جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳ - ساعت :
۲۱ آبان ۱۳۹۳ - ۱۴:۱۹

جایزه ادبی که سیاسی شد!

در میان نامزدهای جایزه جلال آنچه مشهود است، آثار ناشران وابسته به جریان شبه‌روشنفکری است و حتی ناشرانی در این لیست اثر دارند که پیش از این در پرونده خود سابقه تعلیق داشته و یا ناشری که آثار ناشر تعلیق‌شده را منتشر می‌کرده دیده می‌شود.
کد خبر : ۲۰۷۶۷۲
صراط: هفتمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در چهار بخش «رمان» و «داستان بلند»، «نقد ادبی»، «داستان کوتاه»، و «مستندنگاری و تاریخ نگاری»، برگزار می‌شود. دبیرخانه برگزاری این جایزه با انتشار نامزدهای نهایی این دوره در سایت جایزه جلال به صورت متناوب نتایج زیر را منتشر کرد:
 
* داستان کوتاه
 
با مشخص شدنِ فهرست پنج نامزد دریافت جایزه بخش داستان کوتاه هفتمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد، داوری در این بخش وارد مرحلهٔ نهایی شد. بر اساس نظر داوران:
 
مجموعه داستان‌های «رازهای سانتی متری» اثر مردعلی مرادی از نشر روزنه
 
«در هوای گرگ و میش» اثر محسن عباسی از نشر رخداد نو
 
«گرمازدگی» اثر فرشته احمدی از نشر افق
 
«سرطان جن» رامبد خانلری از نشر آگه
 
«دوربرگردان» اثر میثم کیانی از نشر زاوش
 
به عنوان نامزدهای دریافت 110 سکهٔ طلای هفتمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد معرفی شدند.
 
این پنج اثر، از میان فهرست بیش از چهل اثر مرحله دوم داوری انتخاب شده‌اند. داوری این بخش از جایزه بر عهده سه داستان‌نویس برجسته کشور است که اعلام شده نام آنها به‌زودی رسانه‌ای خواهد شد.
 
در این بخش تمام آثار از سوی ناشران خصوصی روانه بازار شده است.
 
* رمان و داستان بلند
 
از میان 10 اثر مرحلهٔ سوم نیز، آراء بر معرفی پنج نامزد جایزه متمرکز شد. فهرست نامزدها به ترتیب حروف الفبا بر اساس نام کتاب به این شرح است:
 
«آه با شین» اثر محمدکاظم مزینانی محصول انتشارات سورهٔ مهر
 
«بی‌ترسی» نوشتهٔ محمدرضا کاتب محصول نشر ثالث
 
«روز حلزون» اثر زهرا عبدی محصول نشر گیسا
 
«سنگ و سایه» نوشته محمدرضا صفدری محصول نشر ققنوس
 
«ملکان عذاب» اثر ابوتراب خسروی از نشر ثالث
 
فهرست داوران این بخش از جایزه طی روزهای آینده معرفی خواهد شد. اما در این بخش تنها یک ناشر دولتی حضور دارد و 4 کتاب دیگر از سوی ناشران خصوصی روانه بازار کتاب شده است.
 
* نقد ادبی
 
بر اساس آمار دبیر خانه جایزه ادبی جلال از میان 375 اثر اولیه در بخش «نقد ادبی»، 5 اثر در این بخش به مرحله نهایی رسید.
 
«گشودن رمان» اثر حسین پاینده، نشر مروارید
 
«نشانه-معناشناسی دیداری» اثر حمیدرضا شعیری، نشر سخن
 
«آینه‌های دور و نزدیک» اثر صابر امامی، موسسه خانه کتاب
 
«شهر و تجربه مدرنیته فارسی» اثر نرگس خالصی مقدم، نشر تیسا
 
«کارکرد گفتمانی سکوت» اثر  لیلا صادقی، نشر نقش جهان
 
در این بخش خانه کتاب تنها دولتی است و سایر ناشران خصوصی هستند ضمن اینکه در میان آثار نام حسین پاینده دیده می‌شود که خود از اعضای هیات علمی جایزه جلال است.
 
بخش مستندنگاری
 
داوران بخش مستندنگاری هفتمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد از میان 1333 اثر دریافتی، در مرحله اول و پس از ریزش اولیه به بررسی 63 اثر پرداختند. در مرحله دوم داوران بر داوری 14 اثر تمرکز کردند. سرانجام طی جلسه اخیر هیئت داوران این بخش، فهرست نامزدها به شرح ذیل و به ترتیب حروف الفبا به تصویب گروه داوری رسید:
 
1970 روز در شماره شش ژان پارت / حجت الله ایوبی / نشر ثالث
 
پنجره های تشنه / مهدی قزلی / انتشارات سوره مهر
 
زندان الرشید / دکتر محمدمهدی بهداروند / انتشارات سوره مهر
 
سفر برگذشتنی / دکتر محمدرضا توکلی صابری / نشر قطره
 
شرح بی نهایت / آزرم و فرهاد فخرالدینی / نشر قطره
 
در میان ناشران بالا سوره دولتی محسوب می‌شود و نشر قطره و ثالث در میان ناشران خصوصی با گرایشات روشنفکری حضور دارند.
 
این گزارش سعی دارد نگاهی گذرا به نامزدهای معرفی شده و سهم هر ناشر در این جایزه داشته باشد. آنچه اعلام شده نشان می‌دهد طیف ناشران روشنفکر پررنگ است و حتی در میان اسامی ناشران نام‌هایی دیده می‌شود که پیش از این در پرونده خود سابقه تعلیق را هم دارد و یا ناشری که آثار ناشری (تعلیق شده) را منتشر می‌کرده دیده می شود.
 
حتی عمده نویسندگان و ناشرانی که در این میان نامزد شده‌اند و آثارشان به مرحله نهایی راه یافته افرادی بوده‌اند که پیش از این جوایز دولتی چون جلال را تخطئه می‌کردند.
 
به نظر می‌رسد هیات داوران جایزه (که هنوز اسامی آنها اعلام نشده) بیشتر خود را درگیر فرم آثار کرده و زیاد دغدغه محتوای ارائه شده را نداشته‌اند چه این که بررسی اولیه ما نشان می‌دهد برخی این آثار به لحاظ محتوایی دارای اشکالاتی هستند.
 
در لیست ناشران نیز انتشارات ثالث با سه کتاب در بخش رمان حضور پررنگ‌تری دارد، سوره مهر نیز با سه عنوان کتاب در میان نامزدهای نهایی داشت که با انصراف مهدی قزلی نویسنده کتاب «پنجره‌های تشنه» این عناوین به دو کتاب رسید. در این لیست نشر قطره نیز دو کتاب در مرحل مختلف دارد و باقی ناشران هر کدام یک سهم در این لیست دارند.
 
بر این اساس چندی پیش هم شیوه‌نامه جایزه ادبی جلال آل احمد مصوب هیئت علمی هفتمین دوره این جایزه ادبی در سایت رسمی جایزه ادبی جلال به آدرس  jalalprize.ir منتشر شد.
 
حسین پاینده، محمدرضا زائری، بلقیس سلیمانی، صادق کرمیار، محمدرضا جوادی یگانه، محسن کاظمی، احمد دهقان و محمد حنیف، در کنار ‫محمدعلی مهدوی راد دبیر جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، هیئت علمی این دوره از جایزه جلال را تشکیل می‌دهند.

منبع: فارس