شنبه ۰۳ آذر ۱۴۰۳ - ساعت :
۱۷ فروردين ۱۳۹۳ - ۲۳:۵۲

آغاز خوداظهاری یارانه‌ها و فراموشی 20 فروردین واقعی!

هر کسی اندکی در حوزه رسانه و نظریات مربوط به آن اطلاع داشته باشد، می‌داند دولت به واسطه حضور عناصر رسانه‌ای بسیاری که در اطراف خود دارد در چند ماهه شکل‌گیری‌اش از این نظریات بسیار استفاده کرده و بیش از همه می‌توان به نظریه برجسته‌سازی اشاره کرد که اولویت‌بندی ذهن مردم را تغییر داده و از این طریق به مدیریت افکار عمومی پرداخته است.
کد خبر : ۱۷۲۵۰۶
صراط: دولتمردان با استفاده از نظریه «برجسته‌سازی» (Agenda setting theory) «دونالد شاو» و «مک‌کومبز مکسول» در ماه‌های نخست موضوع «توافق و عدم توافق» را به معنای «خوب و بد» در ذهن مردم جای دادند و اولویت زندگی مردم را با آن گره زدند و امروز در تلاشند خوداظهاری یارانه‌ها را اولویت ذهن مخاطبان کنند و از این طریق از چالش‌های پیش‌رو فرار کنند. نظریه برجسته‌سازی اشاره به تأثیر رسانه‌ها بر شناخت و نگرش ما و تعیین اولویت‌های ذهنی با بزرگ کردن بعضی رویدادها در قالب خبر و گزارش است. رسانه‌ها (چه صوتی و تصویری از نوع رادیو و تلویزیون و چه نوشتاری مثل روزنامه‌ها و سایت‌های اینترنتی و...) با تمرکز روی بعضی رویدادها، تلاش می‌کنند بر آگاهی و اطلاعات مردم تأثیر دلخواه بگذارند و اولویت رسانه‌ها را نیز دولت، سیاستمداران، مسؤولان رسانه و... تعیین می‌کنند. رسانه‌ها البته نمی‌توانند «چگونه» فکرکردن را تحمیل کنند، مخاطبان هشیار از این توان برخوردارند که بر مبنای منطق و دیدگاه انتقادی خود دست به انتخاب بزنند اما می‌توانند (و توانسته‌اند) تعیین کنند که مردم «درباره چه موضوعی» فکرشان مشغول باشد و چه چیز مساله ما بشود. توجه داشته باشیم اولویت‌ها، همیشه توسط زمینه‌ها و موقعیت‌های اجتماعی تعیین نمی‌شود.

با برجسته‌سازی و تکرار اخباری که تنها بخشی از واقعیت را دارد و نیمه پنهانش از نظرها محو است، افکار عمومی مهندسی می‌شود، به مسائل و موضوعات دیگر اصلاً توجه نمی‌شود و گویی غیر از روایت مورد اشاره، هیچ واقعه دیگری که به سرنوشت ما مربوط باشد وجود نداشته و ندارد. دولت یازدهم با تدبیر تیم رسانه‌ای خود در یک اعلام وسیع و عمومی «۲۰ تا ۲۹ فروردین؛ موعد خوداظهاری یارانه نقدی» را برای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرد و پس از آن رسانه‌های مختلف شروع به تحلیل و تفسیر این واقعه کردند. برخی رسانه‌ها به روزشمار فرارسیدن این تاریخ پرداختند و برخی دیگر اقدام به برگزاری نظرسنجی عمومی کردند و در نهایت خوداظهاری یارانه نقدی در تاریخ بیست فروردین به مساله اول رسانه‌های کشور تبدیل شد.

همچنانکه مردم اولویت رسانه‌ها را می‌سازند و رسانه‌ها اولویت مردم را! در این مساله به دلیل وجود یک موضوع مهم معیشتی و اقتصادی آنچه اولویت رسانه‌ها قرار گرفت اولویت فکری مردم نیز قرار می‌گیرد و در اینجاست که دولت توانسته است وقایع مهم 20 فروردین را که اتفاقا می‌تواند برایش نقطه چالشی بزرگ باشد از اولویت فکری مردم خارج کند. اشتباه دولت در مساله هسته‌ای طی چند ماه گذشته، روحانی و همراهانش را بشدت زیر فشار قرار داده و امروز نیز مشخص شده است نه تنها امتیازات نامتوازنی در بیانیه اقدام مشترک مبادله شده بلکه طرف مقابل چندان به تعهداتش نیز پایبند نیست؛ دولت در چنین شرایطی وارد سال 93 شده و 20 فروردین نماد پیروزی ایران در موضوع هسته‌ای بر زورگویان جهان است. 20 فروردین سال 1385 خبر دستیابى ایران به فناورى غنى‌سازى اورانیوم و راه‌اندازى یک زنجیره کامل غنى‌سازى توسط سانتریفیوژهاى ساخت ایران در نطنز اعلام شد. در پی این موفقیت دانشمندان و متخصصان کشورمان در دستیابی به نسل جدیدی از سانتریفیو‌ژها در ایران و اعلام آن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشورمان در زمره کشورهای صاحب تکنولوژی در غنی‌سازی اورانیوم محسوب می‌شود. این مراسم باشکوه در مشهد مقدس و در جوار بارگاه ملکوتى ثامن‌الحجج(ع) برگزار شد.

