صراط: با اعطای حق مالکیت و سرپرستی جامعه اسلامی به شخص، اعم از آن که در رأس هرم حاکمیت باشد یا در بدنه آن، به میزان شعاع محدوده حاکمیت و مدیریت، مسئولیت‌هایی نیز به وی واگذار شده است.
سر پیچی از مسئولیت‌های مورد نظر، صلاحیت و شایستگی حاکم را در معرض تهدید قرار داده و وی را از مشروعیت ساقط می‌سازد.
همانطور که مدیران جامعه اسلامی در برابر توده‌های مردم دارای مسئولیت‌های جدی در حوزه‌های گوناگون هستند، مردم نیز در برابر مدیران دارای مسئولیت‌هایی هستند که بی‌تفاوت بودن در قبال آنها می‌تواند لطمه‌ای جبران ناپذیری بر بدنه حاکمیت وارد کرده، موجبات گسترش و ترویج رابطه بر ضابطه و زیر سئوال رفتن شایسته‌سالاری را فراهم سازد.
مهم‌ترین مسئولیت مردم در برابر حاکمیت، زیر نظر گرفتن رفتار و جهت گیری‌های مدیران است به گونه‌ای که اگر نقاط ضعفی در حاکمیت مشاهده کردند به آنان هشدار داده و آنان را متوجه آثار سوء برخی از عملکردها و جهت‌گیری‌های منفی‌شان کنند.
در خصوص مسئولیت مسئولان همین بس که حضرت علی (ع) بارها به کارگزاران تذکر می‌دهد که مقام و حکومت، لقمه چربی نیست، بلکه امانتی است که باید جوابگوی آن بود و به گفته یکی از مسئولان، درنظام اسلامی مسئولیت ریاست نیست بلکه مسئولیت است و هر چه قدر مسئولیت خطیرتر، وظیفه و تکلیف مسئولان سنگین‌تر و بیشتر است.
حضرت علی (ع) در نامه 67 نهج‌البلاغه یکی از وظایف حاکم را این می‌داند که بدون هیچ واسطه‌ای به سخنان و شکایات مردم گوش فرا دهد و به آنها رسیدگی کند.
ایشان فرموده‌اند: «و برای مراجعه‌کنندگان، زمانی را قرار بده که شخصا به امور آنها رسیدگی کنی. برای آنها مجلسی قرار بده که عمومی باشد و در آن برای خداوند تواضع کنی و لشکریان و یارانت را از آن مجلس دور ساز، تا هر کس بدون ترس و لکنت صحبت کند».
بیشتر مسئولان به این گفته حضرت جامه عمل پوشانده‌اند ولی تعدادی انگشت‌شمار از مسئولان شهرستانی اجازه پرسش در موضوعی که مربوط به خود خبرنگار نیست و بلکه در خصوص مردم و شهرستان است را به خبرنگاران نمی‌دهند و از پاسخگویی به سئوالات خبرنگاران امتناع می‌ورزند.
زمانی که از مسئولان شهرستانی علل عدم پاسخگویی به خبرنگاران را جویا می‌شویم با پاسخ‌های قابل تأمل و تعجب‌برانگیز مواجه می‌شویم.
به عنوان مثال، اجازه مصاحبه کردن از سوی مسئولان استانی به اداره داده نشده است، از مسئولان استانی و یا مسئولان روابط عمومی اداره کل پیگیری کنید و برخی مسئولان، شماره مسئولان استان‌های دیگر را می‌دهند و اذعان می‌کنند که از مسئولان کشوری پیگیری کنید که البته این موضوع برای امروز و دیروز نیست و چنین قانون‌های بی‌قانونی وجود دارد.
جالب‌تر اینکه برخی از مسئولان شهرستانی پاسخ سئوالات را که نمی‌دهند، هیچ؛ زمانی که هم مدیران کل اداره‌شان در شهرستان حضور می‌یابند برای خبرنگاران شهرستانی تعیین تکلیف کرده و به خبرنگاران عنوان می‌کنند که در خصوص فلان موضوع از مدیر کل هم سئوال نکنید که به این پیشنهاد واقعا باید تأسف خورد که البته خبرنگاران شهرستانی با شگرد خبری و هیچ گونه واهمه و ابایی به این نوع پیشنهادها پاسخ منفی داده و سئوالات مورد نظر خود را با مدیران کل مطرح کرده و پاسخ گرفته‌اند.
