صراط: تقریبا از روزهایی که موسیقی در فضای مجازی حضور جدی پیدا کرد و امکان دانلود موسیقی فراهم شد، انتشار تک‌آهنگ هم در میان اهالی موسیقی پاپ باب شد. اما ماجرا از آنجایی آغاز شد که برخی خوانندگان که آلبوم هایشان مجوز گرفته بود، اقدام به پخش تک آهنگ در فضای مجازی کردند.
دلیل اصلی پخش تک آهنگ برای بعضی از این خوانندگان هم یک عبور نکردن از پروسه مجوز گرفتن و آسانی انتشار آن و دیگری راغب کردن طرفدارانشان برای حضور پیدا کردن در کنسرت‌ها است.وگرنه پخش تک‌آهنگ به دلیل ابهاماتی که در قانون کپی رایت آثار موسیقی وجود دارد، درآمدی برای خوانندگان ندارد.(البته در این میان خوانندگانی هم هستند که تک آهنگ‌هایشان نه به اختیار آنها که توسط سارقین هنری در فضای مجازی منتشر می‌شوند)
اما بعد از پخش گسترده این تک آهنگ‌ها در فضای مجازی، اتفاق دیگری افتاد. پخش این تک آهنگ‌های غیر مجاز در برنامه‌های مختلف صدا و سیما و مراسم‌های رسمی که از سوی نهادها و ارگانها برگزار می‌شود، باب شد. به عنوان نمونه چندی پیش در اختتامیه جشنواره فیلم فجر آهنگی از محسن چاووشی با نام «برقصا» پخش شد که با وجود ساختار محکم و جذابش مجوز انتشار ندارد و یا آهنگی که این روزها از سینا حجازی در برنامه ویتامین 3 تلویزیون پخش‌می‌شود و موارد دیگری از این دست.
تعدد و تکرار این موضوع شبهه اتفاقی بودنش را از بین می‌برد.با این احوال چند سوال پیش می‌آید؛ اول اینکه وقتی خواننده‌ای برای آلبومش مجوز دریافت می‌کند، آیا انتشار و پخش تک آهنگی که در میان قطعات آلبوم‌های مجاز وجود ندارد مجوز نمی‌خواهد؟ آیا تک آهنگ‌های خوانندگان دارای آلبوم مجاز مجاز است؟ پروسه پخش این آثار در صدا و سیما چگونه است؟ و ابهامات دیگری که در این زمینه به‌وجود می‌آید.
از سوی دیگر با وجود این ابهامات چرا قانونی برای این موضوع وجود ندارد؟ اگر بناست خوانندگان با پخش تک‌آهنگ‌ها با طرفدارانشان ارتباط برقرار کنند، دیگر چه نیازی به مجوز گرفتن برای آلبوم دارند؟! خوانندگان می‌توانند تک آهنگ‌هایشان را در طول سال مدام منتشر کنند و در نهایت هم کنسرتشان را به روی صحنه ببرند.
از سوی دیگر آیا تک‌آهنگ‌هایی است که در تیتراژ فیلمها و سریال‌ها پخش می‌شود هم نیاز به مجوز ندارند؟ اصلا قانونی برای این امور وجود دارد؟ یا به صرف دریافت پروانه نمایش فیلم، به این آثار هم تلویحا مجوز پخش داده می‌شود؟! در همین جشنواره فیلم فجر امسال بودند آثاری که تکلیف مجوز ترانه تیتراژ آنها معلوم نبود. به عنوان نمونه تیتراژ فیلم خط ویژه که سینا حجازی خواننده آن بود یک از آثاری بود که همین مشکل را داشت. آیا این فیلم در هنگام اکران به خاطر همین تک آهنگ و ابهاماتی که در قانون برای این موضوع وجود دارد، دچار مشکل نمی‌شود؟ به یاد بیاورید فیلم سنتوری و حواشی که به خاطر صدای محسن چاووشی در آن به وجود آمد.
در پایان باید این موضوع را بیان کرد که یادآوری این خلاء قانونی به معنای مخالفت با خوانندگان این تک آهنگ‌ها نیست که چه‌بسا ممکن است مانند چاوشی در زمره بهترین پاپ خوان‌ها باشند و آثار قابل دفاعی منتشر کرده باشند بلکه لزوما جهت ذکر نمونه‌هایی برای یادآوری و تلاش برای رفع این نقیصه است. این قاعده‌ای مرسوم در دنیای موسیقی است که منفعت زیادی هم برای خوانندگان دارد و هواداران هم به این گونه آهنگ‌ها واکنش‌های مثبتی نشان می‌دهند. موضوعی که در این بحث مطرح است، عدم وجود قانونی صریح است که تکلیف را مشخص کند. قانونی که بتواند ابهامات فراوان که مطرح می‌شوند را برطرف کند.
