صراط: مطابق پیش بینی نهادهای مرتبط با مدیریت بحران، در صورت بروز حوادث غیرمترقبه در استان تهران از جمله وقوع زلزله، استان البرز به عنوان "معین" استان تهران در نظر گرفته شده است و باید بتواند در کمترین زمان ممکن مساعدتها و حمایتهای لازم و کافی را انجام دهد. یکی از مهمترین حوزههای مسئولیت استان معین، انتقال خون و تامین نیازهای خونی استان تهران است. بنابراین استان البرز نهتنها باید بتواند نیازهای داخلی خود به خون را تامین کند بلکه لازم است برای مواقع بحران و اضطرار آمادگی کافی داشته باشد.
اکنون این نگرانی و دغدغه وجود دارد که آیا چنین توان و قابلیتی در استان البرز وجود دارد؟ نهادهای مرتبط با انتقال خون چه برنامههای روزانه، هفتگی یا ماهانه برای آموزش پرسنل خود و کسب آمادگی به منظور فعالیت مطلوب در مواقع بحران دارند؟
با توجه به این اصل مهم در مدیریت بحران که "حادثه هیچ گاه خبر نمیدهد"، اگر امروز یا فردا حادثهای در استانهای البرز یا تهران رخ دهد، البرزیها چه میزان آمادگی برای تامین نیازهای شهروندان و هموطنان به فرآوردههای خونی دارند؟
بیش از 2 سال قبل بود که قاسم اسلامی مدیرکل وقت انتقال خون استان البرز با تاکید بر معین بودن استان البرز گفت: "با توجه به نزدیکی استان البرز به تهران، این استان به عنوان معین پایتخت معرفی شده و اداره کل انتقال خون از هر نوع آمادگی برای مواقع بحرانی و ضروری برخوردار است." (26 بهمن 1390)
پایگاه ثابتی که "موقت" شد!
در همان سال (1390) البته فعالیتهایی برای توسعه و تجهیز مراکز انتقال خون استان البرز و شهر کرج انجام شد که میتوان به بهرهبرداری از چهارمین پایگاه ثابت انتقال خون این استان اشاره کرد. این مرکز اما آخرین پایگاه ثابتی بود که در استان البرز به بهرهبرداری رسید و پس از آن نهتنها پایگاه جدیدی افتتاح نشد بلکه چهارمین پایگاه نیز از آمار پایگاههای ثابت خارج شد و به "پایگاه موقت" تغییر نام داد!
خبرگزاری ایرنا در هفدهم بهمن ماه 1390 با تاکید بر ثابت بودن پایگاه انتقال خون در کمالشهر کرج نوشت: "چهارمین پایگاه ثابت انتقال خون استان البرز با حضور مسئولان استانی و شهرستان کرج در منطقه کمالشهر به بهرهبرداری رسید."
اما سایت اداره کل انتقال خون استان البرز از این پایگاه با عنوان "موقت" نام برده است: "در حال حاضر انتقال خون استان البرز دارای یک پایگاه مرکزی در 2 طبقه شامل بخش های فنی و اداری و 2 واحد خونگیری ثابت شامل واحد ثابت خونگیری توحید، آزادگان و 2 واحد خونگیری موقت در هشتگرد وکمالشهر میباشد." (سایت اداره کل انتقال خون استان البرز/ صفحه تاریخچه)
کرجیها منتظر واحدهای سیار
جستوجویی در فعالیتهای ثبت شده مرتبط با انتقال خون در استان البرز حاکی از این است که امسال فقط در روز جهانی اهداکنندگان خون (24 خردادماه) سخنرانیهایی درباره اهدای خون انجام شده است. البته سفر مدیرکل انتقال خون البرز به کشور سریلانکا نیز بخش قابل توجهی از اخبار منتشر شده در روز جهانی اهداکنندگان خون را به خود اختصاص داده است.
