صراط: سیدعباس عراقچی معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت خارجه شب گذشته با حضور در برنامه زنده تلویزیونی شب آفتابی در خصوص برنامه‌ها و چالش‌های این وزارتخانه توضیحاتی ارائه کرد.
وی درپاسخ به این سوال که در مذاکرات معمولا روبروی چه کسی می‌نشیند، اظهار داشت: در مذاکرات طرف‌های مقابل ما در سطح معاون وزیر شرکت می‌کنند. در مذاکرات کارشناسی طرف من معاونین وزرای خارجه مقابل هستند و در تشکیلات خانم اشتون معاون وی خانم اشمیت که آلمانی هستند، روبروی من قرار می‌گیرد.
عراقچی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه گفتگو با وی آسان یا سخت است، تصریح کرد: گفتگو مشکلات خاص خودش را دارد نه آسان و نه سخت، وی یک دیپلمات قدیمی اروپایی است.
معاون وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که گفتگو با یک خانم دیپلمات سخت است یا یک آقای دیپلمات اظهار داشت: در سطح اروپایی‌ها چندان تفاوتی ندارد چرا که مواضعشان تقریبا یکسان است، شاید بتوان گفت برخی مواقع با آقایان راحت‌تر می‌توان صحبت کرد.
عراقچی در پاسخ به این سوال که به چه زبانی گفتگو می‌کند و دانستن زبان چقدر در پیشبرد مذاکرات تاثیر مثبت دارد، افزود: به زبان انگلیسی گفتگو می‌کنم، نمی‌توان گفت بدون زبان انگلیسی تاثیرات مثبت در پیشبرد مذاکرات مقدور نیست؛ چرا مقدور است ولی خوب طبعا یک تاثیرات بسیار بیشتری دارد.
مذاکره کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به این سوال که شما از طریق مترجم می‌توانید با هرکسی صحبت یا مذاکره کنید آیا مترجم به شما فرصت بیشتری برای فکر کردن نمی‌دهد، گفت: چرا وقت برای فکر کردن می‌دهد اما خیلی از مطالب را نمی‌تواند به درستی منتقل کند یعنی به درستی آن احساساتی که موقع صحبت کردن است موقع ترجمه منتقل نمی‌شود، مترجم اگر خیلی خوب کار کند عین عبارات و کلمات را منتقل می‌کند و آن احساس و انرژی پشت صحبت را نمی‌تواند.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به این سوال که آیا با این تعبیر که دکتر ظریف در مذاکرات نقش پلیس خوب و شما نقش پلیس بد را ایفا می‌کنید موافقید، تصریح کرد: البته بعضی از رسانه‌ها گفته بودند به این تعبیر نه ولی خوب گاهی پیش می‌آید که تقسیم وظایف می‌کنیم. بعضی وقتها در مذاکره اقتضا می‌کند که انسان برخورد تندتر و محکمتری داشته باشد، خیلی جاها پیش آمده در بحث‌ها که دکتر ظریف مجبور می‌شود برخورد تندی بکند، مثل شب آخر ژنو 2 که مذاکرات ناموفق ماند و به جلسه دیگری موکول شد، هر 6 وزیر خارجه 1+5 آمده بودند و ما برای رسیدن به توافق خیلی نزدیک بودیم ولی به دلیل زیاده خواهی‌هایی که از سوی طرف مقابل و بعضی از کارشکنی‌هایی که از سوی یکی از اعضای تیم مقابل صورت گرفت و ما هیچ وقت اسم نبردیم، این جلسه به بعد موکول شد.
عراقچی در پاسخ به این سوال که چرا باید به فرانسه اعتماد و تحملشان کنیم، اظهار داشت: 1+5 یک واقعیت است، 6 کشور با 6 دیدگاه مختلف، چین و روسیه یک طرف هستند که حتی بین آنها نیز یک تفاوت‌هایی باید قائل بود، غربی‌ها طرف مقابل هستند، بین غربی‌ها، اروپایی‌ها و آمریکا تمایزاتی دارند، داخل اروپایی‌ها بین فرانسه، آلمان و انگلیس تفاوت‌هایی در نوع نگاه، طرز تفکر و نوع ادبیاتشان وجود دارد که ما تقسیم بندی‌های مختلفی میان آنها انجام می‌دهیم.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: ما در آخر شب جلسه تندی داشتیم جلسه‌ای که باید در آن به یک جمع بندی می‌رسیدیم و مشخص بود که نمی‌شود به جمع بندی رسید و در آن جلسه ظریف عبارات تندی در مقابل 6 وزیر خارجه بکار برد که روی مشخصش به وزیر خارجه آمریکا بود و تعابیر تندی به کار رفت. که آن جلسه استثنایی بود.
عراقچی در پاسخ به این سوال که موضع تند وزیر خارجه در مقابل 1+5 یک راهبرد سیاسی بوده و یا وی از کوره در رفته است، اظهار داشت: نه از کوره در رفتن نبود، بلکه یک راهبرد سیاسی بود، ما باید آن شب این برخورد تند را می‌کردیم و در مقابل زیاده خواهی‌های آنها که می‌خواستند توافقی را که یکبار بدست آمده بود با ترفندهایی ارتقاء بدهند و امتیازات بیشتری بگیرند، در مقابلش محکم بایستیم و این برخورد تند را یک راهبرد کنیم.
