چند روز پس از سفر اعضای گروه دوستی پارلمانی ایران و ایرلند به ریاست جواد هروی به دوبلین، «شان بارت»، رئیس مجلس ایرلند به دعوت علی لاریجانی، همتای ایرانی‌اش وارد تهران شد و رئیس جمهور، رئیس مجلس و وزیر امورخارجه ایران دیدار کرد. او در سومین روز حضورش در ایران به اصفهان رفت تا از این آثار باستانی و مراکز فرهنگی این شهر دیدن کند.
گذشته از اهداف سیاسی سفر رئیس مجلس ایرلند به ایران، سفر شان بارت به تهران می‌تواند بر ارتقای روابط دو کشور در حوزه گردشگری تاثیرگذار باشد.
کشور ایرلند با جمعیتی حدود چهار میلیون و 600 هزار نفر سالانه میزبان بیش از هفت میلیون گردشگر است. همچنین بر اساس راهبرد دولت ایرلند تعداد گردشگران در سال 2020 به 10 میلیون نفر افزایش خواهد یافت و حدود 74 هزار شغل جدید در ارتباط با گردشگری به وجود خواهد آمد. در حال حاضر حدود 270 هزار نفر در ایرلند در صنعت گردشگری و صنایع مرتبط به آن مشغول به فعالیت هستند.
براساس یکی از آخرین گزارش‌های «سازمان جهانی جهانگردی» جمهوری ایرلند تا سال 2020 در جمع مقاصد گردشگری برتر اروپا قرار خواهد گرفت. همچنین سایت معتبر گردشگری «سیلیکون تراول» نام کشور ایرلند را بین 10 کشور گردشگر دوست دنیا در سال 2013 قرار داد.
این آمار نشان می دهد برنامه ریزی های این کشور در حوزه گردشگری بسیار موفقیت آمیز بوده است و کشوری مثل ایران می تواند با بهره گیری از تجریبات کشور ایرلند در راستای بهبود صنعت گردشگری قدم بردارد.
همین موضوع باعث شد تا با شان بارت رئیس مجلس ایرلند به گفت و گو بنشینیم و درباره دلایل پیشرفت صنعت گردشگری در این کشور از او بپرسیم. او معتقد است بار اصلی توسعه گردشگری باید بر دوش بخش خصوصی باشد. دولت نباید در این بخش دخالت زیادی داشته باشد و باید به عنوان حامی سرمایه گذاران گردشگری نقش آفرینی کند. رئیس مجلس ایرلند از بخشودگی های مالیاتی به عنوان اصلی ترین مشوق برای جذب سرمایه گذاران در بخش گردشگران یاد می کند و به دولتمردان ایران هم پیشنهاد می کند تا برای جذب بیشتر سرمایه گذاران در عرصه گردشگری آنها را مشمول بخشودگی های مالیاتی کنند و وام هایی را برای توسعه کارهایشان در اختیار آنها قرار دهند.
رئیس مجلس ایرلند که تنها چند ساعت پس از بازگشت از سفر اصفهان به سوالات ما پاسخ می‌داد، با هیجان از اصفهان یاد می‌کرد و تاکید داشت برای سرمایه گذاران ایرلندی از زیبایی های اصفهان خواهد گفت، اما این نکته را نیز یاد آوری می‌کرد که درنهایت سرمایه گذاران براساس هدف‌های خود، محل سرمایه گذاری شان را انتخاب خواهند کرد و دولت ایران باید از سرمایه گذاران حمایت کند.
دولت ایرلند چه سیاست ها و استراتژی‌هایی را برای توسعه گردشگری در این کشور مورد توجه قرار دارده است؟
ایرلند پیش از تمرکز توسعه توریسم، اساس کار را بر توسعه کشاورزی و تجارت موادغذایی با کیفیت عالی قرار داد. همانطور که احتمالاً می دانید کشاورزی در اقتصاد ایرلند از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین تولید مواد غذایی با کیفیت بالا به منظور تامین نیاز داخلی و همچنین صادرات اساس کار ما بوده است. از همین رو صنعت تولید مواد غذایی با بهترین کیفیت را ایجاد کردیم که بر اساس پیش بینی های انجام شده تا سال 2020 غذای 35 میلیون نفر را تامین خواهیم کرد که بخش اعظم آن صادر خواهد شد.
