صراط: به سراغ او
رفتیم تا از اتفاقات اخیر کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی پرده بردارد
و از نقش این کمیسیون در «امضای توافقنامه ژنو»، «ورود بحث برانگیز هیات
پارلمانی اروپا به ایران»، «دیدار جنجالی هیات پارلمانی اروپا با مجرمان
امنیتی در خاک ایران»، «جلسات کمیسیون امنیت ملی با وزیر اطلاعات و وزیر
امور خارجه» و همچنین «سفر جک استرا به ایران» بپرسیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی در مورد دیدار پنهانی هیات پارلمانی اروپا با مجرمان امنیتی توضیحاتی ارائه می دهد و مسئولیت پیش بینی این اتفاق را بر عهده نهادهای امنیتی و وزارت خارجه می داند و می گوید: « پیش بینی این دیدار در خاک جمهوری اسلامی توسط نهاد های امنیتی و وزارت خارجه باید انجام میشد . نماینده مجلسی که کلی دغدغه مسائل سیاسی دارد که نمی تواند صبح تا شب بنشیند تا یورونیوز را رصد کند. نهادهای امنیتی باید این موضوع را به کمیسیون اطلاع میدادند، کمیسیون امنیت ملی که ابزارکار اطلاعاتی امنیتی ندارد.»
در ادامه این مصاحبه به رصد اخبار داخلی مجلس پرداختیم، جهانگیرزاده که عضو شورای مرکزی فراکسیون رهروان نیز محسوب میشود گمانهزنیها پیرامون ادغام فراکسیونهای رهروان و اصولگرایان را نادرست می داند و اقدامات انجام شده از سوی برخی نمایندگان مجلس برای تشکیل فراکسیون «اعتدال» و «صدای ملت» را کاری با رویکرد انتخاباتی میداند که سودای رسیدن به کرسیهای مجلس دهم را در سر دارد.
وی همچنین به شعار طرفداران دولت مبنی بر «دیروز پاستور، امروز بهشت، فردا بهارستان» اشاره میکند و سر دادن این شعار را زمینهساز تقابل با مجلس میداند. او در ادامه به اظهارات توهین آمیز ترکان مشاور ارشد روحانی اشاره می کند و بیان اینگونه اظهارنظرها از سوی برخی نزدیکان دولت را با هدف مدیریت آینده مجلس می داند و می گوید: «آقای روحانی تاکنون نگاه احترام آمیزی به مجلس داشته است و دولتیها و نزدیکان ایشان هم باید مراقب باشند تا این نگاه عمومیت پیدا کند. اما در این بین جریان سیاسی خاصی به دنبال تخریب رابطه دولت و مجلس است و افراطیون اصلاحطلب مایل اند خودشان را در لباس اعتدال وارد ماجرا و کارزار کنند.»
«رانت خواری 650 میلیون یورویی» و آخرین وضعیت «پرونده کرسنت» از دیگر سؤالات ما بود که او از پاسخدادن به این سؤالات امتناع کرد.
در ادامه مشروح گفتوگو با عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس و همچنین عضو شورای مرکزی فراکسیون رهروان ولایت را میخوانید؛
* نقش کمیسیون امنیت ملی در بحث توافق نامه ژنو چه بود؟
نه تنها در این دوره بلکه در دوره های مختلف هم چنین بوده است که کمیسیون نقش ناظر دارد شما نمی توانید این را خارج از قانون اساسی بدانید موضوعات اجرایی برعهده دولت است، نظارت برعهده مجلس است. شما اگر نگاه هم کنید متن تدوین قانون اساسی را در همان جا می بینید که اولویت با مجلس است و آن ساختار ها و جایگاه ها دقیقا تعریف شده است.
من هیچ گونه تعارضی میان نوع نگاه مجلس یا نوع همکاری های مجلس با مذاکره کنندگان در طی دوره های قبل نمیبینم الی یک مورد و آن هم این است که در دوره های قبل کسانی که مذاکره می کردند به لحاظ ساختار های قانونی، نه نیاز به رای اعتماد مجلس داشتند و نه توسط مجلس می توانستند استیضاح بشوند. پس میزان پاسخگویی شان بسیار کمتر بود.
* به نظر شما هماکنون توافق نامه ژنو توسط آمریکا و اروپا نقض نشده است؟
به دلیل افزایش تحریم ها؟
*بله هم به دلیل افزایش تحریم ها و هم تهدید هایی که از سوی مقامات اروپایی و آمریکایی علیه جمهوری اسلامی ایران بیان می شود.
یک واقعیت ماجرا این است که هر دو طرف ماجرا، چه جمهوری اسلامی، چه غربی ها به دنبال این هستند که امتیاز بزرگتری را از طرف مقابل بگیرند.
از طرف غربی ها این رویکرد خیلی جدی تر ابراز می شود، چون در جمهوری اسلامی نگاهها هم سو تر است و علی رغم همه اختلاف ها و انتقاداتی که هست ما در میان جریانات داخل کشور شاهد یک دستی و یک نگاهی بیشتری هستیم.
تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی با پشتیبانی رهبرانقلاب برای خودش یک ظرفیت فوق العاده ای ایجاد می کند و وارد مذاکره می شود، اما غربی ها باید به چند جا پاسخ بدهند. خود آمریکایی ها باید به جریانات داخلی صهیونیستی در آمریکا پاسخگو باشند، باید به خود نتانیاهو و جریانات موجود در سرزمین های اشغالی پاسخگو باشند، به اعراب منطقه باید پاسخگو باشند، کار آنها به مراتب دشوار تر از تیم مذاکره کننده ایرانی است.
یعنی آمریکا در موضوع مذاکرات هسته ای از یک جایگاه ابر قدرتی پایین آمده است و در یک جایگاه مذاکره کننده نیابتی از جانب سهام داران خودش چه در برخی از کشور های عربی و رژیم صهیونیستی بر آمده است که به نظر من یک ضعف عمده برای آمریکا محسوب میشود.
اما اینکه ما فکر کنیم در مذاکرات امتیاز هایی که به طرف مقابل داده ایم فوق العاده بوده و دست آورد هایمان کم بوده است به نظر من نباید این چنین به ماجرا نگاه کرد، به هر ترتیب خروج از گره های موجود هم برای جمهوری اسلامی و هم برای غربی ها مهم بود.
البته این در یک دوره شش ماهه مورد بررسی قرار خواهد گرفت، از پایان این ماه باید تحریم ها طبق روندی که توافق شده کاسته شود. اگر این روند به صورت منطقی طی شد و ادامه پیدا کرد خب جمهوری اسلامی ایران سر قرار خود باقی خواهد ماند و گرنه امکان خروج از توافق نامه را برای ایران مهیا می کند.
تا الان وارد هیچ مذاکره ای نشده بودیم، خب شرایط را تحمل کرده بودیم. از این به بعد هم از این تفاهم خارج شویم هیچ اتفاق قابل ملاحظه ای رخ نخواهد داد. اگرچه شما می دانید، برخی سناتورهای آمریکایی دنبال تسویه قطع نامه هستند و مایلاند که از طریق شورای امنیت هم عملیاتی کنند، که اگر کشوری در این مرحله از این تفاهم نامه خارج شد، بر اساس توافقات بین المللی یا منشورهای سازمان ملل بتوانند با جمهوری اسلامی برخورد کنند.
نکته مهم تر این است که کسانی که مذاکره کننده هستند باید زمینه خروج را در صورت نقض تعهدات طرف مقابل به صورت قانونی از طریق توافق نامه فراهم کنند. این مهم ترین بخش ماجرا است که باید یک همچین اتفاقی صورت بگیرد که همانطور که وارد شدیم باید به همان شکل هم امکان خروج را باید فراهم کنند. اگر این امر صورت بگیرد خیلی امر دشواری برای ادامه مذاکره نخواهیم داشت.
