به گزارش صراط نیوز به نقل از فارس، قانون هدفمندی یارانه‌ها پس از فراز و
نشیب‌های فراوان و تغییراتی در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید؛ لایحه
پیشنهادی دولت اجرای قانون در مدت زمان سه سال و آزادسازی 60 درصد از
یارانه‌ها در سال اول اجرا بود اما در مقابل مجلس معتقد بود باید در مدت
پنج سال و هر سال 20 درصد یارانه‌ها هدفمند شود . همچنین سهم خانوارها از
یارانه‌های پرداختی از 60 درصد به 50 درصد، تولید با دو برابر افزایش از 15
درصد به 30 درصد افزایش یافت و سهم دولت از 25 درصد به 20 درصد کاهش یافت.
اما بر اساس قانون دولت می‌تواند درصدهای تعیین شده را تا 10 درصد جابه‌جا
کند که به عنوان مثال دولت می‌تواند سهم خانوار را از 50 درصد به 60 درصد
افزایش دهد.
لایحه هدفمندی یارانه‌ها با همان مکانیزم طراحی شده توسط مجلس به تصویب
رسید و دولت با تغییرات در سهم بخش‌‌های مختلف مخالفتی نداشت اما بر دیدگاه
خود در خصوص مدت زمان اجرا و شیب اصلاح قیمت‌ها در قانون هدفمندی
یارانه‌ها اصرار داشت و به همین دلیل لایحه بودحه را براساس دیدگاه خود
تنظیم و به مجلس ارائه کرد. دولت در بودجه پیشنهادی سال 89 میزان درآمد
دولت از محل اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را 8 هزار میلیارد تومان تعیین
کرد که با توجه به سهم 20 درصدی دولت از محل هدفمندی یارانه‌ها برای وصول
این درآمد باید 40 هزار میلیارد تومان یارانه هدفمند می‌شد. اما این بند از
لایحه با واکنش نمایندگان روبرو شد و پس از بحث‌های فراوان به 4 هزار
میلیارد تومان کاهش یافت تا منابع آزاد شده به 20 هزار میلیارد تومان کاهش
یابد.
* احمدی‌نژاد: اگر 20 هزار میلیارد تومان را اجرا کنیم به هر نفر ماهانه 12 تا 15 هزار تومان می‌رسد
اما احمدی‌نژاد با حضور در مجلس در یک جلسه غیرعلنی، گفت: اگر 20 هزار
میلیارد تومان برای یارانه‌ها اجرا شود می‌توانیم 9 هزار میلیارد تومان را
بین مردم تقسیم کنیم که در آن صورت به هر نفر ماهانه 12 تا 15 هزار تومان
می‌رسد که این مبلغ به اندازه‌ای نیست که طرح بزرگی که دولت می‌خواهد پس از
30 سال اجرا کند، آبرومندانه بین مردم توزیع شود.
وی افزود: اگر 40 هزار میلیارد تومان تقسیم شود ماهانه به هر نفر 30 تا 40
هزار نفر یارانه تعلق می‌گیرد که چون یارانه‌ها هر دو ما یکبار به حساب
مردم واریز می‌شود برای یک خانوار 5 نفره هر دو ماه 300 هزار تومان تعلق
خواهد گرفت.
رئیس جمهور بر این نکته تأکید داشت که با توجه به اینکه هر دو ماه یارانه
نقدی به مردم پرداخت می‌شود نباید به اندازه‌ای باشد که کمتر از افزایش برق
و آب و گاز باشد بلکه باید مقداری از این پول نزد مردم بماند.
در مقابل موافقان اجرای پنج ساله و تدریجی قانون هدفمندی یارانه‌ها افزایش
شدید تورم را از دلایل مخالفت خود با این پیشنهاد دولت عنوان می‌کردند.
مخالفان معتقد بودند با توجه به وابستگی شدید اقتصاد به انرژی و زمان‌بر
بودن تغییرات تکنولوژی و توسعه زیرساخت‌های اقتصادی به ویژه حمل‌ونقل باید
مدت زمان اجرا پنج ساله باشد تا اقتصاد کشور دچار رکود تورمی نشود.
سرانجام از مجموع 234 نماینده حاضر 111 نفر به پیشنهاد دولت مبنی بر اختصاص
40 هزار میلیارد تومان برای اجرای هدفمند کردن یارانه ها رای منفی و 105
نفر رای مثبت و مابقی رای ممتنع دادند و با این حساب این پیشنهاد تصویب نشد
و دولت مکلف شد در سال اول با 20 هزار میلیارد قانون را آغاز کند.
* تلاش‌های دولت برای کاهش گام‌ها و تحقق درآمد 40 هزار میلیارد تومانی
اما تلاش‌های دولت برای اصلاح قانون به این جا ختم نشد و رئیس جمهور در
ایام نوروز با حضور در یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به سوالی درباره هدفمند
کردن یارانه‌ها، گفت: با نحوه تصویب لایحه هدفمندسازی یارانه ها در مجلس
مردم ضرر می کنند و راه حل این است که با همه پرسی از مردم بخواهیم که آیا
می‌خواهند این قانون اجرا شود یا نه.
وی گفت: ما اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها را به آنها واگذار می‌کنیم و اختیار تام به آنها می‌دهیم و اگر می‌توانند اجرا کنند.
پس از پایان تعطیلی‌ها عید نوروز و آغاز به کار مجلس، برخی از نمایندگان به
اظهارات رئیس جمهور واکنش نشان دادند و از دولت خواستند بر اجرای قانون با
همان مکانیزم تعیین شده در قانون تمکین کند.
