شب چهارشنبه آخر سال كه مي‌رسد طي يك رسم قديمي آتش‌ها بر پا مي‌شود تا جمعي شاد شوند اما اين سالها رسم آتش بازي به رسم ترقه بازي و انفجار بمب تغيير كرده كه حاصل آن براي خيلي‌ها به جاي شادي يك عمر پشيماني است.
به گزارش صراط نیوز به نقل از فارس، چهارشنبه سوري، رسم ديريني است كه ايرانيان در طول سالها با آتش‌بازي و رسومي مثل قاشق‌زني و پريدن از روي آتش آن را حفظ كرده‌اند. اين شب بر اساس اين سنت، شب گرفتن سرخي‌‌ها به عنوان سمبل نشاط و شادي و شب وانهادن زردي‌هاي سستي و غم است.
در اين مراسم ايرانيان رسم بود كه پيش از پريدن آفتاب، هر خانواده بوته‌هاي خار و گزني را كه از پيش فراهم كرده‌اند روي بام يا زمين حياط خانه كپه ميكنند و با غروب آفتاب و نيم تاريك‌شدن آسمان، زن و مرد و پير و جوان گرد هم جمع مي‌شوند و بوته‌ها را آتش مي‌زنند. در اين هنگام از بزرگ تا كوچك هر كدام 3 بار از روي بوته‌هاي افروخته مي‌پرند، تا ضعف و زردي ناشي از بيماري و غم و محنت را از خود بزدايند و سلامت و سرخي و شادي به هستي خود ببخشند.
اما اين مراسم در سالهاي اخير به سمت ديگري رفته است. سال‌هاست كه رسم چهارشنبه‌سوري در هياهوي انفجارها از بين مي‌رود.
بر اساس گزارش‌هاي موجود هيچ فرد و هيچ گروه سني از خطرات حوادث ناشي از اين آتشبازي‌ها در امان نيستتند ولي پسران بيشتر در معرض خطر هستند.
اين درحالي است كه اگر پيامك‌هاي مربوط به اين روز را بررسي كنيم به اين پيام‌ها برمي‌خوريم " چهار شنبه‌سوري روز ملي مبارزه با آرامش اعصاب بر شما ترقه بازان گرامي مبارك باد. " يا "چهارشنبه سوريه نيا پايين مي‌سوزي ".
*50 درصد افراد آسيب‌ديده چهارشنبه‌سوري رهگذران و تماشاچيان هستند
محمود جباروند، رئيس بيمارستان فارابي مي‌گويد: در چهارشنبه آخر سال 50 درصد افرادي كه دچار آسيب‌هاي چشمي مي‌شوند رهگذران و تماشاچيان هستند. ميزان آسيب‌ناشي از اين روز در حد سوختگي پلك و مژه است و در بعضي از موارد شديد پارگي قرنيه و نفوذ تركش مواد منفجره به چشم هم داريم كه اين مسئله آسيب‌هاي جدي را براي افراد به وجود مي‌آورد.
وي مي‌افزايد: پس از پايان اين روز زماني كه افراد مصدوم را به مراكز درماني ارجاع مي‌دهند و خونريزي چشم به خاطر موج انفجار زياد ديده مي‌شود همچنين اين مسئله منجر به از دست رفتن شكل طبيعي قرنيه مي‌شود.
رئيس بيمارستان فارابي ادامه مي‌دهد: بيماراني كه مشكل آب مرواريد، عنبيه يا داخل چشم لنز دارند در اين روز بايد بيشتر مراقب خود باشند زيرا با كوچكترين مسئله‌اي مشكلات زيادي براي آنها به وجود مي‌آيد. همچنين در اين روز آسيب رسيدن به شبكيه و عصب بينايي نيز ديده مي‌شود كه اين دسته از افراد بايد تحت حمل جراحي قرار گيرند ضمن اينكه در بعضي از موارد آسيب به چشم به قدري زياد است كه مجبور مي‌شويم چشم را تخليه كنيم.
جباروند به آمار سال گذشته حوادث ناشي از چهارشنبه آخر سال اشاره مي‌كند و مي‌گويد: در سال گذشته 400 مورد سرپايي داشته‌ايم كه از اين بين 40 مورد به بستري شدن انجاميد و تعدادي از اين افراد بينايي خود را از دست دادند.