* در جلسه ای که با وزیر اطلاعات و وزیر امور خارجه در مجلس داشتید، چه کسی مسئولیت دیدار هیات پارلمانی اروپا با مجرمان امنیتی را به عهده گرفت؟
این گروه تحت عنوان گروه روابط پارلمانی جمهوری اسلامی و اروپا، از دوره هفتم شروع می شود، در دوره هشتم عملیاتی شد، یک جلسه ما به اروپا رفتیم و در بروکسل مذاکراتی را با رئیس پارلمان اروپایی و هم با مجموعه فراکسیون های حاضر در پارلمان های اروپا داشتیم، حتی با آقای سولانا هم یک دیدار سرپایی داشتیم.
در طی این مدت پیش در خواست داشتند و آن این بود که با برخی از کسانی که تحت عنوان امنیتی بازداشت شده یا آزاد شده بودند، دیدار داشته باشند که هیچ گاه مورد پذیرش قرار نگرفت.
در ادامه همان روند، آنها در این دور بدون تقاضای پیش شرط تقاضای حضور در جمهوری اسلامی را داشتند، به صورت رسمی هم هیچ چیزی از سوی آنها برای دادن جایزه ساخاروف به مجرمان امنیتی فتنه 88 اعلام نشد.
*اما این موضوع به صورت رسمی طی مصاحبه ای منتشر شده است.
اشکال نداره، من می گویم خلاف واقعه است دیگر.
*شاید گفتن این موضع به آقای جلالی خلاف واقع باشد اما اینکه خانم کرونبرگ رئیس هیئت اروپایی قبل از سفر به ایران در مصاحبه با یورونیوز اعلام کرده بودند که ما برای اهدا جایزه ساخاروف به ایران میرویم که حقیقت دارد و مستند است، این موضوع اعلام شده بود و مسئولین مربوطه باید اطلاع می داشتند.
مانیتورینگ کار نمایندهای که می رود مذاکره میکند که نیست، نماینده وقت این نوع کارها را ندارد.
*حتی پیش بینی هم نمیشد کرد؟
بله، اشکال ندارد پیش بینی اش توسط نهاد های امنیتی و وزارت خارجه باید انجام شود. نماینده مجلسی که کلی دغدغه مسئله سیاسی دارد پیگیری مسائل بودجه را دارد، مسائل شهرستان را دارد این که نمی تواند صبح تا شب بنشیند جلوی یورونیوز و غیره تا رصد کند. نهادهای امنیتی باید این موضوع را به کمیسیون اطلاع بدهد. کمیسیون که ابزارکار اطلاعاتی امنیتی ندارد این وظیفه نهادهای امنیتی است.
*خب الان مسئولیت این دیدار را چه کسی برعهده گرفته است؟ نقش نظارتی مجلس بر روی این وزارتخانهها که وظیفه همراهی هیات پارلمانی را بر عهده داشتند چگونه تعریف می شود؟
منعی ندارد. هر دیداری که صورت بگیرد امنیت مذاکره کنندگان با نهاد انتظامی است، هشدار های امنیتی توسط وزارت اطلاعات است، هشدارهای سیاسی توسط وزارت خارجه است. این یک مذاکره کننده است و یک مقام تشریفاتی است. هیات پارلمانی اروپا باید به نهادهای امنیتی اطلاع می دادند. 4 نفر به عنوان هیات پارلمانی اروپا آمدند از توی هتل سوار یک ماشین شدند و رفتند یک جایی و یک اتفاقی هم افتاده است. این که دیگر به عهده میزبان نیست. میزبانی که نماینده مجلس است و چهار تا ملاقات می کند و بعد خداحافظی می کند و میرود که مسئولیت مابقی دیدارهایش با نماینده مجلس نیست. حفظ امنیت آن ها و تشریفات آنها هرکدام مسئول خودش را دارد.
*متوجه نشدیم اینکه این افراد می آیند و در خاک جمهوری اسلامی ایران همچین ملاقاتی را ترتیب می دهند بر عهده کدام نهاد است؟ وزارت اطلاعات باید پاسخگو باشد و یا وزارت امور خارجه؟
به لحاظ رسمی باید از وزارت خارجه اجازه می گرفتند. چون روال کار این است که ما در خارج از کشور اگر بخواهیم ملاقات خاصی را انجام بدهیم از طریق وزارت خارجه انها انجام می دادیم. این رفتار آنها بر خلاف شعون دیپلماتیک بود، از وزارت خارجه باید چنین مجوزی را می گرفتند.
*وزارت خارجه هیچ اطلاعی از موضوع نداشته است؟
نداشته است؛ به صورت پنهانی رفته و در سفارت یونان نشستند و دو نفر را هم دعوت کردند. اینکه می گوییم چرا به صورت پنهان این کار خلاف را انجام دادند. اگر درخواست رسمی می کردند می گفتند ما در جمهوری اسلامی می خواهیم چنین کاری را انجام بدهیم ممکن بود مورد موافقت قرار بگیرد و ممکن بود مورد موافقت قرار نگیرد. این رفتار هیات پارلمانی اروپا خلاف بود.
* در خصوص ورود جک استرا به ایران، نگرانی وجود نداشت که اتفاقاتی که در خصوص سفر هیئت پارلمانی اروپا به ایران رخ داد، تکرار شود؟
ببینید یکی از نقاط مورد اهتمام رئیس مجلس در دو دوره از ریاستش، استفاده از ظرفیت دیپلماسی پارلمانی است. محدود به کشور های غربی هم نیست. نظر رئیس مجلس هم در دوره هشتم و هم در دوره نهم این بوده است که ما برویم از ظرفیت روابط پارلمانی برای توسعه روابط با یک سری کشور ها استفاده کنیم.
این یک زمینهای است که می شود استفاده کرد. جک استرا از مدت ها پیش تقاضای سفر داده است و مورد پذیرش قرار گرفته است، رفتار اشتباه گروه پارلمانی اروپا نباید مانع از ادامه همکاری ما با سایر پارلمان های دنیا شود.
این ظریفتی برای کشور است. قرار نیست با چهار تا های و هوی و رفتار غیر منطقی ما درب کشور را ببندیم. حال اینکه دقت بیشتری شود تا آثار مثبتی داشته باشد به جای آثار منفی، این امر درستی است.
* بپردازیم به اخبار داخلی مجلس، آیا احتمال ادغام فراکسیون رهروان با فراکسیون اصولگریان مجلس وجود دارد؟
این که در دوره های گذشته هم دو تا فراکسیون در هم ادغام شوند چنین چیزی را ما نداشته ایم .
*با توجه به انتخاباتی که گذشت، در حال حاضر تعامل دو فراکسیون چگونه است؟
در حال حاضر تعامل بهتر است، از یک طرف شما نوع نگاه دو فراکسیون نسبت به موضوعات جاری کشور را نگاه کنید در بعضی جاها هماهنگی و انسجام مطلوبی دارد. در بعضی جاها اختلاف نظر است. بعضی از دوستان ما در حوزه روابط خارجی، در حوزه روابط با دولت، در نوع نگاه به مسائل اقتصادی دو فراکسیون با هم تفاوت دارند. خوب این تفاوت ها طبیعی است من برداشتی که دارم این است که امکان اینکه این دو فراکسیون ادغام شوند را نمی بینم اما زمینه های همکاری وجود دارد. چون خاستگاه دو فراکسیون یک خاستگاه واحدی است و این خاستگاه نیز همان جریان اصولگرایی کشور است.
نسبت به فتنه هر دو فراکسیون موضع کاملا جدی را دارند. نسبت به تهدیدات خارجی برداشت های مشترک زیادی دارند.
نسبت به تبعیت از رهبری یا مبنا قرار دادن فرمایشات رهبری نظرات واحدی دارند، اما در ادامه کار اختلاف سلیقه هم وجود دارند. این گونه نیست که بگوییم هیچ اختلاف سلیقه ای نیست، بحث توسعه همکاریها بر روی استمرار اصول و ضرورت پیگیری توسعه جریان اصولگرا وجود دارد.
جریان اصولگرا بر روی قانون اساسی، بر روی امام (ره)، بر روی رهبری معظم انقلاب، بر روی منافع ملی کشور اشتراکات فوق العاده ای دارد، اما اینکه بیایند بنشینند بگویند ما یکی هستیم، من همچین چیزی ندیدهام.
