نقش حزب مشارکت در فتنه 88

صراط: سرانجام روز سرنوشت و روز انتخاب مردم یعنى 22 خرداد فرارسید و پس از رقابتهاى داغ انتخاباتى نامزدها (محمود احمدى‌نژاد، میرحسین موسوى، مهدى کروبى، محسن رضایى) حالا نوبت مردم بود که صحنه‌اى بى‌بدیل را براى نظام جمهورى اسلامى خلق کنند.

حضور 85 درصدى مردم، چهل میلیون رأى را در خط انقلاب تثبیت کرد و مردم‌سالارى دینى را على‌رغم تبلیغات وسیع استکبار جهانى علیه نظام جمهورى اسلامى به رخ جهانیان کشانید.

امّا با این اوصاف، همان طور که پیش‌بینى مى‌شد و اصلاح‌طلبان که شکست خود را قطعى مى‌دانستند، فرایند تشکیک در سلامت انتخابات را رقم زدند. آنان با طرح کمیته صیانت از آراء تاکتیک فرار به جلو را برگزیده بودند و پس از مشخص شدن نتایج انتخابات و پیروزى رقیب، بر طبل اعتراض و القاء تقلب در انتخابات کوبیدند. نامزد حزب مشارکت و اصلاح‌طلبان در عین ناباورى قبل از پایان شمارش آراء خود را ابتدا پیروز انتخابات نامید و پس از مدتى بدون دلیل و بیان مستندات، خواستار ابطال انتخابات گردید. این در حالى بود که اگر این ادعا مبنى بر تقلب گسترده در انتخابات وجود داشت، على‌القاعده نباید درخواست ابطال انتخابات صورت مى‌گرفت، بلکه بایستى بر بازشمارى آراء صندوقهاى اخذ رأى تأکید مى‌شد! امّا از آن‌جا که اصلاح‌طلبان و اعضاى حزب مشارکت و نامزد آنان میرحسین موسوى، امیدى به تغییر نتایج پس از بازشمارى آراء نداشتند، درخواست ابطال انتخابات را مطرح نمودند!

میرحسین موسوى با صدور بیانیه‌هاى متعدد مسئولان برگزارى انتخابات را زیر سؤال برد و از انتخابات به عنوان شعبده‌بازى دست‌اندرکاران یاد کرد. وى به بهانه‌هاى مختلف روزانه بیانیه‌هاى متعددى را صادر کرد و سعى نمود تا هواداران خود را براى اردوکشى خیابانى تحریک کند. لذا در شنبه پس از انتخابات، آشوبهاى پراکنده‌اى در مناطق شمالى شهر تهران رخ داد. آنان که بى‌علاقگى خود را به پیگیرى مسیرهاى قانونى نشان دادند، بحران‌آفرینى و ایجاد درگیرى را در دستور کار خود قرار دادند.

به آتش کشیدن سطلهاى زباله، اماکن و اموال عمومى، اتوبوس و خودروهاى دولتى، شکستن شیشه بانکها و مغازه‌هاى مردم، حمله به پایگاه بسیج و مسجد و . . . از جمله اقدامات آشوب‌طلبانه معترضین بود. حزب مشارکت به عنوان حلقه اصلى ستاد میرحسین موسوى، ضمن حمایت از وى در اردوکشى خیابانى هواداران، فضاى رسانه‌اى جریان دوم خرداد را در ایجاد وحدت و اتحاد میان معترضین و امیدبخشى به آنان و همچنین پیوند این رسانه‌ها با اپوزیسیون خارج‌نشین و فراریان اصلاح‌طلب و مشارکتى مهیا ساخت. اعضاى حزب مشارکت در بسیارى از ناآرامى‌ها حضور داشته و به تحریک اغتشاشگران پرداختند. این حزب همسو با موسوى و کروبى، پس از تأیید صحت انتخابات توسط شوراى نگهبان در تاریخ 10/4/1388 با صدور بیانیه‌اى نتایج انتخابات را زیر سؤال برد. در ابتداى این بیانیه آمده است: «با اعلام نظر رسمى شوراى نگهبان درباره دهمین انتخابات ریاست‌جمهورى ایران دوره جدیدى در تاریخ سیاسى ایران آغاز مى‌شود. سى سال پس از تأسیس جمهورى اسلامى که با شعار آزادى، استقلال و حاکمیت ملى استقرار یافت، شاهد بر آمدن دولتى هستیم که از دل انتخابات مهندسى شده بیرون آمد و اکنون رئیس آن به جاى این که نماینده اراده ملى باشد، برآیند خواست از پیش تعیین شده عده قلیلى است که بارها و بارها با گفتار و رفتار خود، جمهوریت نظام و اصل همراهى و سازگارى دین و مردم‌سالارى را زیر سؤال برده‌اند . . .».420

حمایت حزب مشارکت و برخى دیگر از احزاب جریان دوم خرداد از اغتشاشگران موجب شد تا جمعى از فعالان سیاسى از اعضاى کمیسیون مادّه 10 احزاب بخواهند تا در خصوص عملکرد این حزب طبق قانون تحقیق و تفحص کنند. آنها خواستار لغو مجوز حزب مشارکت و مجمع روحانیون مبارز شدند.421