وی ادامه داد: بعضی وقتها هم به عنوان یک تاکتیک پیش می‌آید در برخی از مذاکرات لازم می‌شد که وی (ظریف) تند برخورد کند و من سعی می‌کردم که فضا را آرام کنم، به همین ترتیب تقسیم نقش انجام می‌گرفت.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به این سوال که دقیقا آن جمله‌ای که ظریف بکار برد و تند بود را بگویید تصریح کرد: یک جمله نبود، باید فکر کنم البته خیلی هم نمی‌شود جزئیات مذاکرات را به این شکل بیان کرد، هرچند در برخی جاها لازم بود که من محکم صحبت کنم. مذاکرات گذشته اما این برخوردها نه اینکه مسئله محرمانه‌ای باشد اما به دور از صداقت مذاکراتی است.
*** مذاکرات هنوز تمام نشده مذاکرات اصلی در راه است
عراقچی ادامه داد: شما وقتی برخی برخوردهای ریز را در مذاکرات افشا می‌کنید آن زمان در آینده در مذاکرات طرف مقابل با آن شکل که باید و شاید در مقابل شما صحبت نمی‌کند یا مواضعش ممکن است عوض شود یعنی به خاطر موضع مذاکراتی ما در آینده چون مذاکرات هنوز تمام نشده مذاکرات اصلی در راه است.
وی در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند برخورد تند ظریف از برخورد ملایم آنها در تهران ملایم‌تر است، اظهار داشت: اصلا اینطور نیست دکتر ظریف برخلاف قیافه خندانی که دارد و واقعا هم شایسته است، در مذاکرات نیز خیلی تند است و خیلی سریع مواضع تند می‌گیرد نه اینکه عصبانی شود البته به موقع عصبانی هم می‌شود این ظاهر خندانش مال وقتی است که دوربین‌ها فیلم می‌گیرند مثل مسابقه‌ای که وقتی دوربین‌ها خارج می‌شوند، بلافاصله صورت‌ها تغییر می‌کند، صحبت‌ها عوض می‌شود و از آن حالت شوخی بحث خارج و کاملا جدی می‌شود.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به این سوال که وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده تناقض در رفتار آمریکا را جبران می‌کند را چگونه تعبیر می‌کنید، افزود: آمریکایی‌ها با موقعیت سختی در مقابل کنگره خودشان و دوستانشان در منطقه و در داخل رژیم صهیونیستی مواجه هستند.
وی ادامه داد: آمریکایی‌ها پس از این توافق مورد اعتراضات زیادی واقع شدند این در حالیست که کنگره به دنبال وضع تحریم‌های جدید است و حتی لوایح جدیدی را آماده کرده است. این اقدامات تا جایی پیش رفت که در دو روز گذشته اوباما مجبور به وتو کردن آنها شد.
عراقچی ادامه داد: ما باید درک کنیم که در آمریکا با یک واحد یکپارچه مواجه نیستیم، اوباما برای اینکه به تعهدات خودش در برابر تعهدات ژنو پایبند بماند هم در مقابل دوستان خودش در منطقه و هم در مقابل کنگره کار سختی دارد، مجبور است برای راضی کردن آنها از تعابیر مختلفی استفاده کند که البته این تعابیر مورد پسند ما نیست.
معاون حقوقی امور بین‌الملل وزارت خارجه تصریح کرد: من نیز علنی گفته‌ام که آمریکا حق ندارد مشکلات خودش را به هزینه ما یا به هزینه به خطر انداختن توافق حل کند، چرا که عباراتی که افراد همچون اوباما، کری و شرمن و دیگران بکار می‌برند، برای اینکه در ظاهر کنگره را توجیه کنند یا جلوی تنش و تحریم را بگیرند و یا دوستانشان را در رژیم صهیونیستی و منطقه راضی کنند، تعابیر خوبی نیست.
معاون وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که اگر این صحبت‌ها با نیت نجات مذاکرات باشد قابل پذیرش است اظهار داشت: ظاهرش اینطور است اما در عمل بعضی تعابیر آنقدر تحریک کننده بود که مذاکرات و توافق را در برخی مواقع به راحتی به خطر می‌انداخت که نتیجه آن را مشاهده کردیم ما در یک مورد مجبور شدیم مذاکرات کارشناسی را در وین قطع کنیم و تیم را برگردانیم.
وی ادامه داد: این تصمیمی بود که جمع تیم و در نهایت ظریف گرفت. مذاکرات کارشناسی که در وین بود و اکنون در ژنو ادامه پیدا می‌کند در سطح کارشناسان فنی است که هدفش نیز پیدا کردن ساز و کارهای اجرایی مربوط به این توافق است.
عراقچی افزود: ما در تهران بودیم و دوستان که درباره نحوه پیشرفت مذاکرات خبر دادند و این خبر که آمریکای تعدادی از شرکت‌ها را در لیست تحریم قرار داده ما را به این نتیجه رساند که برخورد دولت آمریکا در دوسه هفته بعد از مذاکره اصلا مناسب نبوده است.
رئیس گروه مذاکره کننده ما در وین آقای بعیدی‌نژاد است، وی از همکاران بسیار خوب و قدیمی ما بوده که سالها درباره موضوع خلع سلاح کار کرده است و در مذاکرات مختلف خلع سلاح در ژنو و نیویورک شرکت داشته است، وی از مذاکره کنندگان متبحر ما است.
عضو تیم مذاکره کننده ایران در امور هسته‌ای در پاسخ به این سوال که شما کدامیک از پالس مثبت و منفی که از آمریکایی‌ها می‌گیرید را جدی و کدامیک را تاکتیک فرض می‌کنید، اظهار داشت: ما تمامی آنها را رصد و ارزیابی می‌کنیم. در داخل معمولا هردو باهم منعکس نمی‌شود، بعضی قسمت‌های منفی را معمولا برجسته تر می‌کند ولی ما در ارزیابی و تصمیم گیری خود هردو را باهم می بینیم.
