در این مراسم که با حضور چهره‌هایی چون حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی مطهری نماینده قوه مقننه در هیأت نظارت بر مطبوعات و نماینده مجلس، علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه، صادق، مسیح مهاجری مدیرمسوول روزنامه جمهوری اسلامی، محمدرضا صادق مشاور رسانه‌ای رییس جمهور و ... هم در مورد جنبه‌های مختلف این حرفه در ایران سخن رفت و هم از برنامه‌های دولت برای خبرنگاران و رسانه‌ها حرف زده شد.
شرح کامل این مراسم به گزارش خبرگزای ایسنا بدین شرح است:
محمد علی وکیلی - رییس انجمن صنفی روزنامه‌های غیردولتی - در این مراسم بیان کرد: روز خبرنگار در تقویم ما بهانه‌ای شده برای اینکه اگر رویمان شود از مسائل و مصائب یکدیگر نیز بگوییم اما حیای قلم و ایثار و دغدغه خبررسانی مانع از این است که از این روز برای بیان مسائل خود بهره ببریم.
وی افزود: آنقدر غرق در مسائل ملتمان هستیم که حیفمان می‌آید که این مدت زمان را نیز به خودمان بپردازیم. همین که فرصتی شده که دور هم جمع شویم تا بخشی از دغدغه‌هایمان را در میان بگذاریم، فرصت را مغتنم شمردیم و تلاش کردیم با ابتکار عمل انجمن صنفی روزنامه‌های غیردولتی این فرصت را در اختیار جامعه خبرنگاران قرار دهیم.
او ادامه داد: علاقه‌مند بودیم از دولتمردان نیز در جمع‌مان حضور داشته باشند و از این میان آقای صادق به نمایندگی از دولت در این مراسم حضور دارند. اگرچه انجمن صنفی روزنامه‌های غیردولتی انجمن کارفرمایی به حساب می‌آید اما علاقه‌مند بودیم انجمنی از صنف خبرنگاران میزبان آنها می‌شد؛ انشاءالله از سال آینده این اتفاق خواهد افتاد.
وکیلی همچنین خاطرنشان کرد: اکنون شش ماه است که این انجمن فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کرده و حدود 40 روزنامه غیردولتی عضو این انجمن هستند و کم کم پر و بال می‌گشاید تا مسائل صنفی جامعه را سر و سامان دهد. رویکرد ما احیای منزلت خبرنگاران و کمک به حل مسائل صنف در درون صنف است.
او اظهار کرد: آقای انتظامی رویکرد تعامل با صنف را در دستور کار دارد؛ ضمن اینکه تلاش می‌شود کاستی‌های ساز و کار گذشته حل شود، نظام سیاسی در جامعه رسانه‌ای شکل گیرد. همچنین لایحه جامعه رسانه‌ای آماده است که به مجلس ارائه شود.
رییس انجمن صنفی روزنامه‌های غیردولتی همچنین در ادامه صحبت‌های خود یادآور شد: در حال حاضر دچار افت منزلت هستیم. جایگاه خبرنگار نه در شأن خبرنگار و نه در شأن نظام جمهوری اسلامی است؛ خوشبختانه گارد بسته گذشته باز شده است و انتظار است درهای دولتمردان بیش از این بر روی جامعه رسانه‌ای باز شود.
گلایه‌های مسیح مهاجری
در این مراسم مسیح مهاجری - مدیرمسوول روزنامه جمهوری اسلامی - سخنانی را ایراد کرد. وی گله کرد: در روز خبرنگار فقط به شهید صارمی پرداخته می‌شود اصل این پرداخت بسیار خوب است اما ما شهدای رسانه‌ای دیگری هم داریم. رییس جمهور با خانواده شهید صارمی دیدار کردند اما هیچ اشاره‌ای به این همه شهید که در جبهه‌های جنگ بودند، نکردند. امیدواریم وقتی روز خبرنگار می‌شود با محوریت شهید صارمی از بقیه شهدای رسانه‌ای هم یاد شود.
وی ضمن بیان اینکه شهید صارمی اولین قربانی مبارزه با تکفیری‌هاست، به صورت خلاصه درباره تکفیری‌ها نیز صحبت‌هایی کرد.