*خبرهایی درباره تشکیل فراکسیون اعتدال و صدای ملت در رسانهها شنیده میشود، این شنیدهها تا چه حد صحت دارد؟
من هم شنیدهام، بعضی از دوستان ما هم به کسانی که پیگیر این کار هستند اعتراض کردهاند. این دولتی کردن فراکسیون ها به نفع نمایندگان مجلس نیست.
اینکه ما بیاییم طبق ذائقه دولت یک فراکسیون جدیدی را درست کنیم با هر عنوانی با هر اطلاقی این خیلی امر درستی نیست. آقای مطهری و دوستانشان اعلام کرند دنبال تشکیل فراکسیون صدای ملت هستند و آقای تابش و دوستان اصلاح طلب مجلس گفته اند دنبال یک فراکسیون دیگرند ولی گمان نمی کنم در مجلس نهم چنین اتفاقی بیافتد. احتمال می دهم این رویکرد برای آینده سیاسی در مجلس دهم باشد . یعنی بیشتر رویکرد انتخاباتی دارد تا رویکرد تاثیر گذار در شرایط موجود مجلس.
* شما رویکرد مجلس را نسبت به وزرای دولت و سه کارت زردی که تاکنون به وزرای دولت نشان داده شده است، چطور میبینید؟
برخی از دوستان و طرفدار های بدون تدبیر دولت، از روزی که شعار «دیروز پاستور، امروز بهشت، فردا بهارستان» را سر دادند زمینه ارتقاء همکاری میان دولت و مجلس را دچار مشکل کردند. اظهاراتی مانند همین اظهارات آقای ترکان که خودش را از جانب ملت می داند و از زبان ملت با نمایندگان مجلس سخن می گوید و به مردم می گوید مجلس را تا دو سال دیگر تحمل کنند، همین ها به نظرم اصلی ترین زمینه است برای اینکه روابط را دچار مشکل کند. البته دولت باید باور کند که که با مجلسی اصولگرا رو به رو است که روی اصول خود سفت ایستاده است؛ اما مجلس مایل است که دولت بتواند گره های اقتصادی کشور و روابط خارجی کشور را و مشکلات اجتماعی را باز کند و دولت موفق نخواهد شد الا به کمک مجلس و استفاده از ظرفیت مجلس.
بعضی از دوستان به این روابط آسیب می زنند، در عین حال اصرار برخی از دوستان و استفاده از آدم هایی که روابط دولت و مجلس را تخریب می کنند خیلی به نفع دولت نیست.
ما در دوره زمانی دولت آقای خاتمی از برخی تند روی ها آسیب دیدیم، نمونه متعالی این تند روی ها در بحث تحصن مجلس ششم بود. این روند خیلی به کشور آسیب زد. همان گونه که روند قانون گریزی دولت نهم و دهم آسیب زد و باعث شد که تقابل های بیجایی میان مجلس و دولت به وجود بیاید.
در چنین شرایطی با توجه به سوابق آقای روحانی در امر قانون گذاری و 24 سال نمایندگی رهبری معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی انتظار از دولت آقای روحانی بیشتر است. برخی از اظهار نظر ها که آسیب می زند و مطمئنا نیت دولت نیست نیت اشخاص است که می خواهند در قالب نیات دولت هم تحمیل کنند راجع به برخی از انتصاب ها، چون اساسا ماموریت های این دولت خیلی ماموریت های سخت و دشواری است و مجلس باید کمک کند که تا دولت از این مرحله سخت بیرون بیاید. ادامه این روند جز با همکاری مجلس امکان پذیر نیست.
ظاهرا بعضی از دوستان تاریخ یادشان نیست. مثلا نمی دانند که 28 ماه از این مجلس باقی مانده است، بعضی از دوستان این را باور نکردند، چشم امید دوختهاند به گرفتن مجلس بعدی در حالی که همه عمری که مجلس دهم با دولت موجود کار خواهد کرد حدود 12 ماه خواهد بود. فرصت 3 ساله را از دست می دهند تا به یک سال آخر برسند. به نظر می آید این روند خیلی با تدبیر هماهنگ نیست.
*من مواضع اخیر شمارا نگاه می کردم، جمله خوبی درمورد صحبت های آقای حجاریان گفته بودید اینکه «تحریک مردم علیه مجلس در حمایت از دولت نشانگر تئوریزه کردن دیکتاتوری دولتی است.» شما در حال حاضر با شدت گرفتن تخریب ها از سوی برخی دولتیها و همچنین تحریک مردم علیه مجلس را در ادامه چگونه ارزیابی می کنید؟
در اظهارات آقای ترکان هم هست، گفته است مردم باید دو سال مجلس را تحمل کنند. این دقیقا تحریک مردم است. این وام گرفتن از مردم برای کوبیدن نمایندگان مردم است. انگار آقای ترکان محل تشخیص است که این نمایندگان درست یا به غلط وارد مجلس شدهاند.
*تحلیل شما از اظهارنظرهای تند علیه نمایندگان مجلس و همچنین مطرح کردن انتخابات از سوی آنها چیست؟
برای آن ها اصولگرا، اصول گراست. زاویه فکری و نگاهش مهم نیست، در شرایط آرمانی شما دیدید چه رفتاری با آقای لاریجانی در دوره تصدی سازمان صدا و سیما داشتند. آن بحث سیمای لاریجانی و بحث تخریب های عمده ای که توسط آنها صورت گرفت. خب این نوع نگاه برخی از افراطیون جریان اصلاحات گذشته بود که الان مایل اند خودشان را در لباس اعتدال وارد ماجرا و کارزار کنند و دوباره همان دعوا های حیدری نعمتی سابق را برقرار کنند. من نمی خواهم بگویم آقای ترکان از این دست آدم هاست ولی گمانم بر این است که بخشی با نیت های چپ سابق، امروز در لباس اعتدال می خواهند وارد کارزار شوند و این فاصله هارا عمیق تر کنند، همه باید مراقب باشند. این مراقبت فقط برای دولت نیست. باید کسانی که مایل اند این دولت موفق شود با هر خاستگاه فکری باید مراقب باشند در این فضای پر چالش نیفتند. دولت برای کنترل این امر راحت ترین دستگاه است.
هیچ موقع بر اساس قانون رئیس مجلس نمی تواند به نماینده ای بگوید چنین حرفی را بزند یا نزند، این قطعا مغایر قانون است کسی هم چنین امری را نمی پذیرد، تا حالا هم چنین اتفاقی نیافتاده است اما رئیس جمهور می تواند به عوامل اجرایی خودش بخش نامه کند که اظهار نظر سیاسی نکنند.
اظهار نظر سیاسی به خود ایشان و معاون اول و یا چند نفر دیگر محدود است. وقتی چنین اظهار نظر سیاسی صورت می گیرد نشان می دهد که برخی از دوستان خواسته و برخی دیگر ناخواسته، برخی با اهداف از پیش تعیین شده و برخی دیگر به عنوان بازیگر وارد عرصه ای شدند که بتوانند روند آینده مجلس را مدیریت کنند. شما نگاه کنید دوسال و نیم مانده به انتخابات وقتی عنوان می کنند رئیس آینده مجلس چه کسی خواهد شد ، این نشان می دهد به دنبال کاستن اقتدار مجلس فعلی هستند.
من فکر می کنم یک جریان سیاسی وجود دارد که به دنبال تخریب این رابطه است آن ها هم بحث شان دولت و مجلس نیست بخشی شان به اعتقاد من با نظام سیاسی موجود تعارض دارند.
شما نگاه کنید آقای روحانی چهار بار وزیر وزرش را به مجلس معرفی کرد و هر چهار مرتبه به مجلس آمد و با تواضع نشست وزیر خودش را معرفی کرد و گفت نظر مجلس را به رسمیت می شناسد. آقای روحانی نگاهش به مجلس نگاه احترام آمیزی است. پس بنابراین دولتی ها و نزدیکان ایشان هم باید مراقب باشند که این نگاه عمومیت پیدا کند. خب برخی به دنبال تخریب این رابطه هستند و بخشی شان به اعتقاد من با نظام سیاسی موجود تعارض دارند. شما درجریان فتنه 88 دیدید بحث شان اعتراض به نتیجه انتخابات نبود، به دنبال یک کودتای سیاسی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران بودند. پس بنابراین نباید موضوع را خیلی پیچیده تر از چیزی که هست قلمداد کرد. یک عده با نظام سیاسی کشور تعارض دارند. یک عده هم معتقدند که برای پیوستن به نظام سیاسی جهانی باید از حد و مرز ولایت فقیه هم گذشت و با حاکمی جدید مثل ترکیه وارد سیاست جهانی شد.