وی ادامه داد: اگر اوباما تعابیری بکار می‌برد که زشت است و یا در مقابل کنگره تهدید به وتو می کند که امری نادر در سیاست داخلی آمریکا به شمار می‌رود، هردو را باهم می‌بینیم. اوباما و دولت آمریکا تلاش می‌کنند جلوی کنگره را برای اعمال تحریم‌های بیشتر بگیرند، از سوی دیگر آمریکا بعضا زیاده خواهی‌هایی را در مذاکرات یا در طول بحث ها انجام می‌دهد و بعد هم تعابیر و سیاست‌هایی مثل قراردادن شرکت‌های جدید در لیست تحریم‌ها اتخاذ می‌کنند که در کل همه اینها را باهم می بینیم و ارزیابی می‌کنیم.
عراقچی تاکید کرد: ما کاملا به آمریکایی‌ها بدبین هستیم ولی در مجموع تصمیم می گیریم که آیا وضعیت اقتضا می‌کند که مذاکرات ادامه پیدا کند و یا متوقف شود.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که آیا واقعا به آمریکایی‌ها بدبین هستید بیش از فرانسوی‌ها و یا بیش از انگلیسی‌ها، تصریح کرد: ما قطعا با آمریکایی‌ها بدبین هستیم، همه اینها در یک کمپ هستند، نخواهیم وارد این شویم که چه کسی کمتر و چه کسی بیشتر ولی ما همه اینها را در یک کمپ و جبهه در مقابل خود می‌بینیم، به هیچ یک خوشبین نیستیم و با بدبینی وارد مذاکره شده‌ایم.
عراقچی ادامه داد: اصولا یک مذاکره جدی به این شکل به خاطر بدبینی‌های موجود در مذاکرات و عدم اعتماد است که موجب می‌شود مذاکرات انقدر سخت و پیچیده شود.
در ادامه مجری برنامه با طرح این سوال که آیا با همین بدبینی حق غنی‌سازی را از دست داده ایم، به توضیح بخشی از توافقنامه ژنو پرداخت و گفت: در بخش گام نهایی آمده است که گام نهایی متضمن یک برنامه غنی سازی است که توسط طرفین تعریف می‌گردد، برنامه‌ای که شاخص آن با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی با محدودیت‌های مورد توافق در صورت دامنه و سطح فعالیت‌های غنی سازی ظرفیت غنی سازی و ذخایر اورانیوم غنی شده برای دوره زمانی که مورد توافق قرار می‌گیرد، تعیین می گردد، احتمالا ما الان نیاز عملی نداریم، چرا که اروانیوم 20 درصد را داریم و رآکتور آب سبک هم نداریم که غنی سازی زیر 5 درصد لازم را داشته باشد.
عراقچی در پاسخ به این توضیح اظهار داشت: من نیازها را به این شکل که شما تعریف می‌کنید تعریف نمی‌کنم. ما نیازهای زیادی به غنی‌سازی داریم و قطعا در مذاکرات نیز این نیازها را تعریف خواهیم کرد. اینکه می‌گویید نیاز نداریم، را تائید نمی‌کنم، ما نیاز عملی داریم.
وی ادامه داد: این مهمترین قسمت توافق و اتفاقا دستاورد ما در آن است. در این توافق می‌گوید که غنی سازی زیر 5 درصد ادامه پیدا می ژ‌کند، یعنی قسمت اصلی غنی سازی، غنی سازی 20 درصد را به خاطر نیاز قطعات رآکتور تهران انجام دادیم. نیازمان را هم تامین کردیم و تا سالهای بعد هم سوخت این رآکتور را داریم و نیازی بیشتر نداریم.
وی ادامه داد: اصل غنی سازی که ما همیشه دنبال آن بودیم، غنی سازی 3.5 درصد است. طبق این توافق غنی سازی ما ادامه پیدا می‌کند، توافق می‌گوید که ایران که هر راه حل جامع برنامه هسته‌ای ایران شامل یک برنامه غنی سازی خواهد بود و سر این کلمه involve ما ساعت‌ها جنگیده ایم، آنها می‌خواستند کلمات دیگری بکار ببرند که یک مقداری تردید برانگیز بود که آیا برنامه ادامه خواهد داشت یا خیر، ولی ما بر این کلمه اصرار داشتیم که گام نهایی و راه حل جامع یک برنامه غنی سازی خواهد داشت.
عراقچی ادامه داد: بنابراین برنامه غنی‌سازی ما در اینجا پذیرفته شده، هم در گام اول که می‌گوید غنی سازی در زیر 5 درصد ادامه پیدا می‌کند و هم در گام نهایی که می‌گوید شامل یک برنامه غنی‌سازی خواهد بود، بنابراین دستاورد ما در اینجا آن است که غنی سازی را گرفته‌ایم.
عضو تیم مذاکره کننده ایران در امور هسته‌ای تاکید کرد: ما ملت بزرگ ایران در موضوع هسته‌ای ده سال مقاومت کرده ایم، شدیدترین تحریم‌های اقتصادی را غرب اعمال کرده و ما همواره ایستادگی کرده‌ایم.
همواره در ده سال گذشته فشارهای سیاسی، رسانه ای و تبلیغاتی وجود داشته بر سر اینکه 6 قدرت بزرگ و به ظاهر قدرتمند دنیا می‌گفتند ایران نباید غنی سازی داشته باشد و ملت ما همواره اعلام کرده که می‌خواهیم غنی سازی داشته باشیم.