حوزه دیگری که برای توسعه آن تمرکز کردیم و رشد سریعی نیز داشته، توسعه صنعت و تجارت دربخش IT بود. به طوری که تعدادی زیادی از کمپانی‌های بزرگ و شناخته شده جهانی در این حوزه همانند اینتل، گوگل، فیس بوک را به کشور جذب کردیم که خود به معنی اشتغال گروه بزرگی از نیروی کار درکشور بود.
حوزه سوم و پر اهمیت برای کشور ایرلند، تجهیزات پزشکی است. فکر می کنم سه حوزه تجارت غذا ، ای تی و تجهیزات پزشکی اصلی ترین بخش های اقتصادی ایرلند هستند. همچنین بخش های دیگر صنعتی نیز در ایرلند حضور فعال دارند مثل صنایع هوایی. همچنین تحصیلات عالی و مبتنی براستانداردهای بالای کیفی از نیز از حوزه هایی است که دولت ایرلند بر آن تمرکز کرده است. بر همین اساس در حال حاضر بسیاری از مردم ایرلند در زمینه‌های مختلف علمی و تخصصی دارای تخصیلات آکادیک هستند. همین موضوع سبب جذب سرمایه گذارهای زیادی به ایرلند شده است. بسیاری از این سرمایه گذارها کمپانی‌های بزرگ در حوزه فناوری هستند که به علت دسترسی به نیروی کار ماهر در سطوح بالای تخصصی به ایرلند آمده اند.
به طور مثال می توانم به دیدار رئیس جمهور و هیات عالی رتبه چین از ایرلند اشاره کنم. بعد از این دیدار یکی از شرکت های معروف چینی در زمینه تولید فناوری موبایل فعالیتش را در ایرلند آغاز کرد.
بنابراین یکی از عوامل موفقیت ایرلند سرمایه گذاری در بخش آموزش است، زیرا اگر شما افراد را آموزش دهید آنان استعدادهای خود را کشف می‌کنند و اگر از سطح مناسبی از تحصیلات برخوردار باشند، درباره آینده خود برنامه ریزی می‌کنند و در نهایت درمی‌‌یابند که قصد دارند در کدام رشته یا جایگاهی قرار بگیرند.
بر اساس اظهارات شما توسعه بخش های مختلف اقتصادی در ایرلند تاثیرات فراوانی در جذب گردشگر داشته است. آیا می توانید اشاره بیشتر و مستقیم تری به روند توسعه صنعت گردشگری و جذب گردشگر در ایرلند بدهید؟
ما بیش از هرچیز بر گردشگری با استانداردهای بالای کیفی تمرکز کردیم. ما درایرلند به جز چند ماه، همانند ایران آب و هوای آفتابی و گرم نداریم. بنابراین تلاش می کنیم بر ذخایر و جاذبه‌های طبیعی خود تمرکز کنیم. دراین زمینه فعالیت‌هایی همانند ماهی گیری، تپه نوردی و کوه نوردی، دوچرخه سواری، گلف را مورد توجه قرار می دهیم. همچنین توجه ویژه ای به انواع جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی مانند دژ ها و قلعه های تاریخی،مانند آثاری که شما در اصفهان دارید. همچنین توجه ویژه ای به مراکز فرهنگی و ادبیات داریم. در همه این موضوعات خدمات با کیفیت بالا به گردشگران ارائه می شود. بطور مثال در رشته گلف گردشگران علاقمند در این حوزه بیشترین پول را هزینه می کنند.
