صراط: «اگر یک دانشآموز با سرودههای نوجوانانه خود در بخش ادبی جشنوارهی ملّی خوارزمی شرکت کند و برگزیده شود، به عضویت بنیاد ملّی نخبگان درمیآید. امّا اگر یک شاعر تثبیت شده و اسم و رسم دار در جشنواره بینالمللی شعر فجر برگزیده شود، بنیاد نخبگان او را به عضویت نمیپذیرد...»؛ این را یکی از برگزیدگان دورههای قبلی جشنواره شعر فجر میگوید.
در سالهای اخیر، درباره اهمیت علوم انسانی و نقش برتر آن در تمدّنسازی، نسبت به علوم فنّی و... بسیار شنیدهایم. این نکته که ادبیات، محور جامع علوم انسانی است و شعر در سرزمین ما مؤثّرترین و پررنگترین جلوهی ادبیات به شمار میآید، شاید نیازی به اثبات نداشته باشد. اهمیت شعر تا حدّی است که رهبر انقلاب هر سال یکی از دیدارهای اختصاصی خود را با شاعران برگزار میکنند. ایشان حتّی در یکی از سخنرانیهای خود، شعر را «ثروت ملّی» نامیدهاند.
هرچند، گویا برخی از مسؤولان فرهنگی دیر به جایگاه شعر در مختصات فرهنگی ایرانیان پی بردند و نخستین جشنوارهی شعر فجر با تأخیری تقریباً بیست ساله نسبت به بقیهی سری جشنوارههای فجر برگزار شد، امّا به هر حال نخستین دورهی این جشنواره با تصمیمی فوری برگزار شد و با حرف و حدیثهای فراوان به هشتمین خوان رسید. برگزار کنندگان این جشنوارهی بینالمللی، هدف از برگزاری آن را «پاسداشت شعر» عنوان میکنند؛ در حالی که پرسش از کیفیت شعر، بدون در نظر گرفتن کیفیت زندگی شاعر، بیمعناست. بدون تردید، محترم شمردن شعر، بدون محترم شمردن شاعر، تعارفی بیش نیست!
خوشبختانه در ساختار اداری کشور ما نهادهایی برای شناسایی و حمایت مادی و معنوی از نخبگان عرصههای گوناگون وجود دارند. بنیاد ملّی نخبگان یکی از این نهادهاست که تا کنون از به رسمیت شناختن نخبگان ادبی سر باز زده و حمایتها و دایرهی شمول خود را به جشنوارههای فنّی و تجربی محدود کرده است.
یکی از برگزیدگان دورههای پیشین جشنوارهی شعر فجر با اعتراض به این امر، میگوید: «بیتوجّهی مسؤولان بنیاد نخبگان به راهبردهای بالادستی و بیتفاوت گذشتن آنان از کنار رهنمودها و توصیههای صریح سیاستگذاران فرهنگی کشور، اگر از بیاعتقادی مسؤولان این بنیاد به اهمیت علوم انسانی حکایت نداشته باشد، حدّاقل بر ناهماهنگی و ناکارآمدی مدیریت کلان کشور در بازتعریف مفهوم نخبگی دلالت دارد».
بنا بر اسناد موجود، بنیاد ملّی نخبگان علیرغم الزام قانونی دربارهی سرعت بخشیدن به تدوین آییننامهی حمایت از نخبگان ادبی، از سال 1390 تا کنون همچنان مشغول تدوین این آییننامهی مفصّل است! از سوی دیگر، به نظر میرسد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به عنوان متولّی برگزاری جشنوارهی بینالمللی شعر فجر و مسؤول حمایت از حقوق برگزیدگان خود، در این مدّت برای اثبات اعتبار این جشنواره و ارائهی مدارک لازم به بنیاد ملّی نخبگان، هیچ تلاشی نکرده است...
اکنون که هشتمین جشنواره شعر فجر در حال برگزاری است و برگزیدگان دوره
هشتم آن به زودی معرفی میشوند و جایزه خود را دریافت خواهند کرد، پیگیری
یکی از مهمترین مطالبات آنها و ثمر دادن آن برای برگزیدگان این دوره و
دورههای قبل، توقعی است که از وزارت ارشاد و بنیاد انتظار میرود پاسخگوی
آن باشند.
آنچه که در ادامه میآید، نامههای رد و بدل شده برای پیگیری وضعیت عضویت برگزیدگان جشنواره شعر فجر در بنیاد ملی نخبگان است که در اختیار خبرگزاری فارس قرار گرفته است. این نامهها نشان میدهد که این موضوع از مسئولی به مسئول دیگر ارجاع داده شده و همه درخواست پیگیری این موضوع را دارند اما همچنان پس از دو سال نتیجه عینی و ملموسی به دست نیامده است: