سالی ،حداقل سالی یک بار یادشان می کنیم یاد مادران سینمای ایران هنرمندانی که با ایفا کردن نقش مادر در نقش های سینمایی و تلویزیونی بسیاری ماندگار شده اند .اما افسوس نمیدانم چرا هیچگاه آن طور که باید و شاید دیده نشده اند و اگر بنا بود در جشنواره ای جایزه ای داده بشود بیشتر به جوان تر ها داده می شود اما آنها بودند که با ایفای نقش مادر به ما فهماندند که کانون خانواده بی حضور مادر هیچ است و مادر یعنی زندگی ،ولی ما حداقل به مناسبت روز مادر سالی یک بار یاد مادران سینمای ایران می کنیم.
زنده یاد رقیه چهره آزاد (رقیه فخر الملوک توکلی) پیشکسوت ترین بانوی هنرمند ایران که در بیش از ۳۶ فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخته است.
چهره آزاد برای بازی در فیلم سینمایی "مادر"به کارگردانی "علی حاتمی "توانست مادر را برای همیشه در سینمای ایران زنده نگه دارد حتی وقتی که دیگر خودش و خالق آن اثر در میانمان نیستند .چهره آزاد در سال۱۲۸۶ خورشیدی درتهران چشم به جهان گشود اولین بار با بازی در فیلم سینمایی "طوفان زندگی "به کارگردانی "علی دریا بیگی "وارد عرصه هنر و سینما شد او ۲۶ فیلم سینمایی دیگر بازی کرد گرچه بیش تر در سال ۱۳۵۶ در فیلم سینمایی "سوته دلان "با مرحوم "علی حاتمی"همکاری کرده بود اما در نهایت قرعه بازی در فیلم سینمایی "مادر" به نام او افتاد نقشی متفاوت و بازی ماندگاری که هنوز هم مردم بسیاری دیالوگهای آن فیلم را در ذهن به یاد دارند "بدری نور اللهی" به جای رقیه چهره آزاد در فیلم سینمایی "مادر "حرف زد دیالوگ های بسیاری را ماندگار کرد جایی که می گوید: تلخی با قند شیرین نمی شد ،شب رو باید بی چراغ روشن کرد.
چهره آزاد برای بازی در این فیلم سینمایی و بازی دیدنی اش از هشتمین دوره جشنواره بین المللی فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول را در سن ۸۱ سالگی دریافت کرد شاید چهره آزاد تنها مادر سینمای ایران باشد که در چنین سنی موفق به کسب سیمرغ بلورین شد .۲۵ سال از ساخت فیلم سینمایی" مادر "می گذرد اما هنوز وقتی اسم "علی حاتمی "را می آورند می گویند "مادرعلی حاتمی" ۲۵ سال گذشت اما هنوز هیچ فیلم سازی دیگر نتوانسته نقش مادر را از زاویه ای دیگر به تصویر بکشد و ما هر ساله وقتی یاد روز مادر می کنیم در گزارش ها ویادداشت ها یمان به فیلم علی حاتمی می رسیم.
و اگر فیلمی شایسته مخاطبان بخواهیم پخش کنیم قطعا اولین چیزی که به ذهنمان می رسد فیلم "مادر" است گرچه بیش از دهها بار از شبکه های مختلف تلویزیونی پخش شده است اما هیچگاه ارزش و اهمیت خود را ازدست نداده است و برای مخاطبان تکراری نشده است چهره آزاد در جایی ازفیلم "مادر" می گفت :خورشید دم غروب آفتاب صلاة ظهر نمی شه چهره آزاد در فیلم مادر نقش پیر زنی را بازی می کند که در سرای سالمندان زندگی می کند و به خانه برمی گردد تا روز های پایانی عمرش را در کنار فرزندانش که هر کدام در گیر زندگی شده اند بگذارند مادری که مدتی از فرزندانش دور بوده و در سرای سالمندان زندگی می کرده اما مهر مادری اش تا آنجا ست که وقتی به خانه می آید و می گوید" یه بشقاب غذابزار کنار برای غلامرضا ،نصفه شب گشنه اش میشه ،تنگم آب کن واسه جلال الدین ،برای محمد ابراهیم زیر سیگاری بذار ، مراقب باش ماه منیر حتمأ قرص هاش رو بخوره ،بی خوابی نزنه به سرش، ببین داداشتون چی میخواد مهیا کن سر شب بخوابین ،بچه ها که صبح زود پاشین فردا خیلی کار دارین! چهره آزاد با لحن و امضای خودش فیلم مادر را در بهترین سینمای ایران کرده است.
اما فیلم سینمایی" من ترانه ۱۵ سال دارم" نیز دیگر فیلمی بود که در نهایت محوریت آن نشان دادن نقش زیبای مادر بود فیلمی با موضوعی اجتماعی از رسول صدر عاملی که "ترانه علیدوستی "در سن ۱۸ سالگی در آن به ایفای نقش پرداخت و جوان ترین مادر سینمای ایران لقب گرفت ترانه دختری ۱۵ ساله است که با پسر مورد علاقه اش ازدواج می کند و باردار می شود اما در نهایت ناباوری همسرش اورا تنها می گذارد می رود و ترانه تمامی تلاشش را می کند تا فرزندش را حفظ کند که در نهایت هم موفق می شود.
ترانه برای این فیلم سیمرغ بلورین بیستمین جشنواره فیلم فجر ،جایزه نخل زرین از سومین جشنواره اجتماعی آبادان و چندین جایزه خارجی دیگر را از آن خود کرد وقتی ترانه برای این نقش پذیرفته شد کمتر کسی فکر می کرد او بتواند برنده سیمرغ بلورین شود و یا اینکه بتواند به درستی از پس این نقش برآید اما صدرعاملی در همان نگاه اول بازیگر نقش ترانه را برای او در نظر گرفته بود و به این ترتیب جوان ترین بازیگر سینمای ایران که نقش مادر را ایفا و برای آن در سن ۱۸ سالگی سیمرغ بلورین گرفت کسی نبود جز"ترانه علیدوستی" و "رقیه چهره آزاد" در سن ۸۱ سالگی برای بازی در فیلم سینمایی "مادر" سیمرغ بلورین گرفتند و در ذهن ها ماندگار شدند."ترانه علیدوستی "که به تازگی خود مادر شدن را تجربه کرده است حال به جای کودک "من ترانه ۱۵ سال دارم "می تواند کودک خود را در آغوش بگیرد.
