صراط: علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی عصر امروز مهمان دانشجویان دانشگاه مفید قم بود.
موضوع سخنرانی مطهری در این دانشگاه و در جمع دانشجویان، «تاثیر انقلاب اسلامی در تحولات اجتماعی» بود که وی بحث را با اشاره به تحول و تغییر در جریان یک انقلاب اظهار کرد: انقلاب در لغت به معنای استحاله است و در فقه هم همین معنی را به کار می‌برند.
وی افزود: انقلاب در اصطلاح به تحولی اجتماعی گفته می‌شود که همراه با یک سری اتفاقات است؛ ارزیابی انقلاب اسلامی و موفق بودن آن نسبت به تحقق آرمان‌هایی که مطرح شده بود امری مهم محسوب می‌شود زیرا باید بررسی کنیم که آیا به آن اهداف دست یافته‌ایم یا خیر.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آرمان‌های بلندی برای انقلاب اسلامی مطرح شده است گفت: آزادی، استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، عدالت، اخلاق و معنویت و در یک واژه، تجسم‌بخشی به اسلام و تشکیل جامعه اسلامی هدف اصلی انقلاب بوده است.
وی ادامه داد: بحث بر روی آرمان آزادی را در اینجا مطرح می‌کنیم زیرا اگر در سایر اهداف کاستی‌هایی داشته باشیم ناشی از ایده‌آل نبودن و کمبود آزادی بیان است.
مطهری با اشاره به بهتر اجرا شدن عدالت در صورت توجه و عملیاتی شدن بهتر آزادی گفت: آزادی از مقوله حق است و ما آزادی را حق می‌دانیم؛ دلیل این امر آن است که نبود مانع در برابر رشد استعدادهای انسان را آزادی می‌نامند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: منشأ این امر در خلقت است؛ انسان استعدادهایی دارد که باید شکوفا شوند؛ قوه تفکر آدمی باید آزاد باشد و رشد یابد و این امر منشأ حق بودن آزادی است و این موضوع در مورد حق یادگیری و تحصیل هم قابل تعمیم است.
وی با بیان اینکه آزادی دارای اقسامی است گفت: از این منظر می‌توان به آزادی‌های اجتماعی و معنوی اشاره کرد؛ آزادی معنوی روشن است و بدین معنا که روح آدمی آزاد باشد و بتواند مسیر تهذیب نفس را انتخاب کند و بتواند با اختیار بر شهوات و امیال بد غلبه کند.
آزادی اجتماعی از نگاه غرب
مطهری مرز آزادی اجتماعی از نظر دنیای غرب را آزادی دیگران دانست و تصریح کرد: در این نظامات فرد تا زمانی آزاد است که آزادی دیگران را مخدوش نکند ولی از نظر اسلام علاوه بر این مصحلت فرد و جامعه نیز در نظر گرفته می‌شود و آزادی‌ها بر این اساس محدود می‌شوند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به نظر شهید مطهری در مورد آزادی اجتماعی گفت: علامه شهید می‌گوید آزادی اجتماعی بدون آزادی معنوی میسر نمی‌شود؛ استدلال او این است که افراد به حق خود قانع نیستند و به حقوق دیگران تجاوز می‌کنند و این امر ناشی از نبود آزادی معنوی و مسلط نبود آنها بر شهوات است ضمن اینکه قوانین ظالمانه نیز آزادی‌های اجتماعی را محدود می‌کنند و امر هم به نوبه خود حاصل در نظر گرفتن منافع شخصی توسط قانون‌گذاران است.
وی ادامه داد: میان آزادی تفکر و عقیده تفاوت وجود دارد؛ شهید مطهری در این زمینه می‌گوید هر عقیده‌ای ناشی از تفکر نیست و ممکن است حاصل پیروی از اجداد، بزرگان و اکثریت باشد و ممکن است جزو خرافات محسوب شود.
