صراط: بوی پاییز که می‌آید مهاجرت پرندگان هم آغاز می‌شود، اما این مهاجرت برای بسیاری از پرندگانی که از منطقه سردسیر سیبری به آسمان ایران و تالاب فریدونکنار می‌رسند به معنای پایان زندگی است.همزمان با ورود این پرندگان به شالیزارهای فریدونکنار صید و قتل عام پرندگان مهاجر توسط عده‌ای سودجو و منفعت طلب با انواع و اقسام روش‌های ناجوانمردانه از جمله نصب دام‌های هوایی نیز آغاز شده است.
این سودجویی و بی‌قانونی چندین سال است در شمال شرقی کشورمان در حال وقوع است و همچنان ادامه دارد.
به گفته محمد علی اله قلی کار‌شناس و فعال محیط زیست تمرکز جمعیت‌های بزرگ پرندگان و نیز غنای تنوع گونه‌ای آنان در فریدونکنار مازندران این منطقه خاص را تبدیل به منطقه‌ای بی‌نظیر و حیاتی برای بقا پرندگان در سطح جهان کرده است و نمونه‌ای مانند فریدونکنار و سرخرود در هیچ کجای دیگر جهان وجود ندارد.
ناامنی دائمی و شدید سایر تالاب‌های شمال ایران به واسطه حضور شکارچیان (تالاب‌های مهمی مانند خلیج میانکاله در مازندران و تالاب گمیشان در استان گلستان) و خشک شدن قریب به اتفاق تمامی تالاب‌های کوچک و بزرگ در سراسر کشور به این تمرکز پرندگان در فریدونکنار بیش از پیش افزوده است و در واقع فریدونکنار را به یکی از آخرین ماواهای باقیمانده برای انواع پرندگان مهاجر در کشور پهناورمان ایران مبدل کرده است.
قانونی که وجود دارد اما اجرا نمی‌شود
علیرضا هاشمی کار‌شناس و مدیر گروه پرنده نگری طرلان از قوانین موجود برای بازدارندگی این روش می‌گوید وتصریح می‌کند: روش صید و شکار دامگاه داران در فریودنکنار، حتی در قوانین شکار و صید سازمان محیط زیست هم غیر قانونی بودنش مسلم است.
دامگاه داران در کنار شکار اردک‌های خوراکی، گونه‌های در معرض انقراض داخلی و بین المللی را نیز شکار می‌کنند، این شکار یا برای برداشت گوشت یا زنده گیری و فروش آن‌ها است.
دامگاه داران در فریدونکنار افراد خاصی هستند و براساس آماری که درمیان مردم نقل می‌شود، چیزی هول و حوش یک میلیون قطعه پرنده در یک سال توسط دامگاه داران شکار می‌شود.
اینکه خودمان را گول بزنیم که شکار این پرندگان برای معیشت و تامین گوشت است درست نیست چراکه گوشت این پرندگان شکار شده آنچنان گران است که تنها افراد متمول جامعه قادر به تهیه آن هستند، برای مثال گوشت غازهای وحشی با قیمتی بالغ بر ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
به گفته محمد علی اله قلی کار‌شناس و فعال محیط زیست تمرکز جمعیت‌های بزرگ پرندگان و نیز غنای تنوع گونه‌ای آنان در فریدونکنار مازندران این منطقه خاص را تبدیل به منطقه‌ای بی‌نظیر و حیاتی برای بقا پرندگان در سطح جهان کرده است و نمونه‌ای مانند فریدونکنار و سرخرود در هیچ کجای دیگر جهان وجود ندارد.
ناامنی دائمی و شدید سایر تالاب‌های شمال ایران به واسطه حضور شکارچیان (تالاب‌های مهمی مانند خلیج میانکاله در مازندران و تالاب گمیشان در استان گلستان) و خشک شدن قریب به اتفاق تمامی تالاب‌های کوچک و بزرگ در سراسر کشور به این تمرکز پرندگان در فریدونکنار بیش از پیش افزوده است و در واقع فریدونکنار را به یکی از آخرین ماواهای باقیمانده برای انواع پرندگان مهاجر در کشور پهناورمان ایران مبدل کرده است.
قانونی که وجود دارد اما اجرا نمی‌شود
علیرضا هاشمی کار‌شناس و مدیر گروه پرنده نگری طرلان از قوانین موجود برای بازدارندگی این روش می‌گوید وتصریح می‌کند: روش صید و شکار دامگاه داران در فریودنکنار، حتی در قوانین شکار و صید سازمان محیط زیست هم غیر قانونی بودنش مسلم است.
