این کارگردان با اشاره به نوع آموزش شهید آوینی عنوان کرد: سیدمرتضی
آوینی به گروه خودش آموزش می‌داد که بروند و با کار درگیر شوند. آنها کمتر
با تئوری پیش رفتند و بیشتر معتقد به تربیت محیطی بودند و بخش مهمی از این
مسئله در گرو تکنیک بود که مثلا رزمندگان تصنعی بازی نکنند. دانشکده جای
یادگرفتن تکنیک فیلمسازی و در اختیار داشتن وسایل برای انجام کارهای سخت
است.
وی با تفاوت قائل شدن میان کار نویسنده و فیلمساز توضیح داد: نویسنده اگر
ارتباطی با عالم دیگر و استعدادی برای دریافت الهام داشته باشد، می‌تواند
با کاغذ، نوشته‌ای را خلق کند اما فیلم قالب سخت‌تر و غیرقابل انعطاف‌تری
است و ما باید کار را با عشق یاد بگیریم. فیلمسازی مثل حیوان سرکشی است که
دیر رام میشود. در مدارس سینمایی باید روی موقعیتی مثل نظامی بودن کار
کنیم. اگر بخواهیم الگوی فکری خودمان را برای نگاه به سینما تغییر دهیم،
شاید این اولین نیاز برای تحول باشد.
این کارگردان افزود: الگوهای فکری ما برای تربیت فیلمساز واقعی نیست و
فیلمسازان ما در حال حاضر نگاهشان به جشنواره‌ها و تولید فیلم‌هایی است که
برای اکثریت تماشاگران ساخته نشده است.
افخمی: «بچه‌ها، زنان خانه‌دار، کارگران و روستایی‌ها» به جای
«دانشگاهی‌ها و مدیران»/ اولویت مخاطب در سینمای ایران باید تغییر کند
افخمی در پاسخ به اینکه اگر هنرمند و تکنسین با هم تمایزی ندارند، پس چه
تفاوتی میان سینمای ایران و هالیوود است، گفت: من با به کار بردن لفظ هنر
مشکل دارم و فکر می‌کنم تعبیر تائید نشده و مبهمی است و تعبیر تکنسین
روشن‌تر است. هنر در فارسی ترجمه ART
نیست و بسیاری از سوءتفاوتها از همین مرحله آغاز میشود. تعبیر تکنسین در
حال حاضر تحقیرآمیز است و به نظر می‌رسد وجه هنری ندارد اما اینها خرافات
است. تکنسین به این معناست که می‌توانیم کار یک دوربین را 2 یا 3 روزه یاد
بگیریم.
این کارگردان ادامه داد: سیدمرتضی آوینی دچار سوءتفاهم در این مورد نبود
که کار هنری انجام می‌دهد و نباید کار تکنیکی انجام دهد. دیدگاه او این بود
که یک فیلم را به گونه‌ای تدوین کند که در طول مدتی که نگاه میکنیم
واقعا توجه‌مان جلب شود. همین که بتوانیم فیلمی بسازیم که مخاطب را جذب کند
به اندازه کافی سخت است. اهل تهذیب و اخلاق بودن مسئله طبیعی هر شخصی است و
در مدرسه سینمایی امتیاز محسوب نمی‌شود بلکه در آنجا معلم باید به شاگرد
یادآوری کند که اگر نتواند توجه تماشاگر را جلب کند هیچ فایده‌ای ندارد.
وی افزود: من همیشه به بچه‌های کلاس می‌گویم قبل از رفتن به مراحل رسمی
آموزشی در ذهن همه شما هرمی از تماشاچیان وجود دارد و کم‌اهمیت‌ترین و
بزرگترین بخش هرم بچه‌ها هستند. در مقاطع بالاتر هرم زنان خانه‌دار،
کارگران و روستائیان هستند که وقت کافی برای دیدن فیلمها یا احتمالا تائید
آنها ندارند و اهمیت زیادی ندارند، اما در مقاطع بالایی هرم تحصیل‌کرده‌ها،
دانشجویان، استادان دانشگاه و مدیران سینمایی هستند، همان‌هایی که اکثر
فیلمها در وضعیت فعلی سینمای ما برای آنها ساخته میشود. من اعتقاد دارم
که تا زمانی که این هرم وارونه نشود، نمی‌توانید به جایی برسید که فیلمساز
ماندگاری شوید.
افخمی ادامه داد: بخش‌های جشنواره و کارهای فیلمسازان دیگر برای تائید‌های
بیهوده است و باید به درون خاک برود؛ زیر سایه تماشاگران واقعی و چتر
حمایتی آنها زندگی کنید.
