صراط: پس از بازگشت سی و دومین ناوگروه اعزامی نیروی دریایی ارتش متشکل از ناوشکن جماران و ناو لجستیک بوشهر از ماموریت 80 روزه به آبهای آزاد و خلیج عدن، سی و سومین ناوگروه اعزامی نداجا عازم آبهای آزاد در جنوب شرق آسیا خواهد شد.
این ناوگروه که متشکل از ناو رزمی شهید دریابان نقدی، ناو لجستیک بندرعباس و زیردریایی کیلوکلاس طارق است، یکی از سنگین‌ترین ناوگروه‌های اعزامی ارتش را تشکیل خواهند داد که برخی آمار و ارقام در خصوص این ماموریت جالب توجه خواهد بود.
* بندرعباس؛ پرچمدار بیشترین حضور پشتیبان‌ها
در میان ناوهای پشتیبانی رزمی (لجستیک)، بیشترین حضور با 12 ماموریت (بدون احتساب ماموریت پیش رو)، متعلق به ناو جمهوری اسلامی «بندرعباس» است.
این شناور لجستیک 4670 تُنی با شماره بدنه421 که در سال 1351 در کشور آلمان ساخته و اندکی بعد تحویل ناوگان دریایی ایران شد، علاوه بر مخازن بزرگ سوخت و آب و انبارهایی جهت حمل کالا، مهمات، آذوقه و قطعات یدکی، دارای پد و آشیانه بالگرد نیز هست که برای سفرهای اقیانوسی یک ویژگی مهم به شمار می رود و می‌تواند بالگردهایی تا رده AB212 را با خود حمل کند.
این شناور 108 متری با 16.6 متر عرض و سرعت 37 کیلومتر بر ساعت، دارای تُناژ جابجایی 3786 تُن در حالت استاندارد و 4673 تُن در حالت بارگیری کامل است.
3 قبضه توپ 20 م.م تک لول و 2 قبضه تیربار 12.7 م.م ازجمله تجهیزاتی است که بر روی بندرعباس نصب شده است.
ناو بندرعباس پیش از این در قالب ناوگروه‌های دوم، ششم، هشتم، چهاردهم، شانزدهم، بیستم، بیست و یکم، بیست و سوم، بیست و ششم، بیست و هشتم، بیست نهم و سی و یکم به ماموریتهای بین‌المللی اعزام شده بود.
* زیردریایی طارق؛ «901» به شرق آسیا می‌رود
زیردریایی‌های کیلوکلاس که در کشورمان به کلاس «طارق» نیز شناخته می‌شوند، از زیردریایی‌های مدرن و مطمئن برای مأموریت‌های محوله هستند که از آبان‌ماه سال 1371 اولین آنها به نام «زیردریایی جمهوری اسلامی طارق» با شماره بدنه 901 به زنجیره دفاعی نیروی دریایی راهبردی ارتش پیوست. (علاوه بر آن، 2 فروند زیردریایی دیگر به نام های «یونس» و «نوح» نیز در یگان رزم نداجا موجود است.)
زیردریایی‌ها در بین تجهیزات رزمی، چه از نظر ساخت و چه از نظر تعمیرات، بالاترین تکنولوژی را دارند.
بعنوان مثال اگر برای ساخت موشک 17هزار نفر ساعت با 5هزار قطعه صرف می‌شود که 1.6 تُن وزن دارند، برای ساخت هواپیمای جنگنده 37هزار نفر ساعت، 30هزار قطعه و 10 تن وزن دارد و هواپیمای مسافربری و یا بوئینگ 777، 58هزار نفر ساعت، 100هزار قطعه و 250 تن وزن دارد اما در زیردریایی‌ها که از لحاظ رانش دو نوع دیزلی و اتمی هستند که برای ساخت زیردریایی دیزلی، 8میلیون نفر ساعت باید صرف شود با 450 هزار قطعه و 4هزار تن وزن که زیردریایی طارق از این نوع است.
به ازای هر 10متر که این زیردریایی‌ها به عمق آب قوس می‌کنند، یک کیلوگرم بر سانتیمتر مربع فشار بر آنها وارد می‌شود و هرچقدر به پایین‌تر می‌روند فشار به بدنه نرم، بدنه سخت، مکانیزمها و کل منافذ اپنینگ که به روی بدنه است، وارد می‌شود و این بدنه می‌بایست در مقابل فشارهای متناوبی که در اعماق ایجاد می‌شود مقاوم بوده و سامانه‌هایی که در آن به کار رفته باید آنقدر قابلیت انعطاف پذیری داشته باشد که فشارهای اعماق دریا را تحمل کند و حالت ارتجاعی داشته باشد.
* تعمیرات نیمه اساسی هر 7 الی 9 سال
در همین زمینه به گفته امیر دریادار دوم عباس زمینی فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش، «زیردریایی‌های کلاس طارق بایستی پس از گذشت یک زمان مقرر 7 الی 9 سال مورد تعمیرات نیمه اساسی قرار بگیرند، زیردریایی‌ها مثل هر سامانه دیگر روزانه تعمیرات و بازدیدهایی دارند که انجام می‌شود ولی تعمیراتی که در خور توجه و گسترده است هر 7 الی 9 سال برابر دستورالعمل و مقررات و نقشه‌ها با یک ترکیب کارکنان بسیار متخصص و باتجربه انجام می‌شود.»
در حقیقت عمر مفید یک زیردریایی یا به عبارتی عمر قانونی یک زیردریایی کیلوکلاس، 27 تا 30 سال است. در این زمان تعمیرات اساسی انجام می‌شود و کمیسیون مرکب از متخصصین و کارشناسان تشکیل می‌شود و برابر مقررات و دستورات فنی تک تک سیستمها مورد دمونتاژ، عیب یابی، تعمیر و کارشناسی قرار می‌گیرند و بر اساس آن نتایج خروجی مشخص می‌کنند که آیا این زیردریایی باز هم می‌تواند در زنجیره دفاعی به مأموریت خود ادامه دهد یا باید تصمیم دیگری در قبال آن گرفته شود.
زیردریایی طارق این مراحل را پشت سر گذاشت و در تاریخ 8/3/91 ساعت 14:30 خاتمه تعمیرات غیر اساسی زیردریایی و خروج از حوضچه تعمیراتی شماره 2 کارخانجات انجام شد.
پس از آن زیردریایی به اسکله ناوتیپ زیرسطحی انتقال و در اسکله ویژه خودش پهلو گرفت و تسهیلات ساحلی مثل برق، هوا، آب شور، آب شیرین، تهویه و... به آن متصل شد.
* تولید باتری بومی برای زیردریایی طارق و امکان صادرات آن
در گذشته، یکی از اقلام و تجهیزات تُندمصرف این زیردریایی، باتری‌های آن بود که در شرایط فعلی توانمندی نیروهای مسلح به نقطه‌ای رسیده که نه تنها نیازمندی‌های داخلی از بابت باتری تأمین شده، بلکه این آمادگی نیز وجود دارد تا باتری‌های بسیار مناسب‌تر، کیفی‌تر، با تعمیر و نگهداری کمتر با درصد هیدروژن دهی کمتر پروسه شارژ راحت‌تر طول عمل بیشتر صادر کرد.
فرمانده فنی نداجا گفته است که «ما الکتروپمپ‌هایی را در داخل توسط صنعتگران بومی ساخته‌ایم که در مقایسه با الکتروپمپ‌های خارجی که نقش بسیار عمده در قوس و صعود زیردریایی در مواقع بحران دارند به مراتب از راندمان بالاتر، نویز و صداسازی کمتر برخوردارند.»
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش با اشاره به دیگر سیستم‌های بومی شده در طارق می‌گوید: «سنسورها یا حس‌گرهایی نیز در داخل توسط بخش خصوصی ساخته شده سنسورهایی هستند که کاربری با آن راحت‌تر و از تکنولوژی بالاتری برخوردار و بسیار پیشرفته‌تر است ضمن اینکه از لحاظ اقتصادی بعضی از این سامانه‌ها و سیستمها و قطعات یک پنجاهم قیمت کشور سازنده است.»
* رفع مشکل سامانه‌های اژدر زیردریایی‌های فوق سنگین
تجهیزاتی که در بخش اژدر زیردریایی به کار رفته، تجهیزاتی است بسیار کیفی و متناسب با شرایط اقلیمی ما در جنوب کشور و آبهای سرزمینی‌مان.
به گفته دریادار زمینی، «مواد و متریالی که در گذشته در سامانه‌ها و تجهیزات مرتبط با بخش اژدرافکنها بکار رفته بود به گونه‌ای بود که ما مرتبا مشکل داشتیم و وقتی در این ناحیه مشکلی وجود داشته باشد طبیعتا بخش تهاجم و دفاع کاملا زیر سؤال است، بنابراین با همکاری مراکز پژوهشی و دانشگاهی کشورمان، متریال و دیزاین جدیدی اتخاذ شد و باعث شد الان در این زمینه نقصانی که معضل دریافت و پرتاب اژدر بود را نداشته باشیم.»
* شلیک اژدر از زیردریایی کلاس طارق
11 دی ماه دو سال قبل و در چهارمین روز از رزمایش دریایی ولایت 91 بود که زیردریایی کلاس طارق با شلیک اژدرهای پیشرفته نیروی دریایی توانست اهداف مورد نظر را با موفقیت مورد اصابت قرار دهد.
* نصب سونار ساخت ایران بر روی زیردریایی طارق
از آنجا که اکثر کشورها سونار کشور سازنده را بر روی زیردریایی‌هایشان نصب می‌کنند، اما در کشور ما سونار ساخت صنایع داخلی خودمان را بر روی زیردریایی طارق نصب شده است.
* روسیه سعی می‌کرد برخی مکانیزم‌های حیاتی «طارق» را به کشور خود ببرد
عدم استفاده از نیروهای خارجی در اورهال و تعمیرات اساسی زیردریایی طارق یکی دیگر از نکات مهمی بود که توسط متخصصان داخلی صورت گرفت به گونه ای که هیچکدام از کشورهایی که این نوع زیردریایی را در اختیار دارند، در وادی تعمیرات اساسی وارد نشده‌اند و این مهم در کشور ما با تدبیر سلسله مراتب فرماندهی و دستور فرماندهی معظم کل قوا مبنی بر اینکه «ما می‌توانیم» با تکیه بر توان داخلی انجام شد.
دریادار زمینی در این رابطه نیز گفت: «زمانی که می خواستیم تعمیرات زیردریایی طارق را آغاز کنیم، کشور سازنده آن، روسیه سعی می‌کرد برخی مکانیزم‌های حساس و حیاتی این زیردریایی را به کشور خودش ببرد و می‌گفت شما استند تست و بستر و تجهیزات لازم برای آزمایشات برخی از این مکانیزمها و سیستمها را ندارید و باید این امکانات را به آنجا منتقل کنید تا آنجا مورد تست و ارزیابی قرار بگیرد، بعد از آنجا به مملکت ما برگردد.»
زمینی تاکید کرد: «اما بعد از اینکه تعمیرات زیردریایی در مملکت ما شروع شد و روس‌ها قطع امید کردند که قطعات به آنجا منتقل شود، باز هم آمدند و می‌خواستند بخشی از مکانیزم‌های حیاتی این زیردریایی اعم از تابلوی مربوط باتریها که رانش زیردریایی را تأمین می‌کند، دیزل ژنراتورها که باید روشن شود تا باتریها شارژ شود و تحرک زیردریایی را فراهم کند و موتورهای رزرو الکتریکی تحرک، را با خود ببرند تا در کشور روسیه مورد تست و ارزیابی قرار دهند.»
* اگر آن روز اشراف کامل نداشتیم امروز فقط یک پوسته خالی از «طارق» داشتیم
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش تصریح کرد: «اگر آن روز ما اشراف کامل به موضوع و اطلاعات کافی نداشتیم و مدارک تعمیراتی و اطلاعات مربوط به دستگاه‌ها را به دقت مطالعه نکرده بودیم به راحتی سیستمها به روسیه می‌رفت و باتوجه به این تحریمها دیگر به کشور باز نمی‌گشت و ما فقط یک پوسته خالی از زیردریایی طارق داشتیم. لذا این هوشیاری و این اشراف و کمک خدا باعث شد این اتفاق نیفتد و خودمان باتوجه به تخصص و تجربه کارکنانمان و منابعی که پیدا کردیم چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی به اتفاق همدیگر این سه پارامتر را در داخل مملکت تعمیر کردیم.»
* 2 سال و نیم زودتر از پیش‌بینی روس‌ها، «طارق» را تعمیر کردیم
زمینی درخصوص زمان تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی‌های فوق سنگین گفت: «زیردریایی‌های اینچنین که به کشور روسیه فرستاده می‌شوند در عرض سه سال تعمیر می‌شوند و هزار نفر 24ساعته در سه شیفت کاری بر روی این زیردریایی کار می‌کنند. در حالیکه ما با تعداد کارکنان کمتر و نه تنها بر روی یک زیردریایی بلکه زیردریایی‌های کوچک و بزرگ دیگر که شامل 25 فروند می‌شوند به علاوه ناوگان سطحی را تعمیر می‌کند و در مدت زمانی معقول و منطقی با صرفه‌جویی قابل توجه از لحاظ ارزی این کار صورت می‌گیرد.»
وی افزود: «روس‌ها صحبت می‌کردند و می‌گفتند شما خیلی که تلاش کنید احتمالا سال 2014 تعمیر این زیردریایی را به پایان خواهید رساند ولی ما 2 سال و نیم زودتر از زمانی که آنها اعلام کردند، این کار را انجام دادیم.»
* همزمان 30 الی 40 تیم تعمیراتی بر روی زیردریایی «طارق» کار می‌کردند
به دلیل اینکه این اولین بار بود که تعمیر نیمه اساسی زیردریایی کیلوکلاس در کشور اتفاق می افتاد، بایستی زیرساخت‌های این کار آماده می‌شد و برای اینکه زیرساخت‌های این کار آماده شود بایستی آموزش کارکنان در بخشها و تخصص‌های مختلف تعمیر زیردریایی، تهیه مدارک و مستندات تعمیرات، ایجاد کارگاه‌های مورد نیاز و تجهیز این کارگاه‌ها که خودش پروژه موازی با پروژه تعمیرات زیردریایی بود، صورت می‌گرفت.
به دلیل حجم و وزن زیاد این زیردریایی، داربست و استیج خاصی برای تعمیرات آن ایجاد شد که در یک زمان 30 الی 40 تیم تعمیراتی می‌توانستند بر روی بدنه کار کنند. هر تیم شامل 4 الی 5 نفر از کارکنان با تجهیزات خاص خود بوده‌اند.
* تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی طارق حدود 3سال و نیم به طول انجامید
پروژه ایجاد زیرساختها برای تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی‌ها و همچنین خود تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی طارق حدود 3 سال و نیم و با یک میلیون و 620هزار نفر ساعت کار به طول انجامید.
* توجه بر رادارگریزی و اختفای بیشتر زیردریایی «طارق»
در زیردریایی جمهوری اسلامی ایران طارق و هم‌کلاس‌های آن، هم بحث رادارگریزی مطرح است و هم بحث صداسازی کمتر و اختفای بیشتر و پوشش لاستیکی جاذب صوت.
پوشش لاستیکی که بر روی زیردریایی‌ها نصب شد، جزو افتخارات نیروهای مسلح است که توسط صنعت و دانشگاه‌ها در حال بومی شدن است. این پوشش لاستیکی به گونه ای است که حداقل نویز را دستگاه‌ها و مکانیزم ایجاد می‌کند و تمام امواج را جذب می‌کند و اجازه انعکاس به آنها نمی‌دهد.
* قوس زیردریایی «طارق» به اعماق دریا ظرف 120 ثانیه
دریادار زمینی اظهار داشت: «شکل مانور زیردریایی طارق به گونه‌ای است که ما وقتی در سطح آب هستیم و سیگنالی را متوجه می‌شویم در کمتر از 120 ثانیه می‌توانیم به اعماق دریا قوس کنیم که این موضوع ویژگی‌های خاص خود را می‌طلبد. با این اقداماتی که ما بر روی این زیردریایی انجام دادیم این امکان را به ما می‌دهد که به سرعت از تیررس دشمن دور شویم و به اعماق دریا قوس کنیم و در زیر آب هم به گونه‌ای هستیم که کمترین نویز توسط دستگاه‌ها تولید می‌شود و می‌توانیم با آرامش در زیر آب به مأموریت خود ادامه دهیم.»
زیردریایی طارق سرانجام در شهریورماه سال 91 با دستور فرماندهی معظم کل قوا پس از تعمیرات اساسی، به آب انداخته شد.
اگرچه در خلال ماموریت ناوگروه سی و سوم نداجا، زیردریایی طارق برای اولین بار به ماموریت برون‌مرزی می‌رود، اما در گذشته نیز یکی دیگر از زیردریایی‌های هم کلاس طارق یعنی «زیردریایی جمهوری اسلامی یونس» 2 مرتبه در قالب با ناوگروه‌های چهاردهم (به همراه ناو رزمی نقدی و ناو لجستیک بندرعباس) و بیست و هشتم (به همراه ناو رزمی البرز و ناو لجستیک بندرعباس) به ماموریت آبهای آزاد رفته است که در مرتبه اول، این ماموریت در محدوده خلیج عدن و دریای سرخ و در مرتبه دوم نیز این ماموریت در شرق آسیا بود که در بنادر بمبئی هندوستان و کلمبو سریلانکا نیز پهلو گرفتند.
* ناو شهید نقدی؛ نماد بهسازی در نداجا
شناورهای کلاس «بایندُر» که در رده بندی بین المللی تحت عنوان Corvette نامیده می‌شوند برای ایفای نقش کشتی‌های گشتی توپدار ساخته شدند و اولین فروند از آنها بنابر اطلاعات منابع خارجی، در ماه مِی 1964 وارد سازمان نیروی دریایی شد و 3 فروند بعدی نهایتاً تا فوریه 1969 یعنی در حدود 10 سال پیش از انقلاب اسلامی وارد خدمت شده و با نام های «نقدی»، «میلانیان» و «کهنمویی» نامیده شدند.
این شناورهای 900 تُنی که در حالت بارگیری کامل به 1135 تُن جابجایی می‌رسند، حدود 84 متر طول، 10.1 عرض و 3 متر آبخور دارند.
شناورهای رده بایندُر از دو موتور 5250 اسب بخاری که به 2 شَفت متصل هستند نیرو گرفته و به بیشترین سرعت 37 کیلومتر بر ساعت، برد 3840 کیلومتر با سرعت 33.3 کیلومتر بر ساعت و 7680 کیلومتر با سرعت 22.2 کیلومتر بر ساعت می رسند.
مهمترین تسلیحات ناوهای رده بایندر تا 1990 شامل این موارد بود که برخی از ابتدا و برخی بعد از ورود به ایران نصب و بکارگیری شدند: 2 قبضه توپ 3 اینچی(حدود 76.2 میلیمتر) از نوع MK34 با برد 8.3 کیلومتر علیه اهداف هوایی و 12 تا 12.8 کیلومتر در برابر اهداف سطحی با نواخت تیر 50 گلوله در دقیقه یکی در سینه ناو(جلو) و دیگری در پاشنه(عقب)، یک قبضه توپ 40 میلیمتری «بوفورس» دو لوله مستقر در نیمه عقبی ناو و در عرشه اول با برد 5.5 کیلومتر و برد نهایی 10کیلومتر و نرخ آتش 120 گلوله در دقیقه.
مدتی پس از شروع جنگ تحمیلی، توپ شرقی zu-23 نیز روی ناو «نقدی» نصب شده بود که در بهسازی های آغاز شده در سال 1988، از این ناو حذف شده و جای خود را به توپ تک لوله «اورلیکن» 20 میلیمتری دادند. همچنین گفته می شود در بهسازی های آن سال موتورهای این ناو هم تعویض شد.
توپ 20 میلیمتری اورلیکن با برد 2.7 کیلومتر در دو قبضه یکی مستقر در جلو ناو روی عرشه اول و یکی در انتهای پاشنه ناو روی عرشه اصلی و در نهایت دو قبضه تیربار تک لوله 12.7 میلیمتری روی این ناوها نصب شدند.
این شناورها با شروع جنگ تحمیلی همانند سایر یگان های نداجا وارد رزم شدند اما بیشتر در نقش پوشش هوایی در خط دوم که با تسلیحات توپخانه ای موجود در آنها هم سازگار بود. اما 2 ناو «کهنمویی» و «میلانیان» در نبرد با دشمن بعثی غرق شدند.
اطلاعات موجود در منابع خارجی نشان می‌دهد میلانیان در 1980 در کنار اسکله توسط بمباران هوایی و کهنمویی به دلیل اصابت یک یا چند موشک ضد کشتی «اگزوست» از فهرست موجودی نیروی دریایی ارتش حذف شده اند.
با شروع دوره ارتقاء و بهسازی ناوها در نیروی دریایی ارتش(نداجا) که با برنامه های گسترده برای کسب علوم و فناوری های مرتبط با طراحی و ساخت و بهسازی شناورها همراه بود، ناوهای محافظ رده «الوند» بیشترین میزان ارتقاء را تجربه کردند و از رده بایندُر، تنها ناو نقدی بود که به نظر می رسد در سال های پس از 1380 مورد بهسازی های گسترده تسلیحاتی قرار گرفت.
این به روز رسانی ها شامل تعویض یک قبضه توپ 76 میلیمتری «اوتوملارا» مجهز به سامانه اپتیکی با توپ 3 اینچی آمریکایی موجود در سینه ناو، افزوده شدن رادارهای جدید جستجوی سطحی، سامانه های شناسایی، مخابراتی و جنگ الکترونیک جدید، سونار برای کشف اهداف زیرسطحی، موشک های ضد کشتی کروز «نور» در دو پرتابگر دوتایی روی عرشه اول و دو پرتابگر سه تایی اژدر «کوسه» روی عرشه اصلی بود.
گفتنی است توپ تمام خودکار جدید دارای برد 7 کیلومتر در برابر اهداف هوایی و 12 کیلومتر در برابر اهداف سطحی است و از این لحاظ برتری نسبت به توپ قبلی ندارد اما ویژگی بسیار مهم آن نواخت تیر 120 گلوله در دقیقه است که بیش از دو برابر توپ قبلی بوده و از این جهت کارایی دفاعی و تهاجمی بسیار بهتری را به همراه دارد؛ ویژگی که باعث شده این توپ در ناوهای جدید غربی نیز بکار گرفته شود و البته در کشورمان نیز با نام «فجر-27» ساخته می شود.
با این تغییرات ناو نقدی از سطح یک شناور گشتی که می شد برای تأمین پوشش هوایی نسبی روی آن حساب کرد به یک ناو موشک انداز تبدیل شد که موشک هایش با سرجنگی نیمه زرهی 175 کیلوگرمی و موتور توربوجت با پرواز در ارتفاع نزدیک به سطح آب، تهدید کننده بهترین ناوهای دشمن تا برد دستکم 120 کیلومتری هستند. به علاوه، تجهیز به سامانه های ضد اهداف زیرسطحی نیز قابلیت جدید و متفاوتی برای این ناو محسوب می شود و عملاً این شناور را به یک ناو چند منظوره تبدیل کرده است.
نکته مهم دیگر بازبینی و نوسازی سازه ای ناو نقدی است. این شناور که حدود 50 سال پیش وارد خدمت شده تنها با اجرای بررسی های دقیق و فرایندهای مهندسی مربوطه در زمینه عمر سازه به قابلیت حضور در دریاهای آزاد با نیروی امواج سنگین در این سن و سال رسیده که تماماً در کارخانجات نیروی دریایی ارتش و به دست متخصصان داخلی انجام شده است.
اما ناو نقدی به عنوان شناوری که دچار دگرگونی های اساسی تسلیحاتی و مأموریتی شده بود با گذشت چند سالی از آرایش جدید سامانه هایش مجدداً با تغییراتی در جانمایی تسلیحات خود رو به رو شد که با توجه به حجم تغییرات روی عرشه و روشن شدن اثرات آنها نیاز به بازآرایی جدید سامانه ها چندان هم عجیب نیست.
از جمله تغییرات که در سالهای اخیر اتفاق افتاده، می توان به تعویض جای موشک های ضد کشتی که در ابتدا مشابه ناوهای رده الوند رو به طرفین ناو در عرشه اول نصب شده بودند با توپ 40 میلیمتری دو لوله که در عرشه پائینی بود اشاره کرد.
شاید علت این تغییر بهبود فضای تحت پوشش توپ باشد زیرا در عرشه اصلی به دلیل نزدیک بودن ارتفاع آن به توپ 20 میلیمتری موجود در انتهای ناو عملاً امکان تیراندازی مؤثر به پشت کشتی را از دست می داد ولی با انتقال به عرشه اول تمامی نیمکره عقبی در تیررس این سلاح قرار می گیرد.
همچنین دو تیربار 12.7 میلیمتری نیز در سینه ناو و جلوتر از توپ 76 میلیمتری نصب شده اند که به سپرهای محافظ تیرانداز مجهز هستند.
شاید نصب این دو سلاح بر مبنای تجربیات درگیری با دزدان دریایی در چند سال گذشته بوده که ناو شهید نقدی یکی از پر رفت و آمدترین شناورهای رزمی نداجا در اجرای مأموریت حفاظت از ناوگان تجاری کشورمان در آبهای دوردست بوده که از قضا حضور این ناو در خلیج «عدن» و بهسازی های آن مورد توجه ناوگان نظامی کشورهای مختلف دنیا که در آن منطقه حضور دارند نیز واقع شده است.
بنابراین آرایش تسلیحات توپخانه ای ناو نقدی که در رزمایش «ولایت 91» هم با همین وضعیت مشاهده شد، شامل یک توپ 76 میلیمتری در جلو، یک توپ 40 میلیمتری دو لوله در عقب، یک توپ 20 میلیمتری در عقب و یک یا دو توپ 20 میلیمتری در جلو و دستکم 4 تیربار 12.7 میلیمتری است. همچنین می توان یقین داشت تعدادی موشک دوش پرتاب سطح به هوای «میثاق» با برد 5 کیلومتر ، سقف پرواز 4 هزار متر و سرعت 600 متر بر ثانیه(برای میثاق1) نیز در این شناور برای درگیری با طیفی از اهداف هوایی وجود دارد.
ناو موشک انداز شهید دریابان نقدی تا پیش از این، 6مرتبه در قالب ناوگروه‌های دوم، ششم، هشتم، چهاردهم، هجدهم و بیست و دوم به ماموریت آبهای آزاد رفته است.
لازم به ذکر است تا پیش از این، ناو شهید نقدی 4 مرتبه به همراه ناو بندرعباس به ماموریت بین‌المللی رفته که این 2 یگان با این ترکیب جزو رکوردداران هستند.
این ماموریت‌ها در قالب ناوگروه‌های دوم، ششم، هشتم، چهاردهم صورت گرفته بود.
* دومین حضور دانشجویان در دریای چین
در ماموریت ناوگروه سی و سوم، دانشجویان دریایی نیز حضور خواهند داشت؛ حضوری که در گذشته، نیز در قالب ناوگروه‌های مختلفی مانند هجدهم و بیست و چهارم تجربه شده بود.
در یکی از موارد، ناوگروه اعزامی به خلیج عدن و دریای سرخ و سپس دریای مدیترانه رفت و دانشجویان در خلال این ماموریت به زیارت خانه خدا نیز رفتند و در مرتبه دیگر نیز ناوگروه نداجا، برای اولین بار وارد اقیانوس آرام شد و در بنادر کشور چین و سریلانکا پهلو گرفت.
ماموریت ناوگروه سی و سوم نداجا در مناطق شمال اقیانوس هند، جنوب هندوستان، سریلانکا، تنگه مالاکا و دریای جنوب چین تعریف شده است.
این ناوگروه که متشکل از ناو رزمی شهید دریابان نقدی، ناو لجستیک بندرعباس و زیردریایی کیلوکلاس طارق است، یکی از سنگین‌ترین ناوگروه‌های اعزامی ارتش را تشکیل خواهند داد که برخی آمار و ارقام در خصوص این ماموریت جالب توجه خواهد بود.
* بندرعباس؛ پرچمدار بیشترین حضور پشتیبان‌ها
در میان ناوهای پشتیبانی رزمی (لجستیک)، بیشترین حضور با 12 ماموریت (بدون احتساب ماموریت پیش رو)، متعلق به ناو جمهوری اسلامی «بندرعباس» است.
این شناور لجستیک 4670 تُنی با شماره بدنه421 که در سال 1351 در کشور آلمان ساخته و اندکی بعد تحویل ناوگان دریایی ایران شد، علاوه بر مخازن بزرگ سوخت و آب و انبارهایی جهت حمل کالا، مهمات، آذوقه و قطعات یدکی، دارای پد و آشیانه بالگرد نیز هست که برای سفرهای اقیانوسی یک ویژگی مهم به شمار می رود و می‌تواند بالگردهایی تا رده AB212 را با خود حمل کند.
این شناور 108 متری با 16.6 متر عرض و سرعت 37 کیلومتر بر ساعت، دارای تُناژ جابجایی 3786 تُن در حالت استاندارد و 4673 تُن در حالت بارگیری کامل است.
3 قبضه توپ 20 م.م تک لول و 2 قبضه تیربار 12.7 م.م ازجمله تجهیزاتی است که بر روی بندرعباس نصب شده است.
ناو بندرعباس پیش از این در قالب ناوگروه‌های دوم، ششم، هشتم، چهاردهم، شانزدهم، بیستم، بیست و یکم، بیست و سوم، بیست و ششم، بیست و هشتم، بیست نهم و سی و یکم به ماموریتهای بین‌المللی اعزام شده بود.
* زیردریایی طارق؛ «901» به شرق آسیا می‌رود
زیردریایی‌های کیلوکلاس که در کشورمان به کلاس «طارق» نیز شناخته می‌شوند، از زیردریایی‌های مدرن و مطمئن برای مأموریت‌های محوله هستند که از آبان‌ماه سال 1371 اولین آنها به نام «زیردریایی جمهوری اسلامی طارق» با شماره بدنه 901 به زنجیره دفاعی نیروی دریایی راهبردی ارتش پیوست. (علاوه بر آن، 2 فروند زیردریایی دیگر به نام های «یونس» و «نوح» نیز در یگان رزم نداجا موجود است.)
زیردریایی‌ها در بین تجهیزات رزمی، چه از نظر ساخت و چه از نظر تعمیرات، بالاترین تکنولوژی را دارند.
بعنوان مثال اگر برای ساخت موشک 17هزار نفر ساعت با 5هزار قطعه صرف می‌شود که 1.6 تُن وزن دارند، برای ساخت هواپیمای جنگنده 37هزار نفر ساعت، 30هزار قطعه و 10 تن وزن دارد و هواپیمای مسافربری و یا بوئینگ 777، 58هزار نفر ساعت، 100هزار قطعه و 250 تن وزن دارد اما در زیردریایی‌ها که از لحاظ رانش دو نوع دیزلی و اتمی هستند که برای ساخت زیردریایی دیزلی، 8میلیون نفر ساعت باید صرف شود با 450 هزار قطعه و 4هزار تن وزن که زیردریایی طارق از این نوع است.
به ازای هر 10متر که این زیردریایی‌ها به عمق آب قوس می‌کنند، یک کیلوگرم بر سانتیمتر مربع فشار بر آنها وارد می‌شود و هرچقدر به پایین‌تر می‌روند فشار به بدنه نرم، بدنه سخت، مکانیزمها و کل منافذ اپنینگ که به روی بدنه است، وارد می‌شود و این بدنه می‌بایست در مقابل فشارهای متناوبی که در اعماق ایجاد می‌شود مقاوم بوده و سامانه‌هایی که در آن به کار رفته باید آنقدر قابلیت انعطاف پذیری داشته باشد که فشارهای اعماق دریا را تحمل کند و حالت ارتجاعی داشته باشد.
* تعمیرات نیمه اساسی هر 7 الی 9 سال
در همین زمینه به گفته امیر دریادار دوم عباس زمینی فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش، «زیردریایی‌های کلاس طارق بایستی پس از گذشت یک زمان مقرر 7 الی 9 سال مورد تعمیرات نیمه اساسی قرار بگیرند، زیردریایی‌ها مثل هر سامانه دیگر روزانه تعمیرات و بازدیدهایی دارند که انجام می‌شود ولی تعمیراتی که در خور توجه و گسترده است هر 7 الی 9 سال برابر دستورالعمل و مقررات و نقشه‌ها با یک ترکیب کارکنان بسیار متخصص و باتجربه انجام می‌شود.»
در حقیقت عمر مفید یک زیردریایی یا به عبارتی عمر قانونی یک زیردریایی کیلوکلاس، 27 تا 30 سال است. در این زمان تعمیرات اساسی انجام می‌شود و کمیسیون مرکب از متخصصین و کارشناسان تشکیل می‌شود و برابر مقررات و دستورات فنی تک تک سیستمها مورد دمونتاژ، عیب یابی، تعمیر و کارشناسی قرار می‌گیرند و بر اساس آن نتایج خروجی مشخص می‌کنند که آیا این زیردریایی باز هم می‌تواند در زنجیره دفاعی به مأموریت خود ادامه دهد یا باید تصمیم دیگری در قبال آن گرفته شود.
زیردریایی طارق این مراحل را پشت سر گذاشت و در تاریخ 8/3/91 ساعت 14:30 خاتمه تعمیرات غیر اساسی زیردریایی و خروج از حوضچه تعمیراتی شماره 2 کارخانجات انجام شد.
پس از آن زیردریایی به اسکله ناوتیپ زیرسطحی انتقال و در اسکله ویژه خودش پهلو گرفت و تسهیلات ساحلی مثل برق، هوا، آب شور، آب شیرین، تهویه و... به آن متصل شد.
* تولید باتری بومی برای زیردریایی طارق و امکان صادرات آن
در گذشته، یکی از اقلام و تجهیزات تُندمصرف این زیردریایی، باتری‌های آن بود که در شرایط فعلی توانمندی نیروهای مسلح به نقطه‌ای رسیده که نه تنها نیازمندی‌های داخلی از بابت باتری تأمین شده، بلکه این آمادگی نیز وجود دارد تا باتری‌های بسیار مناسب‌تر، کیفی‌تر، با تعمیر و نگهداری کمتر با درصد هیدروژن دهی کمتر پروسه شارژ راحت‌تر طول عمل بیشتر صادر کرد.