دامگاه داران در کنار شکار اردک‌های خوراکی، گونه‌های در معرض انقراض داخلی و بین المللی را نیز شکار می‌کنند، این شکار یا برای برداشت گوشت یا زنده گیری و فروش آن‌ها است.
دامگاه داران در فریدونکنار افراد خاصی هستند و براساس آماری که درمیان مردم نقل می‌شود، چیزی هول و حوش یک میلیون قطعه پرنده در یک سال توسط دامگاه داران شکار می‌شود.
اینکه خودمان را گول بزنیم که شکار این پرندگان برای معیشت و تامین گوشت است درست نیست چراکه گوشت این پرندگان شکار شده آنچنان گران است که تنها افراد متمول جامعه قادر به تهیه آن هستند، برای مثال گوشت غازهای وحشی با قیمتی بالغ بر ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
باید به این نکته توجه کرد که چطور عده‌ای محدود اجازه دارند به صورت غیرقانونی شکار کنند اما شالیکاران و کشاورزان چنین امکانی را ندارند؟
بر اساس گزارش دوستداران محیط زیست، این بی‌قانونی‌ها و درآمد نامشروع به دلیل عدم مقابله و بازدارندگی در حال تسری به دیگر استان‌های کشور است. گمیشان در گلستان و شهرهای گیلان هم اکنون درگیراین مساله هستند و این بی‌قانونی در حال حرکت به سمت تمامی کشور است.
بر اساس گزارش دوستداران محیط زیست، این بی‌قانونی‌ها و درآمد نامشروع به دلیل عدم مقابله و بازدارندگی در حال تسری به دیگر استان‌های کشور است. گمیشان در گلستان و شهرهای گیلان هم اکنون درگیراین مساله هستند و این بی‌قانونی در حال حرکت به سمت تمامی کشور است.
با وجود اینکه قوانین صید و شکار در کشور به صراحت این روش شکار را نفی کرده است اما معلوم نیست چرا با این روش مقابله نمی‌شود.
محیط زیست به تنهایی قادر به کنترل نیست
در چند هفته گذشته سازمان محیط زیست برای اولین بار با همراهی ۷۰ نیروی یگان حفاظت و محیط‌بان به منطقه فریدونکنار و به جمع آوری دام‌های هوایی پرداخت.
گزارش‌های منتشر شده از این مانور حاکی از آن است که شکارچیان فریدونکناری مسلح در مقابل نیروهای محیط زیست ایستادند و محیط زیستی‌ها برای اینکه فضای منطقه امنیتی نشود تنها به جمع آوری تعدادی از دامگاه‌های غیرمجاز اقدام کرد.
پس از این حرکت نمادین، معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست، در وبلاگ شخصی‌اش ضمن حمایت از این برخورد تاکید کرد: مقابله با این تخلف گسترده با همکاری نیروی انتظامی ممکن است و در غیر این صورت سازمان محیط زیست به تنهایی قادر به مقابله نخواهد بود.
تبعاتی که این تخلف در بعد بین المللی برای ایران خواهد داشت
کنوانسیون حمایت از پرندگان مهاجر، یک کنوانسیون بین المللی است که ایران هم در آن حضور رسمی دارد. این کنوانسیون برای حمایت از پرندگان مهاجری شکل گرفته است که در مسیر مهاجرتشان به مخاطره می‌افتند.
علیرضا هاشمی می گوید: بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مخاطرات موجود برای پرندگان مهاجر، شکار است. آنچنان که از شواهد پیداست پرندگان مهاجری که از منطقه سیبری که یک منطقه بکر و کم خطر برای پرندگان محسوب می‌شود از شمال شرقی ایران به آسمان فریدونکنار وارد می‌شوند، در چند سال اخیر به محض ورود به دست دامگاه داران قتل عام می‌شوند. با این روند تمامی فعالیت‌های جهانی برای حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض با رسیدن به ایران ناموفق می‌ماند.
این هجمه به طبیعت باعث سقوط رتبه حفاظتی محیط زیست ایران و از میان رفتن آبروی بین المللی کشورمان خواهد شد.
مقاصدی که پرندگان به دام افتاده می‌روند
پرندگانی که به دام دامگاه داران می‌افتند، مثل اردک‌های وحشی در بازار به عنوان گوشت خوراکی به فروش می‌رسند.
اما بسیاری از این پرندگان در فهرست گونه‌های حمایت شده و در معرض خطر انقراض قرار دارند مثل درنای سیبری، قوی فریادکش، قوی گنگ و قوی کوچک، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک، غاز پا زرد، اردک مرمری، اردک بلوطی، اردک سرسفید، بوتیمار بزرگ، آنقوت، طاووسک، پلیکان خاکستری، تنجه، اکراس، خودکا ابروسفید، خروس کولی دم سفید و پاشلک بزرگ زنده گیری می‌شوند و به باغ‌های پرندگان کشور که چند سالی است رونق زیادی گرفته‌اند، مراکز نگه داری و خرید و فروش حیوانات فروخته می‌شوند.
