شب یلدای سال 92، در شبی عزیز ولی سرد، در جمعی صمیمی و گرم، مسئولان باشگاه آرارات میزبان ما بودند. در آن شب از گذشته‌ها گفتیم و از آینده شنیدیم. به یاد آرارات قدرتمند سال های نه چندان دور از خاطرات گفتیم و به امید بازگشت آرارات، خبرهای خوب شنیدیم. آن چه می‌خوانید، حاصل گفت‌وگوی ما با چهار عضو باشگاه آرارات است.
زاریک آوایانس (رئیس کمیته فوتبال باشگاه آرارات)، خاچیک بابایانس (مدیر اجرایی کمیته فوتبال)، آرا جهانیان (رئیس هیات ورزشی باشگاه) و مارکار آقاجانیان (مشاور فنی باشگاه و مربی تیم ملی فوتبال ایران) چهار عزیزی بودند که به گرمی از ما پذیرایی کردند.
* فرارسیدن سال نو میلادی را به شما تبریک می‌گوییم. دوست داریم پیش از هر چیز کمی درباره ساختار باشگاه آرارات صحبت کنید.
زاریک آوایانس: سال بعد (1393) هفتادمین سالگرد تاسیس باشگاه است. اکنون باشگاه ما یک هیات فوتبال دارد که تقریبا شش ماه است شروع به کار کرده و هیات مدیره‌اش پنج نفر عضو دارد. تشکیلات باشگاه این طور است که هیات مدیره مرکزی در تهران فعالیت می‌کند و در چهار شهرستان نمایندگی داریم.
* چه شهرهایی؟
آوایانس: شهرهای تبریز ، ارومیه، شیراز و روستای گردآباد در ارومیه نمایندگی‌های ما هستند. باشگاه چهار بخش اصلی دارد. هیات ورزشی که پر عضوترین هیات باشگاه است، هیات فرهنگی – هنری، هیات پیشاهنگی - که البته ترجمه ارمنی نام هیات چیز دیگری است - و هیات بزرگسالان که از اعضایی تشکیل شده که سن‌شان بالا رفته و باشگاه آرارات از تجربیات این عزیزان استفاده می‌کند. این بخش تقریبا فعال‌ترین بخش باشگاه در حوزه درآمدزایی و اقتصادی است. مجمع عمومی نمایندگان باشگاه هر دو سال یک بار برگزار می‌شود که در آخرین مجمع که پارسال برگزار شد مصوب شد که بار دیگر تیم فوتبال بزرگسال آرارات را تشکیل دهیم. هیات ورزشی باشگاه بر همین اساس هیات فوتبال را تشکیل داد و ما هم از روز اول، دوستانی از جمله مارکار آقاجانیان را دعوت کردیم که از تجربیات‌شان استفاده کنیم. در وهله اول از ارامنه و در وهله دوم از افراد با تجربه غیر ارمنی برای مشاوره استفاده کردیم.
خاچیک بابایانس: ابتدا شب یلدا این سنت کهن و عید ایرانی و آریایی را به هموطنانم تبریک می گویم همچنین میلاد حضرت عیسی مسیح و فرارسیدن سال نو میلادی را نیز به تمام مسیحیان تبریک عرض می کنم. با توجه به صعود افتخار آفرین فوتبال کشورمان به جام جهانی می خواهم اشاره کنم که همیشه در جام‌های جهانی که تیم ملی ایران به آنها صعود کرده بود بازیکن ارمنی داشته‌ایم به جز سال 98 که مارکار می‌توانست در آن حضور داشته باشد. اکنون هم آندو تیموریان می‌تواند اولین بازیکن ارمنی باشد که در دو جام جهانی حضور داشته است.
* البته اگر خودش را مصدوم نکند!
آوایانس: (با خنده) سال 98 مارکار می‌توانست در جام جهانی باشد ، اما مشکلاتی پیش آمد.
مارکار آقاجانیان: یکسری مسائل در آن زمان پیش آمد که بعدها خودشان اعتراف کردند. من هم زیاد به دنبال حاشیه‌سازی نبودم و آن زمان چیزی نگفتم. اگر لازم باشد در جای خودش در این باره صحبت می‌کنم.
* از کم و کیف فعالیت‌های باشگاه در حوزه فوتبال بگویید.
بابایانس: فوتبال در باشگاه آرارات قدمتی بیش از 50 سال دارد و در این نیم قرن همواره بازیکنان بزرگی را به فوتبال کشور معرفی کرده و در مقاطعی نیز به عنوان قطب سوم فوتبال پایتخت به حساب می آمد. ولی متأسفانه، خرداد سال 86 آخرین حضور رسمی آرارات در رده بزرگسالان فوتبال ایران بود. این تیم در دسته دو بازی می‌کرد که متاسفانه در آن سال به دسته پایین‌تر سقوط کرد و به دلیل مشکلات مالی و برخی محدودیت‌ها امکان ادامه کار نداشت و منحل شد. از آن سال تاکنون باشگاه آرارات در رده پایه هم‌چنان فعالیت خود را ادامه داده است و تاکنون به طور میانگین سالانه 100 نفر را در سه رده نونهالان، نوجوانان و جوانان آموزش داده‌است. البته حضور علاقمندان در تابستان که مدارس تعطیل است، بیشتر می‌شود. اکنون خدا را شکر در رده نوجوانان و جوانان بازیکنان زیادی داریم که برخی از آنها دانشجو هستند. تقریبا هر سال بیست تا سی نفر ورودی جدید هم داریم که در تیم‌های مختلف به کار گرفته می‌شوند.
