بازگشایی مدارس و برگزاری نمایشگاه‌های پاییزه فرصت خوبی است تا خانواده‌ها
در تهیه کالاهای اساسی کمبود‌های خود را جبران کنند. هدف از برگزاری این
نمایشگاه ها نیز در واقع همین بوده و وزارت صنعت تلاش می‌کند با این
مکانیزم افزایش تقاضای مهرماه را با توزیع انواع کالاهای اساسی جبران کند.
هرچند به نظر می‌رسد برگزاری نمایشگاه‌های عرضه مستقیم کالا نمی‌تواند راهکار مناسبی برای تنظیم موثر بازار تلقی شود و تنها در دو برهه از سال یعنی اسفند و شهریور ماه بصورت مقطعی تنظیم بازار کالاهای اساسی از طریق این نمایشگاه صورت می‌گیرد، بنابراین به نظر می‌رسد مسئولین تنظیم بازار کشور باید به دنبال راهکار جدی و اساسی و همچنین همیشگی برای تنظیم بازار کالاهای اساسی باشند.
به عقیده برخی کارشناسان طرح اصلاح نظام توزیع که در طرح تحول اقتصادی به عنوان یکی از هفت محور طرح تحول اقتصادی مطرح و برای آن 10 پروژه معرفی شد، نتوانست آن طور که باید نظام توزیع کشور را اصلاح کند. هرچند بسترسازی توسط طرح‌هایی نظیر ایران‌کد یا طرح شبنم تا حدی از ورود کالای قاچاق به بازار جلوگیری کرد اما ساختار سنتی اقتصاد ایران مانع از آن می‌شود تا نظام توزیع کشور از حالت سنتی بازار فعلی تغییر کرده و به حالت کنترل درآید چرا که در وضعیت فعلی حرف اول بازار را نه بازاریان قدیم بلکه واسطه‌هایی می‌زنند که به دنبال منافع شخصی خود هستند.
به هرحال در آخرین روزهای تابستان در برخی نمایشگاه‌های پاییزه درباره آخرین قیمت کالاهای اساسی گزارشی تهیه شده است که می‌توان گفت به جرأت در برخی کالاها قیمت‌ها پایین‌تر از سطح بازار است، اما واقعیت این است تعداد این نمایشگاه‌ها در کلان‌شهر تهران نمی‌تواند پاسخگوی نیاز همه مردم تهران باشد.
قیمت انواع مواد پروتئینی حدود 10 تا 15 درصد ارزانتر از سطح بازار در نمایشگاه‌های پاییزه عرضه می‌شود، در حالیکه قیمت هر کیلو گرم گوشت چرخ‌کرده مخلوط 18 هزار تومان، گوشت خورشی گوساله 23500 تومان، سردست گوسفندی 28 هزار تومان، ران گوساله 23500 تومان، ران گوسفندی 28 هزار تومان شقه گوسفندی 23 هزار تومان و ماهیچه گوسفندی 27 هزار تومان عرضه می‌شود.
با اینکه قیمت هر کیلو گرم تخم‌مرغ در سطح شهر تا 4750 تومان هم رسیده است،اما در نمایشگاه پاییزه قیمت این کالا یعنی به قیمت تنظیم بازار یعنی 4250 تومان عرضه می‌شود و قیمت مرغ که تا هرکیلوگرم 6 هزار تومان در سطح شهر عرضه می‌شود در نمایشگاه پاییزه در بسته‌بندی منجمد به قیمت 5150 تومان توزیع می‌شود.
علیرغم اینکه قیمت حبوبات در یکسال گذشته افزایش قیمت قابل توجهی داشته است، اما در این نمایشگاه‌ها از قیمت و کیفیت مناسب‌تری برخوردار است به نحوی که در نمایشگاه مصلی تهران قیمت هرکیلو گرم نخود 4 هزار تومان، عدس 4 هزار تومان، لوبیا چیتی 10 هزار تومان، لپه 5 هزار تومانف لوبیا قرمز 8 هزار تومان، ماش 6700 تومان و بلغور گندم و جو 1800 تومان عرضه می‌شود.
