شنبه ۰۳ آذر ۱۴۰۳ - ساعت :
۲۱ بهمن ۱۳۹۲ - ۱۱:۱۸

چگونه "بختیار نوکر بی‌اختیار" شد؟

امام خمینی در پاریس سخنرانی کرد و گفت: "ما با این دولت مخالفیم برای اینکه غیرقانونی است، چون شاه معرفی کرده است. غیرقانونی است چون مجلسین معرفی کرده‌اند و هر دو غیرقانونی‌اند. این دولت خائن است." مردم ایران به اظهارات رهبرشان واکنش نشان دادند. شعار ملت یکی بود. "بختیار نوکر بی‌اختیار"
کد خبر : ۱۶۳۰۷۸
صراط: در 16 دی 1357، پس از آنکه دولت نظامی "ازهاری" هم نتوانست از موج تظاهرات مردمی علیه رژیم پهلوی بکاهد، "شاپور بختیار"‌مامور تشکیل کابینه شد.  
 
اختیار کابینه خود را با 15 وزیر که هیچ کدام در دولت‌های پیشین عضویت نداشتند، معرفی کرد.  "امینی" و "صدیقی" از چهره‌های وابسته به آمریکا و ملی‌گرایان، حمایت خود را از دولت بختیار اعلام کردند. 


مخالفت قاطع امام(ره) با دولت بختیار

 
امام خمینی(ره) در پاریس سخنرانی کرد و گفت: "ما با این دولت مخالفیم برای اینکه غیرقانونی است، چون شاه معرفی کرده است. غیرقانونی است چون مجلسین معرفی کرده‌اند و هر دو غیرقانونی‌اند. این دولت خائن است." مردم ایران به اظهارات رهبرشان واکنش نشان دادند. شعار ملت یکی بود. "بختیار نوکر بی‌اختیار".
 
غربی‌ها که نیک آگاه شده بودند، مواضع و اظهارات امام خمینی(ره) در پاریس، عاملی برای تحریک و تهییج مردم ایران است، بلافاصله نماینده‌ای را به دیدار امام فرستادند. نماینده ‍‍‍"ژیسکار دستن" رئیس‌جمهور فرانسه به دیدار امام خمینی می‌رود و پیغام "کارتر" را می‌برد. 

پیغامی با این مضمون، "آمریکا از شاه حمایت نمی‌کند، آیت‌الله هم با بختیار کاری نداشته باشد." امام قاطعانه در پاسخ از حذف کامل تمام نهادهای نظام شاهنشاهی سخن می‌گوید. 


 
"بختیار" در حالی که نخستین روزهای صدارتش را می‌گذارند، به مجلس رفت و وعده انتخابات آزاد و تجدیدنظر درقراردادهای نظامی را داد.

انحلال ساواک، محاکمه سریع غارتگران، آزادی کلیه زندانیان سیاسی و لغو تدریجی حکومت نظامی از دیگر رئوس برنامه‌های فوری دولت بختیار در سیاست داخلی بود. 

فرار شاه مخلوع
 
سرانجام روز 26 دی ماه 1357 شاه کشور را ترک کرد. هیچ یک از دوستان اروپایی و آمریکایی‌ شاه پذیرای او نیستند؛ تنها "انور سادات" رئیس‌جمهور مصر برای میزبانی از شاه مخلوع ایران اعلام آمادگی می‌کند. 


 
در حالیکه بختیار برای تشکیل شورای سلطنت به تکاپو افتاده است، امام خمینی(ره) طی اعلامیه‌ای از مردم می‌خواهند تا با تظاهرات و ابراز نارضایتی علیه دولت بختیار به پا خیزند و موجبات سقوط دولت او را فراهم آورند. مخالفت امام (ره) با حکومت بختیار موج جدیدی از مبارزات مردمی را به دنبال داشت. شدت اعتراضات به حدی بود که کارکنان وزارتخانه‌ها از پذیرفتن وزرای جدید خودداری نموده و عملا از اعضای کابینه سلب اعتماد و اختیار شد. 

یا مرگ یا خمینی، شعاری که دولت بختیار را لرزاند
 
در روز اربعین 1357، به موجب اعلامیه‌های امام خمینی(ره)، میلیون‌ها تن از ایرانیان به خیابان‌ها آمدند و بانگ "یا مرگ یا خمینی" را سردادند. 