* گزینش شما فقط از ارامنه است؟ ارامنه بیشتر به چه رشته ورزشی گرایش دارند؟
بابایانس: بله! ما فقط از ارامنه گزینش می‌کنیم اما اساساً ارامنه ورزش‌دوست هستند و همه رشته‌های ورزشی را نیز دنبال می کنند. در حال حاضر یازده رشته ورزشی در باشگاه آرارات فعال است که هر کدام طرفداران خاص خودشان را دارند. هر چند فوتبال پرچمدار ورزش باشگاه است و طرفداران بیشتری دارد.
آقاجانیان: فوتبال در همه جای دنیا بازتاب بیشتری دارد. دیدید که وقتی تیم ملی ایران به جام جهانی صعود کرد چه بازتابی در کشور داشت.
* از چه سالی فوتبال پایه را در باشگاه راهاندازی کردید؟
بابایانس: کار در رده‌های پایه همواره در باشگاه ما جایگاه ویژه داشته اما مجدداً و به صورت جدی از سال 88 آغاز کردیم. در تیم نونهالان که در واقع مدرسه فوتبال ماست از "ادموند بزیک" که فوتبالیست سرشناسی بود، دعوت کردیم و او با وجود این که پیشنهادات زیادی داشت به خاطر تعصب به باشگاه و اعتقاد به کار ریشه‌ای چهار سال است که به ما کمک می‌کند. تیم نوجوانانمان را به "رافیک آقاجانیان" سپردیم. البته او با مارکار هیچ نسبتی ندارد. تیم جوانانمان را نیز "ماسیس هاکوپیان"، مهاجم قدیمی و کهنه کار آرارات هدایت می‌کند. در چهار سال گذشته هیچ تغییری در ترکیب کادر فنی تیم‌هایمان ندادیم و به همین دلیل معتقدیم که تیم‌های پایه‌مان به خوبی تقویت شده‌اند. خدا را شکر کم‌کم می‌توانیم ادعا کنیم که می‌توانیم مجدداً بازیکنان خوبی را تربیت و به فوتبال کشور معرفی کنیم.
* چرا آرارات دیگر تیم فوتبال بزرگسال ندارد؟
بابایانس: از سال 86 که تیم بزرگسالان آرارات منحل شد تاکنون روند مدیریت در فوتبال تغییرات زیادی کرده و حرفه‌ای شده است. آن زمان باشگاه توان رقابت با تیم‌هایی را که به طور مستقیم یا غیر مستقیم از دولت ارتزاق می‌کردند نداشت. باشگاه آرارات کاملا مردمی و خصوصی است. البته گهگاه کمک‌های دولتی به ما رسیده، اما ادامه‌دار نبوده و به همین علت کار ریشه‌ای صورت نگرفته و تیم بزرگسالان منحل شد، اما از سال 87 به دنبال تقاضای مردم و انتظار به حق هواداران باشگاه، هیات مدیره وقت تصمیم گرفت تا شرایط و زمینه احیاء تیم فوتبال بزرگسالان را فراهم کند. همان زمان کمیته‌ای تشکیل شد که راهکارهایی پیدا کند تا در دو، سه سال آینده تیم بزرگسالان دوباره شکل بگیرد، اما با توجه به تغییرات فوتبال و روند مدیریت آن نمی‌شد که با نحوه مدیریت سابق و سنتی کار کرد. هر سال شاهدیم که چند صد میلیارد تومان در فوتبال هزینه می‌شود. تیم‌هایی که هر کدام به نوعی در دولت ریشه دارند و از منابع مالی آن استفاده می‌کنند مشکل دارند ، چه برسد به ما که درآمد خاصی نداریم.
* برنامه‌ای برای تقویت مدیریت باشگاه دارید؟
بابایانس: اگر بخواهیم تیم‌های ریشه‌دار را حفظ کنیم باید راهکارش را پیدا کنیم. اعتقاد ما این است که تیم فوتبال آرارات 50 سال قدمت دارد و قطعا در این نیم قرن استخوان بندی مناسبی داشته که باقی مانده است. اگر از پتانسیل واقعی فوتبالمان و اصالت باشگاه به نحو احسن و درست استفاده کنیم می‌توانیم مجددا آن را راهاندازی کنیم. لذا از همان سال آغاز فعالیتمان، معیارهای مدیریت حرفه‌ای در باشگاه مطرح شد و مورد موافقت هیات مدیره و مجمع نمایندگان باشگاه قرار گرفت. امیدواریم با نحوه مدیریت جدید و سبک و سیاق حرفه‌ای که AFC و FIFA همواره بر آن تأکید داشته و بر اساس معیارهای باشگاه‌داری نوین بتوانیم بار دیگر تیم بزرگسالان را تشکیل دهیم. به همین منظور کمیته فوتبال باشگاه در قالب چارت سازمانی جدید خود، از افراد مجرب و متخصص در حوزه‌های مختلف اما با هدف مشترک استفاده کرده است.
