صراط: توانمندی‌های فنی صنایع دفاعی ایران درخصوص ساخت و تولید هواپیما تا مدت‌های مدید تنها محدود به تعمیرات نه چندان سنگین دوره‌ای بود اما با پیروزی انقلاب اسلامی و اعمال تحریم‌های تسلیحاتی غرب علیه ایران و نیز عدم امکان نوسازی ناوگان تهاجمی خود، تلاش وسیعی از سوی مراکز تحقیقاتی و صنعتی نظامی ایران برای ساخت هواپیماهای پیشرفته آغاز شد؛ تلاش‌هایی که در نهایت به ساخت جنگنده آذرخش در دهه هفتاد، جنگنده صاعقه در اواسط دهه هشتاد انجامید و در نهایت جنگنده F-313 قاهر در اوایل دهه 90 انجامید.
آنچه در زیر می‌خوانید، گفتگوی تفصیلی با امیر خلبان عزیز نصیرزاده معاون هماهنگ کننده نیروی هوایی ارتش است که در آستانه فرا رسیدن 19 بهمن ماه (روز نیروی هوایی ارتش) به عملکرد این نیرو در سالهای بعد از انقلاب به عنوان خط شکن نیروهای مسلح در حوزه خودکفایی پرداخته است.
***
امیر نصیرزاده در ابتدا، با اشاره به لبیک پرسنل نیروی هوایی ارتش به حضرت امام(ره) در 19 بهمن 57 و بیعت با بنیانگذار انقلاب اسلامی گفت: خلبانان و افسران نیروی هوایی به دلیل اینکه در آمریکا تحصیل کرده و آموزش می‌دیدند، متوجه بودند که استعمار چیست و آمریکا چه جنایاتی انجام می‌دهد. برای همین بود که احساس تنفر زیادی از آمریکا داشتند و با شنیدن ندای امام(ره) به آن لبیک گفتند.
* لبیک همافران به امام(ره) در 19 بهمن 57 نوعی شهادت‌طلبی بود
وی افزود: البته چندی پیش از انقلاب نیز تعدادی از افسران نیروی هوایی بازداشت شده و قرار بود اعدام شوند و یا زمانی که پرسنل نیروی هوایی در روز 19 بهمن 57 خدمت امام(ره) رفتند، اصلا نمی‌دانستند چند روز بعد، انقلاب پیروز می‌شود و کارشان نوعی شهادت طلبی بود چون اگر انقلاب پیروز نمی‌شد، معلوم نبود چه برخوردی با آنها صورت می‌گرفت.
نصیرزاده با بیان اینکه نیروی هوایی یک نیروی تجهیزات محور بوده و نیروی رزمی آن را هواپیما و خلبان تشکیل می دهد، گفت: هواپیماهای نهاجا برای انجام عملیات باید صد در صد آماده باشند تا بتوانند پرواز کنند و این در زمان صلح و جنگ تفاوتی نمی‌کند. لذا همیشه این تجهیزات باید آماده و از فناوری روز برخوردار باشند.
وی افزود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نیروی انسانی با تحصیلات عالی در نیرو بود که دوره و آموزش دیده بودند و تنها چیزی که کم داشتند این بود که مستشاران خارجی، اجازه نزدیکی پرسنل ما به حوزه تعمیر هواپیما را نمی‌دادند.
معاون هماهنگ کننده نهاجا تاکید کرد: یکی از دلایل این کار مستشاران، درآمدهای ارزی آنها از این اقدام بود، چون در صورت خرابی یک کیت، آن را به آمریکا می‌فرستادند و یک کیت دیگر جایگزین می‌کردند و هزینه آن را می‌گرفتند لذا اجازه تعمیر در داخل را نمی‌دادند.
نصیرزاده با بیان اینکه بعد از خروج مستشاران، نیروی هوایی بلافاصله با بحرانی به نام جنگ مواجه شد، اظهار داشت: در آن زمان، اشرار در نقاط مختلف کشور با تحریک بیگانگان، فعال شده بودند و نیاز بود که نیروی هوایی، عملیاتهایی انجام دهد، از طرفی هم امام(ره) با پیامشان به ارتش، این باور «ما می‌توانیم» را در نیروها زنده کردند. با این شرایط، پرسنل ما کم‌کم به حوزه تعمیر هواپیماها نیز وارد شدند.