* نقش دولت و خود آقای روحانی در متوقف کردن این خط مشی چگونه می تواند باشد.
تا کنون اقدام رسانه ای ندیده ایم. من جنبه رسانه ای اش را ندیدم که آقای روحانی اظهار نظر خاصی بکنند. احترام به مجلس، همکاری با مجلس، حفظ چهارچوب های قانونی، پذیرش اقتدار مجلس این روش آقای روحانی است که من می پسندم و قابل احترام است.
*ارزیابی شما از مهم ترین نقاط ضعف و قوت دولت آقای روحانی چیست. عملکرد وزرا را در این مدت چگونه می بینید؟
برای ارزیابی یک بازه سه چهار ماهه خیلی سخت است.
* قوی ترین و ضعیف ترین وزارت خانه ها در این مدت از نظر شما کدام وزارتخانه ها هستند؟
جواب دادن به این سوال باز هم سخت است، ببینید انگار یک نماینده شش ماه آمده در مجلس بگویید قوی ترین و ضعیف ترین نماینده مجلس را بگویید. به نظر من باید وقت داد، فرصت بیشتری داد. بعضی هایشان موفق اند. شما بدان اگر ضعف جدی داشته باشد مجلس با آن برخورد خواهد کرد.
به نظرم باید به این دولت فرصت داد و باید دست این دولت را گرفت، دولت مسئولیت های مهمی بر گردن دارد و باید کمک کرد. من این فضا و تفکر را در مجلس دیده ام و معتقدم باید این ادامه پیدا کند. هم آدم هایی که حرف هایی برای تخریب مجلس می زنند. شعار سیاسی می دهند و باید شعار سیاسی خودشان را هم بپذیرند. یعنی اگر کسی بی ادبی سیاسی می کند باید چهار تا بی ادبی سیاسی را هم بپذیرد ولی وقتی از جانب نزدیکان دولت گفته می شود این شاعبه را ایجاد می کند که نکند نگاه دولت چنین است من به این اعتقاد ندارم که نگاه دولت چنین است.
*با توجه به حوادث اخیر در لبنان، عراق و روسیه و حمایت عربستان از اقدامات و گروه های تروریستی در منطقه، نظر جنابعالی نسبت به سطح روابط ایران و عربستان چیست؟
سطح روابط فعلی ایران و عربستان که خیلی خشنود کننده نیست. باید بپذیریم که عربستانی ها با دلار های برآمده از نفت به دنبال ایجاد تغییرات جدی در نقشه ژئوپلتیک منطقه هستند. اینکه روابط جمهوری اسلامی با عربستان گسترش پیدا کند قطعا به نفع کشورهای منطقه است قطعا به نفع جهان اسلام است.
ما از مواضع خودمان کوتاه نمی آییم، آنها هم کوتاه نمی آیند. اما اینکه دو تا کشور مسلمان منطقه به یک چهار چوب مطلوبی از تفاهم برسند، روابط اقتصادیشان و سیاسیشان را گسترش بدهند، این منافاتی با منافع ملی ندارد و اتفاقا این امر باید صورت بگیرد.
باید بپذیریم جمهوری اسلامی ایران یکی از قدرت های بلامنازعه منطقه ای است، عربستان هم نباید قدرتش نادیده گرفته شود. در برخی از موضوعات مورد مناقشه منطقه ای می توان به چهار چوبی از تفاهم رسید. در بعضی نقاط نیز اختلاف وجود دارد که باید مذاکرات ادامه پیدا کرده و به سمت حل و فصل شدن برود.
به هر ترتیب گمان من بر این است که افزایش سطح همکاری عربستان و ایران می تواند به کاهش منازعات منطقهای، کمک کند.
*بعد از مرگ ماجد الماجد افسر اطلاعاتی سعودی، همه نگاه ها منتظر واکنش دستگاه دیپلماسی ایران بود، اما متاسفانه واکنش صریحی از سوی وزارت امورخارجه اتخاذ نشد و انتقاداتی را هم به همراه داشت، نظر شما در این خصوص چیست؟
خب ماجد الماجد نشان داد که دستگاه امنیتی عربستان سعودی به دنبال ایجاد بحران در منطقه است، نشان داد که اینها با پولهایی که دارند یا طرح های خیالی که بعضی از مقامات امنیتی شان دارند به دنبال تنظیم سیاست در منطقه هستند که این به هیچ وجه امکان پذیر نیست. چون رژیم سعودی یک رژیم مبتنی بر آرای مردمی نیست که خواستگاه و یا محبوبیت ویژه ای از سوی مردم داشته باشد.
ماجد الماجد یکی از نمونه های بارز است، حالا به این مسئله که وزارت خارجه ما واکنش به هنگام داشته است یا نداشته است، کاری ندارم می خواهم بگویم ماجد الماجد نشان داد که طراحی دستگاه امنیتی سعودی ها، برای ایجاد دخالت در مسائل منطقه خیلی جدی است و این یک هشداری برای آینده سیاسی منطقه است.
در خصوص کشته شدن ماجد الماجد و انتقال جنازه او به عربستان ابهامات ویژه ای وجود دارد، که نشان می دهد این شخص جعبه سیاه عربستان بوده و میتواست عربستان را دچار مشکل کند، می توانست اتفاقات را متفاوت از آن چیزی که عربستانی ها می گویند نشان دهد. اما باید بپذیریم عربستانی ها با این پول هایشان به دنبال عقده گشایی های اطلاعاتی هستند.
* شما موضع گیری وزارت امور خارجه را در این قضیه قابل نقد می دانید؟
وزارت خارجه اعتراض کرده است این نیست که وزارت خارجه اعتراض نکرده باشد.
*از آخرین وضعیت پرونده کرسنت خبر دارید؟
خیر.
*موضوع پرونده رانت خواری 650 میلیون یورویی که آقای توکلی مطرح کرد را چطور؟ اطلاع دارید؟
بله، یک نامه ای هم وزیر صنعت معدن تجارت برای آقای توکلی نوشته است، من این گونه عدالت خواهی ها را مثبت قلمداد می کنم.
*الان اصلی ترین ومهم ترین موضوع که در مرکز پژوهش ها بحث و بررسی می شود، چیست؟
الان در معاونت اقتصادی بحث بودجه است که به عنوان مهم ترین موضوع انجام می شود، در معاونت تولیدی بحث منابع آب و دوم بحث کشاورزی کشور است.
*موضوعی که مقام معظم رهبری در سفر به کرمانشاه مطرح کردند درباره تغییر نظام ریاستی به نظام پارلمانی، در مرکز بررسی شده است؟
بحث هایی شده و یک مطالعاتی هم انجام شده است، خب طبیعی است که کار در سطح نظام است، ما کمک می کنیم به کسانی که در این حوزه هستند.
* شما به عنوان عضو کمیسیون امنیت ملی مهم ترین نقدی که به توافق ژنو دارید چیست؟
این موضوع که اگر غرب از مجموع تعهداتش در بازه زمانی تعیین شده عدول کرد چه خواهیم کرد؟ این یک نکته ای است که باید خیلی صریح و روشن گفته شود. اینکه در پایان توافق نامه گفته شده است که یا ما در مورد همه چیز به تفاهم می رسیم یا روی هیچ چیز به توافق نمی رسیم و اگر 80 در صد توافق نامه اجرایی شد و 20 درصدش قابل اجرایی نبود می خواهند چه کار کنند؟ اینکه آن ها می گویند عدم توافق بهتر از توافق است و نکاتی از این قبیل که گفتم، این موارد به نظر من قابل نقد است.
