صراط: مسعود ده‌نمکی کارگردان نام آشنای سینمایی کشورمان شب گذشته 12 اردیبهشت ماه مهمان برنامه «خیابان ایران» شد و درباره مسائل سینما و فیلم‌های خود با فریدون جیرانی به گفت و گو پرداخت.
فریدون جیرانی در ابتدای این برنامه با اشاره به یکی از مصاحبه‌های ده‌نمکی در سال 74 از وی سئوال کرد که فکر نمی‌کنید که در آن مصاحبه چهره شما به عنوان یک چماقدار معرفی شد که ده‌نمکی در پاسخ به این سوال اظهار داشت: من به گذشته خود با افتخار نگاه می‌کنم چراکه ما در جبهه‌ها با شعارها و مضامین دیگری روبه رو بودیم اما عملا آنچه که بعد از جنگ اتفاق افتاد در تعارض با شعارها و آرمان‌هایی بود که بچه‌های جبهه و جنگ با آن رو به رو بودند. رفتارهای فرهنگی که در سطح اجتماع دیده می شد، اشرافی گری هایی که در سطح دولتمردان پدید آمده بود، همه این‌ها مسائلی بود که ما به آن نقد داشتیم و اگر هم مباحثی را مطرح می‌کردیم و نقدی را به حضرات عنوان می کردیم به عنوان یک خشونت‌طلب معرفی می‌شدیم چون رسانه های وقت در دست آنها بود.
* کسانی گه در جنگ الگوهای مدیریتی را امثال باکری‌ها میدانستند پس از جنگ با ماشین‌های آن چنانی تردد می‌کردند
کارگردان «معراجی ها» با اشاره به سال‌های دفاع مقدس افزود: آن‌هایی که در جنگ الگوهای مدیریتی را امثال شهید باکری میدانستند پس از اتمام از جنگ با ماشین‌های آن‌چنانی تردد می‌کردند و خیلی از همین آدم‌ها بعدها به اسم شاداب کردن جامعه اسم شهدا را از کوچه‌ها بر می‌داشتند. مسلما بچه هایی که هم طیف ما بودند با چنین پدیده‌های فرهنگی‌ای مقابله می‌کردند. امام معتقد بودند که باید به جای اینکه بچه‌های همفکر ما و نیروهای آرمان‌گرا درگیر اسم شهدا شوند، باید درگیر رسم شهدا شوند و به جای دعوا بر سر اسم شهدا، راه شهدا را مطالبه کنند.
ده نمکی با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی خود و چماقدار قلمداد شدنش گفت: این اتهامات نمی‌تواند صحت داشته باشد چرا که من از همان ابتدای امر دست به قلم بودم و کار مطبوعاتی می کردم در دهه 70 نیز جزو پرتیراژترین‌ها بودم. من رسانه همه کسانی بودم که نمی توانستند فریادهایشان را تئوریزه کنند و در این راه آبروی خود را به میان آوردم و البته معتقدم که اگر در راه خدا آبرویم را فدا کنم خدا در جایی دیگر عزت را بر من هدیه خواهد داد.
ده‌نمکی درباره انتقادهایی که در دوران گذشته به مسئولان داشته عنوان کرد: من معتقدم کسانی که مردم را مقابل مردم قرار می دهند منافعشان در این امر است و به همین دلیل از همان ابتدای امر به آنها انتقاد می‌کردم. مسائلی از قبیل مسائل فرهنگی و اشرافی‌گری و از این دست مطالب همیشه مورد توجه من بود. البته چنین مطالبی در آن دوران به عنوان افراطی‌گری و تندروی مورد حمله قرار می‌گرفت اما امروز مطرح کردن چنین مطالبی در جامعه عادی شده است.
کارگردان «رسوایی» در ادامه با اشاره به نوع انتخاب بازیگر و انتقاداتی که به برخی از بازیگران فیلم‌های وی وارد می‌شود گفت: همین که چنین عزیزانی به احترام عقیده بنده در این فیلم‌ها بازی می‌کنند خودش کلی ارزشمند است.
ده نمکی در پاسخ به این پرسش جیرانی درباره تفاوت‌های خود در سال 74 و سال 82 گفت: حرف‌های ما از همان ابتدا حرف‌های عوام در نقد خواص بوده است اصلا ده‌نمکی برای همین حرف‌هایش است که محبوب است. ما طرف‌دار آرمان‌ها هستیم.