همچنین قیمت هرکیلو گرم روغن سرخ‌کردنی 2 لیتری 8300 تومان و یک لیتری 3900 تومان عرضه می‌شود و قیمت رب بسته‌بندی یک کیلویی 4 هزار تومان، تن ماهی 4500 تومان و ماکارونی 700 گرمی 1600 تومان عرضه می‌شود.
با افزایش قیمت انواع کره و لبنیات در بازار، هر عدد کره 50 گرمی 1100 تومان، کره 100 گرمی 2100 تومان، پنیر یواف 400 گرمی 3200 تومان، پنیر یواف 200 گرمی 1800 تومان و دوغ 1.5 لیتری 200 هزار تومان عرضه می‌شود.
بنابراین گزارش، در نمایشگاه پاییزه که در مصلی تهران در حال برگزاری است فقط برنج خارجی با قیمت تنظیم بازار عرضه می‌شود به نحوی که هرکیلو گرم برنج سفید آمریکایی 2400 تومان، برنج هندی دولتی 1700 تومان، برنج تایلندی 1950 تومان و برنج هندی غیردولتی 3350 تومان عرضه می‌شود.
در کنار این کالاهای تنظیم بازار می‌توان به قیمت قند و شکر هم اشاره کرد به نحوی که قیمت هر کیلو شکر 1700 تومان و قیمت هرکیلو گرم قند شکسته 2100 تومان عرضه می‌شود.
درخصوص اقلام شوینده‌هانیز می‌توان به قیمت انواع شوینده‌ها اشاره کرد به نحوی که مایع دستشویی یک لیتری 3650 تومان، مایع دستشویی کرمی 2400 تومان، جرم‌گیر 750 میلی‌لیتری 3700 تومان، نرم‌کننده یک لیتری 4200 تومان و تاید در هر بسته 2 هزار تومان عرضه می‌شود.
می‌توان این پیشنهاد را به مسئولان تنظیم بازار داد که برگزاری نمایشگاه‌های عرضه مستقیم کالا شاید به صورت مقطعی راه حل مناسبی باشد، اما نمی‌تواند به حد کفایت بازار کالاهای اساسی را تنظیم کند.
هرچند به نظر می‌رسد برگزاری نمایشگاه‌های عرضه مستقیم کالا نمی‌تواند راهکار مناسبی برای تنظیم موثر بازار تلقی شود و تنها در دو برهه از سال یعنی اسفند و شهریور ماه بصورت مقطعی تنظیم بازار کالاهای اساسی از طریق این نمایشگاه صورت می‌گیرد، بنابراین به نظر می‌رسد مسئولین تنظیم بازار کشور باید به دنبال راهکار جدی و اساسی و همچنین همیشگی برای تنظیم بازار کالاهای اساسی باشند.
به عقیده برخی کارشناسان طرح اصلاح نظام توزیع که در طرح تحول اقتصادی به عنوان یکی از هفت محور طرح تحول اقتصادی مطرح و برای آن 10 پروژه معرفی شد، نتوانست آن طور که باید نظام توزیع کشور را اصلاح کند. هرچند بسترسازی توسط طرح‌هایی نظیر ایران‌کد یا طرح شبنم تا حدی از ورود کالای قاچاق به بازار جلوگیری کرد اما ساختار سنتی اقتصاد ایران مانع از آن می‌شود تا نظام توزیع کشور از حالت سنتی بازار فعلی تغییر کرده و به حالت کنترل درآید چرا که در وضعیت فعلی حرف اول بازار را نه بازاریان قدیم بلکه واسطه‌هایی می‌زنند که به دنبال منافع شخصی خود هستند.
به هرحال در آخرین روزهای تابستان در برخی نمایشگاه‌های پاییزه درباره آخرین قیمت کالاهای اساسی گزارشی تهیه شده است که می‌توان گفت به جرأت در برخی کالاها قیمت‌ها پایین‌تر از سطح بازار است، اما واقعیت این است تعداد این نمایشگاه‌ها در کلان‌شهر تهران نمی‌تواند پاسخگوی نیاز همه مردم تهران باشد.
