سه‌شنبه ۰۶ آذر ۱۴۰۳ - ساعت :
۱۵ بهمن ۱۳۹۲ - ۰۸:۳۵

حكمراني خوب از نگاه امام (ره)

کد خبر : ۱۶۱۶۱۶
صراط: محمد ناظمی در ستون سرمقاله روزنامه رسالت نوشت:
با فرا رسيدن دهه فجر انقلاب اسلامي، فرصتي است تا دستاوردهاي اين انقلاب بزرگ مورد ارزيابي قرار گيرد. انقلابي كه بدون اغراق مي‌توان بزرگ‌ترين پديده قرن از آن ياد كرد.انقلاب اسلامي با رويكرد داخلي و جهاني، دستاوردهاي گران سنگي در عرصه‌هاي سياسي، اجتماعي، علمي، فرهنگي، اقتصادي و دفاعي داشته است. اگر امروز جمهوري اسلامي ايران در عرصه بين المللي داراي اقتدار كم نظيري مي‌باشد و قدرت‌هاي مسلط نمي‌توانند سياست‌هاي استكباري خود را در منطقه خاورميانه و جهان يك طرفه به پيش ببرند و همواره در تقابل سياست‌هاي عادلانه و منطقي ايران قرار مي‌گيرند، ناشي از نوع نگرش و جايگاهي مي‌باشد كه ايران اسلامي در معادلات جهاني كسب كرده است. به عبارت ديگر اگر ايران در اكثر قريب به اتفاق مسابقات ورزشي جهان در سال 92 درخشيد و قهرمان شد. امروز در عرصه‌هاي سياسي، اجتماعي، علمي، فرهنگي، اقتصادي و دفاعي نيز به صورت قهرمان درخشيده و مي‌درخشد.

بارزترين دستاورد انقلاب اسلامي، "قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران" مي‌باشد. امام (ره) با تاسيس مجلس خبرگان قانون اساسي متكي بر آراي مردم، اولين گام بلند و ماندگار را براي استقرار نظام جمهوري اسلامي برداشت. قانون اساسي ايران تبلور تفكر ديني امام (ره) و صاحب نظران دين مدار براي تشكيل حكومت الهي است. در واقع مدل جديدي از حكمراني برگرفته از اسلام ناب به دنيا ارائه شده است.
اصل ولايت فقيه، مجلس خبرگان رهبري، شوراي نگهبان قانون اساسي و در هم آميختن اصول مترقي اسلام با اصول حكمراني خوب وجوه متمايز اين قانون با ساير قوانين اساسي موجود در جهان مي‌باشد.قانون اساسي، شالوده بسيار مستحكمي است كه نظام اسلامي بر آن استوار گرديده است و علي‌رغم  فراز و نشيب‌هاي سهمگين در انقلاب هيچگونه تزلزلي بر آن راه نيافته است. به عنوان مثال جريان‌هاي سياسي برانداز اوايل پيروزي انقلاب، جنگ تحميلي هشت ساله، فتنه سال 88 و تحريم‌هاي ظالمانه اقتصادي دشمنان خارجي هيچ يك نتوانسته است اراده پولادين ملت بزرگ ايران را سست نمايد.

نوع نگاه به  انسان كه در قانون اساسي تجلي يافته است نگاهي است كه عزت، عظمت و تعالي انسان را مي‌طلبد نه چيز ديگر. اگر رفاه و رشد اقتصادي مطرح است، صرفا وسيله و ابزار براي تعالي انسان مد نظر مي‌باشد امام (ره) در چهار فراز بسيار درخشان، نمايندگان مجلس خبرگان را در تدوين قانون اساسي سفارش نمودند:

1- حفظ و حمايت حقوق و مصالح تمام قشرهاي ملت به دور از تبعيض.
2- پيش بيني نيازها و منافع نسل‌هاي آينده، آنگونه كه مد نظر شارع در معارف اسلام است.
3- صراحت و روشني مفاهيم قانون به نحوي كه امكان تغيير و تاويل غلط در مسير خودخواهي ديكتاتورها و خودپرستان تاريخ در آن نباشد.
4- راهنما قرار گرفتن براي نهضت‌هاي اسلامي ديگر كه با الهام از انقلاب اسلامي ايران در صدد ايجاد جامعه اسلامي برمي‌آيند.