مسیح مهاجری خاطرنشان کرد: خبرنگار زمانی ارزش دارد که مستقل باشد و من استقلال خبرنگار را در رسانه‌های غیردولتی دنبال می‌کنم. رسانه‌ای که دولتی باشد می‌توان آن را به عروس هزار داماد تشبیه کرد؛ چرا که از خود استقلالی ندارد که هر روز به عقد کسی درمی‌آید.
او با اشاره به اینکه روزنامه جمهوری اسلامی اولین روزنامه غیردولتی بود که تأسیس شد، از آیت‌الله بهشتی که از اصلی‌ترین بنیان‌گزاران این روزنامه بود، یاد کرد.
مهاجری یادآور شد: اگرچه می‌گویم که رسانه‌ها و خبرنگاران باید مستقل باشند اما به این معنی نیست که به آنها یارانه‌ای تعلق نگیرد بلکه یارانه یک حق قانونی است که برای همه مطبوعات است و باید به آنها داده شود.
مسیح مهاجری با یاد کردن از برخی بازداشتی‌های پس از حوادث انتخابات ریاست جمهوری سال 88 گفت که ایشان حق بزرگی بر گردن مطبوعات در ایران و روزنامه جمهوری اسلامی دارند.
مدیرمسوول روزنامه جمهوری اسلامی در ادامه صحبت‌های خود گفت: در تعریف روزنامه‌های غیردولتی باید گفت که روزنامه‌هایی هستند که به دولت و نهادهای شبه‌دولتی نظیر شهرداری، صداوسیما، سپاه، قوه قضاییه و... وابسته نیستند.
وی همچنین بیان کرد: زمانی که آقای هاشمی رفسنجانی روزنامه ایران را تأسیس می‌کردند، گفتم که چنین نکنید چرا که سبکش به سبک شوروی است اما گوش نکردند و بعد نیز همین روزنامه علیه خود وی و دولت‌های بعد شد.
مسیح مهاجری با اشاره به صداوسیما گفت: وادی صداوسیما وادی‌ای است که نمی‌توانیم در آن وارد شویم؛ در حالی که باید در آنجا تحول بزرگی ایجاد شود و حداقل مثل افغانستان و عراق بتوانیم رسانه‌هایی مثل رادیو و تلویزیون غیردولتی نیز داشته باشیم.
او همچنین در ادامه سخنرانی خود اظهارکرد: درست نیست که روزنامه‌هایی که از پستان‌هایی مثل دولت، شهرداری و صداوسیما ارتزاق می‌شوند به دلیل فربه شدن، رنگی و خوش‌چهره بودن در جامعه یارانه بیشتری بگیرند که البته این‌ها از معیارهایی است که درست نیست و نباید هم باشد.
مسیح مهاجری برای نحوه توزیع یارانه‌ها پیشنهاد داد: یارانه‌های مطبوعات باید براساس استقلال، مردمی‌بودن، شجاعت، دلسوزی برای نظام و... به آنها تعلق بگیرد.
مدیرمسوول روزنامه جمهوری اسلامی با اشاره به تکریم خبرنگاران نیز بیان کرد: تکریم اهالی رسانه و خبرنگاران و به حساب آوردن آنها باید از نظر فکری و عقلی باشد، باید بگذاریم که خودشان بنویسند و به آنها دستور ندهیم؛ البته چارچوب‌های نظام که در قانون اساسی آمده است باید رعایت شود اما در حال حاضر بیشتر از آن چارچوب‌ها را برای رسانه‌ها قرار داده‌ایم.
او افزود: تکریم روز خبرنگار نیز این نیست که بگوییم از برج میلاد رایگان بازدید کند و یا اتوبوس شرکت واحد و مترو برایش مجانی باشد.
مسیح مهاجری به خبرنگاران توصیه کرد که از فرصت اعتدال در جامعه که مردم آن را فراهم کردند استفاده کنند.
وی بیان کرد: دولت خودش خیلی از این فرصت استفاده نمی‌کند. ما رسانه‌ها باید تلاش کنیم که یکی از محورهای اصلی خودمان را ترویج تفکر اعتدال در کشورمان قرار دهیم.
