در این برنامه علی اوجبی، معاون فرهنگی خانه کتاب در سخنانی گفت: درست است که در دولت گذشته شاهد فعالیتهای فرهنگی ارزشمندی بودیم، اما شاهد رخدادهای ناخوشایندی هم بودیم و لذا معتقدم فعالیت هر مجموعهای در هر دوره نیازمند آسیبشناسی است.
وی با بیان اینکه «این آسیبشناسی برای جامعه هم ضروری است، چرا که میتواند راهگشای فعالیتها در آینده باشد» افزود: در کنار کارهای خوبی که شد، بخشی از اهالی فرهنگ از عرصه فرهنگ دور ماندند و این باعث دلخوری و دلسردی آنها شد.
معاون فرهنگی خانه کتاب همچنین گفت: در اینجا (خانه کتاب) هم که ما مسئولیتی داشتیم، اتفاقاتی رخ داد که شاید از جهاتی طنزآمیز و از جهاتی رنجآور بود ولی ما تلاش کردیم این فضا دست کم از ناحیه خانه کتاب تلطیف شود.
اوجبی ادامه داد: گاهی ما مشمول کملطفیهایی میشدیم و حتی در اواخر دولت از نظر بودجهای ما را دچار مشکل کردند و در برنامههایی مثل همین کتاب فصل، ما در پشت این تریبون قرار میگرفتیم و به منتخبان آن، جایزه میدادیم، مطمئن نبودیم که این جایزه واقعاً به دست آنها میرسد یا نه؟
وی اضافه کرد: میخواستند در مجلاتی هم که خانه کتاب منتشر میکند، تغییراتی به وجود بیاورند و تصمیم داشتند همین مجلات 9 گانه کلیات ماه را تعطیل کنند.
معاون فرهنگی خانه کتاب در بخش دیگری از سخنانش گفت: به نظرم میآید بعد از مدتها و شاید سالها کسی بر مسند معاونت فرهنگی تکیه زده که از تمام شاخصههای یک معاون فرهنگی برخوردار است؛ فردی تیزهوش، با دانش بالا، از جنس اهالی فرهنگ و دارای اتاق فکر و مشاورانی خوب و مهمتر از همه اینکه به سخن اهل قلم با روی گشاده گوش میدهد.
اوجبی در عین حال گفت: مشکلات و چالشهای فراوانی پیش روی آقای صالحی (معاون فرهنگی وزیر ارشاد) است و دست ایشان از لحاظ مالی خالی و بلکه منفی است و این هم به آن خاطر است که دولت گذشته در عرصه فرهنگ هم تعهداتی بر جای گذاشت.
وی با ابراز امیدواری نسبت به عمل کردن به این تعهدات از سوی معاون جدید امور فرهنگی، برای نجفقلی حبیبی دبیر جدید جایزه کتاب سال و کتاب فصل هم آرزوی موفقیت کرد.
معاون فرهنگی خانه کتاب در بخش دیگری از سخنانش با تشریح کمکی که به گفته وی راهاندازی جایزه کتاب فصل به جایزه کتاب سال کرد، گفت: من طرح کتاب فصل را در سال 85 به هیئت امنای خانه کتاب دادم که تصویب شد. ما تصور میکردیم که جایزه کتاب سال از یک ساختار مشخص و منظمی برخوردار است، اما باید بگویم علیرغم همه اتفاقات خوبی که در آن دوران رخ داده بود، این جایزه کاستیهای زیادی داشت و این مقدمهای شد که من طرح جایزه کتاب فصل را تدوین کنم.
اوجبی که سابقه دبیری جایزه کتاب سال را دست کم در دو دوره از جمله دوره بیست و هفتم را هم دارد، در ادامه از برخی تخلفات آشکاری که در 21 دوره نخست جایزه کتاب سال صورت میگرفته است، پرده برداشت و گفت: بخش معتنابهی از کتابها در گرونه داوری جایزه کتاب سال قرار نمیگرفت و همین باعث میشد که کسانی که ممکن بود استحقاق این جایزه را هم داشته باشند، دچار محرومیت شوند و به جامعه کتابخوان معرفی نشوند.