* به هر دولتی نقد کنیم برچسب جناح رقیب را به ما می‌زنند
کارگردان سه گانه «اخراجی ها» در ادامه در پاسخ به سوال دیگر جیرانی درباره اینکه چرا نشریاتش برچسب یک جریان خاص را دارد؟ اظهار داشت: ما با کسی یا جناحی پدر کشتگی نداریم و سعی می کنیم حرف حق را بزنیم برای همین است که به هر دولتی نقد می‌کنیم برچسب جناح رقیب را به ما می‌زنند البته نقد منصفانه تاوان دارد و کسی که منتقد است باید ان را بپردازد.
جیرانی در ادامه گفتگو با مقایسه فضای حاکم بر فیلم‌های ده‌نمکی با رفتارهای سیاسی دولت دهم با طرح این سئوال که فکر نمی‌کنید همانطور که دولت احمدی نژاد نماینده طبقه پایین جامعه بود شما نیز به نوعی صدای قشر ضعیف جامعه هستید؟ گفت: ما به این طبقه که اشراف سیاسی و اشراف فرهنگی هم می توان به آنها افزود نقد داریم. آنها هم با ما مشکل دارند ما به اسلام آمریکایی که با اسم دین نان می خورند هم نقد می کنیم. این قشر می تواند در همه طبقات جامعه باشد چه در طبقه سرمایه دار چه در طبقه متوسط و پایین؛ حاجی گرینف در «اخراجی‌ها» از همین طبقه متوسط بود.
مدیر مسئول پیشین نشریه «شلمچه» در ادامه بیان کرد: احمدی نژاد معلول گفتمانی بود که 16 سال پیش کسانی مانند پورازغدی‌ها به عنوان گفتمان عدالت در جامعه مطرح کردند که البته اگر احمدی نژاد از افراد همین گفتمان در دولتش بهره می‌برد مسلما شکست نمی‌خورد.
ده نمکی تاکید کرد: کسانی که دم از شهید آوینی می‌زنند و الگوی توسعه غربی و اصلاحات غربی را در جامعه ترویج می‌کنند کسانی هستند که اگر امروز شهید آوینی زنده بود بیشترین انتقاد را از آنها می‌کرد.
* کسانی که ادعای حفظ حقوق نشر آثار سینمایی را می‌زدند فیلم‌هایم را غیر قانونی منتشر کردند
وی در ادامه گفتگو با اشاره به قاچاق فیلم‌هایش خاطرنشان کرد: متاسفانه کسانی که دم از حفظ حقوق نشر آثار سینمایی می‌زنند برای ضربه زدن به فیلم‌های من آن را به صورت غیر قانونی منتشر کردند.
ده نمکی بیان داشت: «رسوایی» فیلمی بود که تا 12 میلیارد می‌توانست فروش کند و بعد از 45 روز سی دی آن منتشر شد این ضربه به سینمای کشور است.
ده‌نمکی با اشاره به اینکه دهه 90 را دهه آثار نوشتاری برای خود می داند، عنوان کرد: قصد دارم در این دهه از عمرم بیشتر به فعالیت های نوشتاری و پژوهشی بپردازم. وی همچنین از ساخت فیلم سینمایی « رسوایی 2» در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
* سینمای اپزوسیونی مانع اعتماد متقابل بین مردم و حاکمیت است
ده نمکی در ادامه آینده سینمای ایران را خطرناک دانست و تاکید کرد: متاسفانه آینده این حوزه را خطرناک می‌بینم چرا که علی‌رغم پتانسیل‌هایی که در بازیگران و کارگردانان خوب کشورمان وجود دارد عدم وجود فیلمنامه و امکانات سخت‌افزاری برای سینما و همچنین عدم فرهنگ سینما رفتن در کشور که منجر به ریزش مخاطبان شده این حوزه را با مشکلات عمده‌ای روبه رو کرده است.
وی در پایان صحبت های خود عنوان کرد کرد: سینمای اپوزسیونی مانع اعتماد متقابل بین حاکمیت و مردم است و همه باید زیر چتر انقلاب قواعد بازی را رعایت کنیم. نباید در این میان کسانی سعی کنند بازی را بر هم بزنند، کسانی که بیشتر از همه شعار زنده‌باد مخالف من سر می دادند باید اجازه دهند که نقدهای صادقانه به جای سیاه‌نمایی و بزرگ نمایی در جامعه آزادانه مطرح شوند.