عراقچی تصریح کرد: خود مسئله غنی سازی همواره موضوعی برای نبرد اراده‌ها برای ایران و 6 کشور بزرگ دنیا بوده است، آنها می‌گفتند نکن و ما می گفتیم حقمان است، غنی سازی ادامه دارد.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران ادامه داد: الان ما به توافقی با این 6 کشور می‌رسیم که غنی سازی ادامه دارد، در مقدمه این توافق در پاراگراف اول می‌گوید هدف این برنامه آن است که ایران براساس معاهده ان پی تی از حق خودش کاملا بهره مند شود، معاهده ان پی تی بند 4 می‌گوید: کشورها حق توسعه، تولید و استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای را دارد.
معاون وزیر خارجه افزود: بند 4 NPT می‌گوید: کشورها حق توسعه و بهره برداری و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای را دارند و در کنفرانس بازنگری NPT در سال 1990 و هم چنین در سال 2010 مرجع رسمی تفسیر در آن است که این حق راجع به چرخه سوخت هم می‌شود.
وی ادامه داد: برای این ده سال مبارزه کردیم تا غربی‌ها به حق ما احترام بگذارند و در توافق ژنو حق غنی سازی ما را قبول کردند.
رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای تصریح کرد: یکی از مواردی که برای اعتمادسازی وجود دارد نظارت پیشرفته و تقویت شده است که براین اساس اطلاعات‌مان را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌دهیم برای دادن اطلاعات هم مشکلی نداریم چرا که ایران از نظر NPT خطایی انجام نمی‌دهد.
عراقچی اظهار داشت: آن چه که وجود دارد این است که سوء استفاده از اطلاعات کشورمان نشود و آنها به دنبال جاسوسی نباشند اما ما با اصل این اقدام یعنی دادن اطلاعات مشکلی نداریم.
وی ادامه داد: اطلاعاتی که باید داده شود را با همه نهادها مثل سازمان انرژی اتمی چک کرده‌ایم به همین خاطر مشکلی در ارائه اطلاعات وجود ندارد اما آنها می‌توانند به صورت دسترسی مدیریت شده درباره ابهاماتشان سوال‌هایشان را بپرسند.
سخنگوی سابق وزارت امور خارجه اضافه کرد: آن چه از مذاکرات ژنو به دست آمده حق غنی‌سازی است و ما ده سال برای این امر مقاومت کردیم تا به حق ما احترام بگذارند و امروز به صراحت پذیرفته‌اند.
معاون وزیر خارجه تصریح کرد: همکاران ما در ژنو مشغول هستند که سازو کار اجرایی ژنو را تعیین کنند و این امر از سه روز پیش آغاز شده اما پیشرفت اندکی داشته است.
رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان بیان داشت: وقتی گام اول اجرایی شود یک تاریخ برای آغاز گام اول تعیین می‌شود ما سازو کار را برای مذاکرات گام آخر شروع می‌کنیم.
وی گفت: قرار است مذاکرات یک سال به طول بینجامد اما ممکن است زودتر هم به جمع بندی برسیم اما راه حل جامع زمان‌دار بوده و گام نهایی برای یک دوره مشخص است و هیچ کدام از مسائل تا ابد نخواهد بود.
وی ادامه داد: غربی‌ها در گذشته فکر می‌کردند ما نمی‌خواهیم مذاکره کنیم اما الان در دوره گام نهایی هستیم و براین اساس ایران محدودیت در غنی سازی را قبول کرده و آنها هم به تدریج تحریم‌ها را برمی‌دارند.
عراقچی تصریح کرد: با تجربیاتمان گام نهایی را مستحکم می‌کنیم و این گام به طور حتم مدت‌دار است.
معاون وزیر خارجه اظهار داشت: در گام نهایی کلیه تحریم‌های شورای امنیت برداشته می‌شود و پس از آن پرونده هسته‌ای کشورمان از شورای امنیت خارج و تبدیل به یک پرونده عادی می‌شود و با آن مثل پرونده سایر کشورهای عضو NPT برخورد خواهد شد.
سخنگوی سابق وزارت امور خارجه اضافه کرد: این یک توافقی است که دو طرف براساس آن یک سری اقدامات را انجام می‌دهند و اگر یکی از طرفین بر آن پایبند نباشد به طور حتم طرف مقابل را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی افزود: باید به توافق ژنو از دید کلان نگاه کنیم چون در جزییات هم شرایط به نفع کشورمان است و این امر محصول ده سال مقاومت و رهبری حکیمانه مقام معظم رهبری است.
معاون وزیر خارجه اظهار داشت: در یک نبرد اراده‌ها که شش کشور قدرتمند می‌گفتند که نباید غنی‌سازی کنیم و این امر را با شش قطع نامه شورای امنیت هم اعلام کرده بودند، ما باز هم غنی سازی می‌کنیم و این امر قدرت ما را در عرصه بین‌المللی تثبیت می‌کند.
وی ادامه داد: یک نویسنده خارجی به آمریکا گفته است که در ظاهر جلوی ساخت بمب هسته‌ای را گرفته‌ایم اما اعتبار ایران را در منطقه افزایش داده‌ایم چرا که مذاکرات نشان داده ایران ده سال در برابر شش کشور ایستاده است.
رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای در پایان خاطر نشان کرد: اوباما گفته است که اگر می‌توانستم یک پیچ را هم نمی‌گذاشتم در برنامه هسته‌ای ایران وجود داشته باشد اما نمی‌توانیم جلوی برنامه هسته‌ای ایران را بگیریم.
