در حالی که قیمت نفت به پایین ترین سطح خود در چهارسال گذشته رسیده و به مرز 86 دلار در هر بشکه رسیده است،وزارت نفت ایران نسبت به این کاهش قیمت واکنشی از خود نشان نمی دهد به طوری که رسانه های معتبر جهانی نسبت به موضع ایران اینگونه می نویسند که "ایران به دنبال برگزاری نشست اضطراری اوپک نیست"
البته واکنش ها در درون ایران هر روز بیشتر می شود و تمامی صاحب نظران و مسئولان یک به یک ابراز نگرانی می کنند اما آنکس که باید ابراز نگرانی کند و به عنوان نماینده ایران در بازار نفت جهان اعلام موضع کند؛ بعنی بیژن نامدار زنگنه، هنوز دلیل برای نگرانی نمی بیند.
* امکان استقراض دولت
مسعود میرکاظمی؛ وزیر اسبق نفت و عضو کیمسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه" این حق ایران است که سریعاً درخواست نشست اضطراری را به اوپک بدهد"، گفت: جمهوری اسلامی ایران میبایست بلافاصله بعد از اینکه قیمت نفت به زیر 105 دلار رسید، درخواست نشست اضطراری میکرد.
نماینده مردم تهران در مجلس نهم تصریح کرد: درصد پولهایی که در خارج از کشور بلوکه شده در برخی کشورها افزایش داشته و تبدیل کردن اینها به ریال هم سختتر شده، از این جهت هم؛ باید دلار بیشتری به دست بیاوریم که پایه پولی را به هم نریزیم تا بانک مرکزی بتواند ریال مورد نظر را به حساب خزانه بریزد، که از این جهت هم مهم است میزان درآمد نفتی ما که کاهش یافته، اگر قیمت نفت هم کاهش پیدا کند، این سه عامل باعث میشود دولت یا برود بهسمت استقراض یا بهسمت افزایش خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی که آن ریالی را که تعهد کرده به حساب خزانه بریزد و یا باید پایه پولی را تغییر دهد، یا خودش بهعنوان دارایی خارجی بانک مرکزی ارز را بردارد و معادلش خلق پول کند که این موارد کاملاً با سیاستهای ضدتورمی دولت در تضاد است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس بابیان اینکه با ادامه روند کاهشی قیمت نفت در بازارهای جهانی پیش بینی می شود قیمت نفت در بودجه 94 حدود 85 دلار بسته شود، گفت: جلسه اضطراری اوپک با کاهش سقف تولید اعضا میتواند جلوی سقوط قیمت نفت را بگیرد.
*فراموشی فسلفه اوپک
حبیب آقاجری؛ عضو کمسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه به نظر می رسد وزیر نفت فلسفه تشکیل اوپک را فراموش کرده، گفت: فلسفه تشکیل اوپک، حفظ منافع کشورهای تولید کننده نفت است و این نهاد برای این تشکیل شده که در مواقعی که عرضه و تقاضا در بازار نفت به هم می خورد و قیمت ها به ضرر تولیدکنندگان سیر نزولی پیدا می کند با تشکیل جلسات و گرفتن تصمیماتی برای کنترل عرضه و رفع نوسانات قیمت وارد عمل شود، اگر در اینگونه موارد، جهت گیری از طرف اوپک صورت نگیرد که وجود چنین نهادی بی معنی خواهد بود.
*برخورد منفعلانه؛ ممنوع
محمدعلی خطیبی؛ نماینده سابق ایران در اوپک با انتقاد از سکوت وزارت نفت در برابر سقوط قیمت نفت گفت: برای بازگشت تعادل به بازار نفت باید دیپلماسی انرژی بسیار فعالی داشته باشیم و بهعنوان یکی از مؤسسان اوپک، منفعلانه برخورد نکنیم.
*کاهش قیمت نفت؛ توطئه جدید
محمدباقر نوبخت؛ معاون نظارت راهبری و برنامهریزی رئیس جمهور اظهار داشت: رئیس جمهور پس از انتخابات با مشکلات زیادی در راه اداره کشور روبرو شد که مهم ترین آنها، کاهش منابع و فروش نفت بود و فروش نفت به یک چهارم رسید.
وی افزود: قیمت نفت قبلا 105 دلار بود اما امروز با توطئه جدید برخی کشورهای اسلامی منطقه، نفت به 85 دلار رسیده است و این آخرین حربه دشمن برای حمله به جمهوری اسلامی است و ما باید ابتدا چهره منطقی و مهربان و اصیل جمهوری اسلامی را در جهان معرفی کنیم.
نوبخت تصریح کرد: اکنون تنها یک میلیون بشکه نفت جمهوری اسلامی به فروش می رسد و از درامد 110 میلیارد دلار، به درآمد حدود 48 میلیارد دلار یا به طور دقیق 47 میلیارد و 450 میلیون دلار رسیده ای که در نهایت حدود 25 میلیارد دلار آن سهم دولت می شود که همین نیز با تحریم ها در اختیار دولت قرار ندارد.