فرمانده فنی نداجا گفته است که «ما الکتروپمپ‌هایی را در داخل توسط صنعتگران بومی ساخته‌ایم که در مقایسه با الکتروپمپ‌های خارجی که نقش بسیار عمده در قوس و صعود زیردریایی در مواقع بحران دارند به مراتب از راندمان بالاتر، نویز و صداسازی کمتر برخوردارند.»
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش با اشاره به دیگر سیستم‌های بومی شده در طارق می‌گوید: «سنسورها یا حس‌گرهایی نیز در داخل توسط بخش خصوصی ساخته شده سنسورهایی هستند که کاربری با آن راحت‌تر و از تکنولوژی بالاتری برخوردار و بسیار پیشرفته‌تر است ضمن اینکه از لحاظ اقتصادی بعضی از این سامانه‌ها و سیستمها و قطعات یک پنجاهم قیمت کشور سازنده است.»
* رفع مشکل سامانه‌های اژدر زیردریایی‌های فوق سنگین
تجهیزاتی که در بخش اژدر زیردریایی به کار رفته، تجهیزاتی است بسیار کیفی و متناسب با شرایط اقلیمی ما در جنوب کشور و آبهای سرزمینی‌مان.
به گفته دریادار زمینی، «مواد و متریالی که در گذشته در سامانه‌ها و تجهیزات مرتبط با بخش اژدرافکنها بکار رفته بود به گونه‌ای بود که ما مرتبا مشکل داشتیم و وقتی در این ناحیه مشکلی وجود داشته باشد طبیعتا بخش تهاجم و دفاع کاملا زیر سؤال است، بنابراین با همکاری مراکز پژوهشی و دانشگاهی کشورمان، متریال و دیزاین جدیدی اتخاذ شد و باعث شد الان در این زمینه نقصانی که معضل دریافت و پرتاب اژدر بود را نداشته باشیم.»
* شلیک اژدر از زیردریایی کلاس طارق
11 دی ماه دو سال قبل و در چهارمین روز از رزمایش دریایی ولایت 91 بود که زیردریایی کلاس طارق با شلیک اژدرهای پیشرفته نیروی دریایی توانست اهداف مورد نظر را با موفقیت مورد اصابت قرار دهد.
* نصب سونار ساخت ایران بر روی زیردریایی طارق
از آنجا که اکثر کشورها سونار کشور سازنده را بر روی زیردریایی‌هایشان نصب می‌کنند، اما در کشور ما سونار ساخت صنایع داخلی خودمان را بر روی زیردریایی طارق نصب شده است.
* روسیه سعی می‌کرد برخی مکانیزم‌های حیاتی «طارق» را به کشور خود ببرد
عدم استفاده از نیروهای خارجی در اورهال و تعمیرات اساسی زیردریایی طارق یکی دیگر از نکات مهمی بود که توسط متخصصان داخلی صورت گرفت به گونه ای که هیچکدام از کشورهایی که این نوع زیردریایی را در اختیار دارند، در وادی تعمیرات اساسی وارد نشده‌اند و این مهم در کشور ما با تدبیر سلسله مراتب فرماندهی و دستور فرماندهی معظم کل قوا مبنی بر اینکه «ما می‌توانیم» با تکیه بر توان داخلی انجام شد.
دریادار زمینی در این رابطه نیز گفت: «زمانی که می خواستیم تعمیرات زیردریایی طارق را آغاز کنیم، کشور سازنده آن، روسیه سعی می‌کرد برخی مکانیزم‌های حساس و حیاتی این زیردریایی را به کشور خودش ببرد و می‌گفت شما استند تست و بستر و تجهیزات لازم برای آزمایشات برخی از این مکانیزمها و سیستمها را ندارید و باید این امکانات را به آنجا منتقل کنید تا آنجا مورد تست و ارزیابی قرار بگیرد، بعد از آنجا به مملکت ما برگردد.»
زمینی تاکید کرد: «اما بعد از اینکه تعمیرات زیردریایی در مملکت ما شروع شد و روس‌ها قطع امید کردند که قطعات به آنجا منتقل شود، باز هم آمدند و می‌خواستند بخشی از مکانیزم‌های حیاتی این زیردریایی اعم از تابلوی مربوط باتریها که رانش زیردریایی را تأمین می‌کند، دیزل ژنراتورها که باید روشن شود تا باتریها شارژ شود و تحرک زیردریایی را فراهم کند و موتورهای رزرو الکتریکی تحرک، را با خود ببرند تا در کشور روسیه مورد تست و ارزیابی قرار دهند.»
* اگر آن روز اشراف کامل نداشتیم امروز فقط یک پوسته خالی از «طارق» داشتیم
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش تصریح کرد: «اگر آن روز ما اشراف کامل به موضوع و اطلاعات کافی نداشتیم و مدارک تعمیراتی و اطلاعات مربوط به دستگاه‌ها را به دقت مطالعه نکرده بودیم به راحتی سیستمها به روسیه می‌رفت و باتوجه به این تحریمها دیگر به کشور باز نمی‌گشت و ما فقط یک پوسته خالی از زیردریایی طارق داشتیم. لذا این هوشیاری و این اشراف و کمک خدا باعث شد این اتفاق نیفتد و خودمان باتوجه به تخصص و تجربه کارکنانمان و منابعی که پیدا کردیم چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی به اتفاق همدیگر این سه پارامتر را در داخل مملکت تعمیر کردیم.»
* 2 سال و نیم زودتر از پیش‌بینی روس‌ها، «طارق» را تعمیر کردیم
زمینی درخصوص زمان تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی‌های فوق سنگین گفت: «زیردریایی‌های اینچنین که به کشور روسیه فرستاده می‌شوند در عرض سه سال تعمیر می‌شوند و هزار نفر 24ساعته در سه شیفت کاری بر روی این زیردریایی کار می‌کنند. در حالیکه ما با تعداد کارکنان کمتر و نه تنها بر روی یک زیردریایی بلکه زیردریایی‌های کوچک و بزرگ دیگر که شامل 25 فروند می‌شوند به علاوه ناوگان سطحی را تعمیر می‌کند و در مدت زمانی معقول و منطقی با صرفه‌جویی قابل توجه از لحاظ ارزی این کار صورت می‌گیرد.»
وی افزود: «روس‌ها صحبت می‌کردند و می‌گفتند شما خیلی که تلاش کنید احتمالا سال 2014 تعمیر این زیردریایی را به پایان خواهید رساند ولی ما 2 سال و نیم زودتر از زمانی که آنها اعلام کردند، این کار را انجام دادیم.»
* همزمان 30 الی 40 تیم تعمیراتی بر روی زیردریایی «طارق» کار می‌کردند
به دلیل اینکه این اولین بار بود که تعمیر نیمه اساسی زیردریایی کیلوکلاس در کشور اتفاق می افتاد، بایستی زیرساخت‌های این کار آماده می‌شد و برای اینکه زیرساخت‌های این کار آماده شود بایستی آموزش کارکنان در بخشها و تخصص‌های مختلف تعمیر زیردریایی، تهیه مدارک و مستندات تعمیرات، ایجاد کارگاه‌های مورد نیاز و تجهیز این کارگاه‌ها که خودش پروژه موازی با پروژه تعمیرات زیردریایی بود، صورت می‌گرفت.
