لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه روز شنبه با جملاتی که حکایت از همراهی با لابی صهیونیستی داشت، روند مثبت مذاکرات را تغییر داد و همین امر باعث شد تا این توصیه حسن روحانی به 1+5 که «فرصت را از دست ندهید» فعلا نشنیده گرفته شود.
وی در جریان این مذاکرات گفت: «توافق هسته ای با ایران قطعی نیست.» این را هم افزود که «پیش نویس موافقت نامه راضی کننده نیست.»
او این را نیز اضافه کرد که «ایران تاکید دارد تحریم های زیادی رفع شود. به نظر ما تحریم ها باید هدفمند و قابل بازگشت باشد.» و بعد ادامه داد که «نیروگاه اراک و غنی سازی جزو مهم ترین مشکلات است».
شنیده ها از ژنو حاکی از آن است که اصرار پاریس بر تعطیلی برخی مراکز هسته ای کشورمان عامل اصلی دست نیافتن به توافق در مذاکرات ژنو2 بوده است.
آچار فرانسه به کدام سو می چرخد؟
اما براستی مردی که شامگاه شنبه باعث شد تا پرونده هسته ای ایران پس از 10 سال همچنان باز بماند و به این ترتیب ناگهان برای ایرانی ها به چهره ای شناخته شده و البته منفور تبدیل شود و صفحه فیسبوکش محلی برای کنایه های کاربران ایرانی شود، کیست؟
لوران فابیوس (Laurent Fabius) یک سیاستمدار 67 ساله است. او که از سال ۱۹۷۴ به حزب سوسیالیست فرانسه پیوسته، سال گذشته میلادی در دولت فرانسه به مقام وزارت خارجه رسید. با این حال تاریخ نشان می دهد که فعالیت های سیاسی وی در قلب اروپای پیر، محدود به وزارت خارجه نبوده و او 30 سال قبل پست نخست وزیری را در دولت فرانسوا میتران تجربه کرده است. علاوه بر این، او قریب به 10 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ریاست پارلمان فرانسه رسید و تا 12 سال بعد هم این سمت را عهده دار بود.
همزمان با بحران یازدهم سپتامبر، لوران فابیوس به عنوان وزیر اقتصاد دولت لیونل ژوسپن به فعالیت پرداخت و حتی در سال 2007 یعنی حدود شش سال پیش نامزد ریاست جمهوری شد. وی که تا سال گذشته نماینده حوزه انتخابیه سن ماریتیم فرانسه بود، حالا در مقام وزیر امور خارجه، نقش منجی صهیونیست ها را بازی می کند تا در دوره غبارآلود بودن روابط تل آویو و واشنگتن، نقشی متفاوت را در دنیای سیاست بازی کند.
رسوایی های تاریخی پیرمرد 67 ساله
هرچند حالا پس از روشن شدن نقش منفی لوران فابیوس در مذاکرات ژنو، او تبدیل به یکی از سیاستمداران منفور نزد ایرانیان شده، اما این سیاستمدار فرانسوی، بیش از سه دهه است که نامش با رسوایی های تاریخی در جمهوری فرانسه همراه بوده است.
28 سال پیش وقتی کشتی «جنگجویان رنگین کمان» متعلق به سازمان غیر دولتی «صلح سبز» که بر علیه آزمایش های اتمی دولت فرانسه اعتراض می کرد توسط سرویس های اطلاعاتی فرانسه منفجر شد و در جریان آن یک عکاس هم به قتل رسید، نام فابیوس بیش از هر زمان دیگری مطرح شد. وی که آن زمان نخست وزیر بود ابتدا از اجرای این عملیات اظهار بی اطلاعی کرد اما پس از تحقیقات مستقل، مسئولیت این انفجار را پذیرفت و وزیر دفاع فرانسه مجبور به استعفا شد. این جنایت و سپس دروغ تاریخی، از فابیوس چهره ای بدنام ساخت که هنوز هم این تصویر از یاد فرانسوی ها نرفته است.
اما این انفجار، تنها رسوایی فابیوس نبود، بلکه ردپای لوران فابیوس در پرونده خون های آلوده که 33 سال پیش جنجال آفرین شد نیز به چشم می خورد.
در جریان آن پرونده، تاخیر دولت فابیوس در اجرای اقدامات پیشگیرانه دولت باعث شد، بیمارانی که نیاز به خون داشتند با خون های آلوده، به بیماری ایدز و هپاتیت C مبتلا شوند.