متاسفانه در این روز پایگاههای سیار انتقال خون در سطح شهر کرج حضور فعال و چشمگیری نداشتند و هرچند سایت اداره کل انتقال خون استان البرز اخبار متعددی درباره حضور مدیرکل انتقال خون این استان در سریلانکا منتشر کرد اما فقط یک خبر کوتاه 2 سطری درباره فعالیت یک اتوبوس سیار خونگیری در مسجد امام جعفر صادق (ع) در این سایت انتشار یافت.این در حالی است که انتظار میرفت تعداد این پایگاهها مانند استانهای دیگر بیش از یک دستگاه اتوبوس باشد.
از شهروندی که به درمانگاه شاهرخی واقع در گلشهر کرج مراجعه کرده است، میپرسیم: "آیا شما میدانید که برای انتقال خون باید به کجا مراجعه کنید؟" وی پاسخ میدهد: "خیر!" میگوییم: "آیا تا به حال در محله یا منطقه خودتان، واحدهای سیار انتقال خون را مشاهده کردهاید؟" پاسخ شهروند کرجی به این سوال نیز منفی است اما وی به تسنیم میگوید: "چندین بار که برای انجام امور اداری به تهران مراجعه کردهام، واحدهای سیار انتقال خون را در آن شهر دیدهام و برای اهدای خون اقدام کردهام. اگر این پایگاهها در خیابانهای کرج نیز مستقر باشند حتما اقدام میکنم."
یک شهروند دیگر نیز که در همان درمانگاه حضور یافته، معتقد است: "وقتی به شهرستان زادگاه خود سفر میکنم اتوبوسهای سیار انتقال خون در نقاط مختلف حضور دارند و تمام شهروندان با محل استقرار آنها آشنا هستند اما در کرج هنوز چنین چیزی ندیدهام و اگر هم هست، به مردم اطلاعرسانی مناسب نمیشود. ما علم غیب نداریم که در فلان کوچه یا محله اتوبوس سیار اهدای خون گذاشتهاند. این موارد را باید با تبلیغات تلویزیونی یا نصب اطلاعیههای بزرگ در نقاط مختلف شهر اطلاعرسانی کنند. ضمن اینکه این واحدهای سیار باید در تمام محلات یا مناطق شهر وجود داشته باشد تا دسترسی شهروندان به آنها آسان شود."
فرارسیدن ماه رمضان هم تغییری ایجاد نکرد
اکنون نیز با توجه به آغاز ماه مبارک رمضان بهتر بود اداره کل انتقال خون استان البرز از طریق انجام تبلیغات محیطی و اطلاعرسانی از طریق رسانهها، نسبت به استقرار پایگاههای سیار اهدای خون در مناطق مختلف شهر و استان اقدام میکرد. چراکه شهروندان معمولا در ماه رمضان انگیزه بیشتری برای اهدای خون دارند و اگر به مراکز سیار دسترسی داشته باشند، آمار اهدای خون افزایش مییابد. از آنجا که کرج و تهران 2 شهر همسایه هستند، کرج میتواند از تجربیات تهران در این باره استفاده کند.
هر ساله با آغاز ماه مبارک رمضان تبلیغات فرهنگی بسیاری درباره اهدای خون در تهران انجام میشود و از آنجا که رویکرد این تبلیغات، فرهنگسازی برای ارتقای سلامت و امنیت بهداشتی شهروندان است و به هیچ وجه جنبه اقتصادی ندارد، هزینه چندانی برای این تبلیغات پرداخت نمیشود. بنابراین انجام چنین فعالیتهایی در وهله نخست نیازمند وجود یک اراده قوی در مدیران است و نگاه متعالی آنان به سلامت جامعه را میطلبد و دستاندرکاران انتقال خون در شهر تهران ثابت کردهاند که چنین دغدغهای را دارند و از هنر و استعداد خوبی برای مشارکت دادن مردم برخوردارند.
جشن 40 سالگی، مهمترین برنامه انتقال خون البرز!
خردادماه امسال و در حالی که به ماه مبارک رمضان نزدیک میشدیم، هیچ نشان و رنگ و بویی از تلاش انتقال خون استان برای برنامهریزی به منظور تشویق مردم در اهدای خون مشاهده نمیشد. تنها نکتهای که بارها از سوی مدیران انتقال خون استان البرز بر آن تاکید میشد و همچنان نیز میشود "برگزاری هرچه باشکوهتر جشن 40 سالگی انتقال خون" است.