به دلیل حجم و وزن زیاد این زیردریایی، داربست و استیج خاصی برای تعمیرات آن ایجاد شد که در یک زمان 30 الی 40 تیم تعمیراتی می‌توانستند بر روی بدنه کار کنند. هر تیم شامل 4 الی 5 نفر از کارکنان با تجهیزات خاص خود بوده‌اند.
* تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی طارق حدود 3سال و نیم به طول انجامید
پروژه ایجاد زیرساختها برای تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی‌ها و همچنین خود تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی طارق حدود 3 سال و نیم و با یک میلیون و 620هزار نفر ساعت کار به طول انجامید.
* توجه بر رادارگریزی و اختفای بیشتر زیردریایی «طارق»
در زیردریایی جمهوری اسلامی ایران طارق و هم‌کلاس‌های آن، هم بحث رادارگریزی مطرح است و هم بحث صداسازی کمتر و اختفای بیشتر و پوشش لاستیکی جاذب صوت.
پوشش لاستیکی که بر روی زیردریایی‌ها نصب شد، جزو افتخارات نیروهای مسلح است که توسط صنعت و دانشگاه‌ها در حال بومی شدن است. این پوشش لاستیکی به گونه ای است که حداقل نویز را دستگاه‌ها و مکانیزم ایجاد می‌کند و تمام امواج را جذب می‌کند و اجازه انعکاس به آنها نمی‌دهد.
* قوس زیردریایی «طارق» به اعماق دریا ظرف 120 ثانیه
دریادار زمینی اظهار داشت: «شکل مانور زیردریایی طارق به گونه‌ای است که ما وقتی در سطح آب هستیم و سیگنالی را متوجه می‌شویم در کمتر از 120 ثانیه می‌توانیم به اعماق دریا قوس کنیم که این موضوع ویژگی‌های خاص خود را می‌طلبد. با این اقداماتی که ما بر روی این زیردریایی انجام دادیم این امکان را به ما می‌دهد که به سرعت از تیررس دشمن دور شویم و به اعماق دریا قوس کنیم و در زیر آب هم به گونه‌ای هستیم که کمترین نویز توسط دستگاه‌ها تولید می‌شود و می‌توانیم با آرامش در زیر آب به مأموریت خود ادامه دهیم.»
زیردریایی طارق سرانجام در شهریورماه سال 91 با دستور فرماندهی معظم کل قوا پس از تعمیرات اساسی، به آب انداخته شد.
اگرچه در خلال ماموریت ناوگروه سی و سوم نداجا، زیردریایی طارق برای اولین بار به ماموریت برون‌مرزی می‌رود، اما در گذشته نیز یکی دیگر از زیردریایی‌های هم کلاس طارق یعنی «زیردریایی جمهوری اسلامی یونس» 2 مرتبه در قالب با ناوگروه‌های چهاردهم (به همراه ناو رزمی نقدی و ناو لجستیک بندرعباس) و بیست و هشتم (به همراه ناو رزمی البرز و ناو لجستیک بندرعباس) به ماموریت آبهای آزاد رفته است که در مرتبه اول، این ماموریت در محدوده خلیج عدن و دریای سرخ و در مرتبه دوم نیز این ماموریت در شرق آسیا بود که در بنادر بمبئی هندوستان و کلمبو سریلانکا نیز پهلو گرفتند.
* ناو شهید نقدی؛ نماد بهسازی در نداجا
شناورهای کلاس «بایندُر» که در رده بندی بین المللی تحت عنوان Corvette نامیده می‌شوند برای ایفای نقش کشتی‌های گشتی توپدار ساخته شدند و اولین فروند از آنها بنابر اطلاعات منابع خارجی، در ماه مِی 1964 وارد سازمان نیروی دریایی شد و 3 فروند بعدی نهایتاً تا فوریه 1969 یعنی در حدود 10 سال پیش از انقلاب اسلامی وارد خدمت شده و با نام های «نقدی»، «میلانیان» و «کهنمویی» نامیده شدند.
این شناورهای 900 تُنی که در حالت بارگیری کامل به 1135 تُن جابجایی می‌رسند، حدود 84 متر طول، 10.1 عرض و 3 متر آبخور دارند.
شناورهای رده بایندُر از دو موتور 5250 اسب بخاری که به 2 شَفت متصل هستند نیرو گرفته و به بیشترین سرعت 37 کیلومتر بر ساعت، برد 3840 کیلومتر با سرعت 33.3 کیلومتر بر ساعت و 7680 کیلومتر با سرعت 22.2 کیلومتر بر ساعت می رسند.
مهمترین تسلیحات ناوهای رده بایندر تا 1990 شامل این موارد بود که برخی از ابتدا و برخی بعد از ورود به ایران نصب و بکارگیری شدند: 2 قبضه توپ 3 اینچی(حدود 76.2 میلیمتر) از نوع MK34 با برد 8.3 کیلومتر علیه اهداف هوایی و 12 تا 12.8 کیلومتر در برابر اهداف سطحی با نواخت تیر 50 گلوله در دقیقه یکی در سینه ناو(جلو) و دیگری در پاشنه(عقب)، یک قبضه توپ 40 میلیمتری «بوفورس» دو لوله مستقر در نیمه عقبی ناو و در عرشه اول با برد 5.5 کیلومتر و برد نهایی 10کیلومتر و نرخ آتش 120 گلوله در دقیقه.
مدتی پس از شروع جنگ تحمیلی، توپ شرقی zu-23 نیز روی ناو «نقدی» نصب شده بود که در بهسازی های آغاز شده در سال 1988، از این ناو حذف شده و جای خود را به توپ تک لوله «اورلیکن» 20 میلیمتری دادند. همچنین گفته می شود در بهسازی های آن سال موتورهای این ناو هم تعویض شد.
توپ 20 میلیمتری اورلیکن با برد 2.7 کیلومتر در دو قبضه یکی مستقر در جلو ناو روی عرشه اول و یکی در انتهای پاشنه ناو روی عرشه اصلی و در نهایت دو قبضه تیربار تک لوله 12.7 میلیمتری روی این ناوها نصب شدند.
این شناورها با شروع جنگ تحمیلی همانند سایر یگان های نداجا وارد رزم شدند اما بیشتر در نقش پوشش هوایی در خط دوم که با تسلیحات توپخانه ای موجود در آنها هم سازگار بود. اما 2 ناو «کهنمویی» و «میلانیان» در نبرد با دشمن بعثی غرق شدند.
اطلاعات موجود در منابع خارجی نشان می‌دهد میلانیان در 1980 در کنار اسکله توسط بمباران هوایی و کهنمویی به دلیل اصابت یک یا چند موشک ضد کشتی «اگزوست» از فهرست موجودی نیروی دریایی ارتش حذف شده اند.