وی در بخش دیگر خاطرنشان کرد: ما در داخل مرزها نیز داعش داریم و افراطی‌هایی داریم که برای آینده کشور از داعش خطرناک‌تر هستند، برای مبارزه با افراط همه مطبوعات باید دست به دست هم دهند و تلاش کنند.
مطهری: قوه قضائیه نظر هیات نظارت بر مطبوعات را بپرسد
علی مطهری - نماینده قوه مقننه در هیأت نظارت بر مطبوعات- نیز در سخنرانی خود بیان کرد: خبرنگاری حرفهای مقدس است، چون افکار عمومی جامعه را می‌سازد و می‌تواند خوبی‌ها را رواج دهد همچنین خبرنگار مظهر اجرای امر به معروف و نهی از منکر است.
وی افزود: پیامبران را نیز نبی یعنی خبرآورنده می‌نامند. در قرآن نیز سوره‌ای به نام نبأ یعنی خبر داریم. همچنین امروز نقش خبرنگاران در افشای جنایات غزه، قتل‌های زنجیره‌ای، مرگ ستار بهشتی، ماجرای کهریزک و بند 350 زندان اوین و... در داخل کشور نشان‌دهنده قدرت خبرنگاران است. در ایران اولین بار مشروطه‌خواهان به قدرت مطبوعات پی بردند.
مطهری خواستار برخورد یکسان بر مطبوعات شد و از مسئله حاکمیت دوگانه در مطبوعات گله کرد و گفت: اگر قوه قضاییه می‌خواهد در رابطه با مطبوعات اقدامی انجام دهد. نظر هیأت نظارت بر مطبوعات را هم بپرسند و بدون هماهنگی به توقیف اقدام نکند. بالاخره مجری قانون نیز از عقل سلیم برخوردار است، نمی‌شود دو مرجع درباره مطبوعات تصمیم بگیرد و تصمیمات هر دو نیز متناقض با هم باشد.
او افزود: طبق قانون مجلس سایت‌های خبری نیز تحت قانون مطبوعات قرار گرفته‌اند اما ما می‌بینیم که بدون اطلاع هیأت براحتی سایت‌ها را فیلتر می‌کنند. در صداوسیما نیز به همین شکل است. مثلا یک روزنامه به دلیل یک تبلیغ توقیف می‌شود اما همان مورد نیز از تلویزیون تبلیغ می‌شود.
مطهری نیز توصیه کرد: با خبرنگاران عادلانه برخورد شود؛ ما خبرنگاری داریم که به خاطر پیگیری مسئله زندان اوین مدتی در بازداشت انفرادی بود، تاکنون نیز خانواده‌اش از وی اطلاعی ندارند و توضیح درستی نیز درباره این شخص داده نشده است؛ مسئله انجمن صنفی روزنامه‌نگاران نیز حل شود و قوه قضاییه سختگیری نکند.
مسجدجامعی: استقلال روزنامه‌نگار ریشه در قانون و شرع دارد
مسجد جامعی که در این مراسم حضور داشت خاطرنشان کرد: اصل تمام بحث‌ها به نکته استقلال حرفه‌ی روزنامه نگاری خلاصه می‌شود که به نوعی ریشه در اسلام و قانون اساسی نیز دارد. قانون اساسی سند مهمی است که با نگاه دینی هم خوانی دارد و با همین نگرش آزادی مورد توجه قرار گرفته است. اما بیشترین سهم را اصحاب رسانه در این زمینه دارند.
وی ادامه داد: در واقع تکریم اصحاب رسانه تکریم فکر و گفت وگو در فضای جامعه است که اگر به آن توجه شود، به حمایت‌های دیگری احتیاج نیست. بدون کمک رسانه‌ها هیچ اتفاق مهمی شکل نمی‌گیرد. تاکید روی رسانه‌های مستقل مساله اساسی است که در نسبت با اصل آزادی که در قانون اساسی عنوان شده است معنا پیدا می‌کند.
مسجد جامعی عنوان کرد: اگر لازم است اقدامی برای حرفه روزنامه نگاری و خبرنگاران انجام شود از حقوق معنوی رسانه‌ها و حق کپی رایت به ویژه در فضای مجازی باید دفاع شود.