در همین باره مدیرکل انتقال خون استان گفته است: "با برنامه ریزیهای انجام شده بناست جشن 40 سالگی انتقال خون به مدت یک هفته از 9 تا 15 مرداد ماه در استان البرز برگزار شود. بدون شک در طول این جشن برنامههای متنوعی از جمله تقدیر از اهداکنندگان مستمر خون استان برگزار خواهد شد. به دلیل محدودیتهای اعتباری انتقال خون از بخش خصوصی انتظار میرود این نهاد را برای برگزاری هرچه بهتر این جشن یاری رساند." (ایسنا/ 11 خردادماه 93)
همچنین در سایت این اداره کل آمده است: "مدیرکل انتقال خون استان البرز در دیدار با مدیرکل ورزش و جوانان استان، ضمن اشاره به جشن های 40 سالگی سازمان انتقال خون، خواستار استفاده از تمام پتانسیل دستگاههای اجرایی استان برای هر چه باشکوهتربرگزار کردن این جشنها شد و به ظرفیتهای مناسب اداره کل ورزش و جوانان برای حمایت از گسترش فرهنگ اهدای خون تاکید نمود." (20 خردادماه 1393)
بخشی از خبرهای سایت اداره انتقال خون البرز
مدیرکل انتقال خون استان البرز در خبر مذکور بر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در برگزاری جشن 40 سالگی انتقال خون تاکید کرده است اما آیا نمیتوان از توانایی بخش خصوصی برای گسترش و توسعه پایگاههای ثابت و نیز افزایش تعداد پایگاههای سیار انتقال خون استفاده کرد؟! آیا برگزاری جشن 40 سالگی اهمیت بیشتری برای مدیران انتقال خون البرز دارد؟
در سایت اداره کل انتقال خون استان البرز بیش از هر چیز بر "جشن 40 سالگی" تاکید شده است: "جشن ستاد چهلمین سال تاسیس سازمان انتقال خون در البرز" (27 خرداد 1393)، "اعطای نشان 40 سالگی سازمان انتقال خون ایران به نماینده صلیب سرخ جهانی در سریلانکا" (25 خرداد 1393)، "حضور دبیر و اعضای ستاد چهلمین سال تاسیس انتقال خون در روز جهانی اهداکنندگان" (25 خرداد 1393)، "اعطای نشان چهلمین سال تاسیس سازمان انتقال خون ایران به نماینده مردم کرج در مجلس" (17 خرداد 1393)، "اهدای نشان چهلمین سال تاسیس انتقال خون به دبیر و اعضای ستاد" (13 خرداد 1393)، "به مسئولان انتقال خون نشان 40 سالگی تاسیس سازمان انتقال خون اعطا شد" (13 خرداد 1393)، "نشان چهلمین سال تاسیس سازمان انتقال خون به سرپرست داشگاه علوم پزشکی اعطا گردید" (7 خرداد 1393)، "اعطای نشان چهلمین سالگرد تاسیس انتقال خون به مدیرعامل صنعت ومعدن" (3 خرداد 1393) وغیره.
قطعا تقدیر از تلاش گران عرصه انتقال خون حتی به بهانه جشن 40 سالگی، امری شایسته است اما به این شرط که بر فعالیتهای مهم و ذاتی اداره کل انتقال خون سایه نیندازد. این جشن میتواند با برگزاری یک مراسم معمولی در یک روز خاص برگزار شود اما نباید تا این اندازه به آن اهمیت داد و وظایف و مسئولیتهای ذاتی را فراموش کرد.
امکانات باید بهتر شود
سید حسن حسینی مدیرکل انتقال خون استان البرز نیز در گفت وگو با خبرنگار تسنیم بر وجود مشکلات تجهیزاتی و زیرساختی اذعان کرده و گفته است: "متأسفانه در حال حاضر به جز شهرستانهای فردیس و کرج در سایر شهرستانها پایگاه نداریم و اگر امکاناتمان از نظر فضای فیزیکی، تجهیزات و جذب نیرو بهتر شود به ترتیب در شهرستانهایی که پتانسیل بهتری برای اهدای خون دارند پایگاههای ثابتی را مستقر میکنیم."
