صراط: حسن رحیمپور ازغدی عصر امروز در همایش «نقش حوزه در تمدنسازی اسلامی» که به همت معاونت تهذیب مدیریت حوزه علمیه فارس برگزار شد، اظهار داشت: جامعه معطل نمیماند و دیگران دارند برای ما نظامسازی میکنند، چنانکه در خانه هر کودک موبایلی دارد و آخرین فیلمها و مطالب را میبیند و این به معنای آن است که از آنسوی دنیا دارند سبک زندگی فرزندان ما را تغییر میدهند.
وی افزود: بسیاری کارها بر زمین مانده و از آن سو دشمن فعال است و دارد در تمام زمینهها کار میکند و جالب اینجا است که جریان متحجر و جریان لائیک در نهایت هر دو یک سخن را میگویند و خواستار حذف دین از عرصه اجتماع و هر دو دشمن عالمان متعهد و مجاهد هستند که میخواهند تمدنسازی کنند.
پور ازغدی با اشاره به تعزیرات متفاوت در زمان ائمه و به ویژه امیرالمومنین علی(ع) ادامه داد: حوزه علمیه باید در حوزه قضا اجتهاد کند و صدها نوع تعزیر متناسب زمان ابداع کند که تنها حکم قضات ما زندان نباشد و وضع به گونهای نشود که در توالت زندان نیز آدم خوابیده باشد.
وی در ادامه تصریح کرد: جریاناتی در جهان اسلام بدعتسازی کرده و نظامسازی را از بدنه دین حذف کردند.
این محقق و پژوهشگر اضافه کرد: از اینسو کسانی در تشیع نیز جای اهم و مهم را عوض کرده و مسائلی غیرواقعی را وارد آن کردند.
وی بیان کرد: بعضی از مطالبی که در جامعه ما رواج دارد و شاخص افراد مذهبی شده آیه و حدیث ندارد و برخی دیگر نیز از حدیث ضعیف آمده و از محکمات فرهنگ عمومی شیعه شده است.
پورازغدی ابراز داشت: از آنسو مسئلهای که چهار و پنج آیه قرآن دارد و از محکمات است در زندگی مردم ما به مسائل درجه آخر تبدیل شده که این مسائل مصداق بدعت عملی است.
وی تصریح کرد: اصول فقه قرار نبوده بازی فنی و لفظی برای اظهار فضل باشد بلکه کشف ادله و روش استنباط برای تبیین سبک زندگی اسلامی، سبک حکومت و سبک تمدن اسلامی است.
این نظریهپرداز اضافه کرد: مرحوم آخوند در کفایه موضوع علم و اصول را مطلق ادله میداند و میگوید تمام آنچه ظرفیت دلالت بر تشخیص وظایف و حقوق مکلفان است فقه محسوب میشود.
وی بیان کرد: هر مسئلهای که کتاب و سنت به آن پرداخته و به رفتارسازی و ترک فعل فرد و جمع مربوط میشود در حوزه فقاهت است.
پورازغدی برای این مسئله مثالی ذکر و خاطرنشان کرد: پیش از انقلاب در توضیحالمسائلها تمام فصل امر به معروف و نهی از منکر را حذف کرده بودند و امام(ره) دوباره آن را آورد و این از مصادیق بدعت نظری بود که به سبب شرایط در برخی راه یافته بود.
وی ادامه داد: کسانی که میگویند حوزههای ما وظیفه ندارند مسائل حکومت را بررسی کنند و مسائل مستحدثه و خارج فقه در متن وظایف حوزه نیست، آیا توجه ندارند که سبک زندگی جامعه دچار چه مسائلی است و آیا فقه میتواند در مورد این همه طلاق و مسائل و مشکلات نظر ندهد؟
پورازغدی خاطرنشان کرد: اکنون در مورد رایتل چهار تا پنج مجتهد بزرگ میگویند حرام است که اگر حرام است چطور دولت آن را افتتاح کرده و اگر نیست چگونه مردم تکلیف خود را بدانند و این مسائل به سبب آن بوده که مسائل فقه رسانه و اخلاق رسانه مورد بررسی دقیق حوزه قرار نگرفته است.
