاب شود. اينكه آمريكايي ها در اين روزها از يك طرف مدعي اند بالاخره اين آمريكا بود كه با پيشنهاد شوراي ملي سياست هاي عالي گره بن بست سياسي عراق را گشود و از سوي ديگر به طور تلويحي مي گويند ايران در مورد رياست نجيفي نرمش نشان داد به اين معني كه انتخاب رياست جمهوري و نخست وزيري مطابق با ميل ايران انجام شد، نشان دهنده سنگيني ضربه اي است كه آمريكا از توافق روزهاي دوشنبه تا پنجشنبه عراق خورده است. آمريكايي ها براي آنكه زخم عميق خود را التيام بخشند مدعي شدند كه از اين پس مالكي فرمانده كل قوا نيست و قدرت پارلمان بيش از گذشته است. دو روز پيش سايت راديو فردا نوشت: «گرچه شايد تهران از نخست وزير شدن دوباره نوري المالكي خوشحال باشد ولي اين مالكي هماني نيست كه انتظارش را داشت- چرا كه- مالكي ديگر نمي تواند بعنوان فرمانده كل قوا هر كاري را كه دلش مي خواهد انجام دهد، اختيارات رئيس جمهور بيشتر خواهد شد و پارلمان نيز قدرت خواهد گرفت.» آمريكايي ها خود را به «ندانستن» مي زنند آنان مي دانند كه اكثريت قاطع مجلس در اختيار شيعيان و كردهاست آنگونه كه غيبت فراكسيون العراقيه در انتخاب رئيس جمهور نتوانست مانع از انتخاب مجدد طالباني شود و اكثريت كرسي هاي وزارتي را نيز اين دو در دست دارند در رأس دو پست رياست جمهوري و نخست وزيري هم دو مؤتلف ايران قرار دارد. در مورد انتقال پست فرماندهي كل قوا از مالكي به علاوي نيز هر دو گروه كردها و شيعيان مخالفت قطعي دارند و با مخالفت آنان چنين انتقالي محال است.
5- با تشكيل دولت زمان آن فرا خواهد رسيد تا دولت نوري مالكي اسناد قطعي خود را درباره نقش مستقيم آمريكا و عربستان در اقدامات خشونت بار 8 ماه گذشته كه به كشته و زخمي شدن هزاران شهروند مظلوم عراقي منجر شد به دادگاه ارائه كرده و خواستار پاسخ آنان شود. اسناد فراوان بيانگر آن است كه به موازات ناكامي آمريكا و عربستان در حاكم كردن علاوي بر سرنوشت مردم عراق، آنان نيروهاي تروريست القاعده و بعثي را به سمت مجامع عمدتاً شيعي هدايت كرده و براي آنان دالان امن درست مي كردند. چند سند بيانگر آن است كه آمريكايي ها در ترور حداقل 20 تن از شخصيت هاي شيعه در اين 8 ماه نقش داشته و ترور بيش از 40 نفر ديگر را نيز دنبال كرده اند كه به نتيجه نرسيده است اين ها بخشي از مطالبات اولويت داري است كه دولت مالكي بايد بي درنگ آنان را دنبال كند.
سعدالله زارعي
