صراط: حدیث مجموعه کم‌همتای برادران سرابی‌اقدم حدیث «یار در خانه و ما گرد جهان می‌گردیم» است. در زمانه‌ای که تحت تاثیر هجوم تکنولوژی و زندگی مدرنیته، هویت و سبک زندگی شهر و شهرنشینان به تاراج می‌رود، نگهداری و حفظ آثار گذشته همچون درّی است در دریای روزمره‌گی زندگی مدرن.
کلانشهر تبریز با وجود قدمت و سرگذشت پرفرازونشیب تاریخی‌اش هر لحظه به مانند درختی است که در حال قطع ریشه‌های هویت خویش است.این شهر در اثر ناملایمات تاریخ و در سایه‌ی عوامل طبیعی به خصوص زلزله کمتر اثری از گذشته‌ی پرشکوهش را برای ما به یادگار گذاشته و هر اقدامی برای حفظ و احیای میراث تاریخی آن، همچون مسکّنی است برای تسکین درد هویتی او.
شهرهای جهان امروز برای معرفی و شناساندن خود به گردشگران نیازمند برخورداری از فاکتورهای گردشگری تاریخی و گردشگری تفریحی مدرن هستند؛ و اماکن تاریخی و موزه‌ها مهمترین عوامل گردشگری تاریخی به شمار می‌آیند.
موزه دالانی است که انسان ماشینی و تکنیک‌زده‌ی امروزی را همچون ماشین زمان به درون تاریخ پرت می‌کند و ذهن مشوش انسان مدرن را برای دقایقی از آشفتگی‌های دنیای پیرامون رها می‌سازد.
حال که هر شهر و دیاری در پی تاریخ‌سازی و ایجاد هویت‌های مجعول است و برای رسیدن به این خواسته سالها زمان و میلیاردها پول صرف می‌کند، دو برادر دلسوز و علاقه‌مند مجموعه‌ای به گستره‌ی تاریخ و به فراگیری اغلب مشاغل تاریخی منسوخ شده گردهم آورده‌اند و مجموعه‌ی روشنایی و فانوس، بخشی از این گنجینه بزرگ است.
رضا و یعقوب سرابی اقدم دو برادر هنرمند و مجسمه‌ساز شهر تبریز هستند که در کنار ایجاد آثار حجمی ارزشمندی چون مجسمه‌ی کلنل محمدتقی‌خان پسیان در کنار هواپیما-به عنوان نخستین خلبان ایرانی- و مجسمه مجاهدان گمنام مشروطه تبریز سالهاست که مجموعه‌ای گرانبها از ساخته‌ها و دستاوردهای تاریخ بشری جمع‌آوری کرده‌اند و تا بدین‌جا دست و دلبازانه و بدون هیچ چشمداشتی بسیاری از آثار مجموعه‌شان را در اختیار موزه‌های تبریز گذاشته‌اند؛ بطوریکه موزه‌های آذربایجان، قاجار، مشروطه، ستارخان، سنجش، شهرداری و علم و کتل میزبان آثار اهدایی این دو برادر است.
حال برادران سرابی‌اقدم یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های فانوس و روشنایی را گردهم آورده‌اند. رضا سرابی اقدم مجموعه فانوس را یکی از چندین مجموعه وسیع تاریخی گردآوری شده‌شان می‌داند و می‌گوید نخستین فانوس را 15 سال پیش از یکی از محلات تاریخی تبریز خریداری کرده و بتدریج شمار آنها به 20 عدد رسیده است.
وی می‌افزاید بعد از مدتی متوجه شدم که این مجموعه خود قابلیت تبدیل به مجموعه‌ای مستقل را داراست؛ ضمن اینکه متاسفانه کمتر کسی در اندیشه‌ی گردآوری و حفظ چنین مجموعه‌ای است لذا به تکمیل این آن دست زدم.
حال این مجموعه شامل 260 فانوس، پیه‌سوز و دیگر ابزارهای روشنایی است که از اقصی نقاط جهان از جمله آلمان، کانادا، آمریکا، انگلیس، ترکیه، اتریش، سوئیس، امارات و عراق جمع‌آوری شده است.
رضا سرابی‌اقدم که خود اجاره‌نشین بوده و پیکان مستعملی را صاحب است با اشاره به سختی‌های جمع‌آوری چنین مجموعه‌ای می‌گوید این مجموعه از طریق مزایده‌های اینترنتی و کمک دوستان گردآوری شده و تنها در ماه گذشته 9 فانوس به ارزش 10 میلیون تومان از آلمان خریداری کردم.