وی ادامه داد: خوشبختانه با راهاندازی کتاب فصل، میتوانیم ادعا کنیم که اکنون دیگر کتابی نیست که در گردونه داوری جایزه کتاب سال قرار نگرفته باشد و ارزیابی نشده باشد و آماری که اکنون ما در دست داریم، با آمار 21 دوره نخست جایزه کتاب سال بسیار متفاوت است.
معاون فرهنگی خانه کتاب گفت: همچنین در آئیننامه جایزه کتاب سال بود که تنها یک کتاب میتواند برگزیده شود و این در حالی بود که امتیاز بسیاری از کتابها نزدیک به هم بود که خوشبختانه با تاسیس کتاب فصل این نقیصه هم برطرف شد.
اوجبی افزود: اشکالات دیگری هم در روند اجرایی جایزه کتاب سال بود؛ مثلاً اینکه 12 نفر در دبیرخانه کار میکردند که البته عملاً تنها یک نفر از آنها فعالیت میکرد و 11 نفر دیگر کارهای مکانیزه میکردند. از این قبیل که کتابها را جمع کنند و ببرند بدهند به سرداور هر بخش.
وی همچنین از اینکه معترضان به نتایج جایزه کتاب سال به دلیل مبهم بودن روند داوری، هیچگونه دادخواهی به هیچ جایی نمیتوانستند بکنند، گفت: شما در 21 دوره نخست جایزه کتاب سال، حتی یک برگه هم نمیتوانید پیدا کنید که نشان دهد داور فلان کتاب چه کسی بوده؟ و یا فلان داور به فلان کتاب چه امتیازی داده است؟
معاون فرهنگی خانه کتاب که به جای دبیر تازه منصوب شده کتاب فصل، مسئولیت ارائه گزارش این جایزه را هم بر عهده داشت، در این مورد هم گفت: در این دوره از جایزه کتاب فصل 4005 اثر ارزیابی شد و این در حالی است که تعداد کتابهای داوری شده در دوره قبل 3646 اثر بود. از بین آثار ارزیابی شده در دوره اخیر جایزه کتاب فصل و پس از داوریها در مجموع 158 اثر به مرحله دوم راه پیدا کرد که در نهایت 10 کتاب به عنوان برگزیده و 30 کتاب هم به عنوان شایسته تقدیر انتخاب شد.
در مراسم پایانی بیست و ششمین جایزه کتاب فصل، همچنین علی شجاعی صائین در سخنان کوتاهی گفت: خوشحالیم که در 26 فصل گذشته به طور مستمر و بدون وقفه عهدهدار این مسئولیت بودهایم که کتابهای خوب هر فصل را به جامعه علمی کشور معرفی کنیم.
به گفته مدیرعامل موسسه خانه کتاب حدود 300 نفر از استادان برجسته کشور در 65 گروه داوری طی 26 دوره جایزه کتاب فصل، با دبیرخانه آن همکاری داشتهاند که وی از این بابت از آنها قدردانی کرد.
سپس مصطفی ساکت یکی از مترجمان کتاب «بایستههای اخلاق مهندسی» و کوروش صفوی مترجم کتاب «واژهها بدون معنی» از آثار شایسته تقدیر کتاب فصل، به بیان نکاتی درباره این کتابها پرداختند.
همچنین تقی عضدی، پزشک و مترجم «كتاب جامع سلامت كودك» اثر برگزیده این جایزه، ضمن اشاره به برخی ویژگیهای این کتاب، با تاکید بر لزوم مطالعه درباره یک محصول پیش از خرید آن گفت: متاسفانه در طول دوران طبابتم با بسیاری از کسانی برخورد کردهام که میخواستهاند صاحب فرزند شوند، اما هیچ مطالعهای درباره کودک و رفتاری که برای بچهدار شدن و یا رفتاری که در دوران حاملگی باید داشته باشند، نداشتهاند.
مترجم کتاب جامع سلامت کودک، با اظهار تاسف از اینکه به گفته وی اطلاعات والدین درباره کودکان بسیار اندک است، ابراز امیدواری کرد که عرضه این کتاب در جامعه، فرهنگ بچهداری را جایگزین اطلاعاتی ناقصی که افراد از قرون گذشته با خود آوردهاند، بشود و همچنین از «حُسن توجه» دستاندرکاران جایزه کتاب فصل به این اثر تشکر کرد.
بیست و ششمین جایزه کتاب فصل با اهدای جوایز به منتخبان به پایان رسید.