وی درپاسخ به این سوال که در مذاکرات معمولا روبروی چه کسی می‌نشیند، اظهار داشت: در مذاکرات طرف‌های مقابل ما در سطح معاون وزیر شرکت می‌کنند. در مذاکرات کارشناسی طرف من معاونین وزرای خارجه مقابل هستند و در تشکیلات خانم اشتون معاون وی خانم اشمیت که آلمانی هستند، روبروی من قرار می‌گیرد.
عراقچی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه گفتگو با وی آسان یا سخت است، تصریح کرد: گفتگو مشکلات خاص خودش را دارد نه آسان و نه سخت، وی یک دیپلمات قدیمی اروپایی است.
معاون وزارت خارجه در پاسخ به این سوال که گفتگو با یک خانم دیپلمات سخت است یا یک آقای دیپلمات اظهار داشت: در سطح اروپایی‌ها چندان تفاوتی ندارد چرا که مواضعشان تقریبا یکسان است، شاید بتوان گفت برخی مواقع با آقایان راحت‌تر می‌توان صحبت کرد.
عراقچی در پاسخ به این سوال که به چه زبانی گفتگو می‌کند و دانستن زبان چقدر در پیشبرد مذاکرات تاثیر مثبت دارد، افزود: به زبان انگلیسی گفتگو می‌کنم، نمی‌توان گفت بدون زبان انگلیسی تاثیرات مثبت در پیشبرد مذاکرات مقدور نیست؛ چرا مقدور است ولی خوب طبعا یک تاثیرات بسیار بیشتری دارد.
مذاکره کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به این سوال که شما از طریق مترجم می‌توانید با هرکسی صحبت یا مذاکره کنید آیا مترجم به شما فرصت بیشتری برای فکر کردن نمی‌دهد، گفت: چرا وقت برای فکر کردن می‌دهد اما خیلی از مطالب را نمی‌تواند به درستی منتقل کند یعنی به درستی آن احساساتی که موقع صحبت کردن است موقع ترجمه منتقل نمی‌شود، مترجم اگر خیلی خوب کار کند عین عبارات و کلمات را منتقل می‌کند و آن احساس و انرژی پشت صحبت را نمی‌تواند.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به این سوال که آیا با این تعبیر که دکتر ظریف در مذاکرات نقش پلیس خوب و شما نقش پلیس بد را ایفا می‌کنید موافقید، تصریح کرد: البته بعضی از رسانه‌ها گفته بودند به این تعبیر نه ولی خوب گاهی پیش می‌آید که تقسیم وظایف می‌کنیم. بعضی وقتها در مذاکره اقتضا می‌کند که انسان برخورد تندتر و محکمتری داشته باشد، خیلی جاها پیش آمده در بحث‌ها که دکتر ظریف مجبور می‌شود برخورد تندی بکند، مثل شب آخر ژنو 2 که مذاکرات ناموفق ماند و به جلسه دیگری موکول شد، هر 6 وزیر خارجه 1+5 آمده بودند و ما برای رسیدن به توافق خیلی نزدیک بودیم ولی به دلیل زیاده خواهی‌هایی که از سوی طرف مقابل و بعضی از کارشکنی‌هایی که از سوی یکی از اعضای تیم مقابل صورت گرفت و ما هیچ وقت اسم نبردیم، این جلسه به بعد موکول شد.
عراقچی در پاسخ به این سوال که چرا باید به فرانسه اعتماد و تحملشان کنیم، اظهار داشت: 1+5 یک واقعیت است، 6 کشور با 6 دیدگاه مختلف، چین و روسیه یک طرف هستند که حتی بین آنها نیز یک تفاوت‌هایی باید قائل بود، غربی‌ها طرف مقابل هستند، بین غربی‌ها، اروپایی‌ها و آمریکا تمایزاتی دارند، داخل اروپایی‌ها بین فرانسه، آلمان و انگلیس تفاوت‌هایی در نوع نگاه، طرز تفکر و نوع ادبیاتشان وجود دارد که ما تقسیم بندی‌های مختلفی میان آنها انجام می‌دهیم.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: ما در آخر شب جلسه تندی داشتیم جلسه‌ای که باید در آن به یک جمع بندی می‌رسیدیم و مشخص بود که نمی‌شود به جمع بندی رسید و در آن جلسه ظریف عبارات تندی در مقابل 6 وزیر خارجه بکار برد که روی مشخصش به وزیر خارجه آمریکا بود و تعابیر تندی به کار رفت. که آن جلسه استثنایی بود.
عراقچی در پاسخ به این سوال که موضع تند وزیر خارجه در مقابل 1+5 یک راهبرد سیاسی بوده و یا وی از کوره در رفته است، اظهار داشت: نه از کوره در رفتن نبود، بلکه یک راهبرد سیاسی بود، ما باید آن شب این برخورد تند را می‌کردیم و در مقابل زیاده خواهی‌های آنها که می‌خواستند توافقی را که یکبار بدست آمده بود با ترفندهایی ارتقاء بدهند و امتیازات بیشتری بگیرند، در مقابلش محکم بایستیم و این برخورد تند را یک راهبرد کنیم.