کاهش مخاطب از نگاه بهزادی
دکتر بهزادی، روزنامه‌نگار پیشکسوت نیز در سخنانی گفت: ای کاش امروز این مراسم انجمن صنفی خود روزنامه نگاران برگزار می‌کرد. انجمنی که مدت‌هاست قولش را به روزنامه نگاران داده‌اند اما نمی‌دانم بدون هیچ توضیحی مجددا آن را بازگشایی نمی‌کنند و با رأی قاطبه‌ی روزنامه نگاران کار جدیدش را آغاز نمی‌کند.
او گفت: مطالبه همکاران روزنامه نگارم را از قوه اجرایی، قضایی و حتی قانون گذاری کشور خواستارم و اعلام می‌کنم که آقایان، روزنامه نگار نیاز به انجمن صنفی خود دارد. روزنامه نگار امروز از نظر معیشتی در شرایط خوبی به سر نمی‌برد لطفا رسیدگی کنید.
بهزادی خاطرنشان کرد: چرا گردش مالی مطبوعات و کار رسانه به موقعیت کنونی رسیده است. من متوجه سوراخ‌هایی در کار شده‌ام که این گردش مالی را بسیار اندک کرده است. گردش مالی که ناشی از کاهش مخاطب است.
او برای مطبوعاتی که گردش مالی‌شان افزایش پیدا نمی‌کند دو مشکل برشمرد: یکی اینکه بی‌تحملی‌ها در جامعه ما زیاد است؛ مطبوعات هرچه بنویسند صدای عده‌ای که در بستر امور هستند درمی‌آید و قطعا کسی که در مقام بالاتری است نگرانی‌اش نیز بیشتر می‌شود تا جایی که خطوط قرمز مطبوعات و رسانه‌ها به حدی است که شروع به خنثی شدن می‌کنند.
بهزادی افزود: دیگر اینکه ای کاش شرایطی ایجاد می‌شد که در کل کشور ما مطبوعات و رسانه‌ها متعلق به بخش خصوصی می‌شدند و در یک تعامل رقابتی کار خود را شروع می‌کردند اگر مساله رقابت بین مطبوعات تحقق پیدا کند قطعا گردش مالی‌اش در آینده زیاد می‌شود به امید روزی که همکاران من، انجمن صنفی خودشان را داشته باشند.
علامیان: خدا نکند امید برای خبرنگارن به یاس تبدیل شود
سعید علامیان نیز در این مراسم بیان کرد: روز خبرنگار روزی است که جامعه خبری روز شهادت محمود صارمی را برای این بزرگداشت برگزیده است. صارمی خبرنگار ایرنا در سال 70 وارد این خبرگزاری شد، سال 75 به مزار شریف اعزام شد و 17 مرداد 77 به دست طالبان به شهادت رسید.
او ادامه داد: در فرهنگ انقلاب اسلامی شهادت مناسب تسلیت گویی نیست بلکه یک تولد به حساب می‌آید به همین جهت می‌توان گفت صارمی در 17 مرداد 77 شهید شد که متولد شود تا اثرگذاری نقش آگاهی بخشی به افکار عمومی را به بهترین وجه انجام دهد.
علامیان بهترین ویژگی و خصلت یک خبرنگار را شجاعت او دانست و عنوان کرد: خبرنگار در دل حوادث می‌رود و حاضر است جان شریف خود را برای رسالت حرفه‌اش فدا کند؛ این حرفه از حرفه‌های کم درآمد جامعه است. اما به نگاه مردم، خبرنگار‌ها امین و چشم مردم هستند و جزو گروه‌های فرهیخته و قابل احترام به حساب می‌آیند به نگاه مردم خبرنگاران کسانی هستند که شجاعانه در راه سعادت مردم قلم می‌زنند و نمی‌هراسند.
وی در بخش‌های پایانی صحبت‌های خود با اشاره به انجمن‌های فعال در حوزه روزنامه نگاری و خبرنگاری بیان کرد: انشاءالله در سال آینده حرفهای انجمن‌ها به مرحله اجرا دربیاید و فقط روی کاغذ نوشته نشود. دولت جدید، دولت تدبیر و امید است و خدا نکند این امید برای خبرنگاران به یأس تبدیل شود که از آتش جنگ هولناک‌تر است.
