اعضای 1+5 مشغول چه کاری هستند؟

به نوشته «رویترز»، دیپلمات های غربی گفته اند که طی سه دور اخیر مذاکرات هسته ای از ماه فوریه تاکنون، در یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث، یعنی سرنوشت رآکتور هسته ای اراک، پیشرفت هایی صورت گرفته است. بر این اساس، اکنون کشورهای غربی درصدد روشن کردن دقیق این مسئله هستند که چه موضوعات مهم دیگری باید در بازه زمانی سه ماهه آینده در مذاکرات هسته ای مورد بحث و توافق قرار گیرد.

به هر حال، طرفین حاضر در ملاقات روز گذشته در بروکسل، جزئیات مباحث مطرح در این دیدار را بیان نکرده اند؛ اما سخنگوی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت و گوهای انجام شده را «مفید» توصیف کرده است.

اما نکته بسیار مهمی که این دیدار – و موارد مشابه آن در دوره های پیشین مذاکرات – به ذهن متبادر می کند، تفاوت نگاه به موضوع مذاکرات هسته ای در میان دو طرف مذاکره، یعنی ایران و گروه 1+5 است. در این راستا، در حالی که کشورهای عضو گروه 1+5 همه تلاش خود را برای حفظ یک موضع منسجم در مقابل ایران انجام می دهند، حجم حملات به تیم مذاکره کننده ایرانی اخیراً تا حدی در داخل تشدید شده که بخش عمده توان این تیم به جای تمرکز بر موضوع مذاکرات، صرف پاسخ به این حملات و انتقادها شده است.

شاید اهمیت این موضوع و تفاوت دو سوی میز مذاکره زمانی بیشتر روشن شود که توجه داشته باشیم دو محور اصلی در گروه 1+5، یعنی روسیه و آمریکا، طی هفته های اخیر به سبب وقایع اوکراین وارد فاز تقابل جدی شده اند؛ اما با این وجود، مقامات هر دو این کشور تأکید داشته اند که تلاش خواهند کرد نگذارند اختلافات بر سر اوکراین، به موضع منسجم و یکپارچه 1+5 در مقابل ایران ضربه بزند.

اما در این سوی ماجرا، بخش عمده ای از منتقدان تیم مذاکره کننده هسته ای، به جای انتقادهای سازنده و طرح پیشنهادهای کاربردی، توجه و تمرکز خود را یا بر تخطئه کامل اعضای این تیم و طرح ادعاهای غیرمنصفانه علیه آن ها معطوف کرده و یا – به ویژه طی یکی دو هفته اخیر – با تمام قدرت و توان، در هم کوبیدن اساس توافقنامه مقدماتی هسته ای ایران و گروه 1+5 در ژنو را هدف خود قرار داده اند.

این در حالی است که از یک سو، مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه ای، بارها ضمن دفاع از اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای، آن ها را «فرزندان انقلاب» نامیده اند و از سوی دیگر، دیپلمات های ارشد این تیم به طور مستمر سعی داشته اند از نظرات و دیدگاه های کارشناسان حوزه های مرتبط در بحث مذاکرات استفاده نمایند.

در مجموع، به نظر می رسد اگر منتقدان مذاکرات هسته ای – که این روزها صدایشان از تریبون های مختلفی به گوش می رسد – واقعاً درصدد دستیابی به منافع ملی از طریق مذاکرات باشند، اصل وحدت و انسجام را وجهه همت خود قرار داده و به جای حمله و انتقاد غیرمنصفانه، نقد سازنده و ارائه پیشنهادهای عملی را در دستور کار خود قرار می دهند. امری که هرچند نسبت به مورد اول دشوارتر است، اما نتیجه آن قطعاً تأمین کننده منافع ملی خواهد بود.