علاقمندان گردشگری گلف درمقایسه با گردشگری ساحل و آفتاب که ما درقالب بسته‌های ارزان قیمت به گردشگران عرضه می‌کنیم، گردشگرانی از طبقه متوسط و ثروتمند هستند و برای این طبقه گردشگری گلف را طراحی و اجرا کرده ایم.
در این رابطه حداکثر تسهیلات و زیرساخت‌های لازم مانند هتل‌های با کیفیت و خوب را فراهم کرده ایم. همچنین سعی کرده ایم حساسیت های موجود درباره تغییرات آب و هوا را مد نظر قرار دهیم و اقدامات لازم برای کاهش آلودگی انجام داده ایم. این کارها سبب جذب گردشگر می شود. ما سرمایه گذاری‌هایی برای تامین تسهیلات و زیرساخت‌ها کرده‌ایم. همچنین اقداماتی را انجام داده ایم برای این که تضمین بدهیم ما عامل ایجاد آلودگی محیط نیستیم. جالب است بدانید سال گذشته را تحت عنوان "سال گردهم آمدن" یا "سال با هم بودن" اعلام کردیم که هدف از آن دعوت از مهاجران ایرلندی تباری بود که در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند تا درایام تعطیلات به ایرلند بازگردند و به عنوان توریسم نیاکان، از نیاکان وسرزمین اجدای خود دیدار کنند.
این اقدام موفقیت بزرگی در پی داشت. مردم زیادی به ایرلند بازگشتند و از گورستان های ابا و اجدای خود دیدار کردند و در مراسم محلی جشن و موزیک سنتی شهرها و روستاهایی که زمانی محل زندگی پدران و پدربزرگ هایشان بودند، دیدار کردند. با این کار ما ایرلند را دوباره به مهاجران و چندین نسل از این مهاجران معرفی کردیم. این طرح حدود 17 میلیون نفر گردشگر را از سراسر جهان به ایرلند جذب کرد.
بطور مثال در استرالیا و امریکا جمعیت بزرگی از ایرلندی تبارها زندگی می‌کنند که برای جذب گردشگری نیاکان در ایرلند برای ما اهمیت بسیار دارد.
همچنین یکی دیگر از انواع گردشگری در ایرلند، گردشگری هنر و موسیقی سنتی است که از شاخه های گردشگری فرهنگی محسوب می شود. در زمینه گردشگری ادبی نیز ایرلند از شخصیت های بزرگ ادبیات انگلیسی همانند جیمز جویس، ساموئل بکت، جرج برنارد شاو برخوردار است و دارای 5 نویسنده برنده نوبل ادبی است.
دولت و بخش خصوصی هر یک چقدر در گردشگری ایرلند نقش دارند؟
بیشتر هتل‌ها و تسهیلات گردشگری در تملک بخش خصوصی است. دولت تنها دارای آژانس‌هایی است که کارشان ارتقای گردشگری و حمایت از آن است. دولت با اعطای برخی کمک های مالی و غیرمالی به بخش خصوصی به توسعه تسهیلات گردشگری کمک می‌کند. اما بیشتر خدمات و امکانات در این بخش متعلق به شخصیت‌ها و بخش خصوصی است. طبیعی است که کار دولت تشویق و حمایت از سرمایه گذاری در تامین زیرساخت‌ها مانند جاده سازی است. دولت به جای درگیر شدن با موضوع، ترجیح میدهد از بخش خصوصی حمایت کند. حتی در فعالیت‌هایی مثل هتل داری دولت حق مداخله و اداره هتل‌ها را ندارد.
آیا کمک دولت به بخش خصوصی برای توسعه گردشگری تنها به مواردی که اشاره کردید محدود می شود؟ دولت بطور دقیق برای ارتقای گردشگری چه اقداماتی انجام میدهد؟
ما در ایرلند از طریق اعطای برخی سوبسیدها برای جذب سرمایه گذاران خارجی کار می کنیم . همچنین بخشودگی های مالیاتی هم از دیگر اقدامات دولت برای ارتقای گردشگری و کمک به سرمایه گذاران خارجی در حوزه گردشگری است. از سال 1982 تا سال 1987 من یکی از اعضای هیات دولت بودم. در آن زمان مراحل مختلفی در حوزه تملک هتل ها و هتلداری پشت سر گذاشته شد و از مقطعی هتل های دولتی به بخش خصوصی فروخته شد، زیرا طبق مقررات دولت حق تملک و اداره هتل ها و مشارکت در فعالیت های انتفاعی تجاری در این بخش را نداشت. با فروش هتل ها به بخش خصوصی، دراین حوزه موفقیت هایی بدست آمد.
