در شرایطی که تولید‌کنندگان معتقدند صادرات سیب‌زمینی در سال گذشته علی‌رغم کمبود یک میلیون تنی آن عامل گرانی و رسیدن قیمتش به کیلویی 4500 تومان بود، امسال هم این روند ادامه پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که براساس آمار رسمی گمرک طی دو ماهه نخست امسال 15 هزار تن سیب‌زمینی ارزش شش میلیون دلار به کشورهای مختلف صادر شده است.
گرچه صادرات سیب‌زمینی در دو ماهه نخست سال جاری نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته کاهش 76 درصدی از نظر وزنی و کاهش 57 درصدی از نظر ارزشی داشته اما آنچه بیش از همه ذهن را به خود مشغول می‌کند این است که قیمت متوسط صادرات هر کیلوگرم سیب‌زمینی در فروردین و اردیبهشت امسال 0.4 دلار ثبت شده که با احتساب ارزش 3000 تومانی دلار به‌طور متوسط سیب‌زمینی کیلویی 1200 تومان به کشورهای مختلف صادر شده که این قیمت 52 درصد کمتر از قیمت این محصول در بازار داخلی است.
صادرات سیب زمینی ضرر است نه افتخار
از سوی دیگر به دلیل اینکه تولید و صادرات محصولات کشاورزی که آب‌بری بالایی دارند از نظر اقتصادی درست نیست چراکه کشور از نظر منابع آبی با بحران مواجه است.
عیسی کلانتری، وزیر اسبق جهاد کشاورزی در این باره به ایسنا گفته بود: صادرات محصولاتی مانند سیب زمینی و هندوانه به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد و افتخار نیست که سالانه 400 هزار تن سیب زمینی به همراه دو میلیارد متر مکعب آب شیرین به کشورهای مختلف صادر شود.
وی تاکید کرد: باید به گونه‌ای تولیدات کشاورزی را برنامه ریزی کنیم که به نام صادرات محصولات کشاورزی، آب صادر نشود چراکه اگر صادرات محصولات کشاورزی نهایتا حدود صد میلیون دلار درآمد ارزی برای کشور داشته باشد آب مایه ارزشمند و حیاتی به بهای ناچیز صادر می‌شود.
به گفته دبیر کل خانه کشاورز 2000 متر مکعب آب برای تولید یک هکتار پسته مصرف می‌شود و نهایتا یک تن پسته با ارزآوری حدود 10 هزار دلار برداشت می‌شود چرا که به ازای مصرف هر متر مکعب آب در باغات پسته سه دلار درآمد کسب می‌شود در حالی که درآمدزایی حاصل از صادرات سیب‌زمینی به ازای مصرف هر متر مکعب آب حدود 20 سنت است که برای اقتصادی شدن تولید در بخش کشاورزی باید تولید این محصولات محدود یا متوقف شود.
پارسال سیب‌زمینی کیلویی 700 تومان صادر شد؛ مردم 4000 تومان خریدند!
البته پیش از این صادرات سیب‌زمینی به قیمت پایین‌تر از بازار داخلی سابقه داشته است چرا که طی دو ماهه نخست سال گذشته حدود 62 هزار تن سیب‌زمینی به ارزش 14 میلیون دلار به کشورهای مختلف صادر شده بود که براساس آمار رسمی گمرک، قیمت متوسط صادرات هر کیلوگرم سیب‌زمینی در این بازه زمانی 0.2 دلار بوده است که با در نظر گرفتن نرخ متوسط حدود 3500 تومانی دلار در بهار سال گذشته، ارزش صادراتی هر کیلوگرم از این محصول به حدود 700 تومان می‌رسد.
جالب‌تر اینکه کمبود و افزایش بی‌رویه قیمت سیب‌زمینی در بازار داخلی یکی از مشکلات بهار سال گذشته بود و رییس انجمن سیب‌زمینی در همان مقطع به ایسنا اعلام کرده بود " نبود الگوی کشت مناسب و کمبود یک میلیون تنی سیب‌زمینی علت افزایش قیمت این محصول است" و همچنین با پیگیری‌های ایسنا بالاخره مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در این مقطع اعلام کردند" برای تعادل در بازار سیب‌زمینی باید جلوی صادرات بی‌رویه سیب‌زمینی گرفته شود".
وزارت جهاد کشاورزی که از ابتدای امسال با اجرای قانون تمرکز وظایف بازرگانی بخش کشاورزی، تنظیم بازار داخلی و خارجی محصولات کشاورزی را نیز برعهده گرفته باید در این زمینه پاسخگو باشد که چرا محصولی که در داخل به دلیل کمبود نسبی، همواره دچار نوسان قیمت است با قیمتی بسیار کمتر از نرخ بازار داخلی صادر می‌شود؟