بدتر اینکه یکی از مسئولان شهرستان در یکی از مراسم کلنگ‌زنی‌ها در یکی از روستاها زمانی که خبرنگار می‌خواست سئوالی از مدیرکل بپرسد اذعان کرد که الان نپرس عصبانی می‌شود واقعا چنین رفتارهایی چه معنایی می‌تواند داشته باشد و یا اینکه یکی از مدیران کل سابق در یکی از ادارات استان برای بازدید به یکی از روستاهای شهرستان می‌آید و مسئول شهرستانی مطالبی را ایراد می‌کند که روابط عمومی خبر را به نقل از مدیر کل در سایت می‌گذارد که جا دارد « احسنت» بگوییم.
حال این سئوالات در ذهن متبادر می‌شود که واقعا جایگاه تعدادی از مسئولان شهرستانی کجاست و مسئولیتشان چیست؟ آیا تنها در حد یک کارشناس اداره محسوب شده و حق ندارند عملکرد خود را به مردم انعکاس دهند و هرچه مدیران کل بگویند باید چشم باشد گرچه شک نداریم که مسئولان شهرستانی باید در چارچوب اداره و سیاست اداره‌کل‌شان امور خود را به پیش ببرند.
ولی این نباید به معنای پاک کردن صورت مسئله باشد بلکه باید مسئله را حل کرده و پاسخگوی خبرنگاران که همان پیگیری رفع معضلات، مشکلات، مطالبات و خواسته‌های مردم است، باشند.
ناگفته نماند برخی از همین مسئولانی که مجاز به مصاحبه نیستند به دلیل ارائه مطلب در جلسات فرمانداری، چندین بار به اداره کل‌شان در استان احضار شده و پاسخگوی مسئولان استانی شده‌اند.
این در حالی است که خبر پوششی بوده و هیچ گونه گفت و گویی صورت نگرفته است که موضوع پیگیری و اذعان شد که شاید خبرنگار در آن زمینه تخصص نداشته باشد و اخبار را اشتباه انعکاس دهد که باید گفت این مطلب جز توهین به خبرنگار، توجیه دیگری ندارد و ذکر این مطلب به جاست که مگر همه مسئولان و کارمندان در حوزه کاری و اداری خود، دارای تخصص لازم بوده و مجرب و کاربلد هستند.
برخی از مسئولان شهرستانی عدم ایجاد تشتت و تشویش در اذهان مردم را از دلایل عدم پاسخگویی به خبرنگاران اذعان می‌کنند ولی می‌توانند خبرنگاران را در جریان روند کاری خود قرار داده و مطلع سازند و از این قشر که رکن چهارم دموکراسی و زبان گویای مردم است است بخواهند که انعکاس ندهند.
البته تعامل و همکاری و همفکری پدر معنوی شهرستان، مسئولان ارشد شهرستان با خبرنگاران و تعامل مسئولانی که مسئولیت خطیرتر و مهم‌تری نسبت به مسئولان دیگر دارند و با صبر، حوصله و مناعت طبع پاسخگوی سئوالات خبرنگاران در هر زمانی هستند، قابل تحسین و تقدیر است؛ گرچه نمی‌توان از همکاری و تعامل خوب نمایندگان مجلس و برخی از مسئولان ارشد استانی با خبرنگاران شهرستانی نیز اغماض کرد.
شاید باور این مسئله کمی عجیب به نظر برسد ولی بارها برای خبرنگاران شهرستانی پیش آمده که مردم جایگاه خبرنگاران را مسئولان اشتباه گرفته و از خبرنگاران خواستار رفع مشکلات خود بوده‌اند و با آنان درد دل می‌کنند و حتی پای شهروندان را به منزل خبرنگار کشانده تا شماره‌ای از وی داشته باشد.
ولی باید گفت که بیان، انعکاس و پیگیری مشکلات وظیفه خبرنگاران است و پیگیری و رفع و فصل مشکلات و معضلات بر عهده مسئولان است چراکه آنان باید پاسخگو باشند گرچه خبرنگاران تلاش و همت خود را برای ارائه و بیان مشکلات مردم به مسئولان به کار می‌بندند.
ذکر این مطلب خالی از لطف نیست که در خصوص تهیه گزارش از برخی از پروژه‌ها، مسئولان شهرستان قطعا باید پاسخگو باشند ولی اتفاق افتاده که این مسئولان پاس کاری کرده و به خبرنگاران شهرستانی شماره تماس مسئول استانی داده شده و آن هم به دلایلی پاسخ تلفن خود را نداده و خبرنگار مجبور شده برای تکمیل گزارش روزها صبر کند و منتظر بماند شاید مسئول استانی در بازدید از پروژه حضور یافته و بتواند پاسخ خود را دریافت و گزارش خود را به اتمام برساند.