این مجموعه بزرگ در سطح خاورمیانه بی‌رقیب بوده و تنها رقیب آن به گفته رضا سرابی یک خانواده مرفه و اشرافی در ترکیه است که نصف این مقدار نیز فانوس گردآوری نکرده‌اند.
این دو برادر در تلاشهایشان برای خرید یک فانوس بسیار ارزشمند در ترکیه خبر دادند که با هوشیاری آنها از دست رقیب ترکیه‌ای خارج شد و پس از خرید توسط آنها از موزه لوور برای خرید به دو برابر قیمت با آنها تماس گرفتند. رضا سرابی درباره این پیشنهاد می‌گوید هدف ما گردآوری گنجینه‌ای است که از اقصی نقاط دنیا برای دیدن آن به تبریز و ایران بیایند نه اینکه سودی کسب کنیم و گنجی را به گنجینه‌ی موزه‌های غربی و عربی اضافه کنیم.
روشنایی و آتش درکنار اختراع چرخ مهمترین اختراعات و دستاوردهای بشر در تاریخ است که مسیر تکامل زندگی وی را بر روی زمین دگرگون کرد. حال برادران سرابی اقدم گردآورنده 260 قطعه ابزار تاریخی مربوط به این دستاورد بزرگ بشر هستند. گنجینه‌ای که شامل انواع پیه‌سوزها با قدمت 3000 سال تا دوران سلجوقی، تیموری، صفوی و قاجاری است. پیه‌سوزهایی که متناسب با سیر تکاملشان از جنس‌های مفرغی، سفالی و فولادی ساخته شده‌اند.
در این مجموعه پیه‌سوزهای بسیار نایاب دوران سلجوقی و تیموری، پیه‌سوز فلزی مجهز به خط کوفی، پیه‌سوز زندان دوران زندیه، پیه‌سوزهای مسی دوران صفوی که در حمامها، مساجد و بالای کرسی‌ها بکار می‌رفت، پیه‌سوزهای کوچک آهنی و مسی دوران صفوی مخصوص کنار رحل قرآن، پیه‌سوزهای کارگاهی اوایل دوران قاجار ساخت آمریکا و پیه‌سوزهای معادن مربوط به دوران جنگهای انفصال آمریکا اشاره کرد.
رضا سرابی به ساعت‌ها مطالعه و تحقیق در مورد انواع این ابزارهای روشنایی اشاره می‌کند و مشعل دوران سلجوقی و گردآوری وسایل جانبی ابزار روشنایی همچون قیف‌ها، قیچی مخصوص فتیله و وندی را از دیگر وسایل این مجموعه‌ی بی‌همتا می‌داند.
پس از پیه‌سوزها و وندی‌ها، فانوس بخش بزرگی از این مجموعه را تشکیل می‌دهد.
فانوس‌ها خود شامل دیوارکوب، آینه‌دار، فایتون، راه‌آهن، دریایی، خانگی و قولوقچی و معادن می‌شوند. همچنین نمونه‌ای از نخستین نسل لامپ‌های تولید شده توسط ادیسون در این مجموعه به چشم می‌خورد.
صنعت روشنایی، تاریخی به درازای تمدن بشر دارد و نیاز به وجود موزه‌ای مختص فانوس و روشنایی، بشدت حس می‌شود. این در حالی است که تنها موزه‌ی مربوط به روشنایی، موزه‌ی مربوط به وزارت نیروست که تنها حاوی تاریخ جدید روشنایی و مربوط به تکنولوژی برق مانند انواع کنتورهای برق، سیم و لامپهاست.
این مجموعه‌ی گرانسنگ و آماده تنها نیاز به توجه، حمایت و درک اهمیت و ارزش این مجموعه برای شهر و کشور و مسئولان دارد.
رضا سرابی اقدم با گلایه از مسئولان مربوطه از پیشنهادهای سخاوتمندانه‌ی بخش خصوصی از شهرهای دوبی، تهران و اصفهان خبر می‌دهد. به هر حال از قدیم گفته‌اند "چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است" و باید مدیران استان و شهرستان قدر این افراد را دانسته و فرصت را هدر ندهند.
روشنایی در دین و فرهنگ ما تا جایی اهمیت و ارزش دارد که هرجا چراغی روشن می‌شود، صلواتی ادا می‌شود. بنابراین بهتر است مسئولان هرچه زودتر چراغ موزه روشنایی و فانوس را در شهر تبریز روشن کنند تا مصداق ضرب‌المثل چراغ (نفتی - فانوس) به اطراف نزدیک خودش نور نمی‌دهد نشویم و خبر گشایش این موزه را در یکی از شهرهای اصفهان و تهران نشنویم.