*رجوع به حساب ذخیره ارزی
ابراهیم کارخانه؛ عضو کمیسیون انرژی با اعلام اینکه سکوت دولت و وزارت نفت در مقابل توطئه کاهش قیمت نفت با سیاستهای عزتمندانه و استکبارستیز جمهوری اسلامی ایران در تقابل است گفت: تأثیر منفی این شرایط بر اقتصاد کشور نتیجه بیتوجهی به اقتصاد مقاومتی است.
علی طیب نیا؛ وزیر امور اقتصادی و دارایی در این خصوص اظهار داشت: در گذشته و در قوانین برنامه سوم و چهارم حساب ذخیره ارزی پیش بینی شده بود؛ فلسفه وجودی این حساب این بود که بخشی از مازاد درآمدهای نفتی به این حساب واریز شود و در دوره هایی که درآمد نفت کاهش می یابد و باعث می شود که درآمد نفت از حد پیش بینی شده در بودجه کمتر شود از این محل مابه التفاوت تامین شود.
وزیر اقتصاد در پاسخ به اینکه با توجه به کاهش قیمت جهانی نفت به دامنه 80 دلار و نرخ 100 دلاری نفت در بودجه 93 در سال جاری دولت چه میزان کسری بودجه خواهد داشت؟ افزود: ان شاءالله کسری بودجه نداریم.
*ابراز نگرانی رئیس جمهور
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت از کاهش سقف بودجه در صورت ادامه روند کاهش قیمت نفت خام خبر داده و اعلام کرده است: رئیس جمهور نیز درباره کاهش قیمت نفت خام تأکیداتی را در جلسه هیئت وزیران داشته است.
وی با تأیید این که در صورت استمرار سقوط قیمت نفت، منابع درآمدی کشور کاهش خواهد یافت، گفت: اگر چه آخرین آمار از متوسط قیمت فروش نفت در بازارهای جهانی حدود 104 دلار بوده است، اما معمولاً با چند ماه وقفه آثار اقتصادی کاهش یا افزایش قیمت در بودجه خود را نشان میدهد.
وی افزود: این احتمال وجود دارد که در چند ماه آینده در صورت ادامه وضعیت شاهد عدم تحقق منابع در بودجه باشیم. مناسبترین راه برای ما کاهش هزینهها خواهد بود؛ یعنی باید تناسبی بین هزینهها و درآمدها به وجود آید.
سخنگوی دولت با اظهار این که با توجه به وضعیت حاضر حتی ممکن است سقف بودجه را کاهش دهیم گفت: البته این موضوع قطعی نیست، هروقت محاسبات ما با توجه به واقعیتها کامل شد، گزارش خواهیم داد.
نوبخت درباره درخواست ایران برای برگزاری جلسه اضطراری اوپک، گفت: علاوه بر این که با آقای زنگنه در این زمینه صحبت کردم، رییسجمهور نیز تأکیداتی در این رابطه داشت. آقای زنگنه بخشی از برنامههای خود را که در حال اجراست برای هیئت دولت توضیح داد.
به گفته وی ایران از همه پتانسیلها و ابزارهای موجود که بخشی از آن اقتصادی و بخشی از آن سیاسی است برای حل این مشکل استفاده خواهد کرد.
در این بین، اظهار نظر مدیران وزارت نفت جالب است.
*نگران کاهش قیمت نفت نیستیم
رکن الدین جوادی, مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران (22 مهر ماه در آخرین حضور خود در جمع خبرنگاران) با اعلام این که "خیلی، از کاهش قیمت نفت نگران نیستیم" گفت: قیمت نفت خام متناسب با بازار فروش انجام می شود بنابراین قیمت نفت خام با شرایط بازار کاهش و یا افزایش می یابد و باید صبر کرد تا اجلاس اوپک.
*برنامه ای برای برگزاری نشست اضطراری در اوپک نداریم
بیژن نامدار زنگنه (15 مهرماه در آخرین حضور خود در جمع خبرنگاران) در پاسخ به اینکه آستانه تحمل اوپک در برابر کاهش قیمت نفت چه میزان است، گفت: بزرگان اوپک تصمیم خواهند گرفت که تولید خود را چه میزان کاهش دهند و فعلا برنامه ای برای برگزاری نشست اضطراری در اوپک نداریم.
این عضو کابینه دولت با بیان اینکه کارهای حرفه ای بازرگانی نفت را همکاران بین الملل در وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران انجام می دهند، گفت: به شرایط موجود که منجر به کاهش قیمت نفت شده، جنگ کاهش قیمت نفت نمی گویند بلکه یک مدل بازرگانی نفت است.
حسین کاظم پور اردبیلی نماینده ایران در اوپک هم تاکنون از هرگونه اظهارنظر در این باره خودداری کرده است.