وی ادامه داد: بعضی وقتها هم به عنوان یک تاکتیک پیش می‌آید در برخی از مذاکرات لازم می‌شد که وی (ظریف) تند برخورد کند و من سعی می‌کردم که فضا را آرام کنم، به همین ترتیب تقسیم نقش انجام می‌گرفت.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به این سوال که دقیقا آن جمله‌ای که ظریف بکار برد و تند بود را بگویید تصریح کرد: یک جمله نبود، باید فکر کنم البته خیلی هم نمی‌شود جزئیات مذاکرات را به این شکل بیان کرد، هرچند در برخی جاها لازم بود که من محکم صحبت کنم. مذاکرات گذشته اما این برخوردها نه اینکه مسئله محرمانه‌ای باشد اما به دور از صداقت مذاکراتی است.
*** مذاکرات هنوز تمام نشده مذاکرات اصلی در راه است
عراقچی ادامه داد: شما وقتی برخی برخوردهای ریز را در مذاکرات افشا می‌کنید آن زمان در آینده در مذاکرات طرف مقابل با آن شکل که باید و شاید در مقابل شما صحبت نمی‌کند یا مواضعش ممکن است عوض شود یعنی به خاطر موضع مذاکراتی ما در آینده چون مذاکرات هنوز تمام نشده مذاکرات اصلی در راه است.
وی در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند برخورد تند ظریف از برخورد ملایم آنها در تهران ملایم‌تر است، اظهار داشت: اصلا اینطور نیست دکتر ظریف برخلاف قیافه خندانی که دارد و واقعا هم شایسته است، در مذاکرات نیز خیلی تند است و خیلی سریع مواضع تند می‌گیرد نه اینکه عصبانی شود البته به موقع عصبانی هم می‌شود این ظاهر خندانش مال وقتی است که دوربین‌ها فیلم می‌گیرند مثل مسابقه‌ای که وقتی دوربین‌ها خارج می‌شوند، بلافاصله صورت‌ها تغییر می‌کند، صحبت‌ها عوض می‌شود و از آن حالت شوخی بحث خارج و کاملا جدی می‌شود.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به این سوال که وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده تناقض در رفتار آمریکا را جبران می‌کند را چگونه تعبیر می‌کنید، افزود: آمریکایی‌ها با موقعیت سختی در مقابل کنگره خودشان و دوستانشان در منطقه و در داخل رژیم صهیونیستی مواجه هستند.
وی ادامه داد: آمریکایی‌ها پس از این توافق مورد اعتراضات زیادی واقع شدند این در حالیست که کنگره به دنبال وضع تحریم‌های جدید است و حتی لوایح جدیدی را آماده کرده است. این اقدامات تا جایی پیش رفت که در دو روز گذشته اوباما مجبور به وتو کردن آنها شد.
عراقچی ادامه داد: ما باید درک کنیم که در آمریکا با یک واحد یکپارچه مواجه نیستیم، اوباما برای اینکه به تعهدات خودش در برابر تعهدات ژنو پایبند بماند هم در مقابل دوستان خودش در منطقه و هم در مقابل کنگره کار سختی دارد، مجبور است برای راضی کردن آنها از تعابیر مختلفی استفاده کند که البته این تعابیر مورد پسند ما نیست.
معاون حقوقی امور بین‌الملل وزارت خارجه تصریح کرد: من نیز علنی گفته‌ام که آمریکا حق ندارد مشکلات خودش را به هزینه ما یا به هزینه به خطر انداختن توافق حل کند، چرا که عباراتی که افراد همچون اوباما، کری و شرمن و دیگران بکار می‌برند، برای اینکه در ظاهر کنگره را توجیه کنند یا جلوی تنش و تحریم را بگیرند و یا دوستانشان را در رژیم صهیونیستی و منطقه راضی کنند، تعابیر خوبی نیست.
معاون وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که اگر این صحبت‌ها با نیت نجات مذاکرات باشد قابل پذیرش است اظهار داشت: ظاهرش اینطور است اما در عمل بعضی تعابیر آنقدر تحریک کننده بود که مذاکرات و توافق را در برخی مواقع به راحتی به خطر می‌انداخت که نتیجه آن را مشاهده کردیم ما در یک مورد مجبور شدیم مذاکرات کارشناسی را در وین قطع کنیم و تیم را برگردانیم.
وی ادامه داد: این تصمیمی بود که جمع تیم و در نهایت ظریف گرفت. مذاکرات کارشناسی که در وین بود و اکنون در ژنو ادامه پیدا می‌کند در سطح کارشناسان فنی است که هدفش نیز پیدا کردن ساز و کارهای اجرایی مربوط به این توافق است.
عراقچی افزود: ما در تهران بودیم و دوستان که درباره نحوه پیشرفت مذاکرات خبر دادند و این خبر که آمریکای تعدادی از شرکت‌ها را در لیست تحریم قرار داده ما را به این نتیجه رساند که برخورد دولت آمریکا در دوسه هفته بعد از مذاکره اصلا مناسب نبوده است.
رئیس گروه مذاکره کننده ما در وین آقای بعیدی‌نژاد است، وی از همکاران بسیار خوب و قدیمی ما بوده که سالها درباره موضوع خلع سلاح کار کرده است و در مذاکرات مختلف خلع سلاح در ژنو و نیویورک شرکت داشته است، وی از مذاکره کنندگان متبحر ما است.
عضو تیم مذاکره کننده ایران در امور هسته‌ای در پاسخ به این سوال که شما کدامیک از پالس مثبت و منفی که از آمریکایی‌ها می‌گیرید را جدی و کدامیک را تاکتیک فرض می‌کنید، اظهار داشت: ما تمامی آنها را رصد و ارزیابی می‌کنیم. در داخل معمولا هردو باهم منعکس نمی‌شود، بعضی قسمت‌های منفی را معمولا برجسته تر می‌کند ولی ما در ارزیابی و تصمیم گیری خود هردو را باهم می بینیم.