وي اضافه مي‌كند: از آنجايي كه 50 درصد افراد آسيب‌ديده در اين روز تماشاچيان و رهگذران هستند توصيه مي‌شود افراد بيش از پيش مراقب خود باشند همچنين براي فردي كه دچار حادثه شده خصوصاً در ناحيه چشم نخستين اقدامي كه بايد صورت پذيرد اين است كه چشم دستكاري نشود و از هيچ قطره يا محافظي استفاده نشود و فرد مورد نظر را به نزديكترين مركز درماني منتقل كنند.
*ناشنوايي‌هاي دائم ارمغان انفجارهاي چهارشنبه آخر سال
بابك ساعدي، عضو انجمن گوش، گلو، بيني ايران مي‌گويد: در چهارشنبه پايان سال افرادي به بيمارستان‌ها مراجعه ميكنند كه به علت انفجارهاي شديد دچار ناشنوايي‌هاي موقت يا دائم شده‌اند.
وي مي افزايد: وقتي صدا از حد مجازش افزايش مي‌يابد به ويژه زماني كه انفجار ترقه به صورت ناگهاني است، صدمات زيادي را به گوش مي‌رساند. علت آن اين است كه گوش تا يك حدي از شدت صوت مي‌تواند كاركرد اصلي خو را به شكل سالم ادامه دهد و وقتي از آن حد كه حدود 70 دسي‌بل است افزايش مي‌يابد، قطعاً آسيب مي‌بيند.
ساعدي اضافه مي‌كند: آسيب‌هاي گوش به دو شكل است. يكي به صورت مزمن كه دير اتفاق مي‌افتد و خطرش هم كمتر است و ديگري آسيب حاد است و از اين جهت خطر بيشتري نسبت به نوع مزمن دارد. گوش در اين حالت نمي‌تواند آمادگي لازم را به عنوان مكانيزم دفاعي در مقابل صداي ناگهاني داشته باشد.
وي با بيان اينكه در چهارشنبه سوري‌ها افرادي به ناشنوايي‌هاي موقت يا دائم مبتلا مي‌شوند، تصريح مي‌كند: كاهش شنوايي مي‌تواند به دو حالت موقت و دائم باشد. نوع موقت آن يعني اينكه بيمار پس از شنيدن صداي انفجار دچار كاهش شنوايي شده، صداها را نمي‌شنوند و ممكن است اين حالت پس از 12 تا 24 ساعت بهبود يابد. در اين زمان توصيه مي‌شود فرد استراحت كند و حتماً يك متخصص گوش شنوايي او را بررسي كند و سعي كند يك شنوايي‌سنجي انجام دهد تا نوع آسيب مشخص شود.
اين عضو انجمن گوش، گلو، بيني ايران مي‌گويد: اگر اين فرد احساس كرد كه شنوايي‌اش كاهش يافته است اما بهبودي حاصل شده است بايد بداند كاملاً مستعد كاهش شنوايي دائم است يعني احتمالاً صداي انفجار بعدي ممكن است منجر به عدم شنوايي دائم فرد شود و اين يك علامت هشداردهنده است.
اين متخصص گوش خاطرنشان مي‌كند: برخي افراد دچار مشكل مي‌شود كه همان ابتدا كه صداي انفجار به گوش آنها مي‌رسد به طور دائم شنوايي خود را از دست مي‌دهند كه متأسفانه درمان خاصي هم براي آنها وجود ندارد. احساس كاهش شنوايي، احساس سر و صدا داخل گوش و سرگيجه از مهمترين علائم هشداردهنده اين حالت است كه اگر فردي اين علامت را در خود احساس كرد بايد حتماً به متخصص گوش مراجعه كند.
وي تصريح مي‌كند: بايد به بچه‌ها و نوجوانان آموزش دهيم كه ترقه‌هاي خود را جايي منفجر كنند كه فاصله 10 متري محل انفجار فردي قرار نگيرد.