افخمی: مدیریت، سینما را یک ویترین روابط دیپلماتیک می‌خواست
وی با طرح پرسشی دیگر گفت: برای کسی که می‌خواهد کار فرهنگی انجام دهد
بچه‌ها به عنوان تماشاگر مهم‌تراند یا بزرگترها؟ عاقلانه این است که زیر 18
ساله‌ها هستند که می‌توانند تاثیرپذیر باشند اما ما برای فیلمسازی به این
قشر فکر نمی‌کنیم. شهریار بحرانی انیمیشن خوانده بود و چند فیلم پرتوجه در
سینمای ایران ساخت اما به خاطر همانها سرزنش شد.
افخمی با اشاره به مدیریت سینمایی عنوان کرد: مدیریت سینمایی طی این 30
سال سینما را یک ویترین روابط دیپلماتیک برای عرضه در خارج از کشور
می‌خواست. آثار سفارش شده به وسیله دولت به شیوه‌ای بود که فیلمسازان این
ویترین را تولید کنند. دولت تماشاگر واقعی را از سینما بیرون کرد.
وی درباره استفاده از فلسفه برای فیلمساز گفت: برای فیلمسازانی که الگوی
فیلمسازان دیگر می‌شوند فلسفه می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
طالب‌زاده: در پیچ تاریخی دنیای فعلی، باید به سراغ سینما رفت
نادر طالب‌زاده در ادامه گفت‌وگو درباره تربیت در سینما توضیح داد: تا
حالا هنرمندی را ندیدم که خودش کار اثرگذاری داشته اما شخصیت خوبی نداشته
باشد. ما در یک زمان و موقعیت مورد توجه هستیم و . معرفی اینکه چه کسی
هستیم باید به وسیله رسانه انجام شود و معمولا افرادی که دغدغه دیگری دارند
باید این کار را انجام دهند.
این فیلمساز تاکید کرد: ایران موقعیتی دارد که مورد توجه است و در انقلاب
اسلامی فیلمسازی امر بسیار مهمی است و باید این مدل موجود را به طور کلی
تغییر دهیم؛ البته نباید از کارهای خوبی که در دانشگاه‌ها انجام میشود
غافل شد. باید نقاط موفقیت و چگونگی رسیدن به آن را در انقلاب بشناسیم. کسی
که سالها در عرصه تدریس کار کرده، قطعا معلم اثرگذاری است.
طالب‌زاده: پاسخ سوال "چرا فیلم انقلابی نداریم" در "چه کسی فیلمسازان را تربیت می‌کند" خوابیده است
طالب‌زاده خاطرنشان کرد: حوزه آموزش بسیار جدی است و بعضی اعتراض می‌کنند
که چرا فیلم انقلابی خوب نداریم؛ به نظرم باید به این رجوع کنیم که چه کسی
آنها را تربیت می‌کند. این کاملا یک کار قابل انجام است و باید در این پیچ
حساس برای ایجاد تحول کاری انجام دهیم.
وی با اشاره به جشنواره عمار گفت: در جشنواره عمار اصل بر این است که در
جستجوی فیلمسازان انقلاب اسلامی باشیم و بخشی از فعالیتهای عمار هم آموزش
است. الان در حوزه فیلمسازی داستانی تلاش میکنیم که مستعدها را بشناسیم.
نادر طالب‌زاده با اشاره تجلی هنر در انسانهای بیا کرد: یکی از بهترین
تجربه‌ها این است که آگاه باشیم به چه کسی درس می‌دهیم، ایا این شخص معمولی
است یا به طور غریزی سهم خاص آینده بینی دارد. معمولا آنجایی موفق بودیم
که شاگردان به طور طبیعی این ویژگی‌ها را داشته‌اند. این دانشجو می‌تواند
با رد کردن موانع فیلمساز شود، موفق شد.
این فیلمساز استاد دانشگاه یادآور شد: هر زمان که کلاس داریم شاید تنها 6
ماه زیباشناسی سینما را درس می‌دهیم. رسیدن به درک که برای عمق میدان لنز
سینمایی چه چیزی اهمیت دارد مهم است. بسیاری هستند که دهمین فیلمشان را
می‌سازند اما نما به نمای آن غیرسینمایی است چون زیباشناسی سینما را
نیاموخته‌اند. این مراحل را باید در درجه اول به شخصی انتقال دهیم که جوهره
اولیه فیلمسازی را داشته باشد.
روایت افخمی از نگاه شهید آوینی به هنر
برنامه ققنوس شبکه چهار، شب گذشته با موضوع تربیت در سینما میزبان بهروز افخمی و نادر طالب‌زاده فیلمساز بود.
صراط: بهروز افخمی، کارگردان برجسته سینمای ایران در اولین برنامه از سری جدید
برنامه «ققنوس» درباره کار در سینما گفت: فکر می‌کنم سینما بیشتر یک مهارت
است که جز با کار کردن به وجود نمی‌آید. تعبیرهای نچسب نسبت به سینما باعث
آموزش غلط و ساخت فیلم‌هایی میشود که فهم آنها مشکل و برای مردم قابل
درک نباشد.
منبع: تسنیم