آوایانس: کمیته فوتبال کنونی شش ماه است که به طور رسمی کارش را شروع کرده، ولی این کمیته از سال 87 فعالیت خود را آغاز کرده بود.
بابایانس: هدف نهایی ما احیای مجدد فوتبال آرارات است. اما می دانید که مشکلات و پیچیدگی‌های فوتبال امروز با دو دهه قابل مقایسه نیست و تغییرات اساسی به وجود آمده است بنابراین باید چالش‌ها و پیش‌نیازهای کار را در نظر بگیریم و بعد تیم را راه بیندازیم. در اولین قدم، راهکار اقتصادی را سرلوحه کار قرار دادیم تا تیم فوتبالمان بتواند استقلال مالی داشته باشد. آرارات مختص ارامنه است و همیشه کسانی بوده‌اند که لطف‌شان شامل حال باشگاه شده و به خاطر تعصب و تعلق خاطر به باشگاه به آن کمک کرده‌اند اما با توجه به حرفه‌ای شدن فضای کار تنها با تعصب و تعلق خاطر نمی‌شود تیم‌داری کرد، بلکه باشگاه باید با توانایی‌ها و پتانسیل واقعی خودش کار کند.
* پس می خواهید چه کار کنید؟
بابایانس: سعی داریم راهکارهای تدوین شده را عملی کنیم تا درآمد ثابتی داشته باشیم. این درآمد باید پشتوانه تیم باشد تا حضورمان در عرصه فوتبال ایران ماندگار شود. آرارات همیشه بازیکنان و مربیان متعصبی داشته که برایش کار کنند، اما ما نمی‌خواهیم در فوتبال زنگ تفریح باشیم بلکه می‌خواهیم پله‌ها را یکی یکی طی کنیم که حضور پررنگ‌مان در فوتبال را تضمین کنیم. در واقع صورت مسأله اصلی ما در حال حاضره حضور پیوسته و مداوم است نه تشکیل یک تیم فوتبال آن هم به صورت خرق الساعه و بدون در نظر گرفتن برخی پیش نیازهای اساسی. چون معتقدیم تحقق اهداف اصلی باشگاه فقط در سایه داشتن اهداف بلند مدت و مدیریت حرفه ای امکانپذیر است. در این صورت است که تیم فوتبال باشگاه می تواند اسپانسر مالی داشته باشد، فعالیت اقتصادی کند و روند حرفه ای خود را ادامه دهد.
هر گاه بحث فوتبال آرارات پیش آمده همه ناخودآگاه به فکر گذشته می‌افتند. این خوب است که تیمی اینقدر قدمت و اصالت داشته باشد و ما می‌خواهیم واقعا از این پتانسیل استفاده کنیم. ما فقط شعار استفاده از پیشکسوتان را نمی‌دهیم، بلکه واقعا از آنها در کار بهره می‌بریم. فکر نمی‌کنم باشگاهی مانند آرارات وجود داشته باشد که افرادش متعصبانه و با علاقه برایش کار کنند و هیچ پولی هم نگیرند.
* ولی حتما می دانید که کارتان خیلی سخت است؟
آقاجانیان: درست است که این کار سخت است، اما ما نمی‌خواهیم به لیگ برتر بیاییم و مانند بسیاری از تیم‌ها آسانسوری عمل کنیم و دوباره به پایین برویم. می‌خواهیم قدرتمندانه بیاییم و بمانیم. دوستان از چهار سال پیش کار کارشناسی می‌کنند و از روز اول هم با من مشورت کرده‌اند. همان روز به آنها گفتم که باید نگاه‌مان به پنج – شش سال بعد باشد. به آنها گفتم که فعالیت‌های اقتصادی با شما و کارهای فنی با ما. دیدگاه ما این نیست که از همین فردا یک تیم در لیگ یک یا دو داشته باشیم، بلکه دیدگاه ما این بود که کار را با مشاوره و ارتباطات لازم انجام دهیم و با اطمینان قدم به جلو بگذاریم. این کار سخت، اما شدنی است.