وی بیان کرد: یک مرجع تقلید میگوید سودی که بانک میدهد رباست و مرجع تقلید دیگری میگوید ربا نیست و این امر یعنی نظام آموزشی حوزه مشکل دارد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: باید با همان دقتی که راجع به طهارت و نجاست بحث میکنیم در حوزه خانواده، قضا، سینما، رسانه و ... بحث و بررسی کنیم تا به عنوان مثال در مسئلهای مانند نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل در فیلم، تکلیف را بدانیم.
وی ادامه داد: همگان میخواهند ثابت کنند غدیر بوده خوب حالا اثبات کردید، توانستید تمام غیر مسلمانان را مسلمانان کنید و تمام غیر اثنی عشریها را مانند خود کنید آیا تو و من و مای شیعه کامل و درست هستیم؟
پور ازغدی با بیان این که در بازارهای اهل سنت نماز جماعت شلوغتر است و کمتر دروغ میگویند، اضافه کرد: اینکه در مباحث کلامی حق بودن شیعه اثنی عشری را اثبات کردیم خوب است اما مهمتر از آن این که باید بدانیم خود شیعه اثنی عشری چه هست.
این محقق و پژوهشگر بیان کرد: بخش اعظم قرآن و حدیث را نمیبینیم، نمیدانیم و راجع به آن فکر نمیکنیم که شاید اگر در حوزه ما کرسی فقهی راجع به مسئله اعتیاد فکر میکرد مشکلات کمتری در این بخش داشتیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ابراز داشت: ما امروز دادگاههای تخصصی نیاز داریم و در مورد مسائل خانواده، امور جنسی، رسانه و در مورد اقتصاد باید قاضی تخصصی وجود داشته باشد.
رحیمپور ازغدی با بیان این پرسش که این افراد باید کجا تربیت شوند، گفت: همانگونه که در مورد طواف بحث میکنیم و یک حدیث چند کلمهای تا ماهها مورد بحث قرار میگیرد باید در مورد مسائل مستحدثه بحث شود.
به گفته وی، در حوزه تمدنسازی تزاحمهایی در کف جامعه پیش میآید که حوزه باید اهم و مهم را مشخص کند.
وی افزود: حاکم اسلامی در مقام اجرا گاه میبیند دو حکم با یکدیگر تزاحم دارند و باید با عقل، نقل و شامه سیاسی یکی را به تاخیر بیندازد و اینگونه است که این تاخیر و تقدم خود حکم شرع و حکم ثانوی محسوب میشود.
وی بیان کرد: متحجران بیعت قبیلهای را اسلامیتر از صندوق انتخابات میدانند در حالی که کارکرد و محتوای این دو کار بوده که مهم تلقی میشود و ممکن است بیعتی بیعت با یزید باشد و انتخاباتی رای به فرد صالحه را نتیجه دهد.
پورازغدی ادامه داد: کارکرد و غایت ابزار است که اسلامی یا غیر اسلامی بودن را مشخص میکند و آلات مشبه که کارکرد حلال و حرام هر دو را دارد، در فقه حلال است و از این رو با استناد به این که سینما، دوربین، انیمیشن و ... در حدیث نیامده نمیتوان این مسائل را در ذات غیر اسلامی دانست.
دقت در سند روایت و برهان سند عقلی، برای تمدنسازی ضرورت دارد
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نگاه وهابیون اهل سنت شبیه اخباریون شیعه است که آنان میگویند هر چه در سنت رسولالله(ص) نبوده بدعت است و اخباریون نیز میگویند هر چه در نقل نیامده بدعت است و از سویی به سند حدیث کار ندارند.