امام (ره) با شناخت و تحليلي كه از مكاتب شرق و غرب كه حاصل فكر بشر است، آگاهي كامل داشتند و اينكه حاكميت‌هاي برخاسته از مكاتبي چون سوسياليزم و ماركسيسم، نظام سرمايه‌داري و دموكراسي غربي به بن بست رسيده‌اند، پيش بيني مي‌كردند كه در آينده‌اي نه چندان دور، نهضت‌هاي مردمي و اسلامي در جهان معاصر شكل بگيرد و آن وقت است كه مباني قانون اساسي ايران مي‌تواند مدل جديد و متمايزي باشد كه آنها براي ساختارهاي حاكميتي خود استفاده كنند و حكمراني با نگاه متفاوت از آنچه كه در غرب و شرق وجود دارد، شكل تازه‌اي به خود بگيرد. امام (ره) در واقع طراح و معمار حكمراني خوب با رويكرد اسلامي در ايران هستند.

حكمراني كه مبتني بر آموزه‌هاي قرآن شكل گرفته است. مضاميني كه همواره در اصول177 گانه آن تكرار و تاكيد شده و بدان وزن مي‌دهد و جهت‌گيري‌هاي آرماني انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي ايران را مشخص و معين مي‌كند عبارتست از: اسلاميت، جمهوريت، قانونمداري اسلامي، حفظ آزادي‌هاي مشروع، شفافيت اطلاعات، نفي سلطه داخلي و خارجي، نفي ستم‌گري و ستم كشي، مبارزه با كليه مظاهر فساد، پاسخگويي در برابر يكديگر و خداوند، مشاركت سياسي مردم در حكومت و ساختارهاي حكومتي، نظارت بر ساختارهاي حكومتي و تفكيك قواي سه گانه، تضمين حقوق قانوني مردم، تامين اجتماعي براي همه، تضمين آزادي اجتماعي، تحكيم بنيان خانواده، تضمين حقوق زنان، ارتقاء سطح آگاهي عمومي و دانايي محوري، تعميق باورهاي ديني مردم، رشد اقتصادي، عدالت اقتصادي، پايه‌ريزي نظام اقتصادي صحيح شامل: بودجه ريزي قانونمند، منع اسراف و تبذير، رفع فقر و تامين رفاه، خودسازي فردي و جمعي براي تامين كمال معنوي انسان، تامين نيازهاي اساسي اوليه انسان از بعد مادي، حفظ كرامت انسان در بعد تامين نيازهاي مادي و اتحاد ملل اسلامي.

اينها مباني و اصولي است كه در قانون اساسي به عنوان مهم‌ترين دستاورد انقلاب اسلامي با رهنمودهاي امام راحل (ره) مدون گرديده است و ظرفيت آن را دارد كه طبق خواست آرماني امام (ره) مبناي حركت و ساخت نظام‌هاي حاصل از نهضت‌هاي اسلامي در جهان قرار گيرد.تا به امروز با رهبري‌هاي داهيانه مقام معظم رهبري خلف صالح امام راحل (ره) گام‌هاي استوار و بلندي براي تحقق مباني و اصول قانون اساسي برداشته شده است و با ايجاد ساختارهاي مناسب، كاركردهاي مردم سالاري ديني، سرمايه اجتماعي، مهندسي فرهنگي و توسعه اقتصادي عدالت محور مورد جهت‌گيري‌هاي كلان نظام بوده است كه مي‌تواند دستاوردهاي حاصله تجربه و شاخص براي اثبات كارآمدي مدل حكمراني خوب از نگاه امام راحل (ره) باشد.