اميرهوشنگ احساني، متخصص پوست‌و‌مو مي‌گويد: مشكل بزرگي كه پس از سوختگي‌هاي ناشي از آتش يا مواد محترقه ايجاد مي‌شود بروز گوشت اضافه است. گوشت اضافه پس از سوختگي‌ها بسيار سخت درمان مي‌شود و همراه با خارش و درد فراوان است.
حميد صالحي، رئيس بيمارستان سوانح و سوختگي شهيد مطهري نيز خاطرنشان مي‌كند: بارها و بارها گفته شده است كه به هيچ وجه موادي مانند خميردندان و سيب‌زميني براي درمان سوختگي توصيه نمي‌شود. اين كار نه علمي است و نه سند قطعي مبني بر اينكه به درمان سوختگي كمك ميكنند، وجود ندارد.
وي مي‌افزايد: اين مواد بعضاً داراي يك ماده زمينه‌اي قليايي هستند كه وقتي روي محل سوختگي قرار مي‌گيرند گاهي اوقات سوختگي را تشديد ميكنند. اگر سوختگي سطحي باشد در بيشتر اوقات خود به خود در روند 5 تا 6 هفته‌اي خوب مي‌شوند و حتي نياز به پماد ندارند. به هر حال پمادي كه پزشك توصيه مي‌كند بايد استفاده شود.
صالحي تصريح مي‌كند: افرادي كه دچار سوختگي مي شوند را مي توان با انداختن پتو روي آنها يا استفاده از كپسول آتش‌نشاني خاموش كرد و در اولين فرصت فرد را به بيمارستان رساند.
*برخي بيماران سوخته به 100 عمل جراحي براي بازگشت به زندگي نياز دارند
عبدالجليل كلانترهرمز، رئيس مركز فوق تخصصي سوختگي 15 خرداد مي‌گويد: حوادث سوختگي گاهي تركيبي از پاره شدن عروق، سوختگي و كوبيدگي است. برخي بيماران دچار سوختگي گاهي نيازمند 100 عمل جراحي سخت و بزرگ هستند كه فقط بتوانند به زندگي عادي برگردند و درمان كامل برخي از آنها از محالات است.
وي مي‌افزايد: متأسفانه در سالهاي اخير به خصوص در دنياي صنعتي يك نوع سوختگي دست‌ساخته، به صورت استفاده از مواد قابل انفجار گريبانگير مردم شده است كه فكر ميكنند براي لحظاتي ايجاد شادي مي‌كند. اين مسئله در روزهاي آخر سال معضلات بعضاً جبران‌ناپذيري را موجب مي‌شود و اين معضل جديدي است كه تركيبي از سوختگي‌هاي متعدد را به وجود مي‌آورد.
كلانترهرمز ادامه مي دهد: قدرت انفجاري موجود در اين مواد ممكن است موجب پاره‌شدن عروق مغز و احشاء، كوبيدن و پرت‌كردن شخص به ديوار، تخريب نواحي اطراف فرد و آسيب به رهگذران شود.
وي اضافه مي‌كند: ديده شده زماني كه قطعات مواد منفجره ريز باشد به درون احشاء، روده‌ها، قفسه سينه، گردن، چشم و قلب نفوذ كرده است و ممكن است منجر به مرگ زود يا ديررس شود. از طرف ديگر قطعات اگر بزرگتر باشند موجب كندگي قسمتي از بدن مي‌شود.
كلانتر هرمز تصريح كرد: مواد منفجره به علت اينكه در چشم و صورت فرد پاشيده مي‌شود ممكن است به غير از ورود اين قطعات به داخل بدن، تركيبي از سوختگي شيميايي و حرارتي ايجاد كند و اگر شخص نميرد ممكن است تا سالها اين مواد به شكل خالكوبي در بدن فرد بماند.
كلانترهرمز ادامه مي‌دهد: توصيه مي‌شود هنگام سوختگي، بيمار از فضاي انفجار خارج شود. اگر فضا سربسته است و گرد و خاك و دودي وجود دارد از آن محل دور شود و وقتي از راه هوايي فرد مطمئن شدند افرادي كه خيلي دست پاچه نيستند و بر خود مسلط هستند، بيمار را به اولين مركز درماني برسانند.