وی ادامه داد: اگر اوباما تعابیری بکار می‌برد که زشت است و یا در مقابل کنگره تهدید به وتو می کند که امری نادر در سیاست داخلی آمریکا به شمار می‌رود، هردو را باهم می‌بینیم. اوباما و دولت آمریکا تلاش می‌کنند جلوی کنگره را برای اعمال تحریم‌های بیشتر بگیرند، از سوی دیگر آمریکا بعضا زیاده خواهی‌هایی را در مذاکرات یا در طول بحث ها انجام می‌دهد و بعد هم تعابیر و سیاست‌هایی مثل قراردادن شرکت‌های جدید در لیست تحریم‌ها اتخاذ می‌کنند که در کل همه اینها را باهم می بینیم و ارزیابی می‌کنیم.
عراقچی تاکید کرد: ما کاملا به آمریکایی‌ها بدبین هستیم ولی در مجموع تصمیم می گیریم که آیا وضعیت اقتضا می‌کند که مذاکرات ادامه پیدا کند و یا متوقف شود.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که آیا واقعا به آمریکایی‌ها بدبین هستید بیش از فرانسوی‌ها و یا بیش از انگلیسی‌ها، تصریح کرد: ما قطعا با آمریکایی‌ها بدبین هستیم، همه اینها در یک کمپ هستند، نخواهیم وارد این شویم که چه کسی کمتر و چه کسی بیشتر ولی ما همه اینها را در یک کمپ و جبهه در مقابل خود می‌بینیم، به هیچ یک خوشبین نیستیم و با بدبینی وارد مذاکره شده‌ایم.
عراقچی ادامه داد: اصولا یک مذاکره جدی به این شکل به خاطر بدبینی‌های موجود در مذاکرات و عدم اعتماد است که موجب می‌شود مذاکرات انقدر سخت و پیچیده شود.
در ادامه مجری برنامه با طرح این سوال که آیا با همین بدبینی حق غنی‌سازی را از دست داده ایم، به توضیح بخشی از توافقنامه ژنو پرداخت و گفت: در بخش گام نهایی آمده است که گام نهایی متضمن یک برنامه غنی سازی است که توسط طرفین تعریف می‌گردد، برنامه‌ای که شاخص آن با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی با محدودیت‌های مورد توافق در صورت دامنه و سطح فعالیت‌های غنی سازی ظرفیت غنی سازی و ذخایر اورانیوم غنی شده برای دوره زمانی که مورد توافق قرار می‌گیرد، تعیین می گردد، احتمالا ما الان نیاز عملی نداریم، چرا که اروانیوم 20 درصد را داریم و رآکتور آب سبک هم نداریم که غنی سازی زیر 5 درصد لازم را داشته باشد.
عراقچی در پاسخ به این توضیح اظهار داشت: من نیازها را به این شکل که شما تعریف می‌کنید تعریف نمی‌کنم. ما نیازهای زیادی به غنی‌سازی داریم و قطعا در مذاکرات نیز این نیازها را تعریف خواهیم کرد. اینکه می‌گویید نیاز نداریم، را تائید نمی‌کنم، ما نیاز عملی داریم.
وی ادامه داد: این مهمترین قسمت توافق و اتفاقا دستاورد ما در آن است. در این توافق می‌گوید که غنی سازی زیر 5 درصد ادامه پیدا می ژ‌کند، یعنی قسمت اصلی غنی سازی، غنی سازی 20 درصد را به خاطر نیاز قطعات رآکتور تهران انجام دادیم. نیازمان را هم تامین کردیم و تا سالهای بعد هم سوخت این رآکتور را داریم و نیازی بیشتر نداریم.
وی ادامه داد: اصل غنی سازی که ما همیشه دنبال آن بودیم، غنی سازی 3.5 درصد است. طبق این توافق غنی سازی ما ادامه پیدا می‌کند، توافق می‌گوید که ایران که هر راه حل جامع برنامه هسته‌ای ایران شامل یک برنامه غنی سازی خواهد بود و سر این کلمه involve ما ساعت‌ها جنگیده ایم، آنها می‌خواستند کلمات دیگری بکار ببرند که یک مقداری تردید برانگیز بود که آیا برنامه ادامه خواهد داشت یا خیر، ولی ما بر این کلمه اصرار داشتیم که گام نهایی و راه حل جامع یک برنامه غنی سازی خواهد داشت.
عراقچی ادامه داد: بنابراین برنامه غنی‌سازی ما در اینجا پذیرفته شده، هم در گام اول که می‌گوید غنی سازی در زیر 5 درصد ادامه پیدا می‌کند و هم در گام نهایی که می‌گوید شامل یک برنامه غنی‌سازی خواهد بود، بنابراین دستاورد ما در اینجا آن است که غنی سازی را گرفته‌ایم.
عضو تیم مذاکره کننده ایران در امور هسته‌ای تاکید کرد: ما ملت بزرگ ایران در موضوع هسته‌ای ده سال مقاومت کرده ایم، شدیدترین تحریم‌های اقتصادی را غرب اعمال کرده و ما همواره ایستادگی کرده‌ایم.
همواره در ده سال گذشته فشارهای سیاسی، رسانه ای و تبلیغاتی وجود داشته بر سر اینکه 6 قدرت بزرگ و به ظاهر قدرتمند دنیا می‌گفتند ایران نباید غنی سازی داشته باشد و ملت ما همواره اعلام کرده که می‌خواهیم غنی سازی داشته باشیم.