مطهری با بیان اینکه چنین عقایدی بر خلاف تعالیم آسمانی و روش پیامبران الهی است گفت: بت‌پرستان به دلیل جهالت و پیروی بی چون و چرا از اجداد خود به شرک گراییده بودند ولی حضرت ابراهیم(ع) بت‌ها را شکست و در عین حال کاری خلاف آزادی انجام نداد بلکه آنها را هدایت کرد؛ کار پیامبر اکرم(ص) در شکستن بت‌های داخل کعبه نیز از همین سنخ بود زیرا شرک مانند زنجیرهایی بود که به دست و پای مشرکان چسبیده بود و نمی‌توان مردم را به حال خود گذاشت که گرفتار چنین مسائلی باشند.
نظر شهید مطهری در مورد آزادی معنوی
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نمی‌توان مبارزه با عقاید برخاسته از امور غیر وحیانی و عقلانی را رها کرد عنوان داشت: شهید مطهری بر روی آزادی معنوی و اجتماعی تاکید فراوانی داشت و می‌گفت بیان هم باید آزاد باشد.
وی افزود: در کتاب فلسفه تاریخ می‌خوانیم که شهید مطهری می‌گوید معتقدم اگر کسی از روی تفکر و حس حقیقت‌جویی به جایی برسد که خدایی وجود ندارد و انبیایی نبوده‌اند و معادی در کار نیست، در آن جهان معذب نخواهد بود هرچند به بهشت هم نمی‌رود.
مطهری با اشاره به روش برخورد ائمه اطهار(ع) با دیگران گفت: گاهی اوقات روش‌های ما با آن بزرگواران تفاوت زیادی دارد؛ می‌گویند یکی از مادیون در کنار قبر پیامبر اکرم(ص) موضوع توحید، نبوت و قرآن را انکار می‌کرد و شخصی از یاران امام صادق(ع) بر سر او فریاد می‌کشد و پس از آن امام برای ایشان کلاس درسی می‌گذارند و تمام مفاهیم دینی را به او آموزش می‌دهند و به این ترتیب کتاب توحید مفضل پدید می‌آید.
روشنفکران و حکومت اسلامی
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نگاهی به نظر برخی روشنفکران به حکومت اسلامی نشان می‌دهد بسیاری از آنها حاکمیت دین و خدا را منافی با دموکراسی و آزادی می‌دانند خاطرنشان کرد: انس آنها با آثار متفکران غربی و نیز تجربه کلیسا در قرون وسطی عامل این نوع تفکرات است.
وی بیان داشت: مردم اروپا در قرون وسطی از دین رویگردان شدند و این امر چند دلیل داشت؛ میان مسئله خدا و آزادی تضاد برقرار شده بود و همین امر رویگردانی مردم از دین را در پی داشت ولی در اسلام این رویه وجود نداشته و خداوند فرموده است راه را به شما نشان می‌دهیم خواه برگزینید خواه راه دیگری را بروید ضمن اینکه تضاد میان خدا و حقوق مردم نیز یکی دیگر از عوامل بی‌توجهی مردم مغرب زمین به دین بوده است.
مطهری با اشاره به نظر امیرالمومنین(ع) در مورد حکومت گفت: به نظر ایشان که حاصل باورهای دینی است حق مسئله‌ای دو طرفه بوده و همانطور که حاکمان حقوقی دارند، مردم هم نسبت به آنها دارای حقوقی هستند.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در اسلام عقل به عنوان یکی از منابع استنباط احکام مطرح شده و اصول عقاید را نیز باید با عقل بپذیریم وگرنه قبول نخواهند بود ولی در مسیحیت گفته می‌شود عقل حق ورود به دایره ایمان و عقاید را ندارد؛ خدا یکیست و در عین حال تثلیث هم مطرح می‌شود.
وی با بیان اینکه جنگ انداختن میان دین و غریزه‌های مختلف را یکی دیگر از عوامل رویگردانی مردم از دین دانست و گفت: ما می‌گوییم دین امری فطری است ولی با این حال بسیاری به آن توجه ندارند و این امر دارای دلایل ذکر شده است.
مطهری ادامه داد: جنگ میان دین و علم و تضادی که کلیسا میان این دو قائل بود هم جزو عوامل رویگردانی مردم جوامع غربی از دین است؛ تقابل دین و عقل، دین و مال‌دوستی و مباحثی مانند آنها هم جزو تناقضاتی بودند که مردم را از مسیحیت رویگردان کردند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه از نظر اسلام، انسان دارای ارزشی والاست تصریح کرد: این امر سبب شد گرایش به اسلام در میان پیروان سایر ادیان فزونی یابد.