قیمت انواع مواد پروتئینی حدود 10 تا 15 درصد ارزانتر از سطح بازار در نمایشگاه‌های پاییزه عرضه می‌شود، در حالیکه قیمت هر کیلو گرم گوشت چرخ‌کرده مخلوط 18 هزار تومان، گوشت خورشی گوساله 23500 تومان، سردست گوسفندی 28 هزار تومان، ران گوساله 23500 تومان، ران گوسفندی 28 هزار تومان شقه گوسفندی 23 هزار تومان و ماهیچه گوسفندی 27 هزار تومان عرضه می‌شود.
با اینکه قیمت هر کیلو گرم تخم‌مرغ در سطح شهر تا 4750 تومان هم رسیده است،اما در نمایشگاه پاییزه قیمت این کالا یعنی به قیمت تنظیم بازار یعنی 4250 تومان عرضه می‌شود و قیمت مرغ که تا هرکیلوگرم 6 هزار تومان در سطح شهر عرضه می‌شود در نمایشگاه پاییزه در بسته‌بندی منجمد به قیمت 5150 تومان توزیع می‌شود.
علیرغم اینکه قیمت حبوبات در یکسال گذشته افزایش قیمت قابل توجهی داشته است، اما در این نمایشگاه‌ها از قیمت و کیفیت مناسب‌تری برخوردار است به نحوی که در نمایشگاه مصلی تهران قیمت هرکیلو گرم نخود 4 هزار تومان، عدس 4 هزار تومان، لوبیا چیتی 10 هزار تومان، لپه 5 هزار تومانف لوبیا قرمز 8 هزار تومان، ماش 6700 تومان و بلغور گندم و جو 1800 تومان عرضه می‌شود.
همچنین قیمت هرکیلو گرم روغن سرخ‌کردنی 2 لیتری 8300 تومان و یک لیتری 3900 تومان عرضه می‌شود و قیمت رب بسته‌بندی یک کیلویی 4 هزار تومان، تن ماهی 4500 تومان و ماکارونی 700 گرمی 1600 تومان عرضه می‌شود.
با افزایش قیمت انواع کره و لبنیات در بازار، هر عدد کره 50 گرمی 1100 تومان، کره 100 گرمی 2100 تومان، پنیر یواف 400 گرمی 3200 تومان، پنیر یواف 200 گرمی 1800 تومان و دوغ 1.5 لیتری 200 هزار تومان عرضه می‌شود.
بنابراین گزارش، در نمایشگاه پاییزه که در مصلی تهران در حال برگزاری است فقط برنج خارجی با قیمت تنظیم بازار عرضه می‌شود به نحوی که هرکیلو گرم برنج سفید آمریکایی 2400 تومان، برنج هندی دولتی 1700 تومان، برنج تایلندی 1950 تومان و برنج هندی غیردولتی 3350 تومان عرضه می‌شود.
در کنار این کالاهای تنظیم بازار می‌توان به قیمت قند و شکر هم اشاره کرد به نحوی که قیمت هر کیلو شکر 1700 تومان و قیمت هرکیلو گرم قند شکسته 2100 تومان عرضه می‌شود.
درخصوص اقلام شوینده‌هانیز می‌توان به قیمت انواع شوینده‌ها اشاره کرد به نحوی که مایع دستشویی یک لیتری 3650 تومان، مایع دستشویی کرمی 2400 تومان، جرم‌گیر 750 میلی‌لیتری 3700 تومان، نرم‌کننده یک لیتری 4200 تومان و تاید در هر بسته 2 هزار تومان عرضه می‌شود.
می‌توان این پیشنهاد را به مسئولان تنظیم بازار داد که برگزاری نمایشگاه‌های عرضه مستقیم کالا شاید به صورت مقطعی راه حل مناسبی باشد، اما نمی‌تواند به حد کفایت بازار کالاهای اساسی را تنظیم کند.