وي تصريح مي‌كند: مهمترين اصل حفظ آرامش، بردن شخص به فضاي خارج از انفجار، حداقل حركت در اندام‌هاي شخص مصدوم و رساندن آن به مركز پزشكي است.
حميد صالحي، رئيس بيمارستان سوانح و سوختگي شهيد مطهري هم مي گويد: توليدكنندگان مواد محترقه براي افزايش صداي اين مواد از شيشه خرده و فلزات سنگين استفاده كنند و تركش‌هاي اين مواد شدت آسيب‌ها را افزايش مي‌دهد.
او با توصيه به اينكه از مواد محترقه و منفجره غيراستاندارد در چهارشنبه آخر سال استفاده نشود، اضافه مي‌كند: سال گذشته موارد متعددي از قطع عضو، از دست‌دادن بينايي و حتي تخليه چشم را در يك هفته مانده به چهارشنبه آخر سال شاهد بوديم.
*حادثه آفرينان چهارشنبه سوري تا آخر عيد در بازداشت مي‌مانند
احمدرضا رادان جانشين فرماندهي نيروي انتظامي كشور نيز اعلام كرده است كه نيروي انتظامي با مزاحمان و حادثه‌آفرينان چهارشنبه آخر سال برخورد جدي خواهد كرد و اين افراد تا پايان تعطيلات نوروز مهمان ما خواهند بود.
وي مي‌افزايد: در بحث چهارشنبه آخر سال كه مردم اصرار دارند آن را به صورت مراسمي برگزار كنند توصيه مي‌شود بزرگترها در كنار كوچكترها قرار گيرند تا خطرها كمتر شود و سزاوار نيست براي يك شب سالها پشيماني ايجاد شود.
رادان يادآور مي‌شود: در اين روز با متخلفان به صورت جدي برخورد مي‌شود و به صورت محله‌محور برنامه‌هاي چهارشنبه‌سوري اجرا خواهد شد و افرادي كه در چهارشنبه آخر سال مزاحمت يا حادثه‌آفريني كنند با هماهنگي قوه قضاييه تا پايان تعطيلات مهمان ما هستند.
جانشين فرماندهي نيروي انتظامي كشور خاطرنشان مي‌كند: در ابتداي چهارشنبه آخر سال ساختن مواد دستي خطرناك و تلفات حاصل از آن وجود دارد و در طول اين روز استفاده از اين مواد و صدمات جبران‌ناپذير حاصل از آن وجود دارد كه برخورد نيروي انتظامي با مزاحمان جدي خواهد بود.
*870 مصدوم در سال گذشته سوغات چهارشنبه آخر سال
در نهايت اينكه بر اساس آخرين آمار اعلام شده از سوي وزارت بهداشت، تعداد مصدومان چهارشنبه آخر سال گذشته نسبت به دوسال گذشته بيش از 50 درصد كاهش يافت كه نشانه افزايش آگاهي مردم است.
بر اين اساس در مجموع در سراسر كشور 870 مصدوم در پي داشت كه از اين تعداد 237 نفر در محل حادثه به صورت سرپايي درمان شدند و 633 نفر نيز توسط امدادگران اورژانس كشور به بيمارستان اعزام شدند.
همچنين وزارت بهداشت اعلام كرد كه 86 نفر از اين آسيب ديدگان در تهران بودند و از مجموع آسيب ديدگان تهراني، 36 مورد آسيب‌هاي مستقيم شامل 11 مورد سوختگي، 7 مورد آسيب به چشم، 10 مورد تروما و ضربه به دست و پا، 7 مورد جراحات ناشي از انفجار در نقاط مختلف و يك مورد قطع عضو در حوادث چهارشنبه آخر سال بوده است. همچنين 50 نفر نيز دچار آسيب‌هاي غيرمستقيم، شامل غش، بيماري‌هاي قلبي، رواني شده‌اند.
از لحاظ تركيب جغرافيايي آسيب‌ديدگان در نقاط مختلف شهر تهران 26 نفر در شرق، 25 نفر در غرب، 9 نفر در شمال و 26 نفر در جنوب تهران دچار حادثه شده‌اند. ميانگين سني آسيب ديدگان حوادث چهارشنبه آخر سال در شهر تهران نيز 21 سال گزارش شده است.