همچنین در پى اقدامات غیرقانونى و تحریک اغتشاشگران و همنوایى با آنان، چند تن از اعضاى حزب مشارکت از جمله: محسن میردامادى (دبیرکل حزب و رئیس کمیسیون امنیت ملى مجلس ششم)، عبدالله رمضان‌زاده (قائم مقام دبیرکل حزب و سخنگوى دولت خاتمى)، سعید حجاریان (تئوریسین و عضو مؤسس حزب)، آذر منصورى (معاون سیاسى حزب و نماینده مردم ورامین در شوراى شهر)، مصطفى تاج‌زاده (عضو شوراى مرکزى حزب و معاون سیاسى وزیر کشور دولت خاتمى)، محسن صفایى فراهانى (عضو شوراى مرکزى و رئیس هیأت اجرایى حزب و رئیس اسبق فدراسیون فوتبال)، محسن امین‌زاده عضو مؤسس (عضو شوراى مرکزى حزب و رئیس ستاد 88)، داود سلیمانى (عضو شوراى مرکزى حزب و نماینده مجلس ششم) و تعداد دیگرى از اعضاى این حزب توسط دستگاه امنیتى کشور دستگیر شدند. دستگیرى سرشاخه‌هاى افراطى جریان دوم خرداد تأثیر بسیارى در آرام‌سازى اوضاع و فروکش کردن فتنه 88 داشت. پرویز سرورى (عضو شوراى مرکزى جمعیت رهپویان انقلاب اسلامى) در آن ایام گفت : «هرچه زمان مى‌گذرد مردم نسبت به تأثیرات سویى که اغتشاشات اخیر داشته، بیشتر آگاه مى‌شوند و از همه مهمتر این است که صف مردم از کسانى که در پى تخریب و اغتشاش بوده‌اند، جدا شده است».422 وى با اشاره به بازداشت برخى از سران احزاب اصلاح‌طلب اظهار داشت: «فضاى آرام کنونى جامعه با بازداشت سرشاخه‌هاى افراطى جریان دوم خردادى مانند سازمان مجاهدین و حزب مشارکت رابطه مستقیمى دارد».423

گرچه عناصر اصلى و سران حزب مشارکت دستگیر شدند، امّا دیگر اعضاى حزب همچنان فعال بودند و بر خواسته‌هاى غیرقانونى خود پافشارى مى‌کردند. آنان ضمن صدور بیانیه و متهم کردن نظام، قوّه قضائیه و نهادهاى امنیتى سعى در ایجاد فضاى امنیتى در کشور مى‌کردند. دفاع از متهمان حوادث پس از انتخابات از دیگر اقدامات آنان محسوب مى‌شد. آنان با برگزارى مراسم دعاى کمیل خواستار آزادى زندانیان هم‌حزبى خود مى‌شدند. در یکى از این مراسم که با حضور خانواده‌هاى بازداشت‌شدگان مشارکتى همراه بود، محتشمى‌پور (رئیس کمیته غیرقانونى صیانت از آراء) به خواندن دعا و عباس کوشا (عضو جبهه مشارکت) نیز به سخنرانى پرداخت.424 این محافل در پوشش برگزارى مراسم دعا و نیایش که با تبلیغات وسیعى نیز انجام مى‌گرفت به محفلى براى حمله به ارکان نظام جمهورى اسلامى تبدیل شد.

حزب مشارکت در جریان خطبه‌هاى نماز جمعه هاشمى رفسنجانى در مورخه 26 تیرماه 1388 نیز به تشویق هواداران موسوى براى حضور در نماز جمعه پرداخت. در این رابطه على شکورى راد (عضو شوراى مرکزى حزب مشارکت) طى یادداشتى در سایت نوروز بر اهمیت سیاسى شرکت در نماز جمعه به امامت هاشمى رفسنجانى تأکید کرد و نوشت : «ارعاب و اقسام تضییقات رسانه‌اى و اطلاع‌رسانى و نیز مواجه بودن با ممانعت از اجتماعات معترضان را برآن داشته است از این فرصت براى انجام یک حرکت سیاسى استفاده نموده و با شرکت در نماز جمعه پیام اعتراضى خود را با حضور انبوه خود تکرار نمایند».425 شکورى راد در ادامه ضمن تأکید بر نکوهیده نبودن و موجه بودن انگیزه سیاسى براى شرکت در نماز جمعه، از کسانى نیز که براى نخستین بار در معرض شرکت در نماز جمعه قرار گرفته‌اند خواست که این را براى خود توفیق بدانند و از همراهى با ملّت بازنمانند!426

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

420- گذر از فتنه 88 ، جلد اوّل، معاونت سیاسى حوزه نمایندگى سپاه پاسداران.

421- روزنامه کیهان، به تاریخ 7/4/1388.

422- روزنامه کیهان، به تاریخ 10/4/1388.

423- همان.

424- روزنامه آفتاب یزد، به تاریخ 20/4/1388.

425- تکیه‌گاه، ص 396.

426- همان.