* برای این کار باید افراد متخصصی داشته باشید. وضعیت باشگاه از این نظر چگونه است؟
بابایانس: کمیته فوتبال ما تخصصی است. کار کمیته اقتصادی درآمدزایی و معرفی راهکارهای آن است. کمیته فنی ما هم مشاور‌های خوبی مثل مارکار دارد. همچنین قصد داریم روابط عمومی‌مان را چه با هواداران و چه با متولیان ورزش کشور تقویت کنیم. آرارات بین فوتبالی‌ها معروف است، اما خیلی‌ها آن طور که باید و شاید باشگاه، افتخارات و فعالیت‌هایش را نمی‌شناسند. مخصوصا در بدنه وزارت ورزش و جوانان هنوز جایگاه آرارات جا نیفتاده است. آرارات همیشه منش بازیکن‌سازی را رعایت کرده، اما با این حال هنوز مهجور مانده و جای ترقی دارد. باید نگاه بلند مدت داشته باشیم. کمک‌های موقت مانند قرص مسکن به صورت کوتاه مدت درد را کم کرده اما درمان نمی‌کند. همواره باشگاههایی ماندگار هستند که فکر بلند مدت دارند. در فوتبال ما خیلی‌ها آمدند که میلیاردی هزینه کردند و القابی مثل عابر بانک هم به آنها دادند، ولی دوام نیاوردند! آرارات با ساختار و پیشینه 70 ساله، آماده است که کار حرفه‌ای انجام دهد. اگر به عمق معیارهای حرفه‌ای‌گری که AFC به کشورها آموزش داده است، دقت کنیم متوجه می شویم که منظور آنها دقیقاً تقویت باشگاههایی است که پایگاه و ریشه مردمی دارند. ما پتانسیل بالا و نیروی انسانی مجربی داریم.
* گفتید که مجمع نمایندگان باشگاه تصمیم گرفته تیم بزرگسالان آرارات را احیا کند.پیش‌فرض‌های این کار را بررسی کرده‌اید؟
بابایانس: مجمع نمایندگان باشگاه در آخرین جلسه‌اش تاکید داشت که باید بر اساس معیارهای AFC قدم برداریم و تشکیلات جدیدی راه بیندازیم. هدف اصلی ما ماندگار کردن تیم بزرگسالان باشگاه است. اعتقاد هیات مدیره هم این است که باید برای این کار از افراد مجرب استفاده کنیم. ما کاملا آماده کار حرفه‌ای هستیم، اما متولیان ورزش کشور نیز باید دید درست و جامع به این موضوع داشته باشند. آرارات می‌تواند هر سال چندین بازیکن در سطح ملی معرفی کند. هر باشگاهی جرات این ادعا را ندارد، اما باور داریم سابقه درخشان باشگاه آرارات در این زمینه می تواند گواهی باشد بر این ادعا. ما با توجه به نگاه حرفه‌ای متولیان باشگاه و تخصصی که در آن وجود دارد می‌توانیم به این مساله فکر و عمل کنیم.
آقاجانیان: همین حالا هم در رشته‌های مختلف بازیکن در سطح ملی داریم. درست است که امکانات ما کافی نیست، اما همین حالا هم از باشگاههای دیگر جلو هستیم. می‌خواهیم آهسته و پیوسته پیش برویم. نه مثل برخی باشگاه‌ها که یک سال با هیاهو و جنجال کار می‌کنند و بعد می‌روند.
* سوالی که حالا باید از شما بپرسیم این است که چند جفت کفش آهنی دارید؟
بابایانس: اگر لازم باشد روزی یک جفت می‌خریم! (با خنده)
* از کجا شروع می‌کنید؟
بابایانس: هم اکنون تیم‌های نوجوانان و جوانان ما در دسته یک باشگاههای تهران بازی می‌کنند. سن بازیکنان این دو تیم که بالا برود باید تیم امید را راه بیندازیم و به موازات آن کم‌کم صدای پای تیم بزرگسالان را هم می‌شنویم. تا آن وقت برنامه‌های اقتصادی مختلفی داریم که باید اجرایی شوند. قبل از این که وارد کار تشکیل تیم بزرگسالان شویم، باید مطالعه و ظرفیت سنجی کنیم. اول باید وضعیت فوتبال کشور و سپس با پتانسیل واقعی خود را مقایسه کنیم. اصلی‌ترین دلیل این کار هم این است که تصمیم بگیریم چه زمانی و به چه نحو وارد فوتبال شویم. در این راستا از مشاوران کمک خواهیم گرفت. آرارات آنقدر معتبر است که به محض درخواست، خیلی‌ها برای کمک و مشاوره فنی به باشگاه خواهند آمد. درهای این باشگاه همواره بر روی افرادی که بخواهند در چارچوب مقررات باشگاه به ما کمک فکری دهند باز است.آرارات جزو معدود باشگاههایی است که تمام مسئولانش خیر خواهانه و غیر انتفاعی کار می‌کنند.
* همه اعضای هیات مدیره ارمنی هستند؟
بابایانس: بله. مشاوران زیادی داریم که ارمنی نیستند، اما اعضای باشگاه همه ارمنی هستند و این یک "باید" برای باشگاه است ولی بر این باور معتقدیم که همه ما متخصص نیستیم و به همین دلیل از مشاوران غیر ارمنی استفاده می‌کنیم.
* استفاده از نیروهای غیر ارمنی برای باشگاه آرارات خوب بوده، نمونه‌اش حسن حبیبی که دورانی مربی این تیم بود.
بابایانس: در عرصه مربیگری قطعاً همین طور است. پیش از حبیبی، مرحوم امیرآصفی از بزرگان آرارات محسوب می‌شد که مربی اخلاق هم بود و بازیکنان بزرگی را پرورش داد.
آقاجانیان: امیرآصفی، مربی من هم بود. همین حالا هم در تیم‌های مختلف مربیان غیر ارمنی داریم.