در مورد آزاد سازی پول های بلوکه شده انتظار سرعت بیشتری می رفت. اینکه یک دهم پول ها در فرصت یک ساله آزاد شوند خیلی در کشور ما با حجم وسیع اقتصاد و سطوح مورد انتظار در اقتصاد، هماهنگ نیست. به نظر می رسد اینها روغن ریخته شده را نذر امامزداه کرده اند.
*با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.
عضو کمیسیون امنیت ملی در مورد دیدار پنهانی هیات پارلمانی اروپا با مجرمان امنیتی توضیحاتی ارائه می دهد و مسئولیت پیش بینی این اتفاق را بر عهده نهادهای امنیتی و وزارت خارجه می داند و می گوید: « پیش بینی این دیدار در خاک جمهوری اسلامی توسط نهاد های امنیتی و وزارت خارجه باید انجام میشد . نماینده مجلسی که کلی دغدغه مسائل سیاسی دارد که نمی تواند صبح تا شب بنشیند تا یورونیوز را رصد کند. نهادهای امنیتی باید این موضوع را به کمیسیون اطلاع میدادند، کمیسیون امنیت ملی که ابزارکار اطلاعاتی امنیتی ندارد.»
در ادامه این مصاحبه به رصد اخبار داخلی مجلس پرداختیم، جهانگیرزاده که عضو شورای مرکزی فراکسیون رهروان نیز محسوب میشود گمانهزنیها پیرامون ادغام فراکسیونهای رهروان و اصولگرایان را نادرست می داند و اقدامات انجام شده از سوی برخی نمایندگان مجلس برای تشکیل فراکسیون «اعتدال» و «صدای ملت» را کاری با رویکرد انتخاباتی میداند که سودای رسیدن به کرسیهای مجلس دهم را در سر دارد.
وی همچنین به شعار طرفداران دولت مبنی بر «دیروز پاستور، امروز بهشت، فردا بهارستان» اشاره میکند و سر دادن این شعار را زمینهساز تقابل با مجلس میداند. او در ادامه به اظهارات توهین آمیز ترکان مشاور ارشد روحانی اشاره می کند و بیان اینگونه اظهارنظرها از سوی برخی نزدیکان دولت را با هدف مدیریت آینده مجلس می داند و می گوید: «آقای روحانی تاکنون نگاه احترام آمیزی به مجلس داشته است و دولتیها و نزدیکان ایشان هم باید مراقب باشند تا این نگاه عمومیت پیدا کند. اما در این بین جریان سیاسی خاصی به دنبال تخریب رابطه دولت و مجلس است و افراطیون اصلاحطلب مایل اند خودشان را در لباس اعتدال وارد ماجرا و کارزار کنند.»
«رانت خواری 650 میلیون یورویی» و آخرین وضعیت «پرونده کرسنت» از دیگر سؤالات ما بود که او از پاسخدادن به این سؤالات امتناع کرد.
در ادامه مشروح گفتوگو با عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس و همچنین عضو شورای مرکزی فراکسیون رهروان ولایت را میخوانید؛
* نقش کمیسیون امنیت ملی در بحث توافق نامه ژنو چه بود؟
نه تنها در این دوره بلکه در دوره های مختلف هم چنین بوده است که کمیسیون نقش ناظر دارد شما نمی توانید این را خارج از قانون اساسی بدانید موضوعات اجرایی برعهده دولت است، نظارت برعهده مجلس است. شما اگر نگاه هم کنید متن تدوین قانون اساسی را در همان جا می بینید که اولویت با مجلس است و آن ساختار ها و جایگاه ها دقیقا تعریف شده است.
من هیچ گونه تعارضی میان نوع نگاه مجلس یا نوع همکاری های مجلس با مذاکره کنندگان در طی دوره های قبل نمیبینم الی یک مورد و آن هم این است که در دوره های قبل کسانی که مذاکره می کردند به لحاظ ساختار های قانونی، نه نیاز به رای اعتماد مجلس داشتند و نه توسط مجلس می توانستند استیضاح بشوند. پس میزان پاسخگویی شان بسیار کمتر بود.
* به نظر شما هماکنون توافق نامه ژنو توسط آمریکا و اروپا نقض نشده است؟
به دلیل افزایش تحریم ها؟
*بله هم به دلیل افزایش تحریم ها و هم تهدید هایی که از سوی مقامات اروپایی و آمریکایی علیه جمهوری اسلامی ایران بیان می شود.
یک واقعیت ماجرا این است که هر دو طرف ماجرا، چه جمهوری اسلامی، چه غربی ها به دنبال این هستند که امتیاز بزرگتری را از طرف مقابل بگیرند.
از طرف غربی ها این رویکرد خیلی جدی تر ابراز می شود، چون در جمهوری اسلامی نگاهها هم سو تر است و علی رغم همه اختلاف ها و انتقاداتی که هست ما در میان جریانات داخل کشور شاهد یک دستی و یک نگاهی بیشتری هستیم.
تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی با پشتیبانی رهبرانقلاب برای خودش یک ظرفیت فوق العاده ای ایجاد می کند و وارد مذاکره می شود، اما غربی ها باید به چند جا پاسخ بدهند. خود آمریکایی ها باید به جریانات داخلی صهیونیستی در آمریکا پاسخگو باشند، باید به خود نتانیاهو و جریانات موجود در سرزمین های اشغالی پاسخگو باشند، به اعراب منطقه باید پاسخگو باشند، کار آنها به مراتب دشوار تر از تیم مذاکره کننده ایرانی است.
یعنی آمریکا در موضوع مذاکرات هسته ای از یک جایگاه ابر قدرتی پایین آمده است و در یک جایگاه مذاکره کننده نیابتی از جانب سهام داران خودش چه در برخی از کشور های عربی و رژیم صهیونیستی بر آمده است که به نظر من یک ضعف عمده برای آمریکا محسوب میشود.
اما اینکه ما فکر کنیم در مذاکرات امتیاز هایی که به طرف مقابل داده ایم فوق العاده بوده و دست آورد هایمان کم بوده است به نظر من نباید این چنین به ماجرا نگاه کرد، به هر ترتیب خروج از گره های موجود هم برای جمهوری اسلامی و هم برای غربی ها مهم بود.
البته این در یک دوره شش ماهه مورد بررسی قرار خواهد گرفت، از پایان این ماه باید تحریم ها طبق روندی که توافق شده کاسته شود. اگر این روند به صورت منطقی طی شد و ادامه پیدا کرد خب جمهوری اسلامی ایران سر قرار خود باقی خواهد ماند و گرنه امکان خروج از توافق نامه را برای ایران مهیا می کند.
تا الان وارد هیچ مذاکره ای نشده بودیم، خب شرایط را تحمل کرده بودیم. از این به بعد هم از این تفاهم خارج شویم هیچ اتفاق قابل ملاحظه ای رخ نخواهد داد. اگرچه شما می دانید، برخی سناتورهای آمریکایی دنبال تسویه قطع نامه هستند و مایلاند که از طریق شورای امنیت هم عملیاتی کنند، که اگر کشوری در این مرحله از این تفاهم نامه خارج شد، بر اساس توافقات بین المللی یا منشورهای سازمان ملل بتوانند با جمهوری اسلامی برخورد کنند.
نکته مهم تر این است که کسانی که مذاکره کننده هستند باید زمینه خروج را در صورت نقض تعهدات طرف مقابل به صورت قانونی از طریق توافق نامه فراهم کنند. این مهم ترین بخش ماجرا است که باید یک همچین اتفاقی صورت بگیرد که همانطور که وارد شدیم باید به همان شکل هم امکان خروج را باید فراهم کنند. اگر این امر صورت بگیرد خیلی امر دشواری برای ادامه مذاکره نخواهیم داشت.
* در جلسه ای که با وزیر اطلاعات و وزیر امور خارجه در مجلس داشتید، چه کسی مسئولیت دیدار هیات پارلمانی اروپا با مجرمان امنیتی را به عهده گرفت؟
این گروه تحت عنوان گروه روابط پارلمانی جمهوری اسلامی و اروپا، از دوره هفتم شروع می شود، در دوره هشتم عملیاتی شد، یک جلسه ما به اروپا رفتیم و در بروکسل مذاکراتی را با رئیس پارلمان اروپایی و هم با مجموعه فراکسیون های حاضر در پارلمان های اروپا داشتیم، حتی با آقای سولانا هم یک دیدار سرپایی داشتیم.