با شروع دوره ارتقاء و بهسازی ناوها در نیروی دریایی ارتش(نداجا) که با برنامه های گسترده برای کسب علوم و فناوری های مرتبط با طراحی و ساخت و بهسازی شناورها همراه بود، ناوهای محافظ رده «الوند» بیشترین میزان ارتقاء را تجربه کردند و از رده بایندُر، تنها ناو نقدی بود که به نظر می رسد در سال های پس از 1380 مورد بهسازی های گسترده تسلیحاتی قرار گرفت.
این به روز رسانی ها شامل تعویض یک قبضه توپ 76 میلیمتری «اوتوملارا» مجهز به سامانه اپتیکی با توپ 3 اینچی آمریکایی موجود در سینه ناو، افزوده شدن رادارهای جدید جستجوی سطحی، سامانه های شناسایی، مخابراتی و جنگ الکترونیک جدید، سونار برای کشف اهداف زیرسطحی، موشک های ضد کشتی کروز «نور» در دو پرتابگر دوتایی روی عرشه اول و دو پرتابگر سه تایی اژدر «کوسه» روی عرشه اصلی بود.
گفتنی است توپ تمام خودکار جدید دارای برد 7 کیلومتر در برابر اهداف هوایی و 12 کیلومتر در برابر اهداف سطحی است و از این لحاظ برتری نسبت به توپ قبلی ندارد اما ویژگی بسیار مهم آن نواخت تیر 120 گلوله در دقیقه است که بیش از دو برابر توپ قبلی بوده و از این جهت کارایی دفاعی و تهاجمی بسیار بهتری را به همراه دارد؛ ویژگی که باعث شده این توپ در ناوهای جدید غربی نیز بکار گرفته شود و البته در کشورمان نیز با نام «فجر-27» ساخته می شود.
با این تغییرات ناو نقدی از سطح یک شناور گشتی که می شد برای تأمین پوشش هوایی نسبی روی آن حساب کرد به یک ناو موشک انداز تبدیل شد که موشک هایش با سرجنگی نیمه زرهی 175 کیلوگرمی و موتور توربوجت با پرواز در ارتفاع نزدیک به سطح آب، تهدید کننده بهترین ناوهای دشمن تا برد دستکم 120 کیلومتری هستند. به علاوه، تجهیز به سامانه های ضد اهداف زیرسطحی نیز قابلیت جدید و متفاوتی برای این ناو محسوب می شود و عملاً این شناور را به یک ناو چند منظوره تبدیل کرده است.
نکته مهم دیگر بازبینی و نوسازی سازه ای ناو نقدی است. این شناور که حدود 50 سال پیش وارد خدمت شده تنها با اجرای بررسی های دقیق و فرایندهای مهندسی مربوطه در زمینه عمر سازه به قابلیت حضور در دریاهای آزاد با نیروی امواج سنگین در این سن و سال رسیده که تماماً در کارخانجات نیروی دریایی ارتش و به دست متخصصان داخلی انجام شده است.
اما ناو نقدی به عنوان شناوری که دچار دگرگونی های اساسی تسلیحاتی و مأموریتی شده بود با گذشت چند سالی از آرایش جدید سامانه هایش مجدداً با تغییراتی در جانمایی تسلیحات خود رو به رو شد که با توجه به حجم تغییرات روی عرشه و روشن شدن اثرات آنها نیاز به بازآرایی جدید سامانه ها چندان هم عجیب نیست.
از جمله تغییرات که در سالهای اخیر اتفاق افتاده، می توان به تعویض جای موشک های ضد کشتی که در ابتدا مشابه ناوهای رده الوند رو به طرفین ناو در عرشه اول نصب شده بودند با توپ 40 میلیمتری دو لوله که در عرشه پائینی بود اشاره کرد.
شاید علت این تغییر بهبود فضای تحت پوشش توپ باشد زیرا در عرشه اصلی به دلیل نزدیک بودن ارتفاع آن به توپ 20 میلیمتری موجود در انتهای ناو عملاً امکان تیراندازی مؤثر به پشت کشتی را از دست می داد ولی با انتقال به عرشه اول تمامی نیمکره عقبی در تیررس این سلاح قرار می گیرد.
همچنین دو تیربار 12.7 میلیمتری نیز در سینه ناو و جلوتر از توپ 76 میلیمتری نصب شده اند که به سپرهای محافظ تیرانداز مجهز هستند.
شاید نصب این دو سلاح بر مبنای تجربیات درگیری با دزدان دریایی در چند سال گذشته بوده که ناو شهید نقدی یکی از پر رفت و آمدترین شناورهای رزمی نداجا در اجرای مأموریت حفاظت از ناوگان تجاری کشورمان در آبهای دوردست بوده که از قضا حضور این ناو در خلیج «عدن» و بهسازی های آن مورد توجه ناوگان نظامی کشورهای مختلف دنیا که در آن منطقه حضور دارند نیز واقع شده است.
بنابراین آرایش تسلیحات توپخانه ای ناو نقدی که در رزمایش «ولایت 91» هم با همین وضعیت مشاهده شد، شامل یک توپ 76 میلیمتری در جلو، یک توپ 40 میلیمتری دو لوله در عقب، یک توپ 20 میلیمتری در عقب و یک یا دو توپ 20 میلیمتری در جلو و دستکم 4 تیربار 12.7 میلیمتری است. همچنین می توان یقین داشت تعدادی موشک دوش پرتاب سطح به هوای «میثاق» با برد 5 کیلومتر ، سقف پرواز 4 هزار متر و سرعت 600 متر بر ثانیه(برای میثاق1) نیز در این شناور برای درگیری با طیفی از اهداف هوایی وجود دارد.
ناو موشک انداز شهید دریابان نقدی تا پیش از این، 6مرتبه در قالب ناوگروه‌های دوم، ششم، هشتم، چهاردهم، هجدهم و بیست و دوم به ماموریت آبهای آزاد رفته است.
لازم به ذکر است تا پیش از این، ناو شهید نقدی 4 مرتبه به همراه ناو بندرعباس به ماموریت بین‌المللی رفته که این 2 یگان با این ترکیب جزو رکوردداران هستند.
این ماموریت‌ها در قالب ناوگروه‌های دوم، ششم، هشتم، چهاردهم صورت گرفته بود.
* دومین حضور دانشجویان در دریای چین
در ماموریت ناوگروه سی و سوم، دانشجویان دریایی نیز حضور خواهند داشت؛ حضوری که در گذشته، نیز در قالب ناوگروه‌های مختلفی مانند هجدهم و بیست و چهارم تجربه شده بود.
در یکی از موارد، ناوگروه اعزامی به خلیج عدن و دریای سرخ و سپس دریای مدیترانه رفت و دانشجویان در خلال این ماموریت به زیارت خانه خدا نیز رفتند و در مرتبه دیگر نیز ناوگروه نداجا، برای اولین بار وارد اقیانوس آرام شد و در بنادر کشور چین و سریلانکا پهلو گرفت.
ماموریت ناوگروه سی و سوم نداجا در مناطق شمال اقیانوس هند، جنوب هندوستان، سریلانکا، تنگه مالاکا و دریای جنوب چین تعریف شده است.