دبیر انجمن خبرنگاران دفاع مقدس یادآور شد: تکریم خبرنگار این است که قبل از اینکه زبان برای نیازش باز کند ما مسئولان زودتر اقدام کنیم.
ربیعی: بدون اطلاعات نمی‌توانیم رشد کنیم
علی ربیعی وزیر رفاه نیز سخنانی را ایراد کرد. وی در سخنرانی خود عنوان کرد: جریانی که امروز چهره دین را نامناسب نشان می‌دهد همین جریانی است که صارمی را شهید کرد. روز خبرنگار روز مبارزه با افراطی‌گری است؛ صارمی به دست نحله‌های اولیه‌ی داعشی‌ها به شهادت رسید.
ربیعی که خود سال‌ها در حرفه روزنامه‌نگاری فعالیت داشته است، اظهار کرد: جامعه ما نیاز به اطلاعات دارد و در آن نیز شکی نیست. ضمن اینکه ما بدون اطلاعات نمی‌توانیم رشد کنیم. متاسفانه هنوز برخی‌ها مطبوعات را به عنوان دفع شر نگاه می‌کنند تا یک خیر.
او گفت: فقدان گفتمان باعث شده که دچار ابهام گفتمانی شویم و به جای اینکه آثار اقدامات ما در زمان ابهام گفتمانی بیشتر شود کمرنگ‌تر می‌شود. لذا ما نیازمند نهادهایی هستیم که بحث گفتمانی را مفصل بندی کند که بخش لولایی آن، مطبوعات است. ما ناگزیریم که نسبت به مسائل اساسی کشور گفتمان‌هایمان را به هم نزدیک کنیم که این نقش را مطبوعات برعهده دارد.
وزیر رفاه در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: آرزوی ما این است که چشم‌ها و گوش‌ها را سامان دهیم که از داخل ببینند و بشنوند. منتهی ما برای این موضوع نتوانستیم چاره‌اندیشی کنیم. ما در حرفهای شدن مشکل داریم و باید به سمت حرفهای کردن خود حرکت کنیم، از آنجا که مطبوعاتی‌های ما چندشغله هستند از نظر مهارتی مشکل دارند چون وقت برای این صرف نکرده‌اند.
او نیز در بخش‌های پایانی صحبت‌های خود بیان کرد در زمینه بیمه تکمیلی تامین اعتبار می‌کنیم و از امروز کار را شروع خواهیم کرد و همچنین آمادگی داریم لایحه‌ی نظام صنفی مطبوعات را در کمیسیون فرهنگی و اجرایی مطرح کنیم و جلو ببریم. همچنین در عرصه صنفی نیز آمادگی داریم که کار را دنبال کنیم تا روزنامه داران دارای صنف شوند.
گیل‌آبادی: رسانه ملی و معنوی نداریم
گیل آبادی مدیر روابط عمومی شهرداری تهران و میزبان برنامه در ابتدای سخنان خود یاد شهید صارمی و خبرنگاران حادثه سی 130 را گرامی داشت و از حسین قندی، ابوالفضل زرویی نصرآباد و سید فرید قاسمی نیز یاد کرد.
او بیان کرد: ما رسانه ملی و معنوی نداریم و همه رسانه‌های ما به نوعی بین المللی هستیم که کارکردهای چون اطلاع بخشی، آگاهی‌سازی، رصد، نقد، دارند. حقیقت پژوهی و نگاری به شدت تغییر پیدا کرده است و امروزه با خواست‌هایی مواجه هستیم که نه تنها حق نیست بلکه دور از شأن خبرنگار است.
گیل آبادی افزود: امروز بیاییم ببینیم که با قلم‌هایمان چقدر عادلانه نوشته‌ایم. قلم‌ها باید از دموکراسی شعاری فاصله گیرند، ما مردم را فراموش کرده‌ایم و با له کردن آنها در جهت شعارهایی که خیلی آراسته هستند و برایشان کف و سوت می‌زنند حرکت می‌کنیم. امروز به کف و سوت نیاز نداریم به حقیقت پژوهی نیاز داریم.