در طی این مدت پیش در خواست داشتند و آن این بود که با برخی از کسانی که تحت عنوان امنیتی بازداشت شده یا آزاد شده بودند، دیدار داشته باشند که هیچ گاه مورد پذیرش قرار نگرفت.
در ادامه همان روند، آنها در این دور بدون تقاضای پیش شرط تقاضای حضور در جمهوری اسلامی را داشتند، به صورت رسمی هم هیچ چیزی از سوی آنها برای دادن جایزه ساخاروف به مجرمان امنیتی فتنه 88 اعلام نشد.
*اما این موضوع به صورت رسمی طی مصاحبه ای منتشر شده است.
اشکال نداره، من می گویم خلاف واقعه است دیگر.
*شاید گفتن این موضع به آقای جلالی خلاف واقع باشد اما اینکه خانم کرونبرگ رئیس هیئت اروپایی قبل از سفر به ایران در مصاحبه با یورونیوز اعلام کرده بودند که ما برای اهدا جایزه ساخاروف به ایران میرویم که حقیقت دارد و مستند است، این موضوع اعلام شده بود و مسئولین مربوطه باید اطلاع می داشتند.
مانیتورینگ کار نمایندهای که می رود مذاکره میکند که نیست، نماینده وقت این نوع کارها را ندارد.
*حتی پیش بینی هم نمیشد کرد؟
بله، اشکال ندارد پیش بینی اش توسط نهاد های امنیتی و وزارت خارجه باید انجام شود. نماینده مجلسی که کلی دغدغه مسئله سیاسی دارد پیگیری مسائل بودجه را دارد، مسائل شهرستان را دارد این که نمی تواند صبح تا شب بنشیند جلوی یورونیوز و غیره تا رصد کند. نهادهای امنیتی باید این موضوع را به کمیسیون اطلاع بدهد. کمیسیون که ابزارکار اطلاعاتی امنیتی ندارد این وظیفه نهادهای امنیتی است.
*خب الان مسئولیت این دیدار را چه کسی برعهده گرفته است؟ نقش نظارتی مجلس بر روی این وزارتخانهها که وظیفه همراهی هیات پارلمانی را بر عهده داشتند چگونه تعریف می شود؟
منعی ندارد. هر دیداری که صورت بگیرد امنیت مذاکره کنندگان با نهاد انتظامی است، هشدار های امنیتی توسط وزارت اطلاعات است، هشدارهای سیاسی توسط وزارت خارجه است. این یک مذاکره کننده است و یک مقام تشریفاتی است. هیات پارلمانی اروپا باید به نهادهای امنیتی اطلاع می دادند. 4 نفر به عنوان هیات پارلمانی اروپا آمدند از توی هتل سوار یک ماشین شدند و رفتند یک جایی و یک اتفاقی هم افتاده است. این که دیگر به عهده میزبان نیست. میزبانی که نماینده مجلس است و چهار تا ملاقات می کند و بعد خداحافظی می کند و میرود که مسئولیت مابقی دیدارهایش با نماینده مجلس نیست. حفظ امنیت آن ها و تشریفات آنها هرکدام مسئول خودش را دارد.
*متوجه نشدیم اینکه این افراد می آیند و در خاک جمهوری اسلامی ایران همچین ملاقاتی را ترتیب می دهند بر عهده کدام نهاد است؟ وزارت اطلاعات باید پاسخگو باشد و یا وزارت امور خارجه؟
به لحاظ رسمی باید از وزارت خارجه اجازه می گرفتند. چون روال کار این است که ما در خارج از کشور اگر بخواهیم ملاقات خاصی را انجام بدهیم از طریق وزارت خارجه انها انجام می دادیم. این رفتار آنها بر خلاف شعون دیپلماتیک بود، از وزارت خارجه باید چنین مجوزی را می گرفتند.
*وزارت خارجه هیچ اطلاعی از موضوع نداشته است؟
نداشته است؛ به صورت پنهانی رفته و در سفارت یونان نشستند و دو نفر را هم دعوت کردند. اینکه می گوییم چرا به صورت پنهان این کار خلاف را انجام دادند. اگر درخواست رسمی می کردند می گفتند ما در جمهوری اسلامی می خواهیم چنین کاری را انجام بدهیم ممکن بود مورد موافقت قرار بگیرد و ممکن بود مورد موافقت قرار نگیرد. این رفتار هیات پارلمانی اروپا خلاف بود.
* در خصوص ورود جک استرا به ایران، نگرانی وجود نداشت که اتفاقاتی که در خصوص سفر هیئت پارلمانی اروپا به ایران رخ داد، تکرار شود؟
ببینید یکی از نقاط مورد اهتمام رئیس مجلس در دو دوره از ریاستش، استفاده از ظرفیت دیپلماسی پارلمانی است. محدود به کشور های غربی هم نیست. نظر رئیس مجلس هم در دوره هشتم و هم در دوره نهم این بوده است که ما برویم از ظرفیت روابط پارلمانی برای توسعه روابط با یک سری کشور ها استفاده کنیم.
این یک زمینهای است که می شود استفاده کرد. جک استرا از مدت ها پیش تقاضای سفر داده است و مورد پذیرش قرار گرفته است، رفتار اشتباه گروه پارلمانی اروپا نباید مانع از ادامه همکاری ما با سایر پارلمان های دنیا شود.
این ظریفتی برای کشور است. قرار نیست با چهار تا های و هوی و رفتار غیر منطقی ما درب کشور را ببندیم. حال اینکه دقت بیشتری شود تا آثار مثبتی داشته باشد به جای آثار منفی، این امر درستی است.
* بپردازیم به اخبار داخلی مجلس، آیا احتمال ادغام فراکسیون رهروان با فراکسیون اصولگریان مجلس وجود دارد؟
این که در دوره های گذشته هم دو تا فراکسیون در هم ادغام شوند چنین چیزی را ما نداشته ایم .
*با توجه به انتخاباتی که گذشت، در حال حاضر تعامل دو فراکسیون چگونه است؟
در حال حاضر تعامل بهتر است، از یک طرف شما نوع نگاه دو فراکسیون نسبت به موضوعات جاری کشور را نگاه کنید در بعضی جاها هماهنگی و انسجام مطلوبی دارد. در بعضی جاها اختلاف نظر است. بعضی از دوستان ما در حوزه روابط خارجی، در حوزه روابط با دولت، در نوع نگاه به مسائل اقتصادی دو فراکسیون با هم تفاوت دارند. خوب این تفاوت ها طبیعی است من برداشتی که دارم این است که امکان اینکه این دو فراکسیون ادغام شوند را نمی بینم اما زمینه های همکاری وجود دارد. چون خاستگاه دو فراکسیون یک خاستگاه واحدی است و این خاستگاه نیز همان جریان اصولگرایی کشور است.
نسبت به فتنه هر دو فراکسیون موضع کاملا جدی را دارند. نسبت به تهدیدات خارجی برداشت های مشترک زیادی دارند.
نسبت به تبعیت از رهبری یا مبنا قرار دادن فرمایشات رهبری نظرات واحدی دارند، اما در ادامه کار اختلاف سلیقه هم وجود دارند. این گونه نیست که بگوییم هیچ اختلاف سلیقه ای نیست، بحث توسعه همکاریها بر روی استمرار اصول و ضرورت پیگیری توسعه جریان اصولگرا وجود دارد.
جریان اصولگرا بر روی قانون اساسی، بر روی امام (ره)، بر روی رهبری معظم انقلاب، بر روی منافع ملی کشور اشتراکات فوق العاده ای دارد، اما اینکه بیایند بنشینند بگویند ما یکی هستیم، من همچین چیزی ندیدهام.
*خبرهایی درباره تشکیل فراکسیون اعتدال و صدای ملت در رسانهها شنیده میشود، این شنیدهها تا چه حد صحت دارد؟
من هم شنیدهام، بعضی از دوستان ما هم به کسانی که پیگیر این کار هستند اعتراض کردهاند. این دولتی کردن فراکسیون ها به نفع نمایندگان مجلس نیست.