وی درباره فعالیت پایگاه های سیار نیز گفته است: "تیم های سیار بسته به تقاضاها در سطح شهرستانها حضور پیدا میکنند و واحد جذب اهداکنندگان اداره کل براساس ظرفیت مناطق مختلف استان تصمیمگیری میکند که تیمهای سیار به کدام مناطق اعزام شوند."
اکنون این نگرانی و دغدغه وجود دارد که آیا چنین توان و قابلیتی در استان البرز وجود دارد؟ نهادهای مرتبط با انتقال خون چه برنامههای روزانه، هفتگی یا ماهانه برای آموزش پرسنل خود و کسب آمادگی به منظور فعالیت مطلوب در مواقع بحران دارند؟
با توجه به این اصل مهم در مدیریت بحران که "حادثه هیچ گاه خبر نمیدهد"، اگر امروز یا فردا حادثهای در استانهای البرز یا تهران رخ دهد، البرزیها چه میزان آمادگی برای تامین نیازهای شهروندان و هموطنان به فرآوردههای خونی دارند؟
بیش از 2 سال قبل بود که قاسم اسلامی مدیرکل وقت انتقال خون استان البرز با تاکید بر معین بودن استان البرز گفت: "با توجه به نزدیکی استان البرز به تهران، این استان به عنوان معین پایتخت معرفی شده و اداره کل انتقال خون از هر نوع آمادگی برای مواقع بحرانی و ضروری برخوردار است." (26 بهمن 1390)
پایگاه ثابتی که "موقت" شد!
در همان سال (1390) البته فعالیتهایی برای توسعه و تجهیز مراکز انتقال خون استان البرز و شهر کرج انجام شد که میتوان به بهرهبرداری از چهارمین پایگاه ثابت انتقال خون این استان اشاره کرد. این مرکز اما آخرین پایگاه ثابتی بود که در استان البرز به بهرهبرداری رسید و پس از آن نهتنها پایگاه جدیدی افتتاح نشد بلکه چهارمین پایگاه نیز از آمار پایگاههای ثابت خارج شد و به "پایگاه موقت" تغییر نام داد!
خبرگزاری ایرنا در هفدهم بهمن ماه 1390 با تاکید بر ثابت بودن پایگاه انتقال خون در کمالشهر کرج نوشت: "چهارمین پایگاه ثابت انتقال خون استان البرز با حضور مسئولان استانی و شهرستان کرج در منطقه کمالشهر به بهرهبرداری رسید."
اما سایت اداره کل انتقال خون استان البرز از این پایگاه با عنوان "موقت" نام برده است: "در حال حاضر انتقال خون استان البرز دارای یک پایگاه مرکزی در 2 طبقه شامل بخش های فنی و اداری و 2 واحد خونگیری ثابت شامل واحد ثابت خونگیری توحید، آزادگان و 2 واحد خونگیری موقت در هشتگرد وکمالشهر میباشد." (سایت اداره کل انتقال خون استان البرز/ صفحه تاریخچه)
کرجیها منتظر واحدهای سیار
جستوجویی در فعالیتهای ثبت شده مرتبط با انتقال خون در استان البرز حاکی از این است که امسال فقط در روز جهانی اهداکنندگان خون (24 خردادماه) سخنرانیهایی درباره اهدای خون انجام شده است. البته سفر مدیرکل انتقال خون البرز به کشور سریلانکا نیز بخش قابل توجهی از اخبار منتشر شده در روز جهانی اهداکنندگان خون را به خود اختصاص داده است.
متاسفانه در این روز پایگاههای سیار انتقال خون در سطح شهر کرج حضور فعال و چشمگیری نداشتند و هرچند سایت اداره کل انتقال خون استان البرز اخبار متعددی درباره حضور مدیرکل انتقال خون این استان در سریلانکا منتشر کرد اما فقط یک خبر کوتاه 2 سطری درباره فعالیت یک اتوبوس سیار خونگیری در مسجد امام جعفر صادق (ع) در این سایت انتشار یافت.این در حالی است که انتظار میرفت تعداد این پایگاهها مانند استانهای دیگر بیش از یک دستگاه اتوبوس باشد.