* آقای بابایانس، شما فارسی را خیلی خوب حرف می‌زنید و از واژه‌های دخیل عربی هم زیاد استفاده می‌کنید. دست کم ما قطعاً می‌دانیم که در فرهنگ شما واژه "ان‌شاءالله" به این شکل وجود ندارد اما شما بارها از آن استفاده کردید.
بابایانس: معادل اصطلاح "ان‌شاءالله" در زبان ارمنی وجود دارد. اما این واژه آنقدر استفاده شده که خارجی‌ها هم از آن استفاده می‌کنند.
آقاجانیان: خود کی‌روش از ماه دوم که به ایران آمده بود این اصطلاح را یاد گرفت و می‌گفت!
* فوتبال ایران نسبت به سال 86 خیلی هم حرفه‌ای نشده، ضمن این که آرارات چیزهایی دارد که حسرت خیلی از باشگاه‌ها است. اصالت، امکانات و تعصب آدم‌هایی که در اطرافش هستند، چیزهایی هستند که باشگاههای دیگر آنها را ندارند. مهم است که آرارات دوباره شناسانده شود و فوتبال ما به دورانی بازگردد که باشگاههای با اصالتی مثل آرارات، شاهین، دارایی و غیره در آن حضور داشتند.
بابایانس: فقط بحث باشگاه آرارات نیست. در همین تهران باشگاههای زیادی سرمدار فوتبال بودند، اما حالا اثری از آنها نیست. وزارت ورزش و جوانان باید تیم‌های مردمی را احیا کند. کارشناسان فوتبال همیشه نقطه ضعف این رشته را نداشتن رده پایه دانسته‌اند. چرا؟ چون باشگاههایی که می‌توانند در پایه رده‌های کار کنند دیگر نیستند. باشگاه باید پایه مردمی داشته باشد که بتواند در رده پایه کار کند. همین حالا اگر سرزده به داخل رختکن تیم نوجوانان یا جوانان ما بروید، بدون شک خواهید دید که مربی ما از مسائل آموزشی و اخلاقی برای بچه‌ها حرف می‌زند. کسی که وارد آرارات، شاهین یا راه‌آهن می‌شود فقط فوتبال یاد نمی‌گیرد، بلکه آموزش می‌بیند که چطور با بزرگ‌تر‌ها و پیشکسوتان باشگاه رفتار کند. این چیزها برای خانواده‌ها مهم است. برای همین هر وقت فراخوان می‌دهیم استقبال زیادی می‌شود.
* خیلی‌ها شعار کار در فوتبال پایه را می‌دهند.
بابایانس: اگر واقعا بخواهیم شعار نمی‌دهیم اولین قدم ما باید تقویت تیم‌های ریشه‌دار باشد. باشگاه آرارات در دنیا کم نظیر است. این که یک باشگاه نماینده اقلیت دینی در یک کشور بتواند در رده‌ها و رشته های مختلف آن هم در دو گروه آقایان و بانوان تیم‌داری کند، اگر نگوییم بی نظیر ولی کم نظیر است. آرارات از سالها قبل روح حرفه‌ای را در خود مستتر می‌دید و از این روی بازیکنان ملی پوش و لژیونر زیادی را به فوتبال ملی ایران تقدیم کرده است. چهارمین گلزن برتر تاریخ لیگ برتر (ادموند بزیک) یک ارمنی است و امسال مارکار تا سطح مربیگری در کادر فنی تیم ملی هم بالا رفت.
* پس معتقدید که آرارات می‌تواند وارد کار حرفه‌ای شود؟
بابایانس: با وجود این که خیلی‌ها فکر می‌کنند آرارات نمی‌تواند وارد کار حرفه‌ای شود، ما معتقدیم که الفبای کار را بلدیم و نیز معتقدیم که منظور AFC از سرلوحه قرار دادن تیم‌های فوتبال قطعا تیم‌های ریشه‌داری مثل آرارات است. خیلی از باشگاه‌ها سعی می کنند تا برای خود تاریخچه بسازند و نمی‌توانند، اما ما این تاریخچه را داریم. اگر وزارت ورزش و جوانان با این رویکرد به ما نگاه کند می‌توانیم در آینده قطب فوتبال آسیا باشیم.
آقاجانیان: اگر تیم بزرگسالان دوباره تشکیل شود، یقیناً انگیزه جوانان و نوجوانان ما هم بیشتر می‌شود و ما به دوران طلایی آرارات باز می‌گردیم.
* کمی به گذشته بازگردیم. اصلا چه شد که آرارات با آن سابقه و پیوستگی در فوتبال ایران از سطح اول فوتبال کنار رفت و بعد هم محو شد؟
آرا جهانیان: به قول یکی از پیشکسوتان برای ما وارد شدن به عرصه فوتبال حرفه‌ای یعنی بازی با آتش. در سال‌های اخیر توان رقابت در بازار فوتبال را نداشتیم. هزینه‌هایی که در فوتبال می‌شد از توان ما خارج بود. زمانی آرارات توان رقابت با باشگاههای دیگر را داشت و با حمایت هوادارانش می‌توانست خود را به عنوان یکی از پر تماشاگرترین تیم‌ها معرفی کند، اما بعدها تفاوت زیاد شد. آرارات مجبور شد کنار بکشد، اما امیدواریم که بتوانیم این غیبت چند ساله را جبران کنیم و با حمایت‌های مالی به جایگاه اصلی باز گردیم.