وی افزود: ما باید مکاسب محرمه امروز را درس دهیم و در عرصه رسانه، تجارت خارجی، تجارت داخلی و .. مکاسب محرمه داشته باشیم و 10 تا 20 درس خارج فقه باید در حوزههای علمیه تدریس شود.
پورازغدی ادامه داد: از نظر عقلایی ذات شی رادیو حلال است چراکه استفاده دوگانه دارد اما علما در گذشته به خاطر اینکه میدیدند مسلمانان امکان داشتن فرستنده ندارند و برنامههای رادیو را کفار تنظیم میکنند از این رو بنابر حکم ثانویه آن را حرام میدانستند.
وی تصریح کرد: ما آنقدر روایات برای تمدنسازی داریم که از آن غفلت کردهایم و آیات قرآن ظرفیتهای عظیمی دارد که از آن استفاده نشده است.
پور ازغدی ابراز داشت: آنها که منهای آیه به سراغ حدیث میروند یا هر حدیثی را به صرف این که در بحار یا کافی آمده درست میدانند به اهل بیت و ائمه اطهار خیانت میکنند که عقل بدون نقل و نقل بدون عقل هر دو بدعت است.
وی خاطرنشان کرد: جدیدترین مسائل معرفتشناسی و فلسفه جدید و ... در قرآن و حدیث وجود دارد و تنها فحص نیاز است و امروز فحصی اتفاق نمیافتد که یاس پس از بحثی رخ دهد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: کسی اجازه ندارد بدون بحث عقلی دقیق، بدون فحص دقیق در کل قرآن و در احادیث محکم مسئلهای را به اسلام نسبت دهد.
وی یادآور شد: تحقیقاتی که در حوزه فقهی میشود را من بررسی میکنم میبینم در موضوعی وارد شدهاند و 60 یا 70 روایت و چهار تا پنج آیه در مورد آن موضوع هست اما آن محقق به طور کلی آنها را ندیده و در مقاله خود نیاورده است.
وی بیان کرد: با دیدن دو حدیث یا صرف مراجعه به چند روایت، تفحص کامل نشده و مراجعه به قرآن نیاز است و روایات تمام قرآن نیست، عقل نیز جزئی از اسلام بوده و مجموع عقل و نقل میتواند حجیت شرعی را نتیجه دهد.
وی افزود: بسیاری کارها بر زمین مانده و از آن سو دشمن فعال است و دارد در تمام زمینهها کار میکند و جالب اینجا است که جریان متحجر و جریان لائیک در نهایت هر دو یک سخن را میگویند و خواستار حذف دین از عرصه اجتماع و هر دو دشمن عالمان متعهد و مجاهد هستند که میخواهند تمدنسازی کنند.
پور ازغدی با اشاره به تعزیرات متفاوت در زمان ائمه و به ویژه امیرالمومنین علی(ع) ادامه داد: حوزه علمیه باید در حوزه قضا اجتهاد کند و صدها نوع تعزیر متناسب زمان ابداع کند که تنها حکم قضات ما زندان نباشد و وضع به گونهای نشود که در توالت زندان نیز آدم خوابیده باشد.
وی در ادامه تصریح کرد: جریاناتی در جهان اسلام بدعتسازی کرده و نظامسازی را از بدنه دین حذف کردند.
این محقق و پژوهشگر اضافه کرد: از اینسو کسانی در تشیع نیز جای اهم و مهم را عوض کرده و مسائلی غیرواقعی را وارد آن کردند.
وی بیان کرد: بعضی از مطالبی که در جامعه ما رواج دارد و شاخص افراد مذهبی شده آیه و حدیث ندارد و برخی دیگر نیز از حدیث ضعیف آمده و از محکمات فرهنگ عمومی شیعه شده است.
پورازغدی ابراز داشت: از آنسو مسئلهای که چهار و پنج آیه قرآن دارد و از محکمات است در زندگی مردم ما به مسائل درجه آخر تبدیل شده که این مسائل مصداق بدعت عملی است.
