میهمانهای پارلمان اروپا همان شش سال پیش که به ایران امدند قرار دیدارهای رفت و برگشتی را گذاشتند، اما میهمانیها محقق نشده بود تا همین هفته پیش که چندتایی از نمایندگان پارلمان اروپا به ایران آمدند، از طرف مجلس قرار شد کاظم جلالی رییس مرکز پژوهش ها و عضو کمیسوین امنیت ملی میزبان باشد و برنامه سفر هم از پیش مشخص بود؛ دیدار های دیپلماتیک با مسوولان و نمایندهها که از پیش هماهنگ شده بود و انجام هم شد.
اما عرف است که میهانها روز اول سفرشان را خودشان مدیریت کنند، خستگی راه را بگیرند و آماده دیدارها شوند، حالا این روز اول سفر هیات پارلمانی میهمانی در سفارت یونان را هم داشت که نسرین ستوده و جعفرپناهی اولی وکیل و دومین کارگردان که هر دو با هم جایزهای «ساخارف» را درسال 2012از اتحادیه اروپا بردهاند در آن شرکت داشتند.
جایزه ساخارف را پارلمان اروپا به کسانی میدهد که به تشخیص این جمع از آزادی بیان و حقوق بشر دفاع کردهاند، از جمله برندگان این جایزه 50 هزار یورویی، نلسون ماندلا است که اخیرا درگذشت و ملاله یوسفزی که برای حق تحصیل زنان تلاش میکند.
هیات پارلمانی اروپا با خیلیهای دیگر هم دیدار کرد، با هاشمیرفسنجانی، علی لاریجانی، محمدجواد لاریجانی، علاالدین بروجردی و خود میزبان؛ کاظم جلالی.
با این حال یکشنبه گذشته در صحن علنی مجلس حاشیههای دیدار میهمانان با میزبان مطرح بود؛ نمایندگان به میهمانی سفارت یونان معترض بودند.
حمید رسایی چراغ اول اعتراض را روشن کرد و گفت :«سگ زرد برادر شغال است، اتحادیه اروپا فرقی با آمریکا در لطمهزنی به منافع مردم ایران ندارد؛قرار بر این بود که کمیتهای از اتحادیه و پارلمان اروپا به ایران آید و علیرغم اینکه به کمیته تاکید شده بود حق ملاقات با کسانی که علیه نظام جمهوری اسلامی فعالیت دارند، ندارند، این افراد در بدو ورود در یکی از سفارتخانهها با دو تن از کسانی که فتنهگری کرده و در دادگاه نظام جمهوری اسلامی محکوم شدند ملاقاتی داشتند. این نشان میدهد که فتنهگران وطنفروشند چون در غیر این صورت در سفارتی خارجی با کسانی که ملت ما را تحریم کرده و مردم را در فشار گذاشتهاند ملاقاتی انجام نمیدادند؛ اقدامی که در سالگرد فتنه انجام شد»
رسایی علاوه بر انتقاد از وزارت اطلاعات و وزارت امور خارجه در مورد دیدارهای صورت گرفته، لاریجانی را هم بی نسیب نگذاشت:« این هیأت بعد از ملاقات انجام شده در سفارت یونان با شما دیدار داشته است. چرا برنامهریزان این ملاقات را بعد از رفتار سو این هیأت لغو نکردند؟»
بعد از او، ابراهیم آقا محمدی از اعضای کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس دنباله ی انتقادها را گرفت و گفت که معلوم نیست چه کسی پذیرفته است که هیات پارلمان اروپا با شرط دیدار نسرین ستوده و جعفر پناهی به ایران بیایند،« زمانی که این هیات به ایران آمد رییس هیات پارلمانی در مصاحبهای علت اصلی ملاقات با این زندانیان را تقدیم جایزه ساخاروف عنوان کرد که به هر یک از آنها 50 میلیون یورو داده شود،جایزه ساخاروف، به افرادی داده میشود که در راستای سیاست غرب علیه رژیمهای حاکم در کشورشان مبارزه میکنند»
«متاسفانه مسوولیت این ملاقات را هیچکس به عهده نمیگیرد وزارت خارجه میگوید مجلس باید پاسخگو باشد، مجلس میگوید وزارت خارجه، و وزارت اطلاعات هم میگوید اطلاعی ندارم»
بعد از این که آقامحمدی لاریجانی را مسوول دانست و از او خواست تا در این مورد توضیح دهد، رییس مجلس میزبان را فراخواند تا نمایندگان را روشن کند.
کاظم جلالی در توضیحاتش تاکید کرد که هیات اروپایی برای دیدار با ایرانیها پیش شرطی نگذاشته است اما قبلا آقای جواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر و مشاور امور بین الملل رییس قوه قضایه اعلام کرده است که خانم ستوده و آقای پناهی به عنوان کسانی که دوران محکومیت خود را طی کرده اند مشکلی برای دیدار با کسی یا رفتن به جایی ندارند.