فریدون جیرانی در ابتدای این برنامه با اشاره به یکی از مصاحبه‌های ده‌نمکی در سال 74 از وی سئوال کرد که فکر نمی‌کنید که در آن مصاحبه چهره شما به عنوان یک چماقدار معرفی شد که ده‌نمکی در پاسخ به این سوال اظهار داشت: من به گذشته خود با افتخار نگاه می‌کنم چراکه ما در جبهه‌ها با شعارها و مضامین دیگری روبه رو بودیم اما عملا آنچه که بعد از جنگ اتفاق افتاد در تعارض با شعارها و آرمان‌هایی بود که بچه‌های جبهه و جنگ با آن رو به رو بودند. رفتارهای فرهنگی که در سطح اجتماع دیده می شد، اشرافی گری هایی که در سطح دولتمردان پدید آمده بود، همه این‌ها مسائلی بود که ما به آن نقد داشتیم و اگر هم مباحثی را مطرح می‌کردیم و نقدی را به حضرات عنوان می کردیم به عنوان یک خشونت‌طلب معرفی می‌شدیم چون رسانه های وقت در دست آنها بود.
* کسانی گه در جنگ الگوهای مدیریتی را امثال باکری‌ها میدانستند پس از جنگ با ماشین‌های آن چنانی تردد می‌کردند
کارگردان «معراجی ها» با اشاره به سال‌های دفاع مقدس افزود: آن‌هایی که در جنگ الگوهای مدیریتی را امثال شهید باکری میدانستند پس از اتمام از جنگ با ماشین‌های آن‌چنانی تردد می‌کردند و خیلی از همین آدم‌ها بعدها به اسم شاداب کردن جامعه اسم شهدا را از کوچه‌ها بر می‌داشتند. مسلما بچه هایی که هم طیف ما بودند با چنین پدیده‌های فرهنگی‌ای مقابله می‌کردند. امام معتقد بودند که باید به جای اینکه بچه‌های همفکر ما و نیروهای آرمان‌گرا درگیر اسم شهدا شوند، باید درگیر رسم شهدا شوند و به جای دعوا بر سر اسم شهدا، راه شهدا را مطالبه کنند.
ده نمکی با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی خود و چماقدار قلمداد شدنش گفت: این اتهامات نمی‌تواند صحت داشته باشد چرا که من از همان ابتدای امر دست به قلم بودم و کار مطبوعاتی می کردم در دهه 70 نیز جزو پرتیراژترین‌ها بودم. من رسانه همه کسانی بودم که نمی توانستند فریادهایشان را تئوریزه کنند و در این راه آبروی خود را به میان آوردم و البته معتقدم که اگر در راه خدا آبرویم را فدا کنم خدا در جایی دیگر عزت را بر من هدیه خواهد داد.
ده‌نمکی درباره انتقادهایی که در دوران گذشته به مسئولان داشته عنوان کرد: من معتقدم کسانی که مردم را مقابل مردم قرار می دهند منافعشان در این امر است و به همین دلیل از همان ابتدای امر به آنها انتقاد می‌کردم. مسائلی از قبیل مسائل فرهنگی و اشرافی‌گری و از این دست مطالب همیشه مورد توجه من بود. البته چنین مطالبی در آن دوران به عنوان افراطی‌گری و تندروی مورد حمله قرار می‌گرفت اما امروز مطرح کردن چنین مطالبی در جامعه عادی شده است.
کارگردان «رسوایی» در ادامه با اشاره به نوع انتخاب بازیگر و انتقاداتی که به برخی از بازیگران فیلم‌های وی وارد می‌شود گفت: همین که چنین عزیزانی به احترام عقیده بنده در این فیلم‌ها بازی می‌کنند خودش کلی ارزشمند است.
ده نمکی در پاسخ به این پرسش جیرانی درباره تفاوت‌های خود در سال 74 و سال 82 گفت: حرف‌های ما از همان ابتدا حرف‌های عوام در نقد خواص بوده است اصلا ده‌نمکی برای همین حرف‌هایش است که محبوب است. ما طرف‌دار آرمان‌ها هستیم.