 
در حالیکه صفوف به هم فشرده مردم در سراسر شهرهای ایران برای سرنگونی دولت بختیار شکل گرفته بود، "جلال تهرانی" رئیس شورای سلطنت برای ملاقات با امام (ره) عازم پاریس شد، امام از پذیرفتن "تهرانی" خودداری کرد و باز هم ضرورت استعفا بختیار تاکید کرد.  
 
در حالیکه "مرزبان" مشاور "بختیار" اجازه ملاقات با امام (ره) را نیافته بود، بختیار طی مصاحبه‌ای اعلام می‌کند که خود شخصا برای ملاقات امام عازم پاریس خواهد شد. اما از پاریس خبر رسید که امام خمینی تنها در صورت استعفا حاضر به پذیرفتن بختیار است.  
 
در شرایطی که زمزمه بازگشت امام خمینی (ره) در سراسر ایران پیچیده است، فرودگاه مهرآباد توسط نظامیان محاصره می‌شود. مردم که از محاصره فرودگاه مهرآباد خشمگین شده‌اند، بار دیگر به خیابان‌ها می‌آیند و یکصدا این شعار را فریاد می‌زنند "وای به حالت بختیار اگر امام فردا نیاد"

مقاومت بیهوده بختیار
 
بختیار که از اتحاد انقلابی مردم، مستاصل شده بود، مصاحبه‌ای مطبوعاتی را ترتیب داد و اعلام کرد سنگر قانون اساسی را رها نخواهد کرد و استعفا نمی‌دهد. 


 
تمدید ماموریت "هایزر" فرستاده نظامی آمریکا در ایران از سوی "برژنسکی" مشاور امنیت ملی کاخ سفید، برای ارتش ایران و دولت بختیار، حامل این پیغام بود که واشنگتن همچنان به بقای رژیم پهلوی امید دارد.

بازگشت امام به میهن، آخرین میخ به تابوت دولت بختیار
 
روز 12 بهمن 1357،‌هواپیمای حامل امام خمینی در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست، مردم از فرط خوشحالی در پوست خود نمی‌گنجیدند و یک صدا شعار "درود بر خمینی" سر می‌دادند. نطق تاریخی اما در بهشت زهرا، خاکستر جنازه رژیم را هم بر باد داد؛ به خصوص آنجا که فرمودند: "من به پشتوانه ملت توی دهن این دولت می‌زنم".
 
"بختیار" که همچنان می‌کوشد، کشتی به گل نشسته دولتش را به ساحل آرامش برساند با شنیدن خبر تشکیل نخستین دولت انقلاب اسلامی به دستور امام خمینی، غافلگیر می‌شود.
 
در حالی که عده‌ای از فرماندهان ارتش برای بمباران محل اقامت امام (ره) در مدرسه علوی، برنامه‌ریزی کرده بودند، "برژنسکی"، نظامیان را آماده کودتایی می‌کند که قرار است، ظرف چهل و هشت ساعت آینده، بهمن 1357 را به مرداد 1332 الصاق کند. خبر وقوع کودتای احتمالی به آیت‌الله طالقانی می‌رسد و او نیز امام را مطلع می‌کند. پخش فیلم بیعت همافران با امام خمینی، ارتش را دچار جنگ داخلی می‌کند.

توطئه قتل همافران با مداخله مردم ناکام می‌ماند.


 
بختیار که دولت خود را در حال احتضار می‌دید، به  مجلس سنا رفت و با گستاخی تمام اعلام کرد، "همچنان در قدرت می‌ماند". همزمان با سخنرانی بختیار در سنا، فرمانداری نظامی اعلامیه داد و حکومت نظامی اعلام کرد. امام خمینی دستور عدم توجه به مقررات نظامی را صادر کردند. روز 22 بهمن 1357، پس از آنکه "سولیوان" سفیر آمریکا، پیغام دولت متبوعش را به "قره‌باغی" رئیس ستاد ارتش، مبنی بر بی‌طرفی آمریکا رساند، بختیار دانست که دیگر دولتش دوامی ندارد، لذا از در پشتی کاخ نخست‌وزیری، به صورت مخفیانه فرار کرد. وی در حالی که در صندلی عقب ماشین دراز کشیده بود تا اسیر خشم انقلابی مردم نشود، از رادیو اتومبیل این صدا را شنید: "این صدای انقلاب اسلامی ایران است".