در سفر رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و ایرلند به کشور شما، آقای هروی دیداری با فعالان گردشگری ایرلند داشت. در این دیدار فعالان گردشگری ایرلند از جاذبه های گردشگری ایران استقبال کردند و ایران را دارای موقعیت خوبی در زمینه جذب گردشگری دانستند. به عقیده شما فضای گردشگری ایران تا چه حد برای ورود سرمایه گذاران خارجی مثل سرمایه گذاران ایرلندی جدابیت دارد؟ آیا زمینه فعالیت برای سرمایه گذاران ایرلندی در گردشگری ایران وجود دارد؟
به نظر من دولت ایران مانند دولت ایرلند باید تنها به ارتقا و توسعه گردشگری کمک کند و نقش ارتقا دهنده داشته باشد. من معتقدم ایران کشوری زیبا با تاریخ کهن است که بناهای تاریخی با ارزشی همانند آنچه در اصفهان دیدم دارد. من فکر می کنم مردم باید بیایند و خودشان کار در این صنعت را برعهده بگیرند. دولت ایران هم مانند دولت ایرلند باید بخش خصوصی را تشویق کند و در زمینه توسعه زیرساخت ها به فعالان گردشگری کمک کند. دولت همچنین می تواند با روشی هایی مانند بخشودگی مالیات و اعطای وام و سرمایه گذاران گردشگری را تشویق و به پیشرفت آنها کمک کند.
در این بین نقش سرمایه گذاران چیست؟
هدف اصلی سرمایه گذار کسب درآمد است. اگر فضای مناسبی برای این هدف ببیند، جذب می شود. در غیر این صورت اگر احساس کنند فرصت بازگشت سرمایه و درآمد فراهم نیست، سرمایه گذاری نمی کنند.
این موضوع درباره سرمایه گذار ایرلندی چگونه است؟
وقتی به ایرلند برگردم قطعا از زیبایی های ایران و توان بالقوه آن صحبت خواهم کرد. از شهری همچون اصفهان که دیدن کردم و از سفر و دیدارم هایم در حوزه گردشگری خواهم گفت. اما در عین حال فکر می کنم که برای ارتقای گردشگری در ایران نیاز به برخی موسسات حمایت گر وجود دارد. باید از سرمایه گذاران حمایت هایی انجام شود تا آنها روی ایران به عنوان یک مقصد متفاوت و با ویژگی‌های خاص کار کنند.
ما این اطلاعات را در اختیار آن ها قرار می دهیم اما درنهایت خود آنها هستند که براساس هدف‌های خود، انتخاب می کنند. دوباره تاکید می کنم بخشودگی‌های مالیاتی نکته مهمی است که می‌تواند سرمایه گذاری در گردشگری ایران را برای سرمایه گذار خارجی از جمله ایرلند جذاب کند.
البته دراین سفر هدف من عمدتا مشاهده ایران از نزدیک بود. به هرحال ما همه در کتاب‌ها و رسانه‌های اخبار زیادی می‌خوانیم اما من شخصا علاقمند بودم از نزدیک مسائل را مشاهده کنم. ما موفق به ایجاد انجمن دوستی ایران و ایرلند شدیم که گام بزرگی برای تبادل گردشگر در آینده است.تصور می‌کنم ایرانیان اساسا گردشگران خوبی هستند و صرف نظر از برخی اشکالات از نظر زبان، در ردیف گردشگران ارزشمند محسوب می‌شوند.