از شهروندی که به درمانگاه شاهرخی واقع در گلشهر کرج مراجعه کرده است، میپرسیم: "آیا شما میدانید که برای انتقال خون باید به کجا مراجعه کنید؟" وی پاسخ میدهد: "خیر!" میگوییم: "آیا تا به حال در محله یا منطقه خودتان، واحدهای سیار انتقال خون را مشاهده کردهاید؟" پاسخ شهروند کرجی به این سوال نیز منفی است اما وی به تسنیم میگوید: "چندین بار که برای انجام امور اداری به تهران مراجعه کردهام، واحدهای سیار انتقال خون را در آن شهر دیدهام و برای اهدای خون اقدام کردهام. اگر این پایگاهها در خیابانهای کرج نیز مستقر باشند حتما اقدام میکنم."
یک شهروند دیگر نیز که در همان درمانگاه حضور یافته، معتقد است: "وقتی به شهرستان زادگاه خود سفر میکنم اتوبوسهای سیار انتقال خون در نقاط مختلف حضور دارند و تمام شهروندان با محل استقرار آنها آشنا هستند اما در کرج هنوز چنین چیزی ندیدهام و اگر هم هست، به مردم اطلاعرسانی مناسب نمیشود. ما علم غیب نداریم که در فلان کوچه یا محله اتوبوس سیار اهدای خون گذاشتهاند. این موارد را باید با تبلیغات تلویزیونی یا نصب اطلاعیههای بزرگ در نقاط مختلف شهر اطلاعرسانی کنند. ضمن اینکه این واحدهای سیار باید در تمام محلات یا مناطق شهر وجود داشته باشد تا دسترسی شهروندان به آنها آسان شود."
فرارسیدن ماه رمضان هم تغییری ایجاد نکرد
اکنون نیز با توجه به آغاز ماه مبارک رمضان بهتر بود اداره کل انتقال خون استان البرز از طریق انجام تبلیغات محیطی و اطلاعرسانی از طریق رسانهها، نسبت به استقرار پایگاههای سیار اهدای خون در مناطق مختلف شهر و استان اقدام میکرد. چراکه شهروندان معمولا در ماه رمضان انگیزه بیشتری برای اهدای خون دارند و اگر به مراکز سیار دسترسی داشته باشند، آمار اهدای خون افزایش مییابد. از آنجا که کرج و تهران 2 شهر همسایه هستند، کرج میتواند از تجربیات تهران در این باره استفاده کند.
هر ساله با آغاز ماه مبارک رمضان تبلیغات فرهنگی بسیاری درباره اهدای خون در تهران انجام میشود و از آنجا که رویکرد این تبلیغات، فرهنگسازی برای ارتقای سلامت و امنیت بهداشتی شهروندان است و به هیچ وجه جنبه اقتصادی ندارد، هزینه چندانی برای این تبلیغات پرداخت نمیشود. بنابراین انجام چنین فعالیتهایی در وهله نخست نیازمند وجود یک اراده قوی در مدیران است و نگاه متعالی آنان به سلامت جامعه را میطلبد و دستاندرکاران انتقال خون در شهر تهران ثابت کردهاند که چنین دغدغهای را دارند و از هنر و استعداد خوبی برای مشارکت دادن مردم برخوردارند.
جشن 40 سالگی، مهمترین برنامه انتقال خون البرز!
خردادماه امسال و در حالی که به ماه مبارک رمضان نزدیک میشدیم، هیچ نشان و رنگ و بویی از تلاش انتقال خون استان برای برنامهریزی به منظور تشویق مردم در اهدای خون مشاهده نمیشد. تنها نکتهای که بارها از سوی مدیران انتقال خون استان البرز بر آن تاکید میشد و همچنان نیز میشود "برگزاری هرچه باشکوهتر جشن 40 سالگی انتقال خون" است.