چند روز بعد لاریجانی با ارسال نامه‌ای به احمدی‌نژاد برای بررسی نظرات
دولت در خصوص قانون هدفمندی یارانه‌ها اعلام آمادگی کرد و بر همین اساس پس
از نشست‌ها و جلسات متعدد دولت و نمایندگان بالاخره مقرر شد دولت سالانه 20
هزار میلیارد تومان استحصال کند اما زمان اجرای قانون را در اختیار دولت
قرار دادند. پس از این توافق، رئیس جمهور از مجلس در همراهی تدوین قانون
تشکر کرد.
براساس این مصوبه دولت می‌تواند 20 هزار میلیارد تومان را در هر زمان از
سال اجرا کند تا شیب قیمت‌ها و میزان یارانه پرداختی به اندازه مدنظر خود
تغییر یابد.
* درآمد 14 هزار میلیارد تومانی در سه ماه
هم‌اکنون حدود 70 روز از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها می‌گذرد و از همان ابتدا قیمت‌های اعلام شده برای برخی دور از انتظار بود.
لازم به ذکر است که دولت در این مدت با در نظر گرفتن تمهیداتی به خوبی
قانون را اجرا کرد و توانست مردم را در اجرای آن همراه سازد اما نکته اصلی
اینجاست دولت در سال اول اجرای قانون بر اساس بررسی هایی که از همان
روز‌های ابتدایی اجرای این قانون با بررسی منابع پرداختی به کل خانوارها
مشخص بود که دولت حدود 14 الی 15 هزار میلیارد تومان در این مدت آزادسازی
انجام داده است. فرزین سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی چندی پیش با تأیید
این مطلب با بیان اینکه برآورد ما برای تحقق کل درآمدهایمان در سال جاری 14
هزار میلیارد تومان است، گفت: بنابراین میزان تحقق درآمدها در سال جاری
کمتر از 20 هزار میلیارد تومان است؛ قانون می‌گوید در سال اول اجرا میزان
تحقق درآمد می‌تواند 20 هزار میلیارد تومان باشد،برداشت ما از قانون این
بود که این 20 هزار میلیارد تومان متعلق به هر دوره‌ای از اجرای قانون است
که ما می‌توانیم انجام دهیم.
* 56 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی در سال آینده بدون تغییر قیمت‌ها
بنابراین به نظر می‌رسد اگر دولت از همان ابتدای سال جاری با همین شیب قیمتی، به این معنی که بنزین 700 و 400تومانی، گازوئیل 150 و 400 تومانی و نان 100 تومانی و سایر کالاها که در این مدت اصلاح قیمت شده‌اند را عرضه می‌کرد میزان آزادسازی‌ها به 56 هزار میلیارد تومان در سال اول می‌رسید و در واقع اگر در سال آینده دولت قیمت‌ها را تغییر ندهد 56 هزار میلیارد تومان از محل اصلاح قیمت‌ها به دست خواهد آمد.
* تعیین درآمد شش هزار میلیارد تومانی دولت از یارانه‌ها در لایحه بودجه 90
بر اساس آنچه در خبرها آمده بود دولت در بودجه سال آینده بیش از 6 هزار میلیارد تومان درآمد از محل اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در نظر گرفته است که طبق گفته یکی از نمایندگان، دولت سهم خود را از منابع هدفمندی یارانه‌ها به 10 درصد کاهش داده که در این صورت سال آینده رقم منابع آزاد شده به 60 تا 62 هزار میلیارد تومان خواهد رسید که در این صورت نیمی از یارانه‌ها هدفمند خواهد شد.
* هدفمندی یارانه‌ها در سه گام
در صورتی که دولت همانند سال جاری در سه ماه پایانی اصلاح قیمت‌ها را
انجام دهد؛ در 9 ماه اول سال، 42 هزار میلیارد تومان آزادسازی شده که از
این میزان، سهم 10 درصدی دولت حدود چهار هزار و 200 میلیارد تومان خواهد
بود و برای تحقق درآمد شش هزار میلیارد تومانی در سه ماه پایانی سال باید
حدود دو هزار میلیارد تومان به دست آورد.برای تحقق این رقم دولت نیازمند 20
هزار میلیارد تومان آزادسازی است تا هدف آزاد کردن 62 هزار میلیارد تومان
محقق شود.
با توجه به اینکه دولت در سه ماه پایانی قیمت‌ها را اصلاح کرده است در
صورتی که در سال 91 هیچگونه اصلاح قیمتی در کالاهای یارانه‌ای انجام ندهد
حدود 80 هزار میلیارد تومان از مجموع یارانه 120 هزار میلیارد تومان
هدفمند شده است که در نتیجه فقط 40 هزار میلیارد تومان باقی خواهد ماند.
اما باید بررسی شود که آیا بعد از هدفمندی یارانه‌ها و کاهش مصرف حامل‌های
انرژی و همچنین نان سقف کل یارانه‌ها 120 هزار میلیارد تومان است یا در
حقیقت با این کاهش مصرف یارانه‌ها کمتر شده است.
طبق قانون هدفمند کردن یارانه‌ها قیمت بنزین و گازوئیل باید به 90 درصد فوب
خلیج فارس برسد که در حال حاضر با توجه به اینکه قیمت نفت در حال افزایش
است به نظر می‌رسد میزان یارانه‌ها چندان کاهش نیابد.
در صورتی که کل یارانه‌ها را 120 هزار میلیارد تومان و میزان اصلاح قیمتی
سال آینده را در نظر بگیریم به نظر می‌رسد پس از این اصلاح قیمت، در سال
آینده فقط یگ گام دیگر برای اصلاح قیمت‌ها باقی خواهد ماند و دولت مطابق با
تئوری و روش اجرایی مدنظر خود یارانه‌ها را در سه گام، هدفمند خواهد کرد.