اینکه ما بیاییم طبق ذائقه دولت یک فراکسیون جدیدی را درست کنیم با هر عنوانی با هر اطلاقی این خیلی امر درستی نیست. آقای مطهری و دوستانشان اعلام کرند دنبال تشکیل فراکسیون صدای ملت هستند و آقای تابش و دوستان اصلاح طلب مجلس گفته اند دنبال یک فراکسیون دیگرند ولی گمان نمی کنم در مجلس نهم چنین اتفاقی بیافتد. احتمال می دهم این رویکرد برای آینده سیاسی در مجلس دهم باشد . یعنی بیشتر رویکرد انتخاباتی دارد تا رویکرد تاثیر گذار در شرایط موجود مجلس.
* شما رویکرد مجلس را نسبت به وزرای دولت و سه کارت زردی که تاکنون به وزرای دولت نشان داده شده است، چطور میبینید؟
برخی از دوستان و طرفدار های بدون تدبیر دولت، از روزی که شعار «دیروز پاستور، امروز بهشت، فردا بهارستان» را سر دادند زمینه ارتقاء همکاری میان دولت و مجلس را دچار مشکل کردند. اظهاراتی مانند همین اظهارات آقای ترکان که خودش را از جانب ملت می داند و از زبان ملت با نمایندگان مجلس سخن می گوید و به مردم می گوید مجلس را تا دو سال دیگر تحمل کنند، همین ها به نظرم اصلی ترین زمینه است برای اینکه روابط را دچار مشکل کند. البته دولت باید باور کند که که با مجلسی اصولگرا رو به رو است که روی اصول خود سفت ایستاده است؛ اما مجلس مایل است که دولت بتواند گره های اقتصادی کشور و روابط خارجی کشور را و مشکلات اجتماعی را باز کند و دولت موفق نخواهد شد الا به کمک مجلس و استفاده از ظرفیت مجلس.
بعضی از دوستان به این روابط آسیب می زنند، در عین حال اصرار برخی از دوستان و استفاده از آدم هایی که روابط دولت و مجلس را تخریب می کنند خیلی به نفع دولت نیست.
ما در دوره زمانی دولت آقای خاتمی از برخی تند روی ها آسیب دیدیم، نمونه متعالی این تند روی ها در بحث تحصن مجلس ششم بود. این روند خیلی به کشور آسیب زد. همان گونه که روند قانون گریزی دولت نهم و دهم آسیب زد و باعث شد که تقابل های بیجایی میان مجلس و دولت به وجود بیاید.
در چنین شرایطی با توجه به سوابق آقای روحانی در امر قانون گذاری و 24 سال نمایندگی رهبری معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی انتظار از دولت آقای روحانی بیشتر است. برخی از اظهار نظر ها که آسیب می زند و مطمئنا نیت دولت نیست نیت اشخاص است که می خواهند در قالب نیات دولت هم تحمیل کنند راجع به برخی از انتصاب ها، چون اساسا ماموریت های این دولت خیلی ماموریت های سخت و دشواری است و مجلس باید کمک کند که تا دولت از این مرحله سخت بیرون بیاید. ادامه این روند جز با همکاری مجلس امکان پذیر نیست.
ظاهرا بعضی از دوستان تاریخ یادشان نیست. مثلا نمی دانند که 28 ماه از این مجلس باقی مانده است، بعضی از دوستان این را باور نکردند، چشم امید دوختهاند به گرفتن مجلس بعدی در حالی که همه عمری که مجلس دهم با دولت موجود کار خواهد کرد حدود 12 ماه خواهد بود. فرصت 3 ساله را از دست می دهند تا به یک سال آخر برسند. به نظر می آید این روند خیلی با تدبیر هماهنگ نیست.
*من مواضع اخیر شمارا نگاه می کردم، جمله خوبی درمورد صحبت های آقای حجاریان گفته بودید اینکه «تحریک مردم علیه مجلس در حمایت از دولت نشانگر تئوریزه کردن دیکتاتوری دولتی است.» شما در حال حاضر با شدت گرفتن تخریب ها از سوی برخی دولتیها و همچنین تحریک مردم علیه مجلس را در ادامه چگونه ارزیابی می کنید؟
در اظهارات آقای ترکان هم هست، گفته است مردم باید دو سال مجلس را تحمل کنند. این دقیقا تحریک مردم است. این وام گرفتن از مردم برای کوبیدن نمایندگان مردم است. انگار آقای ترکان محل تشخیص است که این نمایندگان درست یا به غلط وارد مجلس شدهاند.
*تحلیل شما از اظهارنظرهای تند علیه نمایندگان مجلس و همچنین مطرح کردن انتخابات از سوی آنها چیست؟
برای آن ها اصولگرا، اصول گراست. زاویه فکری و نگاهش مهم نیست، در شرایط آرمانی شما دیدید چه رفتاری با آقای لاریجانی در دوره تصدی سازمان صدا و سیما داشتند. آن بحث سیمای لاریجانی و بحث تخریب های عمده ای که توسط آنها صورت گرفت. خب این نوع نگاه برخی از افراطیون جریان اصلاحات گذشته بود که الان مایل اند خودشان را در لباس اعتدال وارد ماجرا و کارزار کنند و دوباره همان دعوا های حیدری نعمتی سابق را برقرار کنند. من نمی خواهم بگویم آقای ترکان از این دست آدم هاست ولی گمانم بر این است که بخشی با نیت های چپ سابق، امروز در لباس اعتدال می خواهند وارد کارزار شوند و این فاصله هارا عمیق تر کنند، همه باید مراقب باشند. این مراقبت فقط برای دولت نیست. باید کسانی که مایل اند این دولت موفق شود با هر خاستگاه فکری باید مراقب باشند در این فضای پر چالش نیفتند. دولت برای کنترل این امر راحت ترین دستگاه است.
هیچ موقع بر اساس قانون رئیس مجلس نمی تواند به نماینده ای بگوید چنین حرفی را بزند یا نزند، این قطعا مغایر قانون است کسی هم چنین امری را نمی پذیرد، تا حالا هم چنین اتفاقی نیافتاده است اما رئیس جمهور می تواند به عوامل اجرایی خودش بخش نامه کند که اظهار نظر سیاسی نکنند.
اظهار نظر سیاسی به خود ایشان و معاون اول و یا چند نفر دیگر محدود است. وقتی چنین اظهار نظر سیاسی صورت می گیرد نشان می دهد که برخی از دوستان خواسته و برخی دیگر ناخواسته، برخی با اهداف از پیش تعیین شده و برخی دیگر به عنوان بازیگر وارد عرصه ای شدند که بتوانند روند آینده مجلس را مدیریت کنند. شما نگاه کنید دوسال و نیم مانده به انتخابات وقتی عنوان می کنند رئیس آینده مجلس چه کسی خواهد شد ، این نشان می دهد به دنبال کاستن اقتدار مجلس فعلی هستند.
من فکر می کنم یک جریان سیاسی وجود دارد که به دنبال تخریب این رابطه است آن ها هم بحث شان دولت و مجلس نیست بخشی شان به اعتقاد من با نظام سیاسی موجود تعارض دارند.
شما نگاه کنید آقای روحانی چهار بار وزیر وزرش را به مجلس معرفی کرد و هر چهار مرتبه به مجلس آمد و با تواضع نشست وزیر خودش را معرفی کرد و گفت نظر مجلس را به رسمیت می شناسد. آقای روحانی نگاهش به مجلس نگاه احترام آمیزی است. پس بنابراین دولتی ها و نزدیکان ایشان هم باید مراقب باشند که این نگاه عمومیت پیدا کند. خب برخی به دنبال تخریب این رابطه هستند و بخشی شان به اعتقاد من با نظام سیاسی موجود تعارض دارند. شما درجریان فتنه 88 دیدید بحث شان اعتراض به نتیجه انتخابات نبود، به دنبال یک کودتای سیاسی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران بودند. پس بنابراین نباید موضوع را خیلی پیچیده تر از چیزی که هست قلمداد کرد. یک عده با نظام سیاسی کشور تعارض دارند. یک عده هم معتقدند که برای پیوستن به نظام سیاسی جهانی باید از حد و مرز ولایت فقیه هم گذشت و با حاکمی جدید مثل ترکیه وارد سیاست جهانی شد.