بابایانس: مشکل اصلی فوتبال ایران نحوه ورود اشتباهش به فوتبال حرفه‌ای بود. فدراسیون به یکباره تصمیم گرفت که بحث فوتبال حرفه‌ای را مطرح کند. همان روزها مرحوم ناصر حجازی می‌گفت که "در فوتبال حرفه‌ای ما فقط شماره پیراهن‌ها لاتین شده!" تیم‌های مردمی بودجه ندارند و حمایت مالی نمی‌شوند و در این فوتبال حرفه‌ای دوام نمی‌آورند. وقتی هزینه‌های فوتبال سر به فلک می‌کشد باشگاه نمی‌تواند رقابت کند. این گونه بود که آرارات، شاهین، بانک ملی و مانند آنها از بین رفتند. فدراسیون باید برای این کار دوران گذار تعیین می‌کرد. البته الان هم دیر نیست. اگر نگاه درستی وجود داشته باشد تیم‌های ریشه‌دار برمی‌گردند، چون شاکله حرفه‌ای دارند.
آقاجانیان: یکی از نمونه‌های این مساله شاهین بوشهر بود که به لیگ برتر صعود کرد، اما خیلی زود به لیگ یک برگشت و بعد هم به لیگ دو رفت و در آخر هم منحل شد. شاهین بوشهر تیم مردمی بود، اما توان رقابت نداشت.
* چطور امیدوارید که با تفاوت نگاه‌هایی که نسبت به باشگاههای سازنده‌ای نظیر شما و استقلال و پرسپولیس وجود دارد، نگاه وزارت ورزش و جوانان را تغییر دهید؟ به نظر می‌رسد باید روزی دو جفت کفش آهنین بپوشید!
بابایانس: قصد نداریم باری بر روی دوش وزارت ورزش و جوانان باشیم.
* منظور ما این است که دو باشگاه سرخابی آنقدر برای وزارت ورزش و جوانان مساله دارند که شاید وقت به شما نرسد.
آقاجانیان: تیم‌هایی مثل آرارات و شاهین می‌خواهند روی پای خود بایستند.
* بگذارید سوالمان را این طور بپرسیم؛ برنامه شما برای تغییر نگاه وزارت ورزش و جوانان چیست؟
بابایانس: فکر نمی‌کنم که متولیان ورزش کشور آنقدرها هم که به نظر می‌رسد کم لطف باشند. چهار سال پیش در اختتامیه المپیک ارامنه ، رییس هیات مدیره باشگاه گله کرد که سازمان تربیت بدنی، آرارات را فراموش کرده است. درست سه روز بعد از آن آقای سعیدلو که رییس وقت سازمان تربیت بدنی بود به باشگاه آمد و این یعنی اخبار ما را پیگیری می‌کرد. فکر نمی‌کنم که نگاه مسئولان به ما سرد و بدبینانه باشد. ضمن این که وزیر ورزش و جوانان آخرین وزیری بود که تکلیفش روشن شد.
آوایانس: در برنامه پنج ساله دولت و چشم انداز 20 ساله طرح توسعه اماکن ورزشی خصوصی آمده است. بانک مرکزی باید وام بلند مدت بدهد و سایر ارگان‌ها مثل شهرداری تهران هم از نزدیک با ما همکاری می‌کنند.
بابایانس: فدراسیون فوتبال هم که سند چشم انداز توسعه فوتبال را تدوین می‌کند خیلی روی فوتبال پایه تاکید دارد. اکنون همه نگاه‌ها به تیم ملی است، چون فوتبال ایران به جام جهانی صعود کرده و این قابل درک است. قطعا بعد از جام جهانی فراغت فکری وزیر و اطرافیانش بیشتر می‌شود.
آوایانس: باشگاه‌ها خودشان باید حرکت جدید و بلند مدت داشته باشند. شاید باشگاه‌ها خودشان راغب به این کار نبودند که از سوی مسئولان حمایت نشده‌اند. ما می‌خواهیم این کار را شروع کنیم و ان‌شاءالله به هدف می‌رسیم.
بابایانس: نمی‌خواهیم باری روی دوش هیچ ارگانی باشیم. اتفاقا اگر درست عمل شود، باری را از دوش متولیان بر می داریم.
آوایانس: AFC به باشگاه‌ها به عنوان یک بنگاه اقتصادی نگاه می‌کند.