در همین باره مدیرکل انتقال خون استان گفته است: "با برنامه ریزیهای انجام شده بناست جشن 40 سالگی انتقال خون به مدت یک هفته از 9 تا 15 مرداد ماه در استان البرز برگزار شود. بدون شک در طول این جشن برنامههای متنوعی از جمله تقدیر از اهداکنندگان مستمر خون استان برگزار خواهد شد. به دلیل محدودیتهای اعتباری انتقال خون از بخش خصوصی انتظار میرود این نهاد را برای برگزاری هرچه بهتر این جشن یاری رساند." (ایسنا/ 11 خردادماه 93)
همچنین در سایت این اداره کل آمده است: "مدیرکل انتقال خون استان البرز در دیدار با مدیرکل ورزش و جوانان استان، ضمن اشاره به جشن های 40 سالگی سازمان انتقال خون، خواستار استفاده از تمام پتانسیل دستگاههای اجرایی استان برای هر چه باشکوهتربرگزار کردن این جشنها شد و به ظرفیتهای مناسب اداره کل ورزش و جوانان برای حمایت از گسترش فرهنگ اهدای خون تاکید نمود." (20 خردادماه 1393)
بخشی از خبرهای سایت اداره انتقال خون البرز
مدیرکل انتقال خون استان البرز در خبر مذکور بر استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در برگزاری جشن 40 سالگی انتقال خون تاکید کرده است اما آیا نمیتوان از توانایی بخش خصوصی برای گسترش و توسعه پایگاههای ثابت و نیز افزایش تعداد پایگاههای سیار انتقال خون استفاده کرد؟! آیا برگزاری جشن 40 سالگی اهمیت بیشتری برای مدیران انتقال خون البرز دارد؟
در سایت اداره کل انتقال خون استان البرز بیش از هر چیز بر "جشن 40 سالگی" تاکید شده است: "جشن ستاد چهلمین سال تاسیس سازمان انتقال خون در البرز" (27 خرداد 1393)، "اعطای نشان 40 سالگی سازمان انتقال خون ایران به نماینده صلیب سرخ جهانی در سریلانکا" (25 خرداد 1393)، "حضور دبیر و اعضای ستاد چهلمین سال تاسیس انتقال خون در روز جهانی اهداکنندگان" (25 خرداد 1393)، "اعطای نشان چهلمین سال تاسیس سازمان انتقال خون ایران به نماینده مردم کرج در مجلس" (17 خرداد 1393)، "اهدای نشان چهلمین سال تاسیس انتقال خون به دبیر و اعضای ستاد" (13 خرداد 1393)، "به مسئولان انتقال خون نشان 40 سالگی تاسیس سازمان انتقال خون اعطا شد" (13 خرداد 1393)، "نشان چهلمین سال تاسیس سازمان انتقال خون به سرپرست داشگاه علوم پزشکی اعطا گردید" (7 خرداد 1393)، "اعطای نشان چهلمین سالگرد تاسیس انتقال خون به مدیرعامل صنعت ومعدن" (3 خرداد 1393) وغیره.
قطعا تقدیر از تلاش گران عرصه انتقال خون حتی به بهانه جشن 40 سالگی، امری شایسته است اما به این شرط که بر فعالیتهای مهم و ذاتی اداره کل انتقال خون سایه نیندازد. این جشن میتواند با برگزاری یک مراسم معمولی در یک روز خاص برگزار شود اما نباید تا این اندازه به آن اهمیت داد و وظایف و مسئولیتهای ذاتی را فراموش کرد.
امکانات باید بهتر شود
سید حسن حسینی مدیرکل انتقال خون استان البرز نیز در گفت وگو با خبرنگار تسنیم بر وجود مشکلات تجهیزاتی و زیرساختی اذعان کرده و گفته است: "متأسفانه در حال حاضر به جز شهرستانهای فردیس و کرج در سایر شهرستانها پایگاه نداریم و اگر امکاناتمان از نظر فضای فیزیکی، تجهیزات و جذب نیرو بهتر شود به ترتیب در شهرستانهایی که پتانسیل بهتری برای اهدای خون دارند پایگاههای ثابتی را مستقر میکنیم."
وی درباره فعالیت پایگاه های سیار نیز گفته است: "تیم های سیار بسته به تقاضاها در سطح شهرستانها حضور پیدا میکنند و واحد جذب اهداکنندگان اداره کل براساس ظرفیت مناطق مختلف استان تصمیمگیری میکند که تیمهای سیار به کدام مناطق اعزام شوند."