آن زمان فرانسوا میتران رئیس جمهور وقت، در سخنرانی اش خواست که همه وزیرانش مسئولیت این اشتباه را بپذیرند و در همین زمینه کار فابیوس حتی به دادگاه هم کشیده شد، هر چند در معادلات سیاسی آن زمان پاریس، دادگاه رأی به تبرئه او داد.
واکنش های فیسبوکی به سنگ اندازی های فرانسوی
در کنار همه این سوابق نه چندان درخشان، حالا شنای بر خلاف جریان آب فابیوس باعث شده تا جوانان ایرانی توجهی ویژه نسبت به وزیر خارجه فرانسه از خود نشان دهند. اوج این توجهات ویژه در صفحه فیسبوک وزیر خارجه فرانسه به چشم می خورد. آنجا که ایرانی ها از صبح دیروز با کامنت های طنز یا جدی خود، اعتراض نمادینشان را به مواضع پاریس در مذاکرات ژنو2 نشان دادند.
یکی از کاربران ایرانی در ذیل مطلبی از لوران فابیوس در صفحه فیسبوک او نوشت: «فرانسه! جدی دلت شعار می خواد؟» دیگری کامنت گذاشته است: «وزیر امور خارجه فرانسه مثل این بچه های هیجان زده که حرف تو دهنشون نمی مونه، هنوز جلسه تموم نشده مصاحبه کرد که بگه من بردم، من بردم... سیر داغ».
کاربر ایرانی دیگری نوشته است: «یکی واژه حیف نون رو برای فابیوس ترجمه کنه» و کامنتی دیگر از این قرار است: «دایی جان ناپلئون! نبودی ببینی این بار کار، کار انگلیس نبود کار، کار فرانسه بود».
بعضی از کامنت ها اما مایه های طنز بیشتری دارد و مثلا خطاب به وزیر خارجه فرانسه نوشته: «تو نون باگتت رو بفروش!».
برخی دیگر برای محصولات فرانسوی (مانند قهوه و سیب فرانسوی، شیرینی ناپلئونی و...) نام های معادل پیشنهاد کرده اند و بعضی هم پیشنهاد تحریم آچار فرانسه و محصولات پژو را داده اند!
طیف دیگری از کاربران، خاطره تسخیر سفارت آمریکا را به فابیوس یادآوری کرده و مثلا کامنت گذاشته اند: «آدمو تو شرایط تسخیر نذارید» و بعضی هم خط گرفتن پاریس از رژیم صهیونیستی را با ادبیاتی فیسبوکی یادآوری کرده اند: «این وزیر امور خارجه فرانسه الان اس ام اس می زنه به نتانیاهو که: خوشت اومد عجقم؟» و عده ای دیگر هم به ظریف توصیه کرده اند: «آقای ظریف اگه دستت خالیه به اون وزیر امور خارجه فرانسه بگو سیر داغ».
کامنت های طنزآمیز فیسبوکی ایرانی ها در حالی است که این کاربران پیش از این نیز نسبت به سیاست های خصمانه نتانیاهو به همین شکل واکنش نشان داده بودند تا ثابت کنند ایرانی ها در دفاع از سیاست های دولت در همه عرصه ها یکپارچه رفتار می کنند.
وقتی حنای فرانسوی رنگی ندارد
اما لوران فابیوس بامداد دیروز درحالی پیش از همه از نشست وزرای خارجه ایران و 1+5 بیرون آمد و خبر از نرسیدن طرفین به توافق را داد که همه می دانستند او تنها کسی است که از این نتیجه راضی است. هرچند بالا گرفتن انتقادها از فابیوس نشان می دهد که احتمالا او شانس کمی برای تاثیرگذاری بر دور بعد مذاکرات را خواهد داشت.
انتقادهای داخلی از مواضع وزیر امور خارجه فرانسه تا به آنجاست که یک تحلیلگر فرانسوی نوشته است، کارشکنی فرانسه در مذاکرات ایران با گروه 1+5 ناشی از تاثیرپذیری رهبران پاریس از مقام های اسرائیلی است.
فرانک دارژن اضافه کرده است: رفتار مقام های فرانسوی در این مذاکرات غیرمسئولانه و ناشیانه بود.
جیم والش، استاد دانشگاه ام آی تی و کارشناس برجسته هسته ای آمریکا هم گفته است: فرانسوی ها توپ توافق را در آستانه دروازه پس زدند و متاسفانه وقت و زحمت وزیران خارجه دیگر کشورها را به هدر دادند.
همچنین شریف حسینی، عضو هیات رئیسه مجلس اظهارنظر کرده است: کشورهایی نظیر فرانسه در این مذاکرات بی صداقتی خود را نشان دادند.