وی تصریح کرد: اصول فقه قرار نبوده بازی فنی و لفظی برای اظهار فضل باشد بلکه کشف ادله و روش استنباط برای تبیین سبک زندگی اسلامی، سبک حکومت و سبک تمدن اسلامی است.
این نظریهپرداز اضافه کرد: مرحوم آخوند در کفایه موضوع علم و اصول را مطلق ادله میداند و میگوید تمام آنچه ظرفیت دلالت بر تشخیص وظایف و حقوق مکلفان است فقه محسوب میشود.
وی بیان کرد: هر مسئلهای که کتاب و سنت به آن پرداخته و به رفتارسازی و ترک فعل فرد و جمع مربوط میشود در حوزه فقاهت است.
پورازغدی برای این مسئله مثالی ذکر و خاطرنشان کرد: پیش از انقلاب در توضیحالمسائلها تمام فصل امر به معروف و نهی از منکر را حذف کرده بودند و امام(ره) دوباره آن را آورد و این از مصادیق بدعت نظری بود که به سبب شرایط در برخی راه یافته بود.
وی ادامه داد: کسانی که میگویند حوزههای ما وظیفه ندارند مسائل حکومت را بررسی کنند و مسائل مستحدثه و خارج فقه در متن وظایف حوزه نیست، آیا توجه ندارند که سبک زندگی جامعه دچار چه مسائلی است و آیا فقه میتواند در مورد این همه طلاق و مسائل و مشکلات نظر ندهد؟
پورازغدی خاطرنشان کرد: اکنون در مورد رایتل چهار تا پنج مجتهد بزرگ میگویند حرام است که اگر حرام است چطور دولت آن را افتتاح کرده و اگر نیست چگونه مردم تکلیف خود را بدانند و این مسائل به سبب آن بوده که مسائل فقه رسانه و اخلاق رسانه مورد بررسی دقیق حوزه قرار نگرفته است.
وی بیان کرد: یک مرجع تقلید میگوید سودی که بانک میدهد رباست و مرجع تقلید دیگری میگوید ربا نیست و این امر یعنی نظام آموزشی حوزه مشکل دارد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: باید با همان دقتی که راجع به طهارت و نجاست بحث میکنیم در حوزه خانواده، قضا، سینما، رسانه و ... بحث و بررسی کنیم تا به عنوان مثال در مسئلهای مانند نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل در فیلم، تکلیف را بدانیم.
وی ادامه داد: همگان میخواهند ثابت کنند غدیر بوده خوب حالا اثبات کردید، توانستید تمام غیر مسلمانان را مسلمانان کنید و تمام غیر اثنی عشریها را مانند خود کنید آیا تو و من و مای شیعه کامل و درست هستیم؟
پور ازغدی با بیان این که در بازارهای اهل سنت نماز جماعت شلوغتر است و کمتر دروغ میگویند، اضافه کرد: اینکه در مباحث کلامی حق بودن شیعه اثنی عشری را اثبات کردیم خوب است اما مهمتر از آن این که باید بدانیم خود شیعه اثنی عشری چه هست.
این محقق و پژوهشگر بیان کرد: بخش اعظم قرآن و حدیث را نمیبینیم، نمیدانیم و راجع به آن فکر نمیکنیم که شاید اگر در حوزه ما کرسی فقهی راجع به مسئله اعتیاد فکر میکرد مشکلات کمتری در این بخش داشتیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ابراز داشت: ما امروز دادگاههای تخصصی نیاز داریم و در مورد مسائل خانواده، امور جنسی، رسانه و در مورد اقتصاد باید قاضی تخصصی وجود داشته باشد.
رحیمپور ازغدی با بیان این پرسش که این افراد باید کجا تربیت شوند، گفت: همانگونه که در مورد طواف بحث میکنیم و یک حدیث چند کلمهای تا ماهها مورد بحث قرار میگیرد باید در مورد مسائل مستحدثه بحث شود.