او همچنین اشاره کرد: بازدید رایگان خبرنگاران از برج میلاد و همچنین استفاده رایگان از مترو به مناسبت روز خبرنگار به این دلیل نبود که ارزش ریالی دارد بلکه خواستیم به جامعه بگویم که توجهاتی داریم که گاهی فراموش می‌کنیم.
انتظامی: دولت خودش را رقیب بخش خصوصی نمی داند
حسین انتظامی معون مطبوعاتی وزارت ارشاد با تبریک روز خبرنگار و گرامیداشت سالروز شهادت محمود صارمی اظهار کرد: طبیعتا نام‌گذاری‌ها برای خوشامد و گرامیداشت نیست، بلکه مسئولیت‌آفرین هم هست.
وی افزود: اساسا این دولت آمده که رویکردها عوض شود، به نظرم کسانی که کار فرهنگی می‌کنند و با کرامت انسانی و حرفهای مغایرت دارند دوره‌شان به سرآمده است، رویکرد دولت این است که بیشتر به جنبه‌های معنوی توجه کند و به آن وظایفی که باید پاسخگو باشد.
معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد ادامه داد: اتفاقا تکریم خبرنگار و روزنامه‌نگار این نیست که ما به او هدیه دهیم بلکه این است که امکان فعالیت حرفهای را گسترش دهیم و بگذاریم خبرنگار با دست و بال آزاد کار خود را دنبال کند.
او خاطرنشان کرد: قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات که در سال 88 به دولت ابلاغ شده است، ایرادی داشت به همین دلیل به شورای نگهبان رفت و برگشت، هیچ وقت اراده‌ای برای تحقق و اجرایش نبود به دلیل اینکه در این قانون دولت موظف به پاسخگویی می‌شود، بسیاری از بحث‌هایی که ما در جهت ایفای نقشمان داریم در این قانون دیده شده است، آیین نامه‌ی اجرایی‌اش نوشته شده سالت‌هاست که در جا می‌زند.
انتظامی ادامه داد: این قانون در جهت پاسخگوسازی دولت و مبارزه با فساد است اولین جلسه‌ی این کمیسیون دوشنبه‌ی آینده تشکیل می‌شود.
او همچنین بیان کرد: رویکرد دیگر، عقب‌نشینی دولت به نفع صنوف و بخش خصوصی است، همین که امسال در یک حرکت نمادین دولت برنامه‌ای برای روز خبرنگار برگزار نکرد و عهده‌دار این مراسم یک انجمن صنفی بود، نشانه‌ی این موضوع است.
انتظامی ادامه داد: دولت خودش را رقیب بخش خصوصی نمی‌داند متاسفانه در عرصه‌ِ رسانه مجوزهایی صادر شد اما دولت بعد ازاین برای خود مجوز جدید نمی‌گیرد.طبیعتا در حوزه‌هایی که رسانه‌ها در بخش خصوصی فعال می‌توانند حضور داشته باشند، حضور دولت ضروری نیست، دقیقا در حوزه‌هایی ورود پیدا کند که یا به شدت حاکمیتی است و یا اینکه برای بخش خصوصی ورود به آن حیطه‌ها دارای مزیت نیست.
انتظامی خاطرنشان کرد: در چند ماه گذشته همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر شناسایی مواردی بوده که باید از روش‌های اصلاح مقررات دنبال شود بر همین اساس لایحه‌ی سازمان نظام صنفی رسانه و لایحه‌ی جامعه‌ی رسانه‌ها با رویکرد اصلاح قانون مطبوعات و اضافه کردن رسانه‌ها و یکسان پنداری همه رسانه‌ها تا دو سه ماه دیگر تقدیم مجلس می‌شود.
او یادآور شد: طبیعتا ارسال این لایحه‌ها بدون اینکه نظر صنف گرفته باشد، رویکرد این دولت نیست.
فرید غدیری، روزنامه‌نگار دنیای اقتصاد، مینو بدیعی روزنامه نگار پیشکسوت، جان پناه خبرنگار روزنامه ایران و داوود محمدی خبرنگار روزنامه شرق هم در این مراسم مسائلی را در مورد این حرفه بیان کردند.