* نقش دولت و خود آقای روحانی در متوقف کردن این خط مشی چگونه می تواند باشد.
تا کنون اقدام رسانه ای ندیده ایم. من جنبه رسانه ای اش را ندیدم که آقای روحانی اظهار نظر خاصی بکنند. احترام به مجلس، همکاری با مجلس، حفظ چهارچوب های قانونی، پذیرش اقتدار مجلس این روش آقای روحانی است که من می پسندم و قابل احترام است.
*ارزیابی شما از مهم ترین نقاط ضعف و قوت دولت آقای روحانی چیست. عملکرد وزرا را در این مدت چگونه می بینید؟
برای ارزیابی یک بازه سه چهار ماهه خیلی سخت است.
* قوی ترین و ضعیف ترین وزارت خانه ها در این مدت از نظر شما کدام وزارتخانه ها هستند؟
جواب دادن به این سوال باز هم سخت است، ببینید انگار یک نماینده شش ماه آمده در مجلس بگویید قوی ترین و ضعیف ترین نماینده مجلس را بگویید. به نظر من باید وقت داد، فرصت بیشتری داد. بعضی هایشان موفق اند. شما بدان اگر ضعف جدی داشته باشد مجلس با آن برخورد خواهد کرد.
به نظرم باید به این دولت فرصت داد و باید دست این دولت را گرفت، دولت مسئولیت های مهمی بر گردن دارد و باید کمک کرد. من این فضا و تفکر را در مجلس دیده ام و معتقدم باید این ادامه پیدا کند. هم آدم هایی که حرف هایی برای تخریب مجلس می زنند. شعار سیاسی می دهند و باید شعار سیاسی خودشان را هم بپذیرند. یعنی اگر کسی بی ادبی سیاسی می کند باید چهار تا بی ادبی سیاسی را هم بپذیرد ولی وقتی از جانب نزدیکان دولت گفته می شود این شاعبه را ایجاد می کند که نکند نگاه دولت چنین است من به این اعتقاد ندارم که نگاه دولت چنین است.
*با توجه به حوادث اخیر در لبنان، عراق و روسیه و حمایت عربستان از اقدامات و گروه های تروریستی در منطقه، نظر جنابعالی نسبت به سطح روابط ایران و عربستان چیست؟
سطح روابط فعلی ایران و عربستان که خیلی خشنود کننده نیست. باید بپذیریم که عربستانی ها با دلار های برآمده از نفت به دنبال ایجاد تغییرات جدی در نقشه ژئوپلتیک منطقه هستند. اینکه روابط جمهوری اسلامی با عربستان گسترش پیدا کند قطعا به نفع کشورهای منطقه است قطعا به نفع جهان اسلام است.
ما از مواضع خودمان کوتاه نمی آییم، آنها هم کوتاه نمی آیند. اما اینکه دو تا کشور مسلمان منطقه به یک چهار چوب مطلوبی از تفاهم برسند، روابط اقتصادیشان و سیاسیشان را گسترش بدهند، این منافاتی با منافع ملی ندارد و اتفاقا این امر باید صورت بگیرد.
باید بپذیریم جمهوری اسلامی ایران یکی از قدرت های بلامنازعه منطقه ای است، عربستان هم نباید قدرتش نادیده گرفته شود. در برخی از موضوعات مورد مناقشه منطقه ای می توان به چهار چوبی از تفاهم رسید. در بعضی نقاط نیز اختلاف وجود دارد که باید مذاکرات ادامه پیدا کرده و به سمت حل و فصل شدن برود.
به هر ترتیب گمان من بر این است که افزایش سطح همکاری عربستان و ایران می تواند به کاهش منازعات منطقهای، کمک کند.
*بعد از مرگ ماجد الماجد افسر اطلاعاتی سعودی، همه نگاه ها منتظر واکنش دستگاه دیپلماسی ایران بود، اما متاسفانه واکنش صریحی از سوی وزارت امورخارجه اتخاذ نشد و انتقاداتی را هم به همراه داشت، نظر شما در این خصوص چیست؟
خب ماجد الماجد نشان داد که دستگاه امنیتی عربستان سعودی به دنبال ایجاد بحران در منطقه است، نشان داد که اینها با پولهایی که دارند یا طرح های خیالی که بعضی از مقامات امنیتی شان دارند به دنبال تنظیم سیاست در منطقه هستند که این به هیچ وجه امکان پذیر نیست. چون رژیم سعودی یک رژیم مبتنی بر آرای مردمی نیست که خواستگاه و یا محبوبیت ویژه ای از سوی مردم داشته باشد.
ماجد الماجد یکی از نمونه های بارز است، حالا به این مسئله که وزارت خارجه ما واکنش به هنگام داشته است یا نداشته است، کاری ندارم می خواهم بگویم ماجد الماجد نشان داد که طراحی دستگاه امنیتی سعودی ها، برای ایجاد دخالت در مسائل منطقه خیلی جدی است و این یک هشداری برای آینده سیاسی منطقه است.
در خصوص کشته شدن ماجد الماجد و انتقال جنازه او به عربستان ابهامات ویژه ای وجود دارد، که نشان می دهد این شخص جعبه سیاه عربستان بوده و میتواست عربستان را دچار مشکل کند، می توانست اتفاقات را متفاوت از آن چیزی که عربستانی ها می گویند نشان دهد. اما باید بپذیریم عربستانی ها با این پول هایشان به دنبال عقده گشایی های اطلاعاتی هستند.
* شما موضع گیری وزارت امور خارجه را در این قضیه قابل نقد می دانید؟
وزارت خارجه اعتراض کرده است این نیست که وزارت خارجه اعتراض نکرده باشد.
*از آخرین وضعیت پرونده کرسنت خبر دارید؟
خیر.
*موضوع پرونده رانت خواری 650 میلیون یورویی که آقای توکلی مطرح کرد را چطور؟ اطلاع دارید؟
بله، یک نامه ای هم وزیر صنعت معدن تجارت برای آقای توکلی نوشته است، من این گونه عدالت خواهی ها را مثبت قلمداد می کنم.
*الان اصلی ترین ومهم ترین موضوع که در مرکز پژوهش ها بحث و بررسی می شود، چیست؟
الان در معاونت اقتصادی بحث بودجه است که به عنوان مهم ترین موضوع انجام می شود، در معاونت تولیدی بحث منابع آب و دوم بحث کشاورزی کشور است.
*موضوعی که مقام معظم رهبری در سفر به کرمانشاه مطرح کردند درباره تغییر نظام ریاستی به نظام پارلمانی، در مرکز بررسی شده است؟
بحث هایی شده و یک مطالعاتی هم انجام شده است، خب طبیعی است که کار در سطح نظام است، ما کمک می کنیم به کسانی که در این حوزه هستند.
* شما به عنوان عضو کمیسیون امنیت ملی مهم ترین نقدی که به توافق ژنو دارید چیست؟
این موضوع که اگر غرب از مجموع تعهداتش در بازه زمانی تعیین شده عدول کرد چه خواهیم کرد؟ این یک نکته ای است که باید خیلی صریح و روشن گفته شود. اینکه در پایان توافق نامه گفته شده است که یا ما در مورد همه چیز به تفاهم می رسیم یا روی هیچ چیز به توافق نمی رسیم و اگر 80 در صد توافق نامه اجرایی شد و 20 درصدش قابل اجرایی نبود می خواهند چه کار کنند؟ اینکه آن ها می گویند عدم توافق بهتر از توافق است و نکاتی از این قبیل که گفتم، این موارد به نظر من قابل نقد است.
در مورد آزاد سازی پول های بلوکه شده انتظار سرعت بیشتری می رفت. اینکه یک دهم پول ها در فرصت یک ساله آزاد شوند خیلی در کشور ما با حجم وسیع اقتصاد و سطوح مورد انتظار در اقتصاد، هماهنگ نیست. به نظر می رسد اینها روغن ریخته شده را نذر امامزداه کرده اند.
*با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.