مسئولان و کارشناسان حوزه گردشگری، تهران را ترمینال ورود توریستها به کشور میدانند چرا که بخش عمده و اصلی توریستهایی که به ایران میآیند از راه فرودگاه بینالمللی امام خمینی (ره) وارد کشور میشوند، در تهران اقامت میکنند و سپس به دیگر شهرها سفر میکنند. با این حال پایتخت ایران در بخش زیادی از تابلوهای شهری و نیز در دیگر تابلوها اطلاعات چندانی برای پیدا کردن مسیر به غیر فارسیزبانان نمیدهد.
تهران برای توریستها و افراد خارجی که به این شهر آمدهاند تابلو و ایستگاه راهنمایی ندارد. اگر تابلوهای خیابانها و میدانها را به حساب نیاوریم، در کمتر نقطهای از پایتخت کشور میتوان تابلویی دید که روی آن اطلاعاتی به انگلیسی نوشته باشد. عجیبتر اینکه روی همان اندکتابلوهایی هم که به زبان انگلیسی چیزهایی نوشته شده چنان اشتباهات املایی و دستوری فاحش دیده میشود که یا خارجیها را سر در گم میکند یا حتی ممکن است اسباب تمسخرشان را فراهم سازد. همین امر موجب شده است انگلیسیزبانهایی که به تهران آمدهاند در این شهر سر در گم شوند.
به عنوان مثال نامگذاری میدان آرژانتین در مرکز تهران اقدامی بود با هدف دوستی میان این کشور و ایران که سالها پیش انجام گرفت. با این حال سالهاست بر تابلوهایی که در چهارگوشه این میدان نصب شده و نام آرژانتین به زبانهای فارسی و انگلیسی بر آنها نقش بسته واژه آرژانتین به زبان انگلیسی را به اشتباه نوشتهاند.
بر اساس املای صحیح، نام این کشور Argentina نوشته میشود اما روی تابلوهای این میدان، این نام به دو شیوه متفاوت Argentine و Aarzhaanteen درج شده است. اگر چه در زبان لاتین شیوه نوشتاری نام این کشور Argentine است اما آنچه روی تابلوی دیگر نوشته شده ریشه در هیچ زبانی ندارد و تنها از بیسوادی تهیهکننده و طراح این تابلوها حکایت میکند.
مواردی از این دست که اسامی یا عناوین در تابلوهای شهری در تهران به اشتباه نوشته شده، بسیار است. در ادامه به چند مورد از این اشتباهات عجیب اشاره شده است:
پایتخت خیابانی دارد به اسم "گاندی" که به یاد رهبر سیاسی و معنوی هندیها نامگذاری شده است. املای صحیح نام او در زبان انگلیسی به این شکل است: " Gandhi" با این حال در تابلوهایی که شهرداری تهران در سرتاسر این خیابان نصب کرده است، نام او را به اشتباه "Gandi” درج کرده است.
در موردی دیگر شهرداری منطقه 11 تهران خواسته است یاد "هانری کُربَن" فیلسوف و شرقشناس فرانسوی را گرامی بدارد و به همین منظور یکی از خیابانهای شهر را به نام او اسمگذاری کرده است. با این حال در تابلویی که در این خیابان نصب شده هانری کربن را که به لاتین باید به صورت Henry Corbin نوشت به غلط اینگونه نوشته است: HANRI KARBON
قصه اشتباهنویسی اسامی خارجی در تهران اما به اینها خلاصه نمیشود. نگاهی به تابلوی اسامی خیابانهای برزیل، سئول، پاتریس لومومبا، نوفللوشاتو و دیگر خیابانهای تهران که اسامی خارجی دارند نیز نشان میدهد که شهرداری تهران شیوه صحیح نوشتاری این اسامی در زبان اصلی را رعایت نکرده و اغلب آنها را اشتباه نوشته است.
بخش دیگر ماجرای اشتباهنویسی در تابلوهای شهری تهران نه به اسامی خاص که به دستور زبان بر میگردد. دوزبانهنویسی در تابلوهای شهری در حقیقت با این هدف انجام میگیرد که غیر از هموطنان فارسیزبان اگر فردی بیگانه گذرش به این شهر افتاد با نگاهی به تابلوها مسیر خود را پیدا کند. با این حال بسیاری از تابلوهای شهری تهران که از قضا به زبان انگلیسی هم روی آنها چیزی نوشته شده است نه تنها کمکی به افراد خارجی نمیکند بلکه آنها را بیشتر سر در گم خواهد کرد.
به عنوان مثال، در ایستگاه مترو میدان انقلاب مثل دیگر ایستگاهها تابلوهایی زردرنگ نصب شده است که موقعیت مکانی را به شما یادآوری میکند. روی این تابلوها به فارسی اسم ایستگاه میدان انقلاب نوشته شده. در زیر آن اما به جای آنکه برای فهم افراد انگلیسیزبان این عنوان نوشته شده باشد، فقط به زبان موسوم به "فینگلیش" همان عبارت بالایی درج شده است که نه به درد مخاطبان فارسیزبان میخورد و نه دردی از انگلیسیزبانها دوا میکند.
موردی دیگر، تابلوهایی است که شهرداری یا پیمانکاران طرف قراردادش در هنگام اجرای پروژهها به صورت موقت نصب میکنند. این تابلوها هم اگر چه موقتی هستند اما در پارهای مواقع در نوع خود بینظیرند. روی یکی از این تابلوها که چند روز پیش اسدالله امرایی مترجم شناخته شده آن را در فیسبوک خود منتشر کرده و روی یک پل عابر پیاده نصب شده است، به فارسی نوشته شده: «والدین گرامی مراقب کودکان خود باشید.» در وسط تابلو نیز علامت سقوط گذاشته شده است.
تا اینجای کار مشکلی نیست. پایین تابلو اما تهیهکننده آن تلاش کرده است همین مفهوم را به زبان انگلیسی هم به مخاطب برساند. نتیجه کارش اما این جمله عجیب و غریب و سرشار از اشتباهات املایی و دستوری شده است: parents take cars of your children danger of fall dear. به تعبیر یکی از کسانی که در زیر عکس آن نظر گذاشته بود، معنای این جمله میشود: «ماشینهای بچهها رو بگیرین ازشون که یه وقت نیفتن اون پایین!»
اگر تهران بخواهد یک پایتخت در کلاس جهانی باشد و هر روزه توریستهای زیادی را در خود ببیند، باید زیرساختهای لازم برای این کار را فراهم کند. علاوه بر هتل، ظرفیت هواپیمایی و خدماتی مانند این، یکی از ملزومات مورد نیاز برای گردشگران خارجی، ارائه اطلاعات و راهنماییهایی به زبان بینالمللی است تا آنها در صورت نیاز بتوانند محلها و نقاط مورد نظر خود در شهر را پیدا کنند.
حالا اگر با نگاه یک توریست که زبان فارسی نمیداند و راهنمای انگلیسیزبان و تورلیدری هم ندارد، به شهر تهران نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد نگاه کردن به این شهر کمترین اطلاعاتی به این افراد نخواهد داد. بنابراین طبیعی خواهد بود این افراد برای سفر دوباره به این شهر یا ماندن در آن رغبت چندانی نشان ندهند.