« آقای جواد لاریجانی گفتند که این افراد که در کشور جرمی مرتکب شدهاند، محاکمه شده و مدت مجازاتشان را کشیدهاند پس ما چه چیزی داریم مخفی کنیم پس اینها با هر کس میخواهند ملاقات کنند، ملاقات کنند. مگر در جمهوری اسلامی ایران چیزی برای پنهان کردن داریم. ما به عنوان قوه قضاییه موافق هستیم. ضمنا ایشان گفتند که این افراد آزاد هستند(نسرین ستوده و جعفر پناهی) چطور میشود که به هیات اروپایی گفت که با آنها ملاقات نکنند؟ البته آقای لاریجانی گفتند چون آنها مهمان مجلس هستند، هرچه شما نظر بدهید به همان عمل میکنیم. من هم تاکید کردم که مجلس با هر ملاقاتی خارج از برنامه مخالف است»
جلالی در توضیحات به این موضوع هم اشاره کرد که قبلا از دیدار هیات پارلمانی اروپا با ستوده و پناهی احتمال اهدای جایزه ساخارف به این افراد در ایران مطرح شده است:« من همچنین در این جلسه گفتم اگر آنها ملاقات کنند و جایزه ساخاروف را بدهند چه میشود؟ مدیر کل وزارت خارجه گفت که این امکان وجود ندارد؛ زیرا جایزه ساخاروف از سوی رییس پا لمان اروپا در پارلمان اروپا و با تشریفات خاصی داده شود. لذا به عنوان وزارت خارجه میگوییم اینها به هیچ وجه جایزه را نمیدهند. من این شبهه را مطرح کردم که با توجه به اینکه آنها آزاد هستند اگر در یک سفارتخانه خارجی ملاقات کنند، چه میشود؟ آقای گفتند که وزارت اطلاعات تمهیدی کند که این اتفاق نیفتد»
لاریجانی اما در همین جلسه از کلماتی استفاده کرد که برد خبری زیادی داشت، رییس مجلس شورای اسلامی «دیدار دزدانه» هیات پارلمانی با نسرین ستوده و جعفر پناهی را «سخیف ، سبک و بد» توصیف کرد اما یادآور شد که ایران هیچ پیش شرطی را برای حضور هیات اروپایی نپذیرفته است.
رییس مجلس همچنین تاکید کرد که از منافعی که با اروپایی ها داریم صرف نظر نمی کنیم و خطاب به نمایندگان گفت که بهتر است از هیاهو دوری شود.
همان روز یکشنبه و بعد از بحثهای داغ مجلس، جواد لاریجانی هم به کل جریان واکنش نشان داد.
دبیر ستاد حقوق بشر، علاوه بر اینکه اظهارات جلالی را شتابزده ارزیابی کرد، ادامه داد:« هیچکس در این مملکت موافق رفتار این هیات در ملاقات با این افراد و اعطای جایزه به آنها نبوده است؛ زیرا اولا تقاضای ملاقات با افرادی که سابقه محکومیت دارند یا به نوعی درحال گذراندن محکومیت هستند، نیازمند هماهنگیهای قضایی است و باز همه آنها نیازمند هماهنگیهای امنیتی است، ثانیا جایزه دادن به محکومین فتنه همانطور که اشاره شد اصلا یک توهین سیاسی است، ثالثا همه این امور مراحل تشریفاتی خاص خود را دارد، حتی موافقت با هر بخش از این تقاضاها باید براساس مراحل تشریفاتی خاصی صورت گیرد و این توافق، نافی انجام ضروریات دیپلماتیک و تشریفاتی این امر نیست، اینها باید تقاضای خود را رسما اعلام میکردند تا مجلس میتوانست تصمیم مناسب بگیرد و به هر نوعی که میخواست عمل کند»
جلسه علنی سهشنبه مجلس نشان داد که با همه ی توضیحها و تقاضاها، بحث هنوز تمام نشده است، مهدی کوچکزاده نماینده مردم تهران در این جلسه، در انتقاد تندی اظهار کرد که « آداب دیپلماتیک» در «دیدار هیات پارلمانی اروپا با مسوول محبوب رییسجمهور ایران»، توسط یک «عجوزه» رعایت نشده است.
میهمانی دامن سفارت یونان را هم گرفته است و در غیاب سفیراین کشور وزارت خارجه کاردار را احضار کرده است که مراتب نارضایتی از میهمانی را به آنها اعلام کند.
آتش این حرفهای پشت سر میهمان هنوز داغ است، امروز هم مجلس وزیر اطلاعات را خواسته است تا به کمیسیون امنیت ملی توضیح بدهد، حتی اگر لاریجانی تاکید کرده باشد که بهتر است «هیزم را زیاد نکنیم».