در واکنش به همین مواضع، یک بازرگان ایرانی نیز گفت: سیاست های غیرصادقانه فرانسه در مذاکرات هسته ای ایران با گروه 1+5 نشان داد که تجار ایرانی باید در مناسبات اقتصادی خود با این کشور تجدیدنظر کنند.
در انتقاد از باتلاقی که پاریس برای 1+5 ایجاد کرده، دیروز روزنامه لس آنجلس تایمز نیز در گزارشی نوشت: این کارشکنی ها از وجود اختلافات جدی میان گروه 1+5 که تاکنون تظاهر به اتحاد و یکپارچگی می کرد، حکایت دارد.
این روزنامه اضافه کرده است: دیپلمات های کشورهای غربی از اعتراض های دیرهنگام فرانسه و تصمیم فابیوس آن هم در زمانی که آمریکایی ها و دیگر هیات های مذاکره کننده توافق کرده بودند محتوای مذاکرات مخفی بماند، ناخرسندند.
ظریف: 1+5 اول بین خودشان توافق کنند
در واکنش به همین اختلافات بود که دیروز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در حاشیه مذاکرات ژنو در مصاحبه با جرمی بوئن، سردبیر خاورمیانه بی بی سی گفت: 1+5 اول بین خودشان به توافق برسند بعد به چالش ها رسیدگی کنند.
به گزارش ایرنا، وقتی خبرنگار بی بی سی پرسید: «لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه گفته است که ما می خواهیم به یک توافق برسیم، اما نه یک توافق ساده لوحانه، آیا مخالفت فرانسه مساله مذاکرات بود؟»
ظریف پاسخ داد: من به شما نخواهم گفت که چه کسی اینجا دردسر درست می کند. شما می توانید از خودش درباره این نگرانی ها بپرسید.
تکرار کابوس فابیوس، 2 هفته دیگر
با تمام سنگ اندازی هایی که پاریس طی دو روز پایانی مذاکرات برای به بن بست کشاندن این گفت وگوها صورت داد، اشتون و ظریف بامداد دیروز در نشستی خبری از ادامه مذاکرات تا دو هفته دیگر خبر دادند و کاترین اشتون تاکید کرد که «مذاکرات ژنو شکست نخورده است».
به این ترتیب دور جدید مذاکرات بیست ونهم و سی ام آبان برگزار می شود و آن گونه که از اظهارات وزرای خارجه انگلیس و آمریکا برمی آید، امید به رسیدن به توافق هنوز زیاد است.
در همین خصوص دیروز جان کری، وزیر خارجه آمریکا گفت: «در مذاکرات هسته ای با ایران پیشرفت های بسیار چشمگیری داشتیم.»
او در واکنش به مخالفت های فرانسه تنها به این جمله بسنده کرد که «کشورهای شرکت کننده در این مذاکرات هریک نگرانی های خود را دارند و مذاکرات هم برای کاهش اختلاف ها و تامین نظر همه طرف های مذاکره انجام می شود.»
وی افزود: عدم توافق بهتر از توافقی بد است. ما باید بتوانیم پس از توافق به چشمان هم پیمانانمان نگاه کنیم.
ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس هم پس از پایان مذاکرات فشرده در ژنو، تاکید کرد که مذاکرات هسته ای ایران مذاکرات بسیار دشواری است، ولی می توان در مورد یک موافقت نامه به توافق رسید.
همین امیدواری های واشنگتن و لندن به آینده مذاکرات است که باعث شده تل آویو از دیروز تلاش های خود برای شکست مذاکرات ژنو را افزایش دهد و در همین خصوص نفتالی بنت، وزیر اقتصاد اسرائیل گفته است که قصد دارد تا قبل از برگزاری دور بعدی مذاکرات ایران و گروه 1+5، برای جلوگیری از دستیابی به توافقی در مورد برنامه هسته ای ایران در کنگره آمریکا لابی کند.
هشداری که پاریس باید جدی بگیرد
اما تمام وقایع پرشتاب اخیر بویژه تغییر نگاه مردم ایران نسبت به دولت فرانسه در شرایطی رخ می دهد که در نخستین روز از سال 92، رهبر معظم انقلاب نسبت به تغییر رویکرد پاریس به دولتمردان این کشور هشدار داده بودند؛ هشداری که به نظر می رسد فرانسوی ها تا دیر نشده باید آن را جدی بگیرند و در غیر این صورت به سرنوشت کشورهایی دچار خواهند شد که با وجود تلاش های بسیار هنوز نتوانسته اند ذهنیت ایرانیان نسبت به خود را ترمیم کنند.