به گفته وی، در حوزه تمدنسازی تزاحمهایی در کف جامعه پیش میآید که حوزه باید اهم و مهم را مشخص کند.
وی افزود: حاکم اسلامی در مقام اجرا گاه میبیند دو حکم با یکدیگر تزاحم دارند و باید با عقل، نقل و شامه سیاسی یکی را به تاخیر بیندازد و اینگونه است که این تاخیر و تقدم خود حکم شرع و حکم ثانوی محسوب میشود.
وی بیان کرد: متحجران بیعت قبیلهای را اسلامیتر از صندوق انتخابات میدانند در حالی که کارکرد و محتوای این دو کار بوده که مهم تلقی میشود و ممکن است بیعتی بیعت با یزید باشد و انتخاباتی رای به فرد صالحه را نتیجه دهد.
پورازغدی ادامه داد: کارکرد و غایت ابزار است که اسلامی یا غیر اسلامی بودن را مشخص میکند و آلات مشبه که کارکرد حلال و حرام هر دو را دارد، در فقه حلال است و از این رو با استناد به این که سینما، دوربین، انیمیشن و ... در حدیث نیامده نمیتوان این مسائل را در ذات غیر اسلامی دانست.
دقت در سند روایت و برهان سند عقلی، برای تمدنسازی ضرورت دارد
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نگاه وهابیون اهل سنت شبیه اخباریون شیعه است که آنان میگویند هر چه در سنت رسولالله(ص) نبوده بدعت است و اخباریون نیز میگویند هر چه در نقل نیامده بدعت است و از سویی به سند حدیث کار ندارند.
وی افزود: ما باید مکاسب محرمه امروز را درس دهیم و در عرصه رسانه، تجارت خارجی، تجارت داخلی و .. مکاسب محرمه داشته باشیم و 10 تا 20 درس خارج فقه باید در حوزههای علمیه تدریس شود.
پورازغدی ادامه داد: از نظر عقلایی ذات شی رادیو حلال است چراکه استفاده دوگانه دارد اما علما در گذشته به خاطر اینکه میدیدند مسلمانان امکان داشتن فرستنده ندارند و برنامههای رادیو را کفار تنظیم میکنند از این رو بنابر حکم ثانویه آن را حرام میدانستند.
وی تصریح کرد: ما آنقدر روایات برای تمدنسازی داریم که از آن غفلت کردهایم و آیات قرآن ظرفیتهای عظیمی دارد که از آن استفاده نشده است.
پور ازغدی ابراز داشت: آنها که منهای آیه به سراغ حدیث میروند یا هر حدیثی را به صرف این که در بحار یا کافی آمده درست میدانند به اهل بیت و ائمه اطهار خیانت میکنند که عقل بدون نقل و نقل بدون عقل هر دو بدعت است.
وی خاطرنشان کرد: جدیدترین مسائل معرفتشناسی و فلسفه جدید و ... در قرآن و حدیث وجود دارد و تنها فحص نیاز است و امروز فحصی اتفاق نمیافتد که یاس پس از بحثی رخ دهد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: کسی اجازه ندارد بدون بحث عقلی دقیق، بدون فحص دقیق در کل قرآن و در احادیث محکم مسئلهای را به اسلام نسبت دهد.
وی یادآور شد: تحقیقاتی که در حوزه فقهی میشود را من بررسی میکنم میبینم در موضوعی وارد شدهاند و 60 یا 70 روایت و چهار تا پنج آیه در مورد آن موضوع هست اما آن محقق به طور کلی آنها را ندیده و در مقاله خود نیاورده است.
وی بیان کرد: با دیدن دو حدیث یا صرف مراجعه به چند روایت، تفحص کامل نشده و مراجعه به قرآن نیاز است و روایات تمام قرآن نیست، عقل نیز جزئی از اسلام بوده و مجموع عقل و نقل میتواند حجیت شرعی را نتیجه دهد.