مسئولان بزرگوار، ایجاد یک فضای گفت‌وگو بین صاحب‌نظران، کارشناسان و مسئولان برای روشن شدن مسائل جامعه لازم است و این فضای کارشناسی، علمی و منطقی در بیان دیدگاه‌های مختلف می‌تواند تا حدودی برای مردم و مسئولان مفید باشد.
خبرنگاران می‌دانند که عملکردشان نباید به گونه‌ای باشد که القای وجود اختلاف بین مسئولان شود؛ مقام معظم رهبری بر اساس اشرافی که بر تمام امور دارند تذکری را به رسانه‌ها در این خصوص دادند و رسانه‌ها رعایت در انعکاس اخبار خود، این تذکر را در دستور کار قرار داده‌اند.
مسئولان باید بدانند که رسانه‌ها باید در کنار ارائه تصویر واقعی جامعه به مردم توقعات و انتظارات منطقی و قابل اجرای آنان را به صورت کاملا شفاف به مسئولان ارائه دهند.
حضرت علی (ع) در ابتدای عهدنامه مالک اشتر به او گوشزد می‌کند که مردم به حکومت او می‌نگرند و درباره آن بحث و انتقاد می‌کنند، همان طور که او به حکومت‌های قبل نگاه و نظر خویش را بیان کرده و احتمالاً از آنها انتقاد می‌کند.
آن گاه امام علی (ع) گفته‌هایی را که بر زبان بندگان صالح خداوند جاری می‌شود، معیار ارزشیابی حکومت معرفی می‌کند. سخن حضرت بر این امر دلالت دارد که مردم حق اظهار نظر در مورد حکومت را دارند و اظهار نظرها معیاری برای شناخت خوب و بد بودن حکومت است.
مسئولان محترم، خبرنگاران می‌دانند با خط کشیدن بین نقد و تخریب باید طوری عمل کنند که وزنه نقدپذیری را در مدیران افزایش دهند گرچه مدیران دستگاه‌های اجرایی می‌توانند از خبرنگاران و ظرفیت رسانه‌های جمعی در راستای ارتباط موثر با جامعه هدف خود بهره بگیرند.
مسئولان شهرستانی و استانی باید بدانند که اثرگذاری رسانه‌ها بر دیدگاه‌های مختلف و مطرح در جامعه و سوق‌دهی افکار عمومی طبیعی است و اگر برای مصاحبه با خبرنگاران مشکل دارند می‌توانند سیاست‌های خود را منطبق با همان جهت‌ها برنامه‌ریزی و اصلاح کرده و بر آن اساس پاسخگو باشند.
همه می‌دانیم که ایجاد فضای با نشاط و رو به جلو برای مردم و مسئولان یکی از وظایف رسانه‌ها است و مقام معظم رهبری بر مخابره کردن اخبار مفید و امید بخش تاکید کرده‌اند.
خبرنگاران و رسانه‌ها با پیگیری وعده‌های مسئولان در زمان اجرای آن و رساندن نتیجه عملکرد مسئولان به مردم، موجب تعهد بیشتر آنها به وعده‌های خود خواهند شد.
به فرمایش امام علی (ع) در این صورت حاکم موظف است امور را برای مردم به خوبی روشن و آنها را از ابهام و سردرگمی خارج سازد و خطاب به حاکمان فرموده‌اند: «هر گاه مردم نسبت به تو بدبین شوند، افشاگری کن و عذر خویش را بازگو و گمان‌ها را از آنها دور کن. صراحت باعث خودسازی تو و لطف در حق مردم است».
این شیوه در سیره آن حضرت فراوان یافت می‌شود، به صورتی که هر جا شبهه‌ای حتی برای بعضی افراد بود، حضرت با سخنرانی یا نامه به تبیین و توضیح آن می‌پرداخت و مشکل را حل می‌کرد که مطلوب است مسئولان این شیوه و سیره امام علی (ع) را چراغ راه خود قرار داده و با تعامل بهتر و بیشتر با خبرنگاران، آنان را در ارتقای سطح اخبار شهرستان در استان قزوین یاری رسانده و بتوانند پاسخ درست و قانع‌کننده‌ای به مردم بدهند.
حضرت علی (ع)، روشنگری در امور مشتبه و سؤال‌ها و سوء ظن‌هایی را که برای مردم پیش می‌آید، یکی از وظایف حاکم می‌داند که این فرمایش گهربار باید آویزه گوش مسئولان استانی و مسئولان شهرستانی که بایکوت خبری شده‌اند قرار گرفته و خبرنگاران شهرستانی را بیش از پیش در انعکاس اخبار مهم و ضروری کمک کنند.