وی اهمیت دادن اسلام به عقل و برنامه داشتن برای همه امور زندگی را از جمله عوامل گرایش به اسلام دانست و گفت: مذهب پروتستان در مسیحیت با توجه به مجموعه‌ای از مسائل و نیز تاثیر از اسلام به وجود آمد و تاثیراتی بر اروپا گذاشت.
مطهری انتقاد و سوال پرسیدن که برآمده از آزادی است را مورد توجه قرار داد و عنوان داشت: اگر این امور وجود داشته باشند آنگاه جلوی بسیاری از مفاسد گرفته و عدالت نیز بهتر اجرا می‌شود.
در ادامه نوبت به پرسش‌های دانشجویان و پاسخ‌های مطهری رسید.
یکی از دانشجویان سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: مردم ایران اسلامی حضوری بی‌نظیر در راهپیمایی 22 بهمن داشتند و آری محکمی دیگری به نظام جمهوری اسلامی گفتند.
وی ادامه داد: با مرور مواضع و بیانات آقای مطهری در سال‌های اخیر، می‌بینیم بر خلاف مشی پدر بزرگوارتان به انواع تهمت‌ها و تناقضات روی آورده‌اید؛ شما بدون هیچ سندی ادعا دارید نهادهای نظامی و امنیتی در انتخابات 88 از کاندیدایی به طور جدی حمایت کرده‌اند ولی در کمال ناباوری در پاسخ به سئوالی مبنی بر وجود برنامه‌ریزی دشمن در آن سال گفته‌اید اصلا و اگر برنامه‌ریزی هم بوده از این طرف بوده است.
این دانشجو در ادامه به برخی حوادث و اتفاقات پیش و پس از انتخابات سال 88 اشاره کرد و از مطهری خواست در این زمینه توضیح دهد.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در پاسخ خاطرنشان کرد: در مورد نقش سپاه در انتخابات مجلس باید گفت مدارک کافی هم داشتم و امر روشنی هم بود و کسانی که رأی آورده بودند می‌گفتند سپاه از ما حمایت کرد؛ در مورد سال 88 به خاطر ندارم با صراحت گفته باشم سپاه دخالت داشته است ولی به طوری کلی اشتباهی اساسی در آن سال رخ داد و آن هم اینکه عده‌ای راه افتادند و گفتند نظر رهبری به احمدینژاد است و همین امر منشأ اشتباه و حوادث شد.
وی ادامه داد: در سال 88 من به دنبال این بودم که آقای ولایتی را به صحنه بیاوریم؛ با گروه‌های مختلفی در این زمینه صحبت کردیم و آقای خاتمی هم گفت من وارد صحنه نمی‌شوم و قرار بود موسوی هم نیاید زیرا بسیاری عقیده داشتند که ادامه مدیریت آقای احمدینژاد به صلاح کشور نیست.
مطهری بیان داشت: در سال 92 مشاهده کردیم که رهبر معظم انقلاب به صراحت فرمودند نظر من را در مورد کاندیدای اصلح هیچ کس نمی‌داند و ایشان با تندی به نمایندگان خود گفته بودند به هیچ وجه حق دخالت در انتخابات را ندارید و این امر یکی از عوامل سلامتی انتخابات در سال جاری بود.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هنوز معتقدم سپاه و بسیج در انتخابات دخالت داشتند گفت: آنها هدف مقدسی داشتند و گمانشان این بود که نظر رهبری به کاندیدایی خاص است و وظیفه دارند که وارد شوند در حالی که این امر اشتباه است و در انتخابات اگر نظر رهبری به شخصی هم باشد مردم می‌توانند به دیگری رأی دهند البته هیچگاه در زمان امام راحل و رهبر معظم انقلاب ایشان نظر خود را در مورد شخص خاصی ابراز نکرده‌اند.
وی افزود: باید نوع برداشت خود را از ولایت فقیه اصلاح کنیم؛ اینگونه نیست که بدانیم نظر ایشان در انتخابات چیست و پس از آن همه ساکت باشیم.
