حمید چیتچیان در ابتدای توضیحات خود گفت: آبهای زیرزمینی بیش از 50 درصد آب مورد نیاز بخشهای مختلف را تأمین میکند و متأسفانه به دلیل کاهش بارندگی و برداشتهای غیرمجاز از منابع زیرزمینی، طی 40 سال گذشته 110 میلیارد متر مکعب از ذخایر استاتیک آبهای زیرزمینی برداشت شده و اینها غیرقابل جبران است.
او ادامه داد: بسیاری از چاهها خشک شده و بسیاری از آنها به آب شور رسیده و متأسفانه آب شور در مزارع جریان پیدا میکند که آسیبهای فراوانی به زمینهای کشاورزی میزند.
وزیر نیرو از حدود 10 میلیارد متر مکعب بیلان منفی در دشتهای کشور خبر داد و تأکید کرد که این یک زنگ خطر بسیار جدی است.
او در پاسخ به سوال موسوی لارگانی درباره تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه نیز توضیح داد: از سال 89 که این قانون در مجلس تصویب شد پیشنویسهای اجرایی تهیه شد و در سال 90 آییننامه اجرایی در دولت به تصویب رسید و ابلاغ شد. از آن زمان یک کار مستمر و جدی و پایدار در این رابطه صورت گرفت. نرمافزارهای مورد نیاز تهیه شد تا متقاضیان بتوانند پرونده خود را از طریق پیشخوانهای خدمات دولت مطرح کنند.
او گفت: یکی از مواردی که قانونگذار مشخص کرده بود این بود که ظرفیتهای آبی دشتها مشخص شود که این مسأله ابلاغ شد. همچنین 41 هزار پرونده متقاضی تشکیل شد و برای 43 هزار چاه کارشناسی صورت گرفته. تا به حال نیز 43 هزار و 250 مورد چاه در قوه قضائیه در مرحله تعیین تکلیف است.
وزیر نیرو به مشکلات اجرایی این طرح نیز اشاره کرد و افزود: منابع مالی برای این طرح پیشبینی نشده بود و تأمین هزینه کنتورهای هوشمند نیز به عهده کشاورز گذاشته شده بود این در حالی است که کشاورزی که برداشت غیرمجاز دارد حاضر نیست کنتور هوشمند نصب کند چه بر سد به اینکه پول آن را نیز خودش پرداخت کند.
چیتچیان ادامه داد: در قانون بودجه ردیفی برای برقی کردن چاهها نیز گذاشته نشده بود. هر چاه 200 میلیون هزینه دارد که همه آن بر عهده ما بود ولی در هر صورت کارها در حد امکان انجام شد.
وزیر نیرو به افزایش قابل توجه بودجه پیشنهادی برای رسیدگی به آبهای زیرزمینی نیز اشاره کرد و خبر داد: سال گذشته فقط 110 میلیارد تومان اعتبار داشتیم در حالی که در بودجه سال 94 این مقدار را 5 برابر کردهایم و به حدود 600 میلیارد رسیده که هم برای برقی کردن چاهها و هم جلوگیری از برداشتهای غیرمجاز توسط چاههای فاقد پروانه اقدامات لازم را میتوان انجام داد و اجرای قانون را در سال آینده با جدیت دنبال کرد.
بخش دوم سوال موسوی لارگانی درباره علت عدم ارائه راهکارهای عملی برای خشکسالی در فلات مرکزی بود که وزیر نیرو در این باره توضیح داد : کشور در دهه گذشته با خشکسالی بسیار سختی مواجه بوده در نتیجه میزان متوسط بارش از 250 میلیمتر به 242 میلیمتر کاهش داشته و آب تجدید شونده نیز از 130 میلیارد متر مکعب به 115 میلیارد متر مکعب رسیده در حالی که در مقابل، مصارف در بخشهای مختلف افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
او به حوزه آبی زایندهرود که مربوط به حوزه انتخابیه موسوی لارگانی است نیز اشاره کرد و افزود: در حوزه زایندهرود متوسط 1600 میلیون متر مکعب آب به 1000 میلیون متر مکعب کاهش پیدا کرده که این امر مستقیما" با تغییر اقلیم و خشکسالی در ارتباط است و ما باید منابع آبی را مدیریت کنیم که به نظرم به نحو درستی انجام شده است.
او به سدسازی و استفاده از آب در زمان مناسب، انتقال آب فلات مرکزی که باعث اضافه شدن 1400 میلیون متر مکعب به فلات مرکزی میشود اشاره کرد، بارور سازی ابرها که بین 7 تا 10 درصد افزایش بارش در فلات مرکزی را در پی خواهد داشت، استفاده از پسابهای فاضلاب شهری که موجب استفاده مجدد از 1147 میلیون متر مکعب آب خواهد شد اشاره کرد.
وزیر نیرو در ادامه صحبتهای خود اقدامات مدیریتی وزارت نیرو را برشمرد. تشکیل شورای هماهنگی حوزه آبریز فلات مرکزی، نصب ابزارهای اندازهگیری آب در شبکههای زیرزمینی، ذخیره سازی آب در زمان مناسب، تأمین مطمئن آب شهرهای بزرگ فلات مرکزی و مدیریت مصرف از جمله اقداماتی بود که وزیر نیرو مطرح کرد.
چیتچیان در ادامه صحبتهایش گفت که از چندین سال پیش محققان کشورهای مختلف بر این مسأله تأکید کردهاند که خاورمیانه دچار خشکسالی خواهد شد و کانون خشکسالی خاورمیانه نیز در ایران است. کشور ما دارای خشکسالی است و باید کاری کنیم که خودمان را با خشکسالی تطبیق دهیم.
به گفته وزیر نیرو همه مسائل در شورای عالی آب مطرح شده و وزارت نیرو شورای هماهنگی حوزه زاینده رود را تشکیل داده بر این اساس تصمیمگیری شده که تمام آب مورد نیاز صنعت حوزه اصفهان به تدریج از پسآبهای فاضلاب تأمین شود.
او همچنین گفت: در منطقه اصفهان در گذشته 100 هزار نفر جمعیت حضور داشته که در حال حاضر به 5 میلیون نفر رسیده در نتیجه مصرف مردم نیز بیشتر شده؛ در قبل از انقلاب حدود 40 هزار هکتار زمین کشاورزی در منطقه بوده که در حال حاضر به 200 هزار هکتار افزایش پیدا کرده است.
چیت چیان خطاب به موسوی لارگانی گفت: ما اعتقاد داریم خودکفایی در امنیت غدایی با اضافه کردن آب میسر نمیشود چاره این کار بالا بردن بهرهوری است. در دنیا با هر متر مکعب آب 2.5 کیلو محصولات کشاورزی برداشت میشود در حالی که این رقم در کشور ما فقط 840 گرم است.