* باید داشته‌هایمان را در جنگ مدیریت می‌کردیم
وی ادامه داد: ما با این شرایط وارد جنگ شدیم و در دوران جنگ نیز نیازمان به قطعات به دلیل حجم پروازها بیشتر شد و از طرفی هم تحریم بودیم و معلوم نبود جنگ چند سال طول می‌کشد. پس ما باید هم داشته‌هایمان را مدیریت می‌کردیم تا بتوانیم بهره‌برداری بهینه از آن کنیم و هم برای پشتوانه آنها ساخت و خوداتکایی را آغاز می‌کردیم که سازمان جهاد و خودکفایی در نیروی هوایی تشکیل شد.
نصیرزاده افزود: البته نیروی هوایی، پیش از انقلاب برای مقابله با تهدیدات از جمله رژیم بعث عراق طرح داشت و طرح 99 صفحه‌ای البرز از جمله این طرح‌ها بود که بعدا به «کمان 99» معروف شد. لذا ما از لحاظ طراحی، غافلگیر نشدیم.
* جهاد و خودکفایی نهاجا همپای فناوری روز دنیا پیش می‌رود
معاون هماهنگ کننده نهاجا تصریح کرد: سازمان جهاد و خودکفایی، عملکردی بسیار موفق داشت و توانست بسیاری از گلوگاه‌های ما را رفع کند. البته این پتانسیل و ظرفیت در نیرو وجود داشت و فقط نیاز بود تا فعال شود که حمایت‌های امام(ره) و مقام معظم رهبری آن را ایجاد کرد.
نصیرزاده گفت: بعد از دوران دفاع مقدس، فعالیت‌های جهاد خودکفایی به سمت بهینه‌سازی، ساخت، نوآوری، ابتکار و همپای فناوری روز دنیا پیش رفتن، سوق داده شد و امروز وضعیت بسیار خوبی دارد.
* مراکز آموزش نهاجا کاملا خودکفاست
وی در ادامه گفتگو با فارس، درخصوص سطح آموزش خلبانان در ایران نیز اظهار داشت: برتری که آموزش در داخل نسبت به آموزش در خارج دارد، این است که اساتید، زبان و فرهنگ ایرانی است و انتقال تجربه و آموزش‌ها بهتر انجام می‌شود. از طرفی هم چون اساتید ما در دوران دفاع مقدس حضور داشتند، تاکتیکی که می‌خواهند آموزش دهند، خودشان عملا در برابر دشمن انجام داده‌اند.
نصیرزاده با بیان اینکه مراکز آموزش نهاجا الان کاملا خودکفا هستند، خاطرنشان کرد: بنده و برخی هم دوره‌هایم در سال 61 که استخدام شدیم، برای آموزش‌های پایه به یکی از کشورهای خارجی رفتیم اما بقیه نیروها در داخل آموزش دیدند.
* همه مسئولین نهاجا آموزش دیده داخل کشور هستند
وی افزود: دلیل اینکه ما چند نفر به خارج اعزام شدیم این بود که باید با طی دوره‌های فشرده به گردان‌های پروازی تزریق می‌شدیم، لذا عده‌ای به خارج اعزام شدند که همزمان با افراد آموزش دیده در داخل، تعداد زیادی به گردان‌های تاکتیکی تزریق شوند. بعد از آن، دیگر دانشجو به بیرون از کشور نفرستادیم و همه در ایران آموزش دیدند و الان همه مسئولین نهاجا آموزش دیده داخل کشور هستند.
* امکان پذیرش دانشجوی خارجی در نهاجا را داریم
معاون هماهنگ کننده نیروی هوایی ارتش با تاکید بر اینکه امکان پذیرش دانشجوی خلبانی از دیگر کشورها را نیز داریم، گفت: البته نمی‌توان از هر کشوری دانشجو پذیرفت، باید ابتدا ارتباط و تعاملات آموزش نظامی در بعد دیپلماتیک برقرار شود.
* بکارگیری پهپاد «فطرس» در نیروی هوایی ارتش
نصیرزاده درخصوص ورود نهاجا به حوزه‌های جدید مانند استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین، با بیان اینکه نیروی هوایی از مدتها قبل به استفاده از پهپاد روی آورده است، اظهار داشت: ساختار سازمانی و یگان‌های پهپادی را در نهاجا تشکیل داده‌ایم و این در حالیست که بسیاری از نیروهای هوایی کشورهای دنیا هنوز به این موضوع ورود پیدا نکرده‌اند. لذا ما پا به پای کشورهای پیشرفته دنیا کم‌کم به سمت بهره‌برداری از پهپادها پیش می‌رویم.