مطهری با اشاره به احکام حکومتی گفت: در اینگونه مسائل لازم است همه اطاعت کنند ولی اگر در مسائل دیگر کسی خلاف نظر رهبری عقیده و نظری داشت ضد ولایت فقیه نیست.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ولایت فقیه را اصلی مترقی دانست و تصریح کرد: با این حال برخی چنان آن را می‌نمایانند که دیگران گمان کنند ولایت فقیه مخالف آزادی بیان و عقیده و دموکراسی است.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر تقابل برخی نمایندگان با دولت گفت: عده‌ای نگران بازگشت شرایط دوران اصلاحات از نظر سیاسی و فرهنگی هستند هرچند به نظر من تساهل و تسامح در دوران احمدینژاد بیشتر از دوران اصلاحات بود.
مطهری با بیان اینکه بعضی دیگر هم درد دین دارند و گمانشان این است که ابراز مخالفتشان سبب می‌شود برخی مسائل گذشته زنده نشود عنوان داشت: در مورد تک‌خوانی زن عده‌ای از نمایندگان بر اساس احساس وظیفه شرعی خود اعتراض داشتند و عقیده دارند این امر آسیب‌هایی به جامعه وارد می‌کند البته وزیر عنوان کرد که چنین چیزی در داخل کشور نیست.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس خاطرنشان کرد: البته دولت هم اصولگرایان را چندان به کار نگرفته و انتظار بیش از این بوده است و این یکی از گلایه‌های نمایندگان به شمار می‌رود زیرا احساس می‌کنند نقشی در اداره کشور ندارند.
وی بیان داشت: برخی نمایندگان شاید گمان کنند دولت با اصولگرایان بیگانه است و به همین دلیل رأی منفی می‌دهد ولی اکثریت مجلس چنین تفکری ندارد؛ برخی افراد هم البته به نظر می‌رسد به دنبال ضربه زدن هستند و می‌خواهند چوب لای چرخ دولت بگذارند.
سوال دیگری که از مطهری صورت گرفته در مورد حصر سران فتنه بود و وی گفت: در ایام غدیر خم بنا بر این بود که رفع حصر شوند ولی جوی که در مطبوعات به راه افتاد و برخی اصلاح‌طلبان آن را به عنوان پیروزی خود قلمداد کردند و شنیده‌ام به همین دلیل این موضوع کنار گذاشته شد.
وی اضافه کرد: از آن موقع به بعد رفتارها هم تندتر و شدیدتر شد؛ از منبعی موثق شنیده‌ام که به مرور حصر رفع شود به گونه‌ای که خیلی هم احساس نشود.
مطهری با بیان اینکه برنامه این کار عقب افتاده است گفت: این اراده هست ولی از طرفی عده‌ای معتقدند اینها مفسد فی الارض هستند و همین که نگاه داشته‌اند لطف به آنهاست؛ به نظر من باید تعیین تکلیف صورت بگیرد تا هزینه‌ای برای نظام در بر نداشته باشد.
عمل میرحسین موسوی در شب انتخابات خلاف قانون بود
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: معتقد نیستیم که موسوی و کروبی هیچ خطایی نکرده‌اند؛ اعلام برنده بودن در شب انتخابات عملی خلاف قانون بود هر چند نحوه اعلام نتایج هم اشتباه بود به طوری که بعد از ظهر همان روز اعلام شد که احمدینژاد با 63 درصد آراء پیروز شده است.
وی با بیان اینکه اینگونه هیجانات بر اینها تاثیر گذاشت عنوان داشت: کاندیدای ریاست جمهوری نباید از چنین مسائلی تاثیر بپذیرد زیرا حداکثر این است که حق یک فرد ضایع شده؛ حق امیرالمومنین(ع) ضایع شد ولی ایشان به خاطر مصلحت اسلام از آن گذشتند بنابراین باید به شورای نگهبان مراجعه می‌شد؛ همه باید دست به دست همه بدهیم و حتی اگر همین افراد از حصر خارج شوند رفتاری نداشته باشند که طرف مقابل تحریک شود.
مطهری افزود: قبلا هم گفته‌ام یا طرفین از خطاهای یکدیگر بگذرند یا اینکه همه عوامل موثر در جریانات فتنه 88 به طور همزمان محاکمه علنی شوند و هر چه دادگاه حکم کرد همه قبول کنیم.