* به هر دولتی نقد کنیم برچسب جناح رقیب را به ما می‌زنند
کارگردان سه گانه «اخراجی ها» در ادامه در پاسخ به سوال دیگر جیرانی درباره اینکه چرا نشریاتش برچسب یک جریان خاص را دارد؟ اظهار داشت: ما با کسی یا جناحی پدر کشتگی نداریم و سعی می کنیم حرف حق را بزنیم برای همین است که به هر دولتی نقد می‌کنیم برچسب جناح رقیب را به ما می‌زنند البته نقد منصفانه تاوان دارد و کسی که منتقد است باید ان را بپردازد.
جیرانی در ادامه گفتگو با مقایسه فضای حاکم بر فیلم‌های ده‌نمکی با رفتارهای سیاسی دولت دهم با طرح این سئوال که فکر نمی‌کنید همانطور که دولت احمدی نژاد نماینده طبقه پایین جامعه بود شما نیز به نوعی صدای قشر ضعیف جامعه هستید؟ گفت: ما به این طبقه که اشراف سیاسی و اشراف فرهنگی هم می توان به آنها افزود نقد داریم. آنها هم با ما مشکل دارند ما به اسلام آمریکایی که با اسم دین نان می خورند هم نقد می کنیم. این قشر می تواند در همه طبقات جامعه باشد چه در طبقه سرمایه دار چه در طبقه متوسط و پایین؛ حاجی گرینف در «اخراجی‌ها» از همین طبقه متوسط بود.
مدیر مسئول پیشین نشریه «شلمچه» در ادامه بیان کرد: احمدی نژاد معلول گفتمانی بود که 16 سال پیش کسانی مانند پورازغدی‌ها به عنوان گفتمان عدالت در جامعه مطرح کردند که البته اگر احمدی نژاد از افراد همین گفتمان در دولتش بهره می‌برد مسلما شکست نمی‌خورد.
ده نمکی تاکید کرد: کسانی که دم از شهید آوینی می‌زنند و الگوی توسعه غربی و اصلاحات غربی را در جامعه ترویج می‌کنند کسانی هستند که اگر امروز شهید آوینی زنده بود بیشترین انتقاد را از آنها می‌کرد.
* کسانی که ادعای حفظ حقوق نشر آثار سینمایی را می‌زدند فیلم‌هایم را غیر قانونی منتشر کردند
وی در ادامه گفتگو با اشاره به قاچاق فیلم‌هایش خاطرنشان کرد: متاسفانه کسانی که دم از حفظ حقوق نشر آثار سینمایی می‌زنند برای ضربه زدن به فیلم‌های من آن را به صورت غیر قانونی منتشر کردند.
ده نمکی بیان داشت: «رسوایی» فیلمی بود که تا 12 میلیارد می‌توانست فروش کند و بعد از 45 روز سی دی آن منتشر شد این ضربه به سینمای کشور است.
ده‌نمکی با اشاره به اینکه دهه 90 را دهه آثار نوشتاری برای خود می داند، عنوان کرد: قصد دارم در این دهه از عمرم بیشتر به فعالیت های نوشتاری و پژوهشی بپردازم. وی همچنین از ساخت فیلم سینمایی « رسوایی 2» در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
* سینمای اپزوسیونی مانع اعتماد متقابل بین مردم و حاکمیت است
ده نمکی در ادامه آینده سینمای ایران را خطرناک دانست و تاکید کرد: متاسفانه آینده این حوزه را خطرناک می‌بینم چرا که علی‌رغم پتانسیل‌هایی که در بازیگران و کارگردانان خوب کشورمان وجود دارد عدم وجود فیلمنامه و امکانات سخت‌افزاری برای سینما و همچنین عدم فرهنگ سینما رفتن در کشور که منجر به ریزش مخاطبان شده این حوزه را با مشکلات عمده‌ای روبه رو کرده است.
وی در پایان صحبت های خود عنوان کرد کرد: سینمای اپوزسیونی مانع اعتماد متقابل بین حاکمیت و مردم است و همه باید زیر چتر انقلاب قواعد بازی را رعایت کنیم. نباید در این میان کسانی سعی کنند بازی را بر هم بزنند، کسانی که بیشتر از همه شعار زنده‌باد مخالف من سر می دادند باید اجازه دهند که نقدهای صادقانه به جای سیاه‌نمایی و بزرگ نمایی در جامعه آزادانه مطرح شوند.