وی ادامه داد: در این خصوص ارتباط بسیار نزدیکی با صنایع دفاع داریم و اگر صنایع دفاع در زمینه هوانوردی هر محصولی داشته باشد، نهاجا هم با آنها همفکری می‌کند و در بحث تست‌ها در کنار آنها هستیم.
معاون هماهنگ کننده نهاجا گفت: صنایع دفاع هر دستاوردی داشته باشد، نیروی هوایی از آن بهره‌برداری می‌کنیم، لذا از فطرس و هر پهپاد دیگری که بسازند، استفاده خواهیم کرد.
* جنگنده نیمه سنگین بعد از تصویب در صنایع دفاع ساخته می‌شود
وی همچنین با اشاره به موضوع ساخت جنگنده نیمه سنگین گفت: بحث ساخت جنگنده نیمه سنگین، طرحی بود که توسط کارشناسان و اساتید دانشگاه هوایی شهید ستاری به مراجع بالاتر فرستاده شده و منتظریم تا تصویب شود. در صورت تصویب، ساخت آن در صنایع دفاع انجام می‌شود که کار بسیار سنگینی است.
نصیرزاده تاکید کرد: این هواپیمای شکاری فعلا در سطح طراحی است و اسمی ندارد.
* ورژن‌های جدید بمب قاصد با دقت بالاتر در راه است
معاون هماهنگ کننده نیروی هوایی ارتش در ادامه گفتگو با فارس، به بمب هوشمند «قاصد» اشاره و تصریح کرد: از این بمب هوشمند خیلی وقت است در نهاجا استفاده می‌شود و ورژن‌های جدید آن همچنان در حال پیشرفت است تا دقت آن بالاتر برود.
وی با بیان اینکه رویکرد ما، حرکت به سمت مهمات هوشمند از جمله بمب و موشک‌های دورایستاست، گفت: پروژه‌های مختلفی در این خصوص تعریف شده که در حال انجام است.
معاون هماهنگ کننده نهاجا تاکید کرد: مهمات هوشمند به ما این اجازه را می‌دهد که از کمترین سورتی پرواز و تجهیزات، بیشترین بهره را ببریم زیرا بجای اینکه چند فروند جنگنده در عملیات شرکت کنند، یک فروند هواپیما بلند می‌شود و با یک بمب هوشمند، هدف را از بین می‌برد.
نصیرزاده افزود: سال‌هاست هم در حوزه بمب‌های هوشمند و هم موشک‌های دور ایستای هوشمند، اعم از لیزری و GPS و هم سایر سامانه‌های ناوبری هوشمند، کار می‌کنیم که بخشی از آنها در رزمایش‌ها مورد تست قرار گرفته و موفق بوده‌اند.
* نصب تجهیزات جدید بر روی میراژها
معاون هماهنگ کننده نهاجا با اشاره به نصب تجهیزات جدید بر روی جنگنده‌های میراژ، گفت: ما بر روی این جنگنده‌ها، هم باک خارجی نصب کرده‌ایم که باعث شده مدت پرواز آن افزایش یابد و هم مهمات بومی روی آن سوار کرده‌ایم و به عنوان یک یگان فعال مانند دیگر یگان‌ها عمل می‌کنند.
* پروژه سوختگیری هوایی F5 موفق بود
نصیرزاده همچنین به بحث سوختگیری جنگنده‌های F5 اشاره و تصریح کرد: این پروژه‌ای بود که به جنگنده F5، قابلیت سوختگیری هوایی بدهیم و موفق هم بود، ولی تصمیم گرفته شد که این کار انجام نشود که به دلیل ویژگی‌های این هواپیما بود.
* صاعقه قابلیت سوختگیری هوایی دارد
وی درخصوص موضوع توان سوختگیری در هواپیمای صاعقه نیز اظهار داشت: چون نوع ماموریت این جنگنده، پشتیبانی هوایی نزدیک است، نیازی به سوختگیری هوایی ندارد هرچند این توان را داریم.
معاون هماهنگ کننده نهاجا ادامه داد: جنگنده صاعقه در صنایع دفاع در حال تولید بوده و در یک یگان ما نیز مستقر است. تجهیزات مهم از جمله موتور صاعقه هم در کشور در حال تولید است.