دانشجویی دیگر سوال خود را در مورد تفسیر یکی از جملات امام راحل انتقاد و سوال از زمامداران بود که مطهری عنوان کرد: هیچ مقام غیر قابل انتقادی نداریم؛ شهید مطهری گفته است هر مقام غیر معصومی اگر در جایگاه غیر قابل انتقاد قرار گیرد فاسد می‌شود و جامعه را نیز به فساد می‌کشاند.
وی گفت: برخی می‌خواهند فضایی ایجاد کند که کسی جرأت انتقاد پیدا نکند در حالیکه رهبر معظم انقلاب چنین نظری ندارند و حتی در مقابل تملق برخی می‌گویند چنین چیزهایی را نگویید.
مطهری تصریح کرد: مشکل در نوع ولایت‌مداری برخی از ماست زیرا برخی می‌خواهند همواره یک بت بسازند و دور آن بچرخند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی آثار مهم رهبری شیعه را مورد توجه قرار داد و گفت: نباید نسبت به اینگونه مسائل بی‌توجه باشیم؛ مردم مصر و سوریه به این دلیل به موفقیت نمی‌رسند که حکم یک رهبر را به عنوان فصل‌الخطاب ندارند؛ این یک نعمت است که در اختیار ما قرار گرفته و نباید آن را از دست بدهیم.
وی افزود: به نظر من سپردن فرماندهی کل قوا به بنی صدر نوعی خطا بود؛ رهبر معظم انقلاب فرمودند اگر شهید مطهری زنده بودند اکنون قطعا رهبر بودند؛ البته اگر ایشان هم بود باز هم ممکن بود اشتباهاتی داشته باشد زیرا یک جایگاه مقدس منافاتی با نقد ندارد.
مطهری تصریح کرد: از زمانی که وارد مجلس شدم تا امروز به این نتیجه رسیده‌ام که مشکل کشور ما این است که برداشت صحیحی از ولایت فقیه و حفظ حقوق شهروندی نداریم و حفظ حقوق مردم را نقطه مقابل حفظ نظام می‌دانیم.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: اصلاح نظام در این است که اشتباهات را بگوییم و انتقاد کنیم؛ نگوییم به خاطر حفظ نظام از حقوق مردم بگذریم؛ برداشت غلط از سخنان امام و رهبری نکنیم.
وی در ادامه به سوال دیگری با موضوع لزوم یا عدم لزوم همه پرسی برای اجرای قانون هدفمندی یا توافق با غرب عنوان داشت: رفراندم در مورد هر موضوعی اجرایی نیست زیرا دموکراسی ما مقید به احکام اسلامی است و در برخی مسائل که حساسیت زیادی دارند و تخصصی هستند باید مصلحت کشور را در نظر گرفت و جای همه پرسی نیست.
مطهری خاطرنشان کرد: مارکس می‌گوید دین و دولت و سرمایه همواره دستشان برای استعمار و استثمار مردم در یک کاسه است ولی ما این نوع تفکر را قبول نداریم که روحانیت و سرمایه‌داران با حکومت‌ها برای استعمار ملت‌ها همکارند و لااقل روحانیت شیعه نشان داده است همواره در کنار مردم بوده است.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نمی‌توان ادعا کرد نظام بر اساس طرز تفکر شهید مطهری پیش می‌رود گفت: آثار ایشان مورد تایید است ولی نمی‌توان گفت هر چه اتفاق می‌افتد ناشی از اندیشه ایشان است.
سوال دیگری که از مطهری شد در مورد محاکمه علنی سران فتنه و همه دست‌اندرکاران جریانات 88 بود که وی گفت: در نطق دیگری گفته‌ام برخی می‌گویند اینها باید توبه کنند حرفی منطقی نیست زیرا توبه و عذرخواهی باید با اراده قلبی باشد ولی وقتی کسی می‌گوید مقصر نیستم یا مقصر اصلی نیستم سخن از توبه حرفی منطقی نیست.
وی ادامه داد: البته نگفته‌ام دادگاه صالح نداریم بلکه به محاکمات سال 88 اعتراض داشتم و با توجه به اینکه دادگاه‌ها در شرایطی هیجانی برگزار شده بود از رئیس قوه قضائیه خواستم در احکام بازبینی شود.