حتی پرندگان شکاری هم از دست این شکارچیان در امان نیستند و پس از گرفتاری در دام‌ها، وارد باندهای خرید و فروش می‌شوند.
با وجود مانور نیروهای یگان حفاظت محیط زیست، امسال هم آسمان فریدونکنار پراز دام‌های هوایی شده، و بازار پرنده فروشان فریدونکنار هم با رونق قبلی در حال داد و ستد گونه‌هایی است که با قیمت‌هایی گزاف، آبروی کشورمان را به ارزانی می‌فروشند.
مسوولان انتظامی کشور هم باید پاسخگوی این وضعیت اسفبار و سیاه چاله گونه در منطقه فریدونکنار باشند.
محیط زیست به تنهایی قادر به کنترل نیست
در چند هفته گذشته سازمان محیط زیست برای اولین بار با همراهی ۷۰ نیروی یگان حفاظت و محیط‌بان به منطقه فریدونکنار و به جمع آوری دام‌های هوایی پرداخت.
گزارش‌های منتشر شده از این مانور حاکی از آن است که شکارچیان فریدونکناری مسلح در مقابل نیروهای محیط زیست ایستادند و محیط زیستی‌ها برای اینکه فضای منطقه امنیتی نشود تنها به جمع آوری تعدادی از دامگاه‌های غیرمجاز اقدام کرد.
پس از این حرکت نمادین، معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست، در وبلاگ شخصی‌اش ضمن حمایت از این برخورد تاکید کرد: مقابله با این تخلف گسترده با همکاری نیروی انتظامی ممکن است و در غیر این صورت سازمان محیط زیست به تنهایی قادر به مقابله نخواهد بود.
تبعاتی که این تخلف در بعد بین المللی برای ایران خواهد داشت
کنوانسیون حمایت از پرندگان مهاجر، یک کنوانسیون بین المللی است که ایران هم در آن حضور رسمی دارد. این کنوانسیون برای حمایت از پرندگان مهاجری شکل گرفته است که در مسیر مهاجرتشان به مخاطره می‌افتند.
علیرضا هاشمی می گوید: بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مخاطرات موجود برای پرندگان مهاجر، شکار است. آنچنان که از شواهد پیداست پرندگان مهاجری که از منطقه سیبری که یک منطقه بکر و کم خطر برای پرندگان محسوب می‌شود از شمال شرقی ایران به آسمان فریدونکنار وارد می‌شوند، در چند سال اخیر به محض ورود به دست دامگاه داران قتل عام می‌شوند. با این روند تمامی فعالیت‌های جهانی برای حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض با رسیدن به ایران ناموفق می‌ماند.
این هجمه به طبیعت باعث سقوط رتبه حفاظتی محیط زیست ایران و از میان رفتن آبروی بین المللی کشورمان خواهد شد.
مقاصدی که پرندگان به دام افتاده می‌روند
پرندگانی که به دام دامگاه داران می‌افتند، مثل اردک‌های وحشی در بازار به عنوان گوشت خوراکی به فروش می‌رسند.
اما بسیاری از این پرندگان در فهرست گونه‌های حمایت شده و در معرض خطر انقراض قرار دارند مثل درنای سیبری، قوی فریادکش، قوی گنگ و قوی کوچک، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک، غاز پا زرد، اردک مرمری، اردک بلوطی، اردک سرسفید، بوتیمار بزرگ، آنقوت، طاووسک، پلیکان خاکستری، تنجه، اکراس، خودکا ابروسفید، خروس کولی دم سفید و پاشلک بزرگ زنده گیری می‌شوند و به باغ‌های پرندگان کشور که چند سالی است رونق زیادی گرفته‌اند، مراکز نگه داری و خرید و فروش حیوانات فروخته می‌شوند.
حتی پرندگان شکاری هم از دست این شکارچیان در امان نیستند و پس از گرفتاری در دام‌ها، وارد باندهای خرید و فروش می‌شوند.
با وجود مانور نیروهای یگان حفاظت محیط زیست، امسال هم آسمان فریدونکنار پراز دام‌های هوایی شده، و بازار پرنده فروشان فریدونکنار هم با رونق قبلی در حال داد و ستد گونه‌هایی است که با قیمت‌هایی گزاف، آبروی کشورمان را به ارزانی می‌فروشند.
مسوولان انتظامی کشور هم باید پاسخگوی این وضعیت اسفبار و سیاه چاله گونه در منطقه فریدونکنار باشند.
