صراط: این روزها در حالی که غوغاسالاری نمایندگان استان خوزستان و استعفای دسته جمعی البته صوری این نمایندگان در اعتراض به طرح انتقال آب کارون به اصفهان و نیز هو کشیدنها، به تمسخر گرفتنها و تهدیدهای نمایندگان استان چهارمحال و بختیاری برای نمایندگان اصفهان و البته وزارت نیرو به اوج خود رسیده است.
مردم این دو استان نیز تحت تأثیر نمایندگان و مسئولان خود قرار گرفته و دچار هیجانات و تحرکاتی شدهاند که بعضا با رفتارهای غیر منطقی نمود پیدا میکند، به طور مثال تشکیل زنجیرههای انسانی در کنار رودخانه کارون که آب آن در بسیاری از ماههای سال در حال خروش است خواستار نجات این رودخانه هستند! یا چهارمحالیهایی که با و خط و نشان کشیدنهای مداوم و هیجانات قومی و قبیله مردم اصفهان را تهدید میکنند، غافل از اینکه این حرکتهای منفعلانه مقاصد دیگری را دنبال میکند تا نگاههای افکار عمومی به سمتی دیگر جلب شود و این دو استان به بهانه نجات مزارع و زمینها و آب شرب بیشتر طرحها را به صورت پنهانی به اجرا میگذارند که هر روز دود بیشتری از خسارت و زیان حاصل از خشکسالی را برای اصفهانیها به ارمغان میآورند.
قصه از آنجایی آغاز شد که در دولت پیشین طرحی در دستور کار قرار گرفت که تأمین آب شهرها و روستاهای بن ـ بروجن از طریق آن مستلزم انتقال بین حوضهای آب از حوضه زایندهرود به حوضه کارون شد.
اما این تصمیم در شرایطی که حوضه زایندهرود در بحران شدید کمبود آب به سر میبرد و برای مقابله با این بحران طرحهای انتقال بین حوضهای آب از حوضه کارون به حوضه زایندهرود در دست اجرا بود رخ داد، در حالی که کلید خوردن طرحی که به اجرا در آمدن آن به منزله بازگرداندن آب انتقالیافته از حوضه کارون به حوضه مبدأ یعنی حوضه کارون است با هیچ یک از مبانی مدیریت منابع آب سازگار نیست.
به ویژه آنکه این طرح نیز جایگزین طرح انتقال آب سبز کوه شد که با کمترین هزینه و به طور ثقلی آب شرب و صنعت بروجن، فرادنبه، سفید دشت و روستاهای مربوطه را تأمین کند و گفتنی است که چه به لحاظ حجم و چه به لحاظ تراز قابلیت تأمین آب مورد نیاز کل شهرها و روستاهای محور بن ـ بروجن را دارد.
*چرا طرح اقتصادی و کارشناسی شده انتقال آب سبز کوه به بروجن کنار گذاشته شد؟
با وجود چنین شرایطی و با طرح اولیه سد و تونل سبز کوه، مسئولان و کارشناسان کشور که جز به مصالح ملی نمیاندیشند را در برابر این پرسش قرار میدهد که چرا طرح اقتصادی و کارشناسی شده و در دست اجرای انتقال آب سبز کوه به بروجن کنار گذاشته شده و طرحی پر هزینه با 545 متر ارتفاع پمپاژ و مغایر با مبانی مدیریت منابع آب در دستور کار قرار گرفته است؟!
و چرا با وجود طرح ثقلی کم هزینه و در دست اجرای سد و تونل سبز کوه، طرح بن-بروجن با 545 متر ارتفاع پمپاژ، 255 کیلومتر خط انتقال و هزینههای سنگین سرمایهگذاری اولیه و بهرهبرداری جایگزین آن شده است.
با توجه به اینکه اهداف اعلام شده طرح سد و تونل سبز کوه تأمین آب شرب و صنعت بروجن فرادنبه و سفید دشت بوده است و بدون پمپاژ این اهداف قابل تحقق است به چه دلیل طرحی جایگزین آن شده است که با پمپاژ با ارتفاع زیاد، و هزینههای نگهداری و بهرهبرداری و استهلاک کلان از یک سو و انتقال آب از حوضه زایندهرود به حوضه کارون موجب اتلاف سرمایههای ملی و تشدید بحرانها در حوضه زایندهرود شده است.
*با کدام منطق اقتصادی و استدلال کارشناسی انتقال ثقلی و کم هزینه آب از طرح سبز کوه نادیده گرفته میشود و پاسخگوی تشدید بحران آب در حوضه زایندهرود کیست؟
اما پرسش اصلی این است که با کدام منطق اقتصادی و استدلال کارشناسی انتقال ثقلی و کم هزینه آب از طرح سبز کوه نادیده گرفته میشود و در قالب طرح بن ـ بروجن پمپاژ میان راهی با ارتفاع 215 متر برای رساندن آب به شهر بروجن جایگزین آن شده است، چرا طرح سبز کوه که هم اینک در دست اجرا است و بدون بارگذاری جدید بر حوضه بحرانزده زایندهرود آب مطمئن را بدون نیاز به پمپاژ تأمین میکند کنار گذاشته میشود و طرح بن ـ بروجن با چنان هزینه سرمایهگذاری و بهرهبرداری سنگین که نتیجهای جز تشدید بحران آب در حوضه زایندهرود ندارد در دستور کار قرار گرفته است.