* جت آموزشی جدید در حال ساخت است
نصیرزاده به ساخت جنگنده‌های جدید اشاره کرد و گفت: پروژه‌های دیگری در خصوص ساخت جنگنده‌ها توسط صنایع دفاع از جمله جت آموزشی کوثر در حال انجام است.
* نصب موشک‌های کروز قادر و نصر روی جنگنده‌های مختلف
وی با بیان اینکه تمام پروژه‌های نهاجا در جهت افزایش برد و هوشمندسازی و دورایستایی است، تصریح کرد: موشک‌های کروز هواپایه قادر و نصر روی جنگنده‌های مختلف نهاجا نصب می‌شوند.
* خلبانان جوان ما همه آماده پرواز هستند
نصیرزاده در بخش دیگری از این گفتگو به آمادگی خلبانان ایرانی اشاره و تاکید کرد: خلبانان برای اینکه در رده «آماده پرواز» باشند، باید الزامات بین‌المللی را رعایت کنند تا بتوانند پرواز کنند. لذا اگر ما خلبانانی داریم که آماده ماموریت هستند ،نشان می‌دهد که حداقل‌های بین‌المللی را رعایت کرده‌اند و آماده پروازند.
* توان پشتیبانی هوایی از ناوگان دریایی ایران در هر نقطه
وی با اشاره به افزایش بُرد عملیاتی جنگنده‌ها با انجام سوختگیری هوایی گفت: ما توان این را داریم که از ناوگان دریایی ایران در هر نقطه‌ای پشتیبانی کنیم که در صورت نیاز سوختگیری هوایی انجام می‌شود و اگر نیاز باشد، سازوکار فراهم خواهد شد.
* شلیک شبانه جنگنده‌ها برای نشاندن هواپیمای مسافربری
نصیرزاده درخصوص مقابله با تهدیدات هوایی و یا اخطار به هواپیماهای ناشناس و متخاصم گفت: این مرسوم است که وقتی یک هواپیمای متخاصم و یا مظنون به تخاصم وارد فضای شما شود و لازم است آن را بنشانیم، اول هشدار هوایی داده می‌شود، اگر تبعیت نکرد، جنگنده‌ها کنارش می‌روند، اگر باز هم تبعیت نکرد، به سمت آن گردش می‌کنند، اگر باز هم قبول نکرد، تیراندازی می‌کنند و مرحله آخر، زدن هواپیماست. اینها مرحله به مرحله جزو قوانین است.
وی افزود: در یکی از ماموریت‌ها با توجه به اینکه شب بود، شناسایی دقیق هواپیما توسط خلبانان ما انجام شد و با توجه به هشدارهایی که داده شد و خلبان آن هواپیما تبعیت نکرد، جنگنده‌ها در دید خلبان هواپیمای مسافربری تیراندازی کردند، تا اینکه مجبور به فرود شد.
معاون هماهنگ کننده نهاجا خاطرنشان کرد: الان با گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی، کارشناسان نظامی خارجی، دستاوردهای جدید ما را در رزمایش‌ها و بازدیدهای مختلف مشاهده می‌کنند و قطعا در گزارش‌هایشان این توان ما را تمجید می‌کند. اگر توان نظامی ما ضعیف بود، این همه تحلیل در مورد آن انجام نمی‌دادند.
* ضربه ما به آمریکا قطعا کاری خواهد بود
وی با بیان اینکه حضور آمریکایی‌ها در آب‌های جنوبی، یک حضور نظامی است، اظهار داشت: ما نمی‌گوییم توان فیزیکی‌مان با آنها برابر است اما این قدر ناتوان نیستیم که به آنها ضربه نزنیم و ضربه ما قطعا کاری خواهد بود.
معاون هماهنگ کننده نهاجا تاکید کرد: از آنجا که کشورهای غربی و فرامنطقه‌ای خیلی به تلفات انسانی حساس هستند، اولین ضربه ما روحیه آنها را از بین می‌برد. آنها نقاط ضربه‌پذیر زیادی دارند و نیروهای مسلح ما توان ضربه زدن اساسی به نیروهای نظامی فرامنطقه‌ای را دارند.
* واکنش به گزینه نظامی روی میز
نصیرزاده در پایان با اشاره به موضوع گزینه نظامی مطرح شده از سوی مقامات آمریکایی، گفت: اینها اگر می‌توانستند به ما حمله کنند تا حالا حمله کرده بودند، اینکه تا کنون این کار را انجام نداده‌اند بیانگر عدم توانایی آنها است. ما به عنوان یک نیروی نظامی آماده هستیم.