عراقچی تصریح کرد: خود مسئله غنی سازی همواره موضوعی برای نبرد اراده‌ها برای ایران و 6 کشور بزرگ دنیا بوده است، آنها می‌گفتند نکن و ما می گفتیم حقمان است، غنی سازی ادامه دارد.
عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران ادامه داد: الان ما به توافقی با این 6 کشور می‌رسیم که غنی سازی ادامه دارد، در مقدمه این توافق در پاراگراف اول می‌گوید هدف این برنامه آن است که ایران براساس معاهده ان پی تی از حق خودش کاملا بهره مند شود، معاهده ان پی تی بند 4 می‌گوید: کشورها حق توسعه، تولید و استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای را دارد.
معاون وزیر خارجه افزود: بند 4 NPT می‌گوید: کشورها حق توسعه و بهره برداری و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای را دارند و در کنفرانس بازنگری NPT در سال 1990 و هم چنین در سال 2010 مرجع رسمی تفسیر در آن است که این حق راجع به چرخه سوخت هم می‌شود.
وی ادامه داد: برای این ده سال مبارزه کردیم تا غربی‌ها به حق ما احترام بگذارند و در توافق ژنو حق غنی سازی ما را قبول کردند.
رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای تصریح کرد: یکی از مواردی که برای اعتمادسازی وجود دارد نظارت پیشرفته و تقویت شده است که براین اساس اطلاعات‌مان را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌دهیم برای دادن اطلاعات هم مشکلی نداریم چرا که ایران از نظر NPT خطایی انجام نمی‌دهد.
عراقچی اظهار داشت: آن چه که وجود دارد این است که سوء استفاده از اطلاعات کشورمان نشود و آنها به دنبال جاسوسی نباشند اما ما با اصل این اقدام یعنی دادن اطلاعات مشکلی نداریم.
وی ادامه داد: اطلاعاتی که باید داده شود را با همه نهادها مثل سازمان انرژی اتمی چک کرده‌ایم به همین خاطر مشکلی در ارائه اطلاعات وجود ندارد اما آنها می‌توانند به صورت دسترسی مدیریت شده درباره ابهاماتشان سوال‌هایشان را بپرسند.
سخنگوی سابق وزارت امور خارجه اضافه کرد: آن چه از مذاکرات ژنو به دست آمده حق غنی‌سازی است و ما ده سال برای این امر مقاومت کردیم تا به حق ما احترام بگذارند و امروز به صراحت پذیرفته‌اند.
معاون وزیر خارجه تصریح کرد: همکاران ما در ژنو مشغول هستند که سازو کار اجرایی ژنو را تعیین کنند و این امر از سه روز پیش آغاز شده اما پیشرفت اندکی داشته است.
رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان بیان داشت: وقتی گام اول اجرایی شود یک تاریخ برای آغاز گام اول تعیین می‌شود ما سازو کار را برای مذاکرات گام آخر شروع می‌کنیم.
وی گفت: قرار است مذاکرات یک سال به طول بینجامد اما ممکن است زودتر هم به جمع بندی برسیم اما راه حل جامع زمان‌دار بوده و گام نهایی برای یک دوره مشخص است و هیچ کدام از مسائل تا ابد نخواهد بود.
وی ادامه داد: غربی‌ها در گذشته فکر می‌کردند ما نمی‌خواهیم مذاکره کنیم اما الان در دوره گام نهایی هستیم و براین اساس ایران محدودیت در غنی سازی را قبول کرده و آنها هم به تدریج تحریم‌ها را برمی‌دارند.
عراقچی تصریح کرد: با تجربیاتمان گام نهایی را مستحکم می‌کنیم و این گام به طور حتم مدت‌دار است.
معاون وزیر خارجه اظهار داشت: در گام نهایی کلیه تحریم‌های شورای امنیت برداشته می‌شود و پس از آن پرونده هسته‌ای کشورمان از شورای امنیت خارج و تبدیل به یک پرونده عادی می‌شود و با آن مثل پرونده سایر کشورهای عضو NPT برخورد خواهد شد.
سخنگوی سابق وزارت امور خارجه اضافه کرد: این یک توافقی است که دو طرف براساس آن یک سری اقدامات را انجام می‌دهند و اگر یکی از طرفین بر آن پایبند نباشد به طور حتم طرف مقابل را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی افزود: باید به توافق ژنو از دید کلان نگاه کنیم چون در جزییات هم شرایط به نفع کشورمان است و این امر محصول ده سال مقاومت و رهبری حکیمانه مقام معظم رهبری است.
معاون وزیر خارجه اظهار داشت: در یک نبرد اراده‌ها که شش کشور قدرتمند می‌گفتند که نباید غنی‌سازی کنیم و این امر را با شش قطع نامه شورای امنیت هم اعلام کرده بودند، ما باز هم غنی سازی می‌کنیم و این امر قدرت ما را در عرصه بین‌المللی تثبیت می‌کند.
وی ادامه داد: یک نویسنده خارجی به آمریکا گفته است که در ظاهر جلوی ساخت بمب هسته‌ای را گرفته‌ایم اما اعتبار ایران را در منطقه افزایش داده‌ایم چرا که مذاکرات نشان داده ایران ده سال در برابر شش کشور ایستاده است.
رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای در پایان خاطر نشان کرد: اوباما گفته است که اگر می‌توانستم یک پیچ را هم نمی‌گذاشتم در برنامه هسته‌ای ایران وجود داشته باشد اما نمی‌توانیم جلوی برنامه هسته‌ای ایران را بگیریم.