دلیل اصلی پخش تک آهنگ برای بعضی از این خوانندگان هم یک عبور نکردن از پروسه مجوز گرفتن و آسانی انتشار آن و دیگری راغب کردن طرفدارانشان برای حضور پیدا کردن در کنسرت‌ها است.وگرنه پخش تک‌آهنگ به دلیل ابهاماتی که در قانون کپی رایت آثار موسیقی وجود دارد، درآمدی برای خوانندگان ندارد.(البته در این میان خوانندگانی هم هستند که تک آهنگ‌هایشان نه به اختیار آنها که توسط سارقین هنری در فضای مجازی منتشر می‌شوند)
اما بعد از پخش گسترده این تک آهنگ‌ها در فضای مجازی، اتفاق دیگری افتاد. پخش این تک آهنگ‌های غیر مجاز در برنامه‌های مختلف صدا و سیما و مراسم‌های رسمی که از سوی نهادها و ارگانها برگزار می‌شود، باب شد. به عنوان نمونه چندی پیش در اختتامیه جشنواره فیلم فجر آهنگی از محسن چاووشی با نام «برقصا» پخش شد که با وجود ساختار محکم و جذابش مجوز انتشار ندارد و یا آهنگی که این روزها از سینا حجازی در برنامه ویتامین 3 تلویزیون پخش‌می‌شود و موارد دیگری از این دست.
تعدد و تکرار این موضوع شبهه اتفاقی بودنش را از بین می‌برد.با این احوال چند سوال پیش می‌آید؛ اول اینکه وقتی خواننده‌ای برای آلبومش مجوز دریافت می‌کند، آیا انتشار و پخش تک آهنگی که در میان قطعات آلبوم‌های مجاز وجود ندارد مجوز نمی‌خواهد؟ آیا تک آهنگ‌های خوانندگان دارای آلبوم مجاز مجاز است؟ پروسه پخش این آثار در صدا و سیما چگونه است؟ و ابهامات دیگری که در این زمینه به‌وجود می‌آید.
از سوی دیگر با وجود این ابهامات چرا قانونی برای این موضوع وجود ندارد؟ اگر بناست خوانندگان با پخش تک‌آهنگ‌ها با طرفدارانشان ارتباط برقرار کنند، دیگر چه نیازی به مجوز گرفتن برای آلبوم دارند؟! خوانندگان می‌توانند تک آهنگ‌هایشان را در طول سال مدام منتشر کنند و در نهایت هم کنسرتشان را به روی صحنه ببرند.
از سوی دیگر آیا تک‌آهنگ‌هایی است که در تیتراژ فیلمها و سریال‌ها پخش می‌شود هم نیاز به مجوز ندارند؟ اصلا قانونی برای این امور وجود دارد؟ یا به صرف دریافت پروانه نمایش فیلم، به این آثار هم تلویحا مجوز پخش داده می‌شود؟! در همین جشنواره فیلم فجر امسال بودند آثاری که تکلیف مجوز ترانه تیتراژ آنها معلوم نبود. به عنوان نمونه تیتراژ فیلم خط ویژه که سینا حجازی خواننده آن بود یک از آثاری بود که همین مشکل را داشت. آیا این فیلم در هنگام اکران به خاطر همین تک آهنگ و ابهاماتی که در قانون برای این موضوع وجود دارد، دچار مشکل نمی‌شود؟ به یاد بیاورید فیلم سنتوری و حواشی که به خاطر صدای محسن چاووشی در آن به وجود آمد.
در پایان باید این موضوع را بیان کرد که یادآوری این خلاء قانونی به معنای مخالفت با خوانندگان این تک آهنگ‌ها نیست که چه‌بسا ممکن است مانند چاوشی در زمره بهترین پاپ خوان‌ها باشند و آثار قابل دفاعی منتشر کرده باشند بلکه لزوما جهت ذکر نمونه‌هایی برای یادآوری و تلاش برای رفع این نقیصه است. این قاعده‌ای مرسوم در دنیای موسیقی است که منفعت زیادی هم برای خوانندگان دارد و هواداران هم به این گونه آهنگ‌ها واکنش‌های مثبتی نشان می‌دهند. موضوعی که در این بحث مطرح است، عدم وجود قانونی صریح است که تکلیف را مشخص کند. قانونی که بتواند ابهامات فراوان که مطرح می‌شوند را برطرف کند.