*وزارت نیرو با بازنگری بیطرفانه باید وارد میدان شود
آیا وقت آن نرسیده است که وزارت نیرو با بازنگری بیطرفانه و کارشناسی طرح انتقال آب از زایندهرود به بن ـ بروجن و نسبت به تحمیل هزینههای کلان، غیرضروری و غیرقابل توجیه به کشور و بارگذاری بیشتر بر حوضه بحرانزده زایندهرود جلوگیری کند.
البته باید گفت، طرح تأمین و انتقال آب شرب و صنعت شهرها و روستاهای محور بن ـ بروجن شامل، ظرفیت 1800 لیتر آب در ثانیه، حجم سالانه 41 میلیون مترمکعب آب، محل تأمین آب رودخانه زایندهرود و پایین دست سد زایندهرود، ارتفاع پمپاژ 545 متر طی سه مرحله، پمپاژ مرحله یک 40 متر، پمپاژ مرحله دو 290 متر، پمپاژ میان راهی برای رساندن آب به شهر بروجن 215 متر، طول خط انتقال اصلی 115 کیلومتر، جنس ، قطر و فشار کار فولادی به قطر 1400 تا 500 میلیمتر و فشار کار حداکثر 25 اتمسفر، طول خط انتقال فرعی،140 کیلومتر،جنس، قطر و فشار کار،فولادی و GRP، قطر 1000 تا 200 میلیمتر و فشار کار حداکثر 20 اتمسفر است که دلایلی نیز برای غیر کارشناسی بودن و مغایرت طرح بن- بروجن وجود دارد.
*آبهایی که با هزینه زیاد از حوضه کارون به حوضه زایندهرود منتقل شدهاند با صرف هزینه زیاد به حوضه مبدأ بازگردانده شود
برداشت آب از زایندهرود و انتقال آن به شهرها و روستاهای محور بن ـ بروجن که عمدتاً در حوضه کارون قرار دارند به منزله انتقال آب از حوضه زایندهرود به حوضه کارون است، در واقع این طرح موجب میشود آبهایی که با هزینه زیاد از حوضه کارون به حوضه زایندهرود منتقل شدهاند با صرف هزینه زیاد به حوضه مبدأ بازگردانده شود، که اینجا باید پرسید، کدام منطق کارشناسی چنین اقدامی را که مغایر با مبانی مدیریت منابع آب است مجاز میداند!در حالی که حوضه زایندهرود هم اینک با بحران عمیق و چاره ناپذیر روبرو است و این طرح با بارگذاری جدید بر حوضه زایندهرود موجب تشدید بحران در حوضه زایندهرود خواهد شد که در همین راستا طرح سبز کوه سالانه 56 میلیون متر مکعب آب که بیش از 41 میلیون متر مکعب حجم آب هدفگذاری شده در طرح بن ـ بروجن است را به طور ثقلی به دشت بروجن در ترازی بالاتر از شهر بروجن انتقال میدهد و این در حالی است که تراز آب قابل تأمین طرح سبز کوه بدون نیاز به پمپاژ حدوداً 200 متر بالاتر از تراز آبگیری از زایندهرود در طرح بن ـ بروجن است.
همانگونه که ذکر شد هدف اعلام شده طرح انتقال آب سبز کوه تأمین آب شرب و صنعت بروجن بوده است و از آنجا که این طرح در دست اجرا است جایگزین کردن طرح پرهزینه و به لحاظ مبانی مدیریت منابع آب نادرست بن ـ بروجن به جای آن پذیرفتنی نیست.
*نمایندگان مردم استان اصفهان توضیح دهند که چرا در رابطه با اجرای چنین پروژهای موضعگیری نکردهاند؟
آنچه انتظار میرود این است که مسئولان به طور شفاف اطلاعات اجرای این پروژه را به منظور تنویر افکار عمومی و روشن شدن شبهات به مردم اطلاعرسانی کنند و همچنین مسئولان وزارت نیرو که متولی بررسی و اجرای چنین طرحهایی هستند در خصوص این طرح غیرمنطقی و مملو از شبهات سیاسی پاسخگو باشند.
درحالیکه اجرای طرح انتقال آب از زایندهرود به کارون در سایه سکوت مسئولان انجام میشود، که انتظار میرود، نمایندگان مردم استان اصفهان در مجلس شورای اسلامی توضیح دهند که چرا در رابطه با اجرای چنین پروژهای موضعگیری نکردهاند و این موضوع جز از دو جهت قابل توجیه نیست و آن اینکه یا اطلاع ندارند که عذر بدتر از گناه است و یا متسامح شدهاند که به همین روی بایستی پاسخگوی مردم و موکلان خود باشند.