پس از آن با تصویب شورایعالى انقلاب فرهنگى، به پاس قدردانى از تلاش‌هاى افتخارآفرین دانشمندان جوان ایرانى در دستیابى کشور به فناورى صلح‌آمیز هسته‌اى، 20 فروردین در تقویم رسمى ایرانیان «روز ملى فناورى هسته‌اى» نام گرفت. فناوری هسته‌ای، به توانایی تبدیل اورانیوم طبیعی به اورانیوم غنی شده از طریق شکافت اتم‌ها و توانمندی هم‌جوشی اتم‌ها اطلاق می‌شود.

همه ساله روز 20 فروردین در سراسر کشور بویژه محیط‌های علمی از جمله دانشگاه‌ها و مدارس جشن ملی برگزار می‌شد اما عملکرد دولت روحانی امسال می‌تواند این جشن‌ها را به محیطی برای نقد و انتقاد از عملکرد دولت تبدیل کند و یکی از بهترین راهکارهای مقابله با آن از اولویت خارج کردن مساله هسته‌ای در روز 20 فروردین بود که دولت برای آن چاره‌اندیشی کرد. اما پاشنه‌آشیل دوم دولت در چند ماهه گذشته از آن مساله «فرهنگ» بوده است. عملکرد بد فرهنگی دولت باعث نارضایتی عمومی در سطح جامعه شده است. از اظهارات وزیر فرهنگ درباره تکخوانی زنان، بستن روزنامه بهار، رفع فیلتر فیس‌بوک، گروه سگ‌های زرد و... تا عملکرد دولت در جشنواره‌های فیلم و شعر و موسیقی فجر و حتی اظهارات رئیس‌جمهور درباره هنرمند ارزشی و غیرارزشی باعث شد مراجع تقلید به اعتراض برخیزند و خبرگان ملت نگرانی‌های خود را بیان کنند تا آنکه رهبر انقلاب در دیدار با خبرگان ملت بفرمایند «یک مساله هم مساله‌ فرهنگ است؛ که آقایان هم حالا معلوم شد که نگرانی دارید، بنده هم نگرانم. مساله‌ فرهنگ، مساله‌ مهمی است.

اساس این ایستادگی، این حرکت و در نهایت ان‌شاءالله پیروزی، بر حفظ فرهنگ اسلامی و انقلابی است و تقویت جناح فرهنگی مؤمن، تقویت این نهال‌هایی که روییده است در عرصه‌ فرهنگ؛ بحمدالله جوان‌های مؤمن خوبی داریم در عرصه‌ فرهنگ و هنر؛ فعالیت کردند، کار کردند؛ حالا بعضی جوانند، بعضی دوره‌ جوانی را هم گذرانده‌اند؛ ما عامل فرهنگی کم نداریم. ما حتماً در مساله‌ فرهنگ‌[باید توجه کنیم‌]، دولت محترم هم باید توجه کند، دیگران هم توجه کنند. بنده هم در این نگرانی با شما سهیم هستم و امیدوارم که مسؤولان فرهنگی توجه داشته باشند که چه می‌کنند. با مسائل فرهنگی شوخی نمی‌شود کرد، بی‌ملاحظگی نمی‌شود کرد؛ اگر چنانچه یک رخنه‌ فرهنگی به‌وجود آمد، مثل رخنه‌های اقتصادی نیست که بشود [آن را] جمع کرد، پول جمع کرد یا سبد کالا داد یا یارانه‌ نقدی داد؛ این‌جوری نیست، به این آسانی دیگر قابل ترمیم نخواهد بود، مشکلات زیادی دارد».

عملکرد ضعیف دولت در حوزه فرهنگی اعتراض عمومی را به همراه داشته است و از سویی بیست فروردین روز شهادت سیدمرتضی آوینی است که نماد جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی به شمار می‌رود و هر ساله در سالروز شهادت ایشان مجامع فرهنگی زیادی در سطح کشور برگزار می‌شود و آنجا نیز می‌تواند به محیط نقد عملکرد فرهنگی دولت بدل شود و مطرح کردن «خوداظهاری یارانه نقدی» می‌تواند از پررنگ شدن این موضوع نیز جلوگیری کند. دولت توانسته است با استفاده از این موضوع اولویت‌های رسانه‌های کشور را تغییر دهد اما باید دید جبهه فرهنگی مومن با استفاده از سواد رسانه‌ای خود این موضوع را شناخته یا با دولت در این مسیر همگام خواهد شد.