* کمی هم درباره یازده رشته‌ای که در باشگاه آرارات فعال است بگویید؟
جهانیان: تیم بسکتبال بانوان ما در سوپر لیگ بسکتبال مدعی قهرمانی است و امیدواریم امسال هم مقام خوبی را کسب کند. بسکتبال مردان ما کمی ضعیف شده و فعلا در دسته یک تهران کار می‌کند. بسکتبال ما در رده جوانان، نوجوانان، نونهالان و امید هم فعال است. والیبال بانوان ما در لیگ تهران بازی می‌کند و در رشته‌های دیگری مثل تنیس، دوومیدانی، پینگ‌پنگ، تکواندو، بوکس، سنگ‌نوردی و شنا هم فعالیم.
* درآمد‌های باشگاه در 69 سال گذشته از کجا تامین می‌شده است؟
جهانیان: در گذشته هزینه‌ها با امروز قابل قیاس نبود. آن زمان منبع درآمد باشگاه حق عضویت بود که با توجه به هزینه‌های آن روز، تمام گردش مالی باشگاه را تامین می‌کرد.
* حق عضویت باشگاه آرارات چقدر است؟
جهانیان: در رده‌های سنی مختلف تفاوت دارد، اما بزرگسالان سالی 60 هزار تومان پرداخت می‌کنند که در مقایسه با سایر باشگاه‌ها خیلی کم است. اعضای باشگاه پرداخت حق عضویت را یک جور انجام وظیفه می‌دانند که با استفاده از آن گوشه‌ای از مسائل باشگاه حل شود وگرنه اعضای باشگاه بدون حقوق کار می‌کنند و انتظار مالی ندارند.
* گفتید که آرارات یک بخش فرهنگی هم دارد. کار این بخش فرهنگی چیست؟
جهانیان: باشگاه آرارات چهار بخش عمده دارد. بزرگ‌ترین بخش آن ، بخش ورزشی است. بخش دیگر فرهنگی – هنری است که اقسام رشته‌های هنری، از جمله ادبیات، تئاتر ، گروه کر و حرکات موزون را شامل می‌شود. کمیته پیشکسوتان هم از افرادی تشکیل شده است که مایلند به باشگاه کمک کنند و در زمینه‌های اجتماعی هم فعالیت داشته باشند. شرایط آنها طوری است که نمی‌تواند در بخش‌های فرهنگی و هنری کار کنند. همچنین یک بخش پیشاهنگی هم داریم.
آرارات جزو معدود باشگاههایی است که فعالیت‌های فرهنگی – هنری را به موازات فعالیت‌های ورزشی‌اش انجام می‌دهد. نام باشگاه در زبان ارمنی "باشگاه فرهنگی آرارات" است. یعنی باشگاه آرارات پسوند ورزشی ندارد. با این حال بیشتر مردم آرارات را با ورزشش می‌شناسند. 60 – 70 درصد هزینه‌های باشگاه هم در بخش ورزش متمرکز است، اما در اسم باشگاه واژه ورزشی نیامده، چون معتقدیم که ورزش جزئی از فرهنگ ما است.
* ورزش در آیین شما چه جایگاهی دارد؟ به عنوان مثال در اسلام انجام رشته‌های ورزشی خاصی سفارش شده است، آیا چنین بحثی در فرهنگ شما وجود دارد؟
جهانیان: اگر بخواهم به این بحث از دید دینی نگاه کنم باید محتاط حرف بزنم، چون تخصص من نیست، اما در کتاب آسمانی ما نحوه بیان و نگاه به موضوعات فرق می‌کند و ما در انجیل به صورت احکام چیزی نداریم. انجیل داستان زندگی حضرت مسیح (ع) و حواریون ایشان است، اما در ریشه‌های فرهنگی ما مثال‌هایی می‌توان از اهمیت ورزش دید. مثلا در ارمنستان عهد باستان، پادشاهی بوده که در مسابقات المپیک باستانی قهرمان کشتی بوده است. جزئیات این داستان مفصل است، اما جزو قدیمی‌ترین و شیرین‌ترین روایت‌های ماست.
* برای این که چرخ‌های باشگاه روان‌تر بچرخد به چه چیزی نیاز دارید؟
جهانیان: بزرگ‌ترین مساله ما مالی است. انتظار نداریم که سربار کسی باشیم. مسئولان هر گاه به اینجا آمده‌اند لطف‌شان شامل حال ما شده و مبالغی را به ما اختصاص داده‌اند، اما انتظار نداریم که به ما موردی پول بدهند، بلکه باید برنامه بلند مدت درآمدزایی داشته باشیم که چرخ باشگاه بچرخد. ضمن این که باشگاه آرارات متعلق به قشر اقلیت است. نگاه بدون تبعیض به آن به مرور زمان ضعیفش می‌کند. این باشگاه باید حمایت شود. یکی دیگر از مشکلات امروز ما مدیریت حرفه‌ای است. اکنون مسئولان باشگاه کار خود را دارند و در کنارش در باشگاه فعالیت می‌کنند، اما باشگاه به مدیریتی نیاز دارد که تخصصی باشد و دائم فعالیت کند. ما نوبتی کار را به دست می گیریم و مدیریت‌مان غیر حرفه‌ای است. باید نیروی انسانی و بخش علمی و تجربی را با هم تلفیق کنیم تا بازدهی داشته باشد.
بابایانس: در دوره گذاری که تعریف کرده‌ایم ، کمیته فوتبال قصد دارد که تعصب اعضای باشگاه را با مدیریت حرفه‌ای عجین کند.
جهانیان: این که می‌گویید مدیران برخی از باشگاه‌ها زیاد به دفتر وزیر می‌روند به این دلیل است که آنها وظیفه‌شان همین است. حقوق می‌گیرند که این کار را انجام دهند در حالی که مسئولان باشگاه ما باید اول به فکر کار و زندگی خودشان باشند.
* در صحبت‌هایتان چند بار به شاهین اشاره کردید. شعار شاهین "اول اخلاق، دوم درس و سوم ورزش" بود. شما برای این اخلاق چه می‌کنید و روی درس بازیکنان چقدر حساس هستید؟
بابایانس: پاسخ سئوال شما را با یک مثال می دهم. ما کنار سرمربی تیم‌ها یک مربی داریم که یکی از وظایف اصلی‌اش کنترل منظم برنامه‌های درسی و غیر فوتبالی بازیکنان است. در هر روزی از هفته با مربی تیم تماس بگیرید از آخرین وضعیت بازیکنانش خبر دارد. آنها هر چند ماه یک‌بار هم با والدین بازیکنان جلسه می‌گذراند تا از روند درسی آنها مطلع شوند. حتی ما حاضریم متضرر شویم ولی در فصل امتحان به بازیکنان اجازه می‌دهیم که کمتر به تمرین بیایند. یا به طور مثال، مربی تیم نوجوانان ما چند هفته پیش به همراه سرمربی به مدرسه سه نفر از بازیکنان رفته بود و بیش از یک ساعت با مدیر مدرسه و معلم ورزش آنها صحبت کرده بود و از وضعیت تحصیلی و اخلاقی بازیکنان مطلع شده بودند.
بابایانس: مهم‌ترین فاکتور برای ما "اخلاق" است. امکان ندارد بازیکنی بدون سلام به بزرگ‌تر وارد جایی شود. در باشگاه ما همه می‌دانند که چطور باید با بزرگ‌تر و پیشکسوت رفتار کنند. هفته گذشته تیم نوجوانان باشگاه در لیگ یک تهران بازی داشت، مارکار با کسوت و جایگاهی که دارد از نزدیک این بازی را دید. در نتیجه "بچه‌های" ما که بازی می‌کردند با دیدن او می‌فهمیدند که کسی آنها را می‌بیند و انگیزه پیدا می‌کردند. کسانی که در آرارات بازی می‌کنند اول باید اسم بزرگ این باشگاه را بشناسند و بدانند که چه کسانی این پیراهن را پوشیده اند. ما ثابت کرده‌ایم که ورزش مشکلی برای درس خواندن نیست و حتی می‌تواند به آن کمک کند.
* برای بهبود روابط عمومی باشگاه چه کرده‌اید؟
بابایانس: برای اولین بار وب سایت کمیته فوتبال را با هدف استفاده درست و نه شعاری ظرفیت هواداران واقعی باشگاه در سرتاسر دنیا و معرفی فعالیتها و تصمیمات باشگاه در عرصه فوتبال، راهاندازی کرده‌ایم. مخصوصا با رشد فزاینده فضای مجازی می‌توانیم از پتانسیل هوادار باشگاه از آن سوی دنیا استفاده کنیم. یکی از هدف‌های اصلی ما جذب این هواداران برای کمک فکری و مالی است. آراراتی‌های قدیمی در کشورهای مختلف کار می‌کنند و می‌توانند به ما ایده بدهند.
آوایانس: مورد دیگری که وجود دارد این است که ما جزو موسسین اتحادیه باشگاههای فوتبال ایران هستیم، اما الان به جلساتش دعوت نمی‌شویم! زمانی آقای علی محمد مرتضوی (دبیر اتحادیه باشگاه‌ها ) به ما گفت که چون چند بار نیامده‌اید، دیگر دعوت‌تان نکردیم! تاکید ما این است که باشگاههای ریشه‌داری مثل آرارات باید در کنار هم قرار بگیرند و با انتقال تجربیات به یکدیگر کار وزارت ورزش و جوانان را آسان‌تر کند.
***
شب یلدا شبی است که در آن، ارواح درگذشتگان به انتظار می‌نشینند تا بازماندگان‌شان از انها یاد کنند. دوست داریم در پایان این گفت‌وگو از ستارگان درخشان آرارات که دیگر در بین ما نیستند هم یاد کنیم.
بابایانس: این‌ها تنها بخشی از کسانی هستند که روزگاری برای آرارات و فوتبال ارامنه افتخار می‌آفریدند.
آغاسی هاکوپیان، واهیک باغومیان، هایکو خدابخشیان، واهیک باغداساریان، آرشاک صادقیان، آرسن ست آقایان، ویگن عنبرچیان، ژان غازاریان، آندره تیمورخانی، رافیک هارطونیان، میهران پطروسیان، آوو باغداساریان، ژوزف شاهینیان، وازریک عیسی قلیان، آشوت آوتیان، سامسون آواساپیان، ورژ قهرمانیان.
روحشان شاد و